ΗΠΑ: “Ωρολογιακή βόμβα” τα μέλη του ISIS στις φυλακές της Συρίας

Η κατάσταση στη Συρία παραμένει εξαιρετικά ασταθής, με την απειλή μιας μαζικής απόδρασης μαχητών του ISIS από πρόχειρες φυλακές να αποτελεί «ωρολογιακή βόμβα» για την περιοχή και τις διεθνείς δυνάμεις, και με Αμερικανούς αξιωματούχους να εκφράζουν τις έντονες ανησυχίες του.

Όπως αναφέρει το Politico, χιλιάδες μαχητές του Ισλαμικού Κράτους και οι οικογένειές τους παραμένουν σε πρόχειρες φυλακές, υπό την επίβλεψη των κουρδικών δυνάμεων που υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ και διαθέτουν περιορισμένο εξοπλισμό. Οι φυλακές αυτές επρόκειτο να είναι προσωρινές, αλλά οι χώρες καταγωγής των κρατουμένων αρνούνται να τους δεχθούν πίσω.

Η κατάσταση εξελισσόταν πολύ αργά, μέχρι την πτώση του Σύρου Προέδρου Μπασάρ Αλ Άσαντ, που έφερε τη χώρα σε αβέβαιο μέλλον. Τώρα, μια πλήρης επιστροφή του ISIS μπορεί να εξαρτάται από το αν οι ΗΠΑ και μια αποδυναμωμένη ομάδα συμμάχων θα μπορέσουν να αποτρέψουν την απόδραση των κρατουμένων.

«Συνήθως απεχθάνομαι αυτή τη φράση-κλισέ, αλλά αυτό είναι μια ωρολογιακή βόμβα», δήλωσε ένας ανώτερος Αμερικανός αξιωματούχος της Αντιτρομοκρατικής των ΗΠΑ, ο οποίος μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας λόγω της ευαίσθητης φύσης των σχεδίων. «Αν η Τουρκία δεν σταματήσει αυτές τις επιθέσεις εναντίον των [Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων], θα μπορούσαμε να έχουμε μια τεράστια απόδραση».

Οι εξελίξεις στη Συρία έρχονται σε μια κρίσιμη στιγμή για την περιοχή και τις ΗΠΑ, με μια νέα κυβέρνηση έτοιμη να αναλάβει καθήκοντα και να υπόσχεται λιγότερη ξένη βοήθεια.

«Πρόκειται ουσιαστικά για έναν τρομοκρατικό στρατό σε κράτηση», δήλωσε ο Τζόζεφ Βότελ, συνταξιούχος στρατηγός που ηγήθηκε της Κεντρικής Διοίκησης των ΗΠΑ από το 2016 έως το 2019, κατά τη διάρκεια του αγώνα κατά του ISIS. «Ανησυχώ πολύ».

Ενώ η πλειονότητα των κρατουμένων μαχητών του ISIS είναι από το Ιράκ ή τη Συρία, πολλοί άλλοι προέρχονται από την Ευρώπη, την Κεντρική Ασία και τη Βόρεια Αμερική – συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών. Ορισμένες χώρες καθυστερούν να επαναπατρίσουν τους κρατουμένους, οδηγώντας σε νομικό κενό περίπου 9.000 μαχητές του ISIS και περίπου 50.000 άλλους ανθρώπους, συμπεριλαμβανομένων συζύγων και παιδιών.

Οι κουρδικές ομάδες, οι οποίες αυτοαποκαλούνται ως Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις ή SDF, ήταν ένας από τους πιο αξιόπιστους συμμάχους των Ηνωμένων Πολιτειών στη Συρία στην εκστρατεία τους κατά του ISIS. Αλλά η Τουρκία, ένας βασικός σύμμαχος του ΝΑΤΟ, θεωρεί τις κουρδικές ομάδες ως σημαντική απειλή για την ασφάλεια. Οι δικές της δυνάμεις πληρεξουσίου στη Συρία έχουν εξαπολύσει πολλές επιθέσεις μεγάλης κλίμακας κατά των SDF από τότε που ο Άσαντ “έπεσε”.

Τεταμένη η κατάσταση

Σύμφωνα με το Politico, η τεταμένη κατάσταση έχει επιβαρύνει τις κουρδικές δυνάμεις καθώς συνεχίζουν να πολεμούν πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από την Τουρκία και ενεργούς πυρήνες του ISIS.

Αλλά μια συμφωνία είναι δυνατή. Οι SDF επιδιώκουν να επεκτείνουν μια πρόσφατη κατάπαυση του πυρός μεταξύ των μαχητών τους και των φιλοτουρκικών μαχητών πάνω από την πόλη Manbij της βορειοανατολικής Συρίας. Ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν ταξίδεψε πρόσφατα στην Άγκυρα της Τουρκίας για να συζητήσει την κατάπαυση του πυρός με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ.

«Συνεχίζουμε να συνεργαζόμαστε με τους SDF και με την Τουρκία για μια λύση προόδου», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μάθιου Μίλερ. «Δεν θέλουμε να δούμε κανένα μέρος να εκμεταλλεύεται την τρέχουσα ασταθή κατάσταση για να προωθήσει τα δικά του συμφέροντα σε βάρος του ευρύτερου συριακού εθνικού συμφέροντος».

