Υπό διεθνή πίεση ο Ζελένσκι για να διαπραγματευτεί με τον Πούτιν πριν αναλάβει ο Τραμπ

Σχεδόν τρία χρόνια μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής, οι σύμμαχοι της Ουκρανίας εντείνουν τις πιέσεις στον Βολοντίμιρ Ζελένσκι ούτως ώστε να αναζητήσει νέες στρατηγικές που θα πείσουν τον Βλαντίμιρ Πούτιν να διαπραγματευτεί, επιδιώκοντας μια διπλωματική λύση στον πόλεμο.

Ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος πρόκειται να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο, έχει δεσμευτεί για ταχεία επίλυση της σύγκρουσης. Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς παρότρυνε τον Πούτιν να εμπλακεί σε ειρηνευτικές συνομιλίες κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας την Παρασκευή (15/11), ενώ από την πλευρά του ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε την Κυριακή (17/11) ότι θα μιλήσει με τον Ρώσο ηγέτη όταν έρθει η κατάλληλη στιγμή.

Δύο Ευρωπαίοι αξιωματούχοι επισημαίνουν στο Bloomberg ότι αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο η ανάγκη για συμβιβασμό από πλευράς Ζελένσκι, καθώς γίνεται σαφές ότι καμία από τις δύο πλευρές δεν μπορεί να εξασφαλίσει μια αποφασιστική νίκη.

Λίγο πριν τη σύνοδο των G-20, που θα είναι η τελευταία για τον Τζο Μπάιντεν ως Πρόεδρο των ΗΠΑ, η Αμερική αποφάσισε να επιτρέψει τα πλήγματα με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς σε ρωσικό έδαφος, ως απάντηση στην αυξημένη στήριξη της Βόρειας Κορέας προς τον Πούτιν. Η στρατηγική αυτή αποσκοπεί, επίσης, στο να ενισχύσει τη θέση του Ζελένσκι πριν αναλάβει τα ηνία ο Ντόναλντ Τραμπ, έτσι ώστε να προσέλθει σε ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις με μεγαλύτερη δύναμη.

Το Κρεμλίνο καταδίκασε την απόφαση των ΗΠΑ, ενώ ο εκπρόσωπος του Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε ότι η άδεια χρήσης αυτών των τακτικών πυραύλων από τον ουκρανικό στρατό θα πυροδοτήσει «νέο κύκλο έντασης», σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Tass.

Ο Ζελένσκι ζητούσε εδώ και καιρό από τους συμμάχους του την άδεια για τη χρήση δυτικών όπλων για πλήγματα σε στρατιωτικούς στόχους στο εσωτερικό της Ρωσίας. Ωστόσο, αιφνιδιάστηκε όταν η απόφαση διέρρευσε την Κυριακή: «Τέτοιου είδους αποφάσεις δεν πρέπει να ανακοινώνονται», δήλωσε σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα. Η άδεια, ωστόσο, δεν ανταποκρίνεται πλήρως στις προσδοκίες της Ουκρανίας, καθώς περιορίζεται μόνο σε πλήγματα κατά στόχων στην περιοχή του Κουρσκ.

Ο Λευκός Οίκος δεν επιβεβαίωσε ρητά την απόφαση, αλλά ο αναπληρωτής σύμβουλος εθνικής ασφάλειας John Finer δήλωσε ότι η ανάπτυξη στρατευμάτων της Βόρειας Κορέας στον πόλεμο έχει κλιμακώσει την κατάσταση. «Ήμασταν σαφείς προς τους Ρώσους ότι θα αντιδράσουμε σε αυτό», ανέφερε.

Την ίδια στιγμή, ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι ο τελευταίος ηγέτης χώρας μέλους του ΝΑΤΟ που επιθυμεί να εμπλακεί στη συζήτηση. Σύμφωνα με πληροφορίες, σκοπεύει να παρουσιάσει την πρότασή του για «πάγωμα» της σύγκρουσης στις σημερινές γραμμές όταν οι ηγέτες της G-20 συναντηθούν στο Ρίο ντε Τζανέιρο τη Δευτέρα.

Η ξαφνική κινητοποίηση για διευθέτηση της σύγκρουσης δείχνει την ανανεωμένη αίσθηση επείγουσας ανάγκης από τους συμμάχους της Ουκρανίας, οι οποίοι προσπαθούν να προλάβουν την επιστροφή του Τραμπ και το ενδεχόμενο σημαντικών περικοπών στη στήριξη των ΗΠΑ. Με την είσοδο των βορειοκορεατικών στρατευμάτων στο πλευρό της Ρωσίας, αυξάνεται η ανάγκη για τερματισμό της σύγκρουσης που έχει φέρει καταστροφή σε μεγάλες εκτάσεις της Ουκρανίας, έχει καταναλώσει εκατοντάδες δισεκατομμύρια δολάρια σε οικονομική βοήθεια και ξένα όπλα και έχει ανατρέψει γεωπολιτικές σχέσεις στην Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο.

Ο Πούτιν, ωστόσο, έχει δείξει μικρή διάθεση για εκεχειρία, παρά τις τεράστιες απώλειες στις ρωσικές δυνάμεις. Την περασμένη εβδομάδα, ο Ρώσος ηγέτης είπε στον Σολτς ότι παραμένει ανοιχτός σε συνομιλίες, αλλά οποιαδήποτε συμφωνία θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη τις ανησυχίες ασφαλείας της Ρωσίας και τα εδαφικά της κέρδη. Το Κρεμλίνο πιθανότατα θα ερμηνεύσει την αυξανόμενη πίεση στον Ζελένσκι ως απόδειξη ότι η στρατηγική φθοράς που ακολουθεί αποδίδει.

