Ισραήλ – ΗΠΑ – Τουρκία χτυπούν στη Συρία για τα συμφέροντά τους

Βομβαρδισμοί πλήττουν τοποθεσίες σε ολόκληρη τη Συρία, καθώς οι περιφερειακοί παράγοντες στη Μέση Ανατολή προσπαθούσαν να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους στη χώρα μετά την αιφνίδια πτώση του προέδρου της, Μπασάρ αλ Άσαντ, ο οποίος κατέφυγε στη Μόσχα.

Καθώς οι αντάρτες υπό την ηγεσία της ισλαμιστικής οργάνωσης Hayat Tahrir al-Sham (HTS) απελευθέρωσαν κρατούμενους του καθεστώτος, μεταξύ άλλων από την περιβόητη φυλακή Sednaya -που συχνά αναφέρεται ως «ανθρώπινο σφαγείο»- το Ισραήλ, η Τουρκία και οι ΗΠΑ ανέλαβαν στρατιωτική δράση και οι πρώην υποστηρικτές του Άσαντ στη Ρωσία και το Ιράν συμμετείχαν επίσης σε προσπάθειες για τη διαμόρφωση μιας μελλοντικής Συρίας.

Με τα γεγονότα να κινούνται με ιλιγγιώδεις ρυθμούς, οι αντάρτες που ανέτρεψαν τον Άσαντ ανακοίνωσαν στο Telegram ότι εκδίδουν γενική αμνηστία για τους στρατεύσιμους του καθεστώτος, καθώς ο πρώην πρωθυπουργός της Συρίας δήλωσε στην τηλεόραση al-Arabiya ότι συμφώνησε να παραδώσει την εξουσία στην «κυβέρνηση σωτηρίας» των ανταρτών.

Οι ΗΠΑ έχουν πλήξει στόχους που συνδέονται με το Ισλαμικό Κράτος (ΙΚ) στην κεντρική Συρία, ενώ η Τουρκία έχει επιτεθεί στις υποστηριζόμενες από τις ΗΠΑ κουρδικές δυνάμεις. Μια συμφωνία για την αποχώρηση των κουρδικών δυνάμεων από τη βόρεια πόλη Μανμπίτζ φέρεται να επετεύχθη τη Δευτέρα μετά την προέλαση του υποστηριζόμενου από την Τουρκία Συριακού Εθνικού Στρατού.

Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν, προειδοποίησε τη Δευτέρα ότι το ΙΚ θα προσπαθήσει να χρησιμοποιήσει αυτή την περίοδο για να ανασυνταχθεί στη Συρία. Ο Μπλίνκεν πρόσθεσε ότι οι δηλώσεις των ηγετών των ανταρτών για την οικοδόμηση μιας διακυβέρνησης χωρίς αποκλεισμούς είναι ευπρόσδεκτες, αλλά οι πραγματικές προθέσεις θα φανούν στο πεδίο.

Το Ισραήλ επιβεβαίωσε, επίσης, ότι έστειλε δυνάμεις στη νεκρή ζώνη πέρα από τα κατεχόμενα από το Ισραήλ Υψίπεδα του Γκολάν, καθώς και σε πρώην στρατιωτικές θέσεις της Συρίας στο όρος Ερμών, σε αυτό που περιέγραψε ως «προσωρινό μέτρο».

Είπε ότι θα συνεχίσει τις αεροπορικές επιδρομές σε πρώην θέσεις του καθεστώτος που συνδέονται με πυραύλους και χημικά όπλα, ενώ το βράδυ της Δευτέρας πραγματοποίησε επιδρομές σε εγκατάσταση αεράμυνας κοντά στο λιμάνι της Λατάκειας.

Το Συριακό Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που εδρεύει στη Βρετανία ανακοίνωσε την Τρίτη ότι το Ισραήλ «κατέστρεψε τις πιο σημαντικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις στη Συρία» με περίπου 250 αεροπορικές επιδρομές μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ. Τα πλήγματα είχαν στόχο αεροδρόμια και αποθήκες, μοίρες αεροσκαφών, ραντάρ, στρατιωτικούς σταθμούς σημάτων και πολλές αποθήκες όπλων και πυρομαχικών τις τελευταίες 48 ώρες.

