Ισραήλ VS Ιράν: Η απόλυτη σύγκριση των όπλων τους

Ισραήλ, Ιράν και Λίβανος εμπλέκονται σε ένα ιδιαίτερο εύφλεκτο μέτωπο στη Μέση Ανατολή, με τις ισορροπίες να απειλούνται προς όλα τα επίπεδα. Μετά τη δολοφονία του ηγέτη της Χεζμπολάχ και την αποδυνάμωση της Χαμάς εντός Γάζας, το Ισραήλ συνεχίζει τις προσπάθειες “εκκαθάρισης τρομοκρατών” προφασιζόμενο την “ασφάλεια” της εθνικής του κυριαρχίας και ανεξαρτησίας. Στο πλευρό του στέκονται οι ΗΠΑ που έχουν στείλει περαιτέρω στρατό στην περιοχή, προς αναχαίτιση πυραύλων, ωστόσο η διεθνής κοινότητα εκφράζει έντονη ανησυχία για το ανθρωπιστικό δράμα που ήδη έχει κλιμακωθεί σε πολλαπλά μέτωπα.

Φόβοι εκφράζονται και για τα περιβόητα “αντίποινα” του Ισραήλ προς το Ιράν, με τον Μπάιντεν να δίνει το “πράσινο φως” αρκεί να μη χτυπηθούν πυρηνικές εγκαταστάσεις. Από την άλλη η κυβέρνηση του Ιράν διατείνεται πως το Τελ Αβίβ πήρε μόνο “μια μικρή γεύση” του τι μπορεί να κάνει η Τεχεράνη σε πολεμικό επίπεδο. Σε κάθε περίπτωση, αυτή τη στιγμή βλέπουμε μια “επίδειξη” όπλων, από drones μέχρι πυραύλους, και δοκιμές οπλικών και αμυντικών συστημάτων με τους αμάχους να βρίσκονται έρμαια των συγκρούσεων που συνεχίζονται. Ο πόλεμος έχει άλλωστε επεκταθεί στα σύνορα του Ισραήλ με τον Λίβανο, ακόμη και σε χερσαίο επίπεδο, ενώ τα καραβάνια εκτοπισμένων αναζητούν νέες ασφαλείς ζώνες. Με τη Γάζα φυσικά, να είναι εδώ και αρκετό καιρό, εντελώς ισοπεδωμένη.

Η “ισορροπία” οπλισμού Ιράν – Ισραήλ

Σημειώνεται πως το Ιράν επιτέθηκε στις μεγάλες πόλεις του Ισραήλ με τουλάχιστον 180 βαλλιστικούς πυραύλους το βράδυ της Τρίτης. Το Σώμα των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης του Ιράν (IRGC) δήλωσε πως οι πύραυλοι εκτοξεύτηκαν “ως απάντηση της Τεχεράνης” στις δολοφονίες αμάχων στη Γάζα και πιο πρόσφατα, στον Λίβανο, καθώς και μετά τις δολοφονίες ηγετικών στελεχών της Χαμάς και της Χεζμπολάχ.

Το IRGC ανέφερε πως οι βαλλιστικοί πύραυλοι στόχευαν συγκεκριμένα σε τρεις στρατιωτικές βάσεις στο Τελ Αβίβ. Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης του Ιράν ανέφεραν ότι η χώρα χρησιμοποίησε για πρώτη φορά υπερηχητικούς βαλλιστικούς πυραύλους Fatah, κάτι που όμως δεν έχει επαληθευτεί επακριβώς από τα μεγάλα διεθνή μέσα, ακόμη και από το Al Jazeera.

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου υποσχέθηκε αντίποινα, λέγοντας ότι το Ιράν “έκανε ένα μεγάλο λάθος” και “θα το πληρώσει”. Οι ΗΠΑ επιβεβαίωσαν πάντως πως βοήθησαν ενεργά το Ισραήλ να αναχαιτίσει τους πυραύλους που διαπέρασαν τον “θόλο” άμυνας.

Δεδομένο είναι πως παρά τις ως τώρα “λελογισμένες” και “στοχευμένες” επιθέσεις του Ισραήλ προς το Ιράν και τούμπαλιν, ο κίνδυνος γενικευμένης σύρραξης δεν είναι απίθανος, αν και σε κάθε περίπτωση, απευκταίος.

Στρατιωτικές δυνάμεις

Το Al Jazeera έκανε μάλιστα μια καταγραφή των επίσημων οπλικών εξοπλισμών των δύο κρατών, βάσει των επίσημων στοιχείων που έχουν δώσει ανά περιόδους στη δημοσιότητα.

Σύμφωνα με την έκθεση The Military Balance 2023 που δημοσιεύει το Διεθνές Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών που εδρεύει στο Λονδίνο:

Το Ιράν έχει συνολικά 610.000 άτομα ως ενεργό στρατιωτικό προσωπικό, συμπεριλαμβανομένων 350.000 στον τακτικό στρατό, 190.000 στους Φρουρούς της Επανάστασης, 18.000 στο ναυτικό, 37.000 στην αεροπορία και 15.000 στην αεροπορική άμυνα. Το Ιράν διαθέτει επιπλέον εφεδρικό στρατό 350.000 ατόμων. Η στράτευση είναι υποχρεωτική για Ιρανούς άνδρες άνω των 18 ετών, με λίγες εξαιρέσεις.

