Ιράν: Εκτελέστηκε ο Ιρανογερμανός Τζαμσίντ Σαρμάντ – Διεθνείς αντιδράσεις

Ο Ιρανογερμανός κρατούμενος Τζαμσίντ Σαρμάντ (Jamshid Sharmahd), ο οποίος απήχθη στο Ντουμπάι το 2020 από τις ιρανικές δυνάμεις ασφαλείας, εκτελέστηκε στο Ιράν μετά την καταδίκη του για αμφισβητούμενες κατηγορίες περί τρομοκρατίας, ανακοίνωσε τη Δευτέρα η δικαιοσύνη της χώρας.

Ο 69χρονος Σαρμάντ ήταν ένας από τους πολλούς Ιρανούς αντιφρονούντες στο εξωτερικό που τα τελευταία χρόνια είτε εξαπατήθηκαν είτε απήχθησαν και μεταφέρθηκαν πίσω στο Ιράν, καθώς η Τεχεράνη άρχισε να επιτίθεται μετά την κατάρρευση της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 με τις παγκόσμιες δυνάμεις.

Η εκτέλεση του Σαρμάντ έρχεται μόλις δύο ημέρες αφότου το Ισραήλ εξαπέλυσε πλήγμα αντιποίνων κατά του Ιράν εν μέσω του συνεχιζόμενου πολέμου στη Μέση Ανατολή. Αν και δεν συνέδεσε άμεσα την εκτέλεσή του με την επίθεση, η δικαιοσύνη τον κατηγόρησε ότι “τελούσε υπό τις διαταγές των αφεντικών των δυτικών μυστικών υπηρεσιών, των Ηνωμένων Πολιτειών και του σιωνιστικού καθεστώτος που σκοτώνει παιδιά“, όταν φέρεται να σχεδίαζε επιθέσεις στο Ιράν.

Το δικαστικό πρακτορείο ειδήσεων Mizan ανέφερε ότι η εκτέλεσή του πραγματοποιήθηκε το πρωί της Δευτέρας, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες. Το Ιράν, ένας από τους κορυφαίους εκτελεστές στον κόσμο, συνήθως απαγχονίζει καταδικασμένους κρατούμενους πριν από την ανατολή του ηλίου.

Το Ιράν κατηγόρησε τον Τζαμσίντ Σαρμάντ, ο οποίος ζούσε στην Glendora της Καλιφόρνια, ότι σχεδίαζε το 2008 μια επίθεση σε ένα τέμενος, κατά την οποία σκοτώθηκαν 14 άνθρωποι -μεταξύ των οποίων πέντε γυναίκες και ένα παιδί- και τραυματίστηκαν πάνω από 200 άλλοι, καθώς και ότι σχεδίαζε άλλες επιθέσεις μέσω της ελάχιστα γνωστής Kingdom Assembly of Iran και της μαχητικής πτέρυγας Tondar.

Το Ιράν κατηγόρησε επίσης τον Σαρμάντ ότι “αποκάλυψε διαβαθμισμένες πληροφορίες” σχετικά με πυραυλικές εγκαταστάσεις των παραστρατιωτικών Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής εκπομπής το 2017.

“Χωρίς αμφιβολία, η θεϊκή υπόσχεση σχετικά με τους υποστηρικτές της τρομοκρατίας θα εκπληρωθεί, και αυτή είναι μια οριστική υπόσχεση”, ανέφερε η δικαιοσύνη ανακοινώνοντας την εκτέλεσή του. Ο Σαρμάντ είχε καταδικαστεί σε θάνατο το 2023.

Η κόρη του Γκαζέλ Σαρμάντ, επέκρινε τόσο τη Γερμανία όσο και τις ΗΠΑ για την απογοήτευσή του σε μια ανάρτηση στην κοινωνική πλατφόρμα X. Είπε ότι δεν έχει αποδείξεις ότι ο πατέρας της είχε εκτελεστεί και ζήτησε να επιστραφεί αμέσως η σορός του, αν είχε εκτελεστεί, ώστε η οικογένειά του να μπορέσει να τον θάψει σύμφωνα με τα Ζωροαστρικά έθιμα.

“Αυτό πρέπει να έχει άμεσες και αδιαμφισβήτητες σοβαρές συνέπειες γι’ αυτούς τώρα”, έγραψε η κόρη του κατηγορώντας το Ιράν, το οποίο όπως είπε, εκτέλεσε τον πατέρα της “προφανώς για αντίποινα των ισραηλινών χτυπημάτων κατά του καθεστώτος”.

Διεθνείς αντιδράσεις από την εκτέλεση του Σαρμάχτ

Η εκτέλεσή του προκάλεσε την καταδίκη των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γερμανίας.

Ο θάνατός του σηματοδοτεί “την πιο πρόσφατη περίπτωση στην ιστορία του καθεστώτος της διακρατικής καταστολής και της περιφρόνησης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων”, έγραψε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Μάθιου Μίλερ στο X. “Στεκόμαστε στο πλευρό της Γερμανίας, της οικογένειας Σαρμάντ και της διεθνούς κοινότητας για να θέσουμε το καθεστώς προ των ευθυνών του”, πρόσθεσε.

Η υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας Αναλένα Μπέρμποκ καταδίκασε “με τον πιο έντονο τρόπο τη δολοφονία του Τζαμσίντ Σαρμάντ από το ιρανικό καθεστώς”. Ο Σαρμάντ “απήχθη στο Ιράν από το Ντουμπάι, κρατήθηκε για χρόνια χωρίς δίκαιη δίκη και τώρα έχει δολοφονηθεί”, ανέφερε σε δήλωσή της.