Στάση αναμονής από τον ΟΗΕ

Στο μεταξύ, στο περιθώριο μιας κλειστής συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ τη Δευτέρα, ο πρεσβευτής της Συρίας στα Ηνωμένα Έθνη, Koussay Aldahhak, δήλωσε: «Είμαστε με τον συριακό λαό», και ότι οι πρεσβείες και οι αποστολές του έλαβαν οδηγίες να συνεχίσουν να ασκούν τον ρόλο τους, ενώ περιμένουν μια νέα κυβέρνηση.

«Η Συρία βιώνει τώρα μια νέα εποχή, μια νέα φάση της ιστορίας της και οι Σύροι προσβλέπουν στην εγκαθίδρυση ενός κράτους ελευθερίας, ισότητας, κράτους δικαίου, δημοκρατίας» δήλωσε ο Σύρος πρέσβης. «Θα ενώσουμε τις προσπάθειές μας για την ανοικοδόμηση της χώρας μας, για την ανοικοδόμηση όσων καταστράφηκαν και για την ανοικοδόμηση του μέλλοντος, ενός καλύτερου μέλλοντος της Συρίας για όλους τους Σύρους».

Το Συμβούλιο Ασφαλείας εμφανίστηκε ενωμένο ως προς την ανάγκη διατήρησης της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Συρίας και θα εργαστεί για μια κοινή δήλωση τις επόμενες ημέρες, δήλωσαν Αμερικανοί και Ρώσοι διπλωμάτες μετά τη συνεδρίαση.

«Κανείς δεν περίμενε ότι οι συριακές δυνάμεις θα έπεφταν σαν χάρτινος πύργος και η εξέλιξη αυτή αιφνιδίασε πολλούς ανθρώπους» δήλωσε ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στον ΟΗΕ Ρόμπερτ Γουντ. «Είναι μια πολύ ρευστή κατάσταση, αλλά σχεδόν όλοι μίλησαν για την ανάγκη σεβασμού της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας και της ανεξαρτησίας της Συρίας, την ανησυχία για την ανθρωπιστική κατάσταση».

Με έντονα ανταγωνιστικές ατζέντες, η Τουρκία και το Ισραήλ έχουν ήδη καθορίσει τις κόκκινες γραμμές τους όσον αφορά τη Συρία, με την Τουρκία να λέει ότι δεν θα δεχτεί να επωφεληθεί από τη νέα κατάσταση το κουρδικό PKK ή το Ισλαμικό Κράτος, ενώ υποσχέθηκε να βοηθήσει τους Σύρους μετανάστες στην Τουρκία να επιστρέψουν. Σημειωτέον πως, στη γείτονα φιλοξενούνται 3 εκατομμύρια πρόσφυγες.

Ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, επέμεινε πάντως ότι η Τουρκία δεν ενδιαφέρεται να επεκτείνει τα συμφέροντά της στη Συρία παρά την υποστήριξή της στους Σύρους αντάρτες.

«Η Τουρκία δεν έχει στραμμένο το βλέμμα στο έδαφος κάποιας άλλης χώρας» δήλωσε ο Ερντογάν. «Ο μόνος στόχος των διασυνοριακών μας επιχειρήσεων είναι να σώσουμε την πατρίδα μας από τις τρομοκρατικές επιθέσεις» πρόσθεσε, αναφερόμενος στις επιδρομές με στόχο το υπό κουρδική ηγεσία YPG, που εδρεύει στη βορειοανατολική Συρία.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας και ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, συζήτησαν επίσης τη Δευτέρα για τη μετάβαση και την ανοικοδόμηση στη Συρία, δήλωσε πηγή του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών, καθώς εκατοντάδες Σύροι πρόσφυγες είχαν συγκεντρωθεί σε δύο συνοριακά περάσματα στη νότια Τουρκία ελπίζοντας να επιστρέψουν στην πατρίδα τους.

Από την πλευρά του, δικαιολογώντας τα τελευταία πλήγματα του Ισραήλ σε τοποθεσίες στη Συρία, ο Γκίντεον Σάαρ, ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας, δήλωσε ότι έπληξε ύποπτες τοποθεσίες χημικών όπλων και πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς στη Συρία, προκειμένου να αποτρέψει να πέσουν στα χέρια εχθρικών παραγόντων.

Ο Σάαρ δήλωσε τη Δευτέρα ότι «το μόνο συμφέρον που έχουμε είναι η ασφάλεια του Ισραήλ και των πολιτών του».