Το Ισραήλ έχει συνολικά 169.500 άτομα ως ενεργό στρατιωτικό προσωπικό, συμπεριλαμβανομένων 126.000 στο στρατό, 9.500 στο ναυτικό και 34.000 στην αεροπορία. Το Ισραήλ έχει εφεδρικό στρατό 465.000 ατόμων. Το Ισραήλ επιβάλλει τη στράτευση των περισσότερων νεαρών ανδρών και γυναικών άνω των 18 ετών, με ορισμένες εξαιρέσεις.

Στρατιωτικές δαπάνες

Σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε από το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη που εδρεύει στην Στοκχόλμη:

Το Ιράν δαπάνησε 10,3 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023 σε εξοπλισμούς, κάτι που σημαίνει μια αύξηση 0,6% σε σχέση με το 2022.

Το Ισραήλ δαπάνησε 27,5 δισεκατομμύρια δολάρια το 2023 σε εξοπλισμούς (παραγωγή και αγορές), μια αύξηση 24% σε σχέση με το 2022 – μια αύξηση που εν μέρει τροφοδοτήθηκε από τον πόλεμο στη Γάζα μετά τις 7 Οκτωβρίου και την επίθεση της Χαμάς.

Επίγειες δυνάμεις

Σύμφωνα με το The Military Balance:

Το Ιράν διαθέτει πάνω από 10.513 άρματα μάχης, περισσότερα από 6.798 πυροβόλα – βαρύ οπλισμό, και περισσότερα από 640 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς. Ο στρατός διαθέτει επίσης 50 ελικόπτερα ενώ το IRGC διαθέτει 5 ελικόπτερα.

Το Ισραήλ διαθέτει περίπου 400 άρματα μάχης, 530 πυροβόλα – βαρύ οπλισμό, και περισσότερα από 1.190 τεθωρακισμένα οχήματα μεταφοράς.

Πολεμική Αεροπορία

Το Ιράν διαθέτει 312 αεροσκάφη με ικανότητα μάχης και το IRGC άλλα 23. Η αεροπορία έχει δύο επιθετικά ελικόπτερα, ο στρατός έχει 50 και το IRGC πέντε.

Το Ισραήλ διαθέτει 345 αεροσκάφη με ικανότητα μάχης και 43 επιθετικά ελικόπτερα.

Ναυτικό

Το Ιράν διαθέτει 17 τακτικά υποβρύχια, 68 ακταιωρούς, επτά κορβέτες, 12 αποβατικά σκάφη, 11 αρματαγωγά, και 18 συνεπικουρικά μικρότερα μαχητικά σκάφη.

Το Ισραήλ διαθέτει πέντε υποβρύχια και 49 ακταιωρούς.

Αεράμυνα

Η αεράμυνα του Ισραήλ βασίζεται σε αυτό που είναι γνωστό ως σύστημα Iron Dome, το οποίο πιστεύεται ότι αναχαίτισε τους περισσότερους από τους πυραύλους του Ιράν το βράδυ της Τρίτης. Το σύστημα είναι εξοπλισμένο με ραντάρ που ανιχνεύει ένα εισερχόμενο βλήμα, την ταχύτητά του και την κατεύθυνσή του. Στη συνέχεια, το κέντρο ελέγχου υπολογίζει εάν το βλήμα αποτελεί απειλή για τις ισραηλινές πόλεις. Τα βλήματα που δεν αποτελούν απειλή δεν αναχαιτίζονται. Εάν αποτελούν απειλή, η μονάδα εκτόξευσης πυραύλων εκτοξεύει πυραύλους για να τους καταρρίψει. Παρόλα αυτά, το Ιράν διατείνεται πως κατάφερε να “διαπεράσει” το Iron Dome στην πρόσφατη επίθεσή του.

Στο Ισραήλ υπάρχουν 10 μονάδες Iron Dome διάσπαρτες σε όλη την επικράτειά του. Σύμφωνα με το IISS, το σύστημα Iron Dome του Ισραήλ αναχαίτισε περισσότερο από το 90% των ρουκετών που εκτοξεύτηκαν από τη Χαμάς και άλλες παλαιστινιακές ομάδες το 2021.