“Ξεκαθαρίσαμε στην Τεχεράνη ξανά και ξανά ότι η εκτέλεση ενός Γερμανού υπηκόου θα είχε σοβαρές συνέπειες”, δήλωσε η Μπέρμποκ, χωρίς ωστόσο να διευκρινίσει ποιες θα μπορούσαν να είναι αυτές.

Η Διεθνής Αμνηστία χαρακτήρισε “κατάφωρα άδικη” τη δίκη του Σάρμαντ, καθώς όπως τονίζει του είχε απαγορευτεί η πρόσβαση σε ανεξάρτητο δικηγόρο και “το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του”.

“Ο διορισμένος από την κυβέρνηση του Ιράν δικηγόρος δήλωσε ότι χωρίς την καταβολή 250.000 δολαρίων από την οικογένεια, δεν θα υπερασπιστεί τον Τζαμσίντ Σαρμάχτ στο δικαστήριο και απλά θα κάθεται εκεί”, ανέφερε η Διεθνής Αμνηστία σε μια έκθεση για την υπόθεσή του.

Ωστόσο, η Αμνηστία σημείωσε ότι ο Sharmahd διαχειριζόταν έναν ιστότοπο για τη Συνέλευση του Βασιλείου του Ιράν και τη μαχητική του πτέρυγα Tondar που περιλάμβανε ισχυρισμούς περί “ευθύνης για εκρήξεις εντός του Ιράν”, αν και επανειλημμένα αρνήθηκε ότι εμπλέκεται στις επιθέσεις.

“Η εκτέλεση του Τζαμσίντ Σαρμάντ είναι εξωδικαστική δολοφονία ομήρου“, τόνισε ο Μαχμούντ Αμιρί-Μογαντάμ, διευθυντής της ΜΚΟ, που έχει έδρα τη Νορβηγία, υπενθυμίζοντας ότι ο αντιφρονών “απήχθη στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και μεταφέρθηκε παράνομα στο Ιράν, όπου καταδικάστηκε σε θάνατο χωρίς να έχει δίκαιη δίκη”.

Ο Ιρανός, που είχε αποκτήσει τη γερμανική υπηκοότητα, κατηγορείτο επίσης πως ήταν επικεφαλής της Τοντάρ, οργάνωσης που χαρακτηρίζεται “τρομοκρατική” από το Ιράν.

Άλλη ΜΚΟ, το Ευρωπαϊκό Κέντρο για τα Ανθρώπινα και Συνταγματικά Δικαιώματα, χαρακτήρισε “σοκαριστική” την εκτέλεση.

Αποτέλεσε “νέα αντανάκλαση της αδυναμίας της κυβέρνησης αυτής, που δεν επέτρεψε να αποδοθεί δικαιοσύνη, καθώς ο Τζαμσίντ Σαρμάντ δεν είχε δίκαιη δίκη και ανεξάρτητη υπεράσπιση”, υπογράμμισε ο Βόλφγκανγκ Κάλεκ, γενικός γραμματέας της ΜΚΟ.

“Η παράνομη απαγωγή του Σαρμάντ, ο βασανισμός του στη φυλακή, η δίκη του και η εκτέλεσή του αποτελούν παράδειγμα των αναρίθμητων εγκλημάτων του ιρανικού καθεστώτος”, συμπλήρωσε μέσω ιστότοπων κοινωνικής δικτύωσης.

Ποιος ήταν ο Τζαμσίντ Σαρμάντ

Γεννημένος στην Τεχεράνη, ο Τζαμσίντ Σαρμάντ είχε μεταναστεύσει στη Γερμανία τα χρόνια του 1980 και από το 2003 βρισκόταν στις ΗΠΑ. Ήταν γνωστός εξαιτίας δηλώσεων εναντίον της Ισλαμικής Δημοκρατίας που έκανε σε δορυφορικά τηλεοπτικά δίκτυα που μεταδίδουν εκπομπές στα περσικά.

Ο Sharmahd είχε μπει στο στόχαστρο του Ιράν πριν από την απαγωγή του. Ένα αμερικανικό διπλωματικό τηλεγράφημα του 2010 που δημοσιεύθηκε από το WikiLeaks αναφέρει ότι ο Sharmahd είχε στοχοποιηθεί από το Ιράν στην Καλιφόρνια, με έναν πράκτορα που φέρεται να προσπαθούσε να προσλάβει έναν εκτελεστή για να τον σκοτώσει. Ο εν λόγω πράκτορας διέφυγε αργότερα από τις ΗΠΑ πριν από τη δίκη.

“Σηματοδοτεί μια σαφή κλιμάκωση των προσπαθειών του καθεστώτος να εκφοβίσει τους επικριτές εκτός των συνόρων του και θα μπορούσε να έχει ανατριχιαστική επίδραση σε δημοσιογράφους, ακαδημαϊκούς και άλλους στη Δύση, οι οποίοι μέχρι πρόσφατα αισθάνονταν μικρή φυσική απειλή από το καθεστώς”, αναφέρεται στο τηλεγράφημα.

Οι αρχές του Ιράν δεν αναγνωρίζουν τη διπλή υπηκοότητα πολιτών της χώρας.

Σύμφωνα με τους αριθμούς της IHR, από την αρχή του τρέχοντος έτους, στο Ιράν έχουν εκτελεστεί τουλάχιστον 627 άνθρωποι, με τον Σαρμάντ να είναι ο τελευταίος αντιφρονών που θανατώνεται από το Ιράν μετά την επιστροφή του στη χώρα.