Ισραήλ vs Χεζμπολάχ: Γιατί κινδυνεύει η εκεχειρία τρεις ημέρες μετά την εφαρμογή της

Tην Τρίτη ο Mπενιαμίν Νετανιάχου ανακοίνωσε τη συμφωνία κατάπαυσης πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ.

Αυτό σήμαινε πως από την Τετάρτη και για τις επόμενες 60 ημέρες ο ισραηλινός στρατός και η Χεζμπολάχ θα έπρεπε να αποσυρθούν από τα σύνορα Ισραήλ-Λιβάνου, ώστε να αναπτυχθούν στην περιοχή οι λιβανικές ένοπλες δυνάμεις και οι κυανόκρανoι (U.N. Interim Force), ως υπεύθυνοι της ασφάλειας των εκτοπισμένων.

Η Χεζμπολάχ έπρεπε να αποσυρθεί βόρεια του ποταμού Λιτάνι, 30 χιλιόμετρα από τα σύνορα με το Ισραήλ και ο ισραηλινός στρατός έπρεπε να εξαφανιστεί από το νότιο Λίβανο.

Ο Τζο Μπάιντεν έκανε λόγο για συμφωνία που σχεδιάστηκε «ώστε να τερματίσει οριστικά τις εχθροπραξίες».

Η πραγματικότητα αποδείχθηκε άρδην διαφορετική.

Οι πολλαπλές παραβιάσεις του Ισραήλ μέσα σε λίγες ώρες

Πριν αλέκτωρ φωνήσαι -κυριολεκτικά- τρις και συγκεκριμένα την Πέμπτη και ενώ επέστρεφαν στην πολυπαθή περιοχή οι εκτοπισμένοι κάτοικοι (1.000.000 άνθρωποι -το 1/4 του πληθυσμού του Λιβάνου), το Ισραήλ επιτέθηκε με τανκ και αεροπορικές επιδρομές σε τρεις περιοχές στο νότιο Λίβανο.

Οι Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις (Israel Defense Forces -IDF) δήλωσαν ότι αρκετοί «ύποπτοι» εντοπίστηκαν να φτάνουν με οχήματα σε περιοχές στο νότιο Λίβανο «γεγονός που καθιστά παραβίαση των όρων κατάπαυσης πυρός». Δεν έδωσαν ωστόσο, συγκεκριμένες τοποθεσίες.

Υποστήριξαν ότι η αεροπορική του επιδρομή είχε στόχο δύο μαχητές που έφτασαν σε μια εγκατάσταση πυραύλων της Χεζμπολάχ, ο οποία είχε χρησιμοποιηθεί για να πυροβολήσει το Ισραήλ και με την επίθεση εμπόδισαν τους μαχητές αυτούς να προχωρήσουν προς το νότιο Λίβανο.

Ακολουθήσουν αλληλοκατηγορίες Ισραήλ και Χεζμπολάχ για παραβίαση της εκεχειρίας, με θύματα όπως πάντα, τους ταλαιπωρημένους κατοίκους των περιοχών.

Ο στρατός του Λιβάνου, πρωταγωνιστής στην στην επιβολή της εκεχειρίας, κατηγόρησε το Ισραήλ για «πολλαπλές παραβιάσεις» της κατάπαυσης του πυρός. Στην ανακοίνωση που εξέδωσε ανέφερε ότι «η Διοίκηση του Στρατού παρακολουθεί αυτές τις παραβιάσεις σε συντονισμό με τις αρμόδιες αρχές».

Λίγες ώρες αργότερα, ο Νετανιάχου έδωσε εντολή στον IDF (βλ. ισραηλινό στρατό) να είναι έτοιμος για «σφοδρό πόλεμο» στο Λίβανο «εάν η Χεζμπολάχ παραβιάσει την εκεχειρία». Διευκρίνισε ότι η χώρα του είχε τηρήσει τα συμφωνηθέντα «την πρώτη ημέρα».

Την ίδια ημέρα, ο εκπρόσωπος του IDF, Αβικάι Αντράε ειδοποίησε τους Λιβανέζους πολίτες να μη μετακινηθούν νότια του ποταμού Λιτάνι μεταξύ 17.00 -τοπική ώρα- και 07.00 της Παρασκευής, «μαρκάροντας» με κόκκινο δεκάδες χωριά μεταξύ του ποταμού και των ισραηλινών συνόρων. Ο Αντράε τόνισε ότι «όποιος κινείται νότια αυτής της γραμμής θέτει τον εαυτό του σε κίνδυνο».

Κανείς εκ των υπεύθυνων για τη διατήρηση της κατάπαυσης του πυρός δεν τοποθετήθηκε.

ΓΙΑΤΙ ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ ΚΑΝΕΙ Ο,ΤΙ ΘΕΛΕΙ

Ο Νετανιάχου αρνείτο κάθε συζήτηση για εκεχειρία, εάