Η ζωή νικά τα επίμονα εμπόδια στο Taiz της Υεμένης

Η Nogood Mohammad Ahmed Shamsan ήταν ξαπλωμένη κάτω από τα σκεπάσματα του κρεβατιού της. Εξαντλημένη. Ακουμπούσε το αριστερό της χέρι στην κοιλιά προσπαθώντας να νιώσει καλύτερα, ενώ έπαιρνε μακριές, αργές ανάσες. Δίπλα στη Nogood ήταν η μητέρα της που καθόταν σε μια καρέκλα, φροντίζοντας η κόρη της να είναι άνετη και να καλύπτει τις ανάγκες της. Ωστόσο, τόσο η Nogood όσο και η μητέρα της είχαν το κεφάλι τους στραμμένο στο πλάι κοιτάζοντας προς το σημείο όπου ήταν το άλλο χέρι της Nogood. Εκεί κοιμόταν ο Ahmed, ο μιας μόλις ημέρας νεογέννητος γιος της, μέσα στη φωλιά των κουβερτών που τον είχαν τυλίξει.

Η Nogood μεταφέρθηκε στον μετεγχειρητικό θάλαμο μετά τον τοκετό με καισαρική στη μαιευτική μονάδα στο νοσοκομείο Al-Jamhouri, στην πόλη Taiz της Υεμένης. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και το Υπουργείο Υγείας διαχειρίζονται μαζί τις μαιευτικές και νεογνικές υπηρεσίες στο νοσοκομείο από τον Μάιο του 2021. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν τεχνική υποστήριξη, οικονομικά κίνητρα στο προσωπικό του Υπουργείου Υγείας και ιατρικές και υλικοτεχνικές προμήθειες για τη λειτουργία της μαιευτικής μονάδας, συμπεριλαμβανομένων υπηρεσιών όπως καισαρικές τομές, προγεννητική και μεταγεννητική φροντίδα, οικογενειακό προγραμματισμό, εμβολιασμό και νεογνική φροντίδα.

Ένα σύστημα υγείας που έχει σχεδόν καταρρεύσει

Περισσότερα από οκτώ χρόνια πολέμου στην Υεμένη έχουν καταστροφικό αντίκτυπο στους ανθρώπους με πολλούς τρόπους, συμπεριλαμβανομένης της ποιοτικής και έγκαιρης υγειονομικής περίθαλψης, η οποία γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Λιγότερο από το 50% των δομών υγειονομικής περίθαλψης στην Υεμένη λειτουργούν. Τα περισσότερα κέντρα πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης λειτουργούν μόνο εν μέρει λόγω έλλειψης εξοπλισμού, ιατρικών προμηθειών ή ιατρικού προσωπικού. Από το 2016, οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης δεν αμείβονται με μηνιαίους μισθούς σε τακτική βάση, με αποτέλεσμα πολλοί να αναγκάζονται να βρουν εναλλακτική απασχόληση για να βγάλουν τα προς το ζην. Αυτή η κατάσταση οδηγεί τους ανθρώπους να αναζητήσουν διαθέσιμη και δωρεάν υγειονομική περίθαλψη στην πλησιέστερη δυνατή περιοχή, κάτι που δεν είναι πάντα εύκολο.

Όπως και η Nogood, πολλές γυναίκες ταξιδεύουν μεγάλες αποστάσεις για να γεννήσουν τα μωρά τους στο νοσοκομείο Al Jamhouri. «Κατάγομαι από το Bani Oman, ένα χωριό», είπε η Nogood. «Η οικονομική μου κατάσταση δεν είναι τόσο καλή, οπότε ήρθα στο νοσοκομείο Al Jamhouri για να κάνω καισαρική τομή, γιατί είναι δωρεάν. Υπάρχει μόνο ένα κέντρο υγείας στο χωριό, αλλά δεν είναι καλό. Δεν έχει τις δυνατότητες λόγω του εξοπλισμού που δεν είναι διαθέσιμος εκεί».