Το Ιράν ανέπτυξε το σύστημα αναχαίτισης μικρής εμβέλειας και χαμηλού υψομέτρου, Azarakhsh, που σημαίνει “κεραυνός” στα περσικά. Είναι ένα σύστημα υπέρυθρης ανίχνευσης, εξοπλισμένο με ραντάρ και ηλεκτροοπτικά συστήματα για τον εντοπισμό και την αναχαίτιση στόχων. Μπορεί να τοποθετηθεί και σε οχήματα. Το Ιράν διαθέτει μια σειρά από διαφορετικά συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας εδάφους-αέρος, τα περισσότερα ρωσικής κατασκευής. Στον οπλισμό του περιλαμβάνονται 42 S-200 και S-300 και τοπικά Bavar-373 ρωσικής κατασκευής μεγάλης εμβέλειας. Επίσης, διαθέτει 59 μεσαίου βεληνεκούς US MIM-23 Hawk, HQ-2J και Khordad-15 και 279 μικρής εμβέλειας – κινεζικής κατασκευής – CH-SA-4 και 9K331 Tor-M1.

Βαλλιστικοί πύραυλοι

Σύμφωνα με το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών των ΗΠΑ:

Το Ιράν έχει στο οπλοστάσιό του τουλάχιστον 12 διαφορετικούς τύπους βαλλιστικών πυραύλων μεσαίου και μικρού βεληνεκούς. Αυτοί κυμαίνονται από το Tondar 69, το οποίο έχει εμβέλεια 150 χμ (93 μίλια) έως το Khorramshahr και το Sejjil, που και τα δύο κυμαίνονται έως και 2.000 χμ (1.243 μίλια).

Το Ισραήλ διαθέτει τουλάχιστον τέσσερις διαφορετικούς τύπους βαλλιστικών πυραύλων μικρού, μεσαίου και μέσου βεληνεκούς, που κυμαίνονται από τον LORA με βεληνεκές 280 χμ (174 μίλια) έως τον Jericho-3 με βεληνεκές μεταξύ 4.800 χμ (2.983 μίλια) και 6.500 χμ ( 4.039 μίλια).

Πυρηνικές δυνατότητες

Το Ισραήλ εκτιμάται ότι έχει 90 πυρηνικές κεφαλές στο απόθεμά του, σύμφωνα με την Ένωση Ελέγχου Όπλων που εδρεύει στις ΗΠΑ.

Το Ιράν δεν εκτιμάται ότι διαθέτει αυτή τη στιγμή πυρηνικά όπλα, αλλά έχει προηγμένο πυρηνικό πρόγραμμα και λειτουργεί πολλές πυρηνικές εγκαταστάσεις και ερευνητικά κέντρα. Ο ανώτατος ηγέτης Αλί Χαμενεΐ απαγόρευσε την παραγωγή όπλων με διάταγμα στις αρχές της δεκαετίας του 2000. Ωστόσο, τον Μάιο, το Ιράν απείλησε να αλλάξει το πυρηνικό του δόγμα “σε περίπτωση που απειληθεί η ύπαρξή του”.

Το Ισραήλ ως “θύλακας” των ΗΠΑ

Αξίζει να σημειωθεί πως το Ισραήλ διαθέτει έναν από τους πιο ισχυρούς στρατούς παγκοσμίως, ο οποίος ενισχύθηκε προσφάτως με περισσότερα από 3,8 δισεκατομμύρια δολάρια στρατιωτικής βοήθειας από τις ΗΠΑ (το 2023). Τα 3,8 δισ. ήταν μέρος της 10ετούς συμφωνίας που υπεγράφη υπό τον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα το 2016.

Η διατήρηση της περιφερειακής στρατιωτικής ηγεμονίας του Ισραήλ αποτελεί βασικό στοιχείο της πολιτικής των Ηνωμένων Πολιτειών στη Μέση Ανατολή, κάτι που “επιτυγχάνεται” με τη διαρκή ενίσχυση της χώρας ως προς το στρατιωτικό της οπλοστάσιο.

Το 2022 το Ισραήλ ξόδεψε 23,4 δισεκατομμύρια δολάρια για τον στρατό του, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης (SIPRI). Συνολικά, το Ισραήλ διαθέτει το 4,5% του ετήσιου ΑΕΠ του για στρατιωτικούς εξοπλισμούς.

Το Ισραήλ εξάγει μάλιστα και οπλισμό, με την Ινδία να είναι ο βασικότερος “αγοραστής”. Ο δεύτερος μεγαλύτερος αγοραστής όπλων από το Ισραήλ είναι το Αζερμπαϊτζάν. Την περίοδο 2018-2022, το Ισραήλ εισήγαγε όπλα συνολικού ύψους 2,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων μόνο από δύο χώρες, τις ΗΠΑ και τη Γερμανία. Περισσότερα από τα τρία τέταρτα των στρατιωτικών εισαγωγών του Ισραήλ, ύψους 2,1 δισεκατομμυρίων δολαρίων, προήλθαν από τις ΗΠΑ.

Θεωρητικά οι ΗΠΑ επιβάλλουν όρους σχετικά με τον τρόπο χρήσης της στρατιωτικής βοήθειας, χωρίς όμως να έχουν υπάρξει ουδέποτε κυρώσεις τις φορές που το Ισραήλ παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα στην περιοχή.

Περισσότερα στοιχεία για τη διάρθρωση της οικονομίας του Ισραήλ, μπορείτε να βρείτε εδώ