Ο αρχηγός των SDF Μαζλούμ Αμπντί είπε σε ανάρτησή του στο X την Τρίτη (17/12) ότι η ομάδα του επιδιώκει να συνεχίσει τις συνομιλίες, να επεκτείνει την εκεχειρία και να δημιουργήσει μια αποστρατιωτικοποιημένη ζώνη «με την ανακατανομή των δυνάμεων ασφαλείας υπό την επίβλεψη και την παρουσία των ΗΠΑ».

Περίπου 900 Αμερικανοί στρατιώτες βρίσκονται στη Συρία για την εκπαίδευση των δυνάμεων των SDF. Αξιωματούχοι του Πενταγώνου έχουν δηλώσει ότι δεν υπάρχει σχέδιο για την αποστολή επιπλέον στρατευμάτων ή για αλλαγή της αποστολής τους. Ωστόσο, οι ΗΠΑ μπορεί να μην επιθυμούν να αναλάβουν ηγετικό ρόλο στην αντιμετώπιση της κρίσης στη Συρία, ιδιαίτερα καθώς ο νεοεκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αναλαμβάνει καθήκοντα τον επόμενο μήνα.

«Έχουμε την τάση να βλέπουμε όλους τους πολέμους κατά της τρομοκρατίας ως ατελείωτους», δήλωσε ο Τζιμ Τζέφρι, ειδικός εκπρόσωπος για τη Συρία υπό την πρώτη κυβέρνηση Τραμπ. «Πιστέψτε με, ο Τραμπ δεν το βλέπει έτσι».

Ο Τζέφρι δήλωσε ότι πιστεύει πως οι κουρδικές δυνάμεις μπορούν να διατηρήσουν τον έλεγχο των συριακών φυλακών, ανεξάρτητα από την παρουσία αμερικανικών στρατευμάτων στη Συρία. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι Κούρδοι είναι διατεθειμένοι να συνεργαστούν με δυνάμεις που υποστηρίζονται από την Τουρκία στη βόρεια Συρία και έχουν επίσης προσεγγίσει τη νέα σουνιτική κυβέρνηση στη Δαμασκό.

Αυτή η κυβέρνηση, αν και αποτελείται από έναν συνασπισμό ισλαμιστικών φατριών που προσωρινά συνεργάζονται, δεν είναι φίλα προσκείμενη προς το Ισλαμικό Κράτος.

Ωστόσο, δεν συμφωνούν όλοι. Οι σύμμαχοι του Προέδρου Τζο Μπάιντεν στο Κογκρέσο έχουν επικρίνει την Άγκυρα για τη μη διακοπή των επιθέσεων των δυνάμεών της κατά των SDF, περιπλέκοντας την αντίδραση της τρέχουσας κυβέρνησης.

«Αν θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι αυτοί οι καταυλισμοί φυλάσσονται σωστά, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να παρέχουν στους Σύρους Κούρδους εγγυήσεις ότι θα αποτρέψουμε την Τουρκία από το να τους επιτεθεί», δήλωσε ο Γερουσιαστής Κρις Βαν Χόλεν (Δ-Μέριλαντ), μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας. «Όταν η Τουρκία υποστηρίζει τις επιθέσεις του Συριακού Εθνικού Στρατού κατά των Κούρδων, ο μεγάλος νικητής είναι το ISIS».

Οι αμερικανικές δυνάμεις στη Συρία ενδέχεται να αντιμετωπίσουν μια νέα απειλή εάν το σύστημα καταυλισμών των φυλακών του ISIS καταρρεύσει.

«Αυτό είναι κάτι που μπορεί να εξελιχθεί γρήγορα», δήλωσε η Κάρολαϊν Ρόουζ, ειδικός στη Συρία από το Ινστιτούτο New Lines, μια δεξαμενή σκέψης εξωτερικής πολιτικής. «Οι πιθανοί κίνδυνοι δεν αφορούν μόνο τους εταίρους μας, αλλά και τους Αμερικανούς στρατιώτες που βρίσκονται στο έδαφος εκτελώντας αποστολές συμβουλευτικής και υποστήριξης».

Την περασμένη εβδομάδα, οι Ηνωμένες Πολιτείες πραγματοποίησαν δεκάδες αεροπορικές επιδρομές κατά θέσεων του ISIS, στοχεύοντας την ηγεσία της οργάνωσης. Ο επικεφαλής της Κεντρικής Διοίκησης, Στρατηγός Έρικ Κουρίλα, επισκέφθηκε τις αμερικανικές δυνάμεις στη Συρία και συναντήθηκε με μαχητές των SDF, προτού μεταβεί στη Βαγδάτη για συζητήσεις με Ιρακινούς ηγέτες.

«Δεν υπάρχει αμφιβολία – δεν θα επιτρέψουμε στο ISIS να ανασυγκροτηθεί και να εκμεταλλευτεί την τρέχουσα κατάσταση στη Συρία», δήλωσε ο Κουρίλα σε ανακοίνωσή του. «Όλες οι οργανώσεις στη Συρία θα πρέπει να γνωρίζουν ότι θα τις θεωρήσουμε υπεύθυνες αν συνεργαστούν ή υποστηρίξουν το ISIS με οποιονδήποτε τρόπο».