ΗΠΑ – Ουκρανία: Η απουσία συμφωνίας για τα ορυκτά και οι ανησυχίες του Ζελένσκι

Οι συνομιλίες μεταξύ του Ουκρανού προέδρου, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, και του αντιπροέδρου των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, ολοκληρώθηκαν την Παρασκευή  (14/2) στο Μόναχο, χωρίς την ανακοίνωση συμφωνίας για τα κρίσιμα ορυκτά της Ουκρανίας – η οποία θεωρείται κομβική για την προσπάθεια του Κιέβου να εξασφαλίσει την υποστήριξη του Αμερικανού προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ.

Όπως αναφέρει το Reuters, η Ουκρανία παρουσίασε μια αναθεωρημένη εκδοχή της συμφωνίας, που θα άνοιγε τις τεράστιες αποθέσεις στρατηγικών ορυκτών της χώρας σε αμερικανικές επενδύσεις, εκφράζοντας ανησυχίες για το αρχικό αμερικανικό προσχέδιο, το οποίο της παραδόθηκε την Τετάρτη.

Διχασμός για τη συμφωνία – “Μονόπλευρη” η αμερικανική πρόταση

Οι συνομιλίες στο Μόναχο κατέληξαν εν ολίγοις σε αδιέξοδο, με τον Ζελένσκι να αναφέρει στο X πως η συνάντηση με τον Βανς ήταν «καλή», αλλά υπάρχουν «λεπτομέρειες» που πρέπει να διευθετηθούν.

«Οι ομάδες μας θα συνεχίσουν να εργάζονται στο έγγραφο», πρόσθεσε, τονίζοντας πως το Κίεβο είναι «έτοιμο να κινηθεί όσο το δυνατόν γρηγορότερα προς μια πραγματική και εγγυημένη ειρήνη».

Η συμφωνία αφορά στρατηγικά ορυκτά όπως τις σπάνιες γαίες, το τιτάνιο, το ουράνιο και το λίθιο.

Ο Τραμπ, που δεν έχει δεσμευτεί για τη συνέχιση της στρατιωτικής βοήθειας προς την Ουκρανία, έχει δηλώσει πως θέλει 500 δισεκατομμύρια δολάρια σε σπάνια ορυκτά από το Κίεβο, ενώ υποστηρίζει ότι η αμερικανική βοήθεια προς την Ουκρανία πρέπει να είναι «διασφαλισμένη».

Σε συνέντευξή του στο Reuters την περασμένη εβδομάδα, ο Ζελένσκι παρουσίασε χάρτη με τις πλούσιες ορυκτές αποθέσεις της Ουκρανίας, υπογραμμίζοντας ότι προσφέρει μια «αμοιβαία επωφελή συνεργασία» για την ανάπτυξή τους, χωρίς όμως να τις «παραχωρεί».

Σύμφωνα με πηγές που παρακολούθησαν τη συνάντηση του Ζελένσκι με διακομματική αντιπροσωπεία γερουσιαστών, ο Ουκρανός πρόεδρος εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για το γεγονός ότι του ζητήθηκε να υπογράψει μια συμφωνία την οποία δεν είχε προλάβει να μελετήσει. «Ένιωσε ότι του ζητούν να υπογράψει κάτι που δεν είχε την ευκαιρία να διαβάσει», ανέφερε ανώνυμη πηγή στο Reuters, προσθέτοντας πως ο Ζελένσκι παρουσίασε τη δική του εκδοχή της συμφωνίας, η οποία είναι σύμφωνη με το ουκρανικό Σύνταγμα.

Τρεις διαφορετικές πηγές χαρακτήρισαν το αμερικανικό σχέδιο «μονόπλευρο», ενώ ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Μπράιαν Σατζ δήλωσε πως η πρόταση της κυβέρνησης Τραμπ «χρειάζεται τροποποιήσεις».

Ανησυχία για τις αμερικανικές προθέσεις

Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, που επισκέφθηκε το Κίεβο την Τετάρτη, δήλωσε στο Fox Business Network ότι το σχέδιο της κυβέρνησης Τραμπ προβλέπει την ενίσχυση της ιδιωτικοποίησης στην Ουκρανία, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι «οι Αμερικανοί φορολογούμενοι θα έχουν απόδοση για τα χρήματα που έχουν επενδύσει».

Η συζήτηση για το μέλλον της Ουκρανίας φαίνεται να συνδέεται πλέον άμεσα με τις γεωπολιτικές ισορροπίες και το ζήτημα των κρίσιμων ορυκτών, με το Κίεβο να πιέζει για σαφείς εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, σε περίπτωση που επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία με τη Ρωσία.

Πάντως σε συνέντευξη που παραχώρησε ο Ουκρανός πρόεδρος στην εκπομπή Meet the Press του NBC, υπενθύμισε τη σημασία της στήριξης των ΗΠΑ στον πόλεμο με τη Ρωσία, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι η Ουκρανία έχει «μικρές πιθανότητες επιβίωσης» στον πόλεμο χωρίς τη βοήθεια των ΗΠΑ. «Πιθανώς θα είναι πολύ, πολύ, πολύ δύσκολο. Βέβαια, σε κάθε δύσκολη κατάσταση υπάρχει ελπίδα. Αλλά θα έχουμε μικρές πιθανότητες επιβίωσης χωρίς την υποστήριξη των ΗΠΑ», ανέφερε συγκεκριμένα.

Την ίδια στιγμή, ο Ντόναλντ Τραμπ επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, με τις δύο πλευρές να συμφωνούν στην άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό του πολέμου.