Σύνοδος των G-20 χωρίς έκκληση για διακοπή βομβαρδισμών και κατάπαυση του πυρός

Κίνα και Βραζιλία, που θα συμμετάσχουν επίσης στη σύνοδο κορυφής στο Ρίο, ζητούν από τον Μάιο τη διεξαγωγή μιας διεθνούς διάσκεψης με τη συμμετοχή και των δύο πλευρών.

Ο Ζελένσκι αποκλείστηκε από τη σύνοδο των G-20, καθώς ο Πρόεδρος της Βραζιλίας, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, αγνόησε τις όλο και πιο απεγνωσμένες εκκλήσεις του για πρόσκληση. Ο Πούτιν, από την πλευρά του, αποφάσισε να μην παρευρεθεί, δηλώνοντας τον περασμένο μήνα ότι η παρουσία του θα «διατάρασσε» τη σύνοδο εξαιτίας του εντάλματος σύλληψης που έχει εκδοθεί εναντίον του για φερόμενα εγκλήματα πολέμου από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο.

Η διατύπωση για το ζήτημα της Ουκρανίας στο σχεδόν τελικό ανακοινωθέν αναμένεται να απογοητεύσει τον Ζελένσκι και τους συμμάχους του στη G-7. Θυμίζει έντονα εκείνη που είχε συμφωνηθεί πέρυσι στο Νέο Δελχί, όταν η καταδίκη της ρωσικής εισβολής αφαιρέθηκε, προκαλώντας την έντονη δυσαρέσκειά του.

Το Σαββατοκύριακο, η Ρωσία εξαπέλυσε μία από τις μεγαλύτερες επιθέσεις με πυραύλους και drones, διακόπτοντας την παροχή ρεύματος και νερού. Ωστόσο, στη σύνοδο των G-20, υπάρχει αντίσταση ακόμη και σε μια απλή έκκληση για διακοπή των βομβαρδισμών κατά των ενεργειακών υποδομών — κάτι που είχε περιληφθεί στο ανακοινωθέν του 2023.

Η πρόταση Ερντογάν

Το ειρηνευτικό σχέδιο του Ζελένσκι βασίζεται στην απόκτηση ξεκάθαρης πορείας για ένταξη στο ΝΑΤΟ και την εξασφάλιση εγγυήσεων ασφαλείας μέχρι τότε.

Ο Ερντογάν, αντίθετα, θα προτείνει στον Ζελένσκι να συμφωνήσει σε αναβολή των συζητήσεων για ένταξη στη Συμμαχία για τουλάχιστον 10 χρόνια, ως παραχώρηση προς τον Πούτιν, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τις σκέψεις του αλλά επιθυμούν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους.

Η τουρκική πρόταση περιλαμβάνει τη δημιουργία αποστρατιωτικοποιημένης ζώνης στην ανατολική περιοχή του Ντονμπάς της Ουκρανίας, όπου η Ρωσία ελέγχει μεγάλες εκτάσεις από το 2014. Ο Ερντογάν θα προτείνει την ανάπτυξη διεθνών στρατευμάτων ως επιπλέον εγγύηση και ότι η Ουκρανία θα λάβει στρατιωτική υποστήριξη ως αντιστάθμισμα για τη συμφωνία να μείνει εκτός ΝΑΤΟ.

Τούρκοι αξιωματούχοι αναγνωρίζουν ότι μια τέτοια πρόταση θα είναι δύσκολο να γίνει αποδεκτή από την Ουκρανία, ωστόσο πιστεύουν ότι είναι η πιο ρεαλιστική προσέγγιση. Σκοπός τους είναι να παραμεριστούν οι συζητήσεις για το μακροπρόθεσμο μέλλον των κατεχόμενων εδαφών, ώστε να εστιαστεί η προσπάθεια στην επίτευξη σταθερής εκεχειρίας.

Ο εκπρόσωπος του τουρκικού Υπουργείου Εξωτερικών, Οντσού Κετσελί, δήλωσε ότι αυτές οι λεπτομέρειες δεν είναι ακριβείς, χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις. «Η Τουρκία υποστηρίζει πρωτοβουλίες για τον τερματισμό του πολέμου», πρόσθεσε.

Αυτό το σχέδιο μπορεί να βρει υποστηρικτές ανάμεσα σε κάποιους από τους συμμάχους του Κιέβου, οι οποίοι ανησυχούν ότι η πλήρης ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ θα μπορούσε να τους οδηγήσει σε άμεση σύγκρουση με το Κρεμλίνο.

Η σκέψη της Δύσης έχει μεταβληθεί μετά την εμφάνιση βορειοκορεατικών στρατευμάτων στο πεδίο της μάχης για υποστήριξη των ρωσικών δυνάμεων, γεγονός που επηρέασε τις απόψεις του Μπάιντεν σχετικά με την πιθανή άδεια για πυραυλικά πλήγματα στη Ρωσία.

«Ό,τι κι αν λέει ο Πούτιν, δεν θέλει ειρήνη και δεν είναι έτοιμος να διαπραγματευτεί», δήλωσε ο Μακρόν στους δημοσιογράφους στο αεροδρόμιο του Μπουένος Άιρες, καθώς ετοιμαζόταν να αναχωρήσει για το Ρίο. «Η πρόθεση του Πούτιν είναι να εντείνει τις μάχες, κάτι που παρατηρούμε εδώ και εβδομάδες».