«Μου πήρε δύο ώρες για να έρθω εδώ», είπε η Bushra Khaleed Abdualrahman*, η οποία είναι οκτώ μηνών έγκυος. Ο αδελφός της Bushra την έφερε στο νοσοκομείο για επείγουσα ιατρική περίθαλψη από την περιοχή Sabr Al Shaqeb. «Οι δρόμοι καταστρέφονται και η διαδρομή μας είναι ορεινή», δήλωσε η Bushra. «Ζούμε σε ένα βουνό, οπότε μετά τη βροχή ο δρόμος γίνεται όλο και χειρότερος. Πονούσα και λόγω του επίπονου ταξιδιού δεν ένιωθα καλά».

Η πρώτη γραμμή που διασχίζει την πόλη Taiz είναι γεμάτη με νάρκες ξηράς και φυλάσσεται από ελεύθερους σκοπευτές. Για να φτάσουν στην πόλη Taiz, οι άνθρωποι πρέπει να κάνουν το μακρύ, επικίνδυνο ταξίδι μέσα από τα βουνά για να αποφύγουν να διασχίσουν τις πρώτες γραμμές των συγκρούσεων. Πριν τον πόλεμο, χρειαζόταν 10 λεπτά για να φτάσει κανείς στην πόλη Taiz από το Al-Houban – τώρα χρειάζονται 5 με 8 ώρες. Αυτή είναι η διαδρομή που πρέπει να ακολουθήσουν πολλοί άνθρωποι για να φτάσουν σε δωρεάν, ποιοτική υγειονομική περίθαλψη στο νοσοκομείο Al Jamhouri που υποστηρίζεται από τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα.

Οι έγκυες γυναίκες που ζουν σε αγροτικές περιοχές έρχονται στο νοσοκομείο με υψηλού κινδύνου ή/και περίπλοκες εγκυμοσύνες που θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί, λόγω έλλειψης συνεχούς προγεννητικής και μεταγεννητικής παρακολούθησης, είτε λόγω απουσίας των υπηρεσιών, των απαραίτητων ιατρικών ειδικοτήτων και βασικού εξοπλισμού. Μεταξύ Αυγούστου 2021 και Αυγούστου 2022, η ομάδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στο νοσοκομείο Al Jamhouri βοήθησε 6.739 τοκετούς, εκ των οποίων οι 4.184 ήταν φυσιολογικοί τοκετοί. Σχεδόν το 29% απαιτούσε καισαρικές τομές – μια ένδειξη του μεγάλου αριθμού σύνθετων κυήσεων που φτάνουν στο νοσοκομείο.

«Την πρώτη φορά που είχα πόνο πήγα σε έναν γιατρό στην περιοχή μου και μου έδωσαν απλώς τις πρώτες βοήθειες», είπε η Bushra. «Δεν υπάρχει εξοπλισμός ή μηχανήματα και αυτό είναι το μόνο πράγμα που μπόρεσαν να κάνουν».

Σύμφωνα με τον Mduduzi Chandawila, επικεφαλής της ιατρικής ομάδας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην πόλη Taiz, οι περισσότερες από τις γυναίκες που έρχονται στο νοσοκομείο Al Jamhouri από απομακρυσμένες τοποθεσίες σπάνια έχουν δεχτεί υπηρεσίες προγεννητικής φροντίδας. «Είναι μια πρόκληση. Μερικές από τις γυναίκες με εγκυμοσύνες υψηλού κινδύνου που λαμβάνουν υπηρεσίες προγεννητικής φροντίδας εδώ στο νοσοκομείο Al Jumhouri εξετάζονται για πρώτη φορά από γιατρό. Κάποιες από αυτές βρίσκονται ήδη στον όγδοο ή ένατο μήνα της εγκυμοσύνης τους», τονίζει ο επικεφαλής της ιατρικής ομάδας.

Έλλειψη προαγωγής υγείας στην κοινότητα

Το σύστημα υγείας που έχει σχεδόν καταρρεύσει, σε συνδυασμό με τα εμπόδια πρόσβασης – κυρίως λόγω της ανασφάλειας, της μικρής διαθεσιμότητας και της χαμηλής οικονομικής δυνατότητας των υπηρεσιών υγείας – και την έλλειψη κοινοτικής προαγωγής υγείας, όπως η προγεννητική και μεταγεννητική φροντίδα που μπορεί να είναι σωτήρια, επηρεάζουν σοβαρά τις εγκυμοσύνες των γυναικών και θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους και τα μωρά τους.

«Οι περισσότερες από τις γυναίκες που παρακολουθούν τις υπηρεσίες μας, για την προγεννητική φροντίδα για παράδειγμα, εμφανίζονται αργά ή είναι ασθενείς που βρίσκονται σε εγκυμοσύνες υψηλού κινδύνου», δήλωσε ο Chandawila. «Πρόκειται για γυναίκες που έχουν κάνει κάποια χειρουργική επέμβαση στο παρελθόν, όπως καισαρική τομή, κάποιες που έχουν κάνει την διαδικασία δύο ή τρεις φορές. Άλλες φτάνουν με ήδη υπάρχοντα προβλήματα όπως η εκλαμψία ή η προεκλαμψία – σοβαρές επιπλοκές που πρέπει να παρακολουθούνται στενά, ενώ πρέπει να φροντίζουμε προσεκτικά τις ασθενείς που δεν θα κάνουν φυσιολογικό τοκετό.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα παρέχουν υπηρεσίες προαγωγής υγείας για την ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία της προγεννητικής και μεταγεννητικής φροντίδας. Μια ομάδα προαγωγής υγείας των Γιατρών Χωρίς Σύνορα μοιράζεται πληροφορίες στους χώρους αναμονής της μαιευτικής κλινικής, ενώ διεξάγει και ευρύτερη ενημέρωση στην κοινότητα.

«Μέσω της προγεννητικής φροντίδας, οι συνθήκες υγείας μπορούν να προσδιοριστούν νωρίς όσον αφορά στον τρόπο τοκετού, την υποστήριξη που χρειάζονται και ποια φάρμακα ή θεραπεία χρειάζονται πριν γεννήσουν», δήλωσε ο Chandawila. Η μεταγεννητική φροντίδα είναι επίσης πολύ σημαντική, ώστε να μπορούμε να παρακολουθούμε την πρόοδο της περιόδου μετά τον τοκετό, να μπορούμε να παρακολουθούμε τη χειρουργική τομή, τις λοιμώξεις και άλλες επιπλοκές που μπορεί να αναπτυχθούν».

Η μαιευτική μονάδα στο νοσοκομείο Al-Jamhouri βοηθά περίπου 520 τοκετούς το μήνα. Αφότου οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα άρχισαν να υποστηρίζουν τη μαιευτική μονάδα, σημειώθηκε απότομη μείωση της νεογνικής θνησιμότητας και αύξηση των προγεννητικών και μεταγεννητικών ελέγχων. Μεταξύ Αυγούστου 2021 και Αυγούστου 2022, το ποσοστό νεογνικής θνησιμότητας μειώθηκε από περίπου 24% σε 10%. Οι προγεννητικές και μεταγεννητικές διαβουλεύσεις αυξήθηκαν επίσης, καθώς τον Αύγουστο του 2021, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα στο νοσοκομείο Al-Jamhouri πραγματοποίησαν 1.364 διαβουλεύσεις προγεννητικής φροντίδας και 86 διαβουλεύσεις μεταγεννητικής ενώ τον Αύγουστο του 2022 αυξήθηκαν αξιοσημείωτα σε 1.795 οι διαβουλεύσεις προγεννητικής και σε 527 οι διαβουλεύσεις μεταγεννητικής φροντίδας.

Ενώ αυτοί οι αριθμοί είναι ενθαρρυντικοί, τα κενά παραμένουν. Η έγκαιρη πρόσβαση στην πρωτοβάθμια υγειονομική περίθαλψη είναι ζωτικής σημασίας, αλλά παραμένει μια πρόκληση, ειδικά για τις έγκυες γυναίκες που θα πρέπει να παρακολουθούνται τακτικά από την αρχή της εγκυμοσύνης τους για να αποφύγουν ιατρικές επιπλοκές για τις ίδιες και τα μωρά τους και, σε αρκετές περιπτώσεις, να αποτρέψουν τους μητρικούς και νεογνικούς θανάτους.

*Το όνομα της ασθενούς έχει αλλάξει για να διατηρηθεί η ανωνυμία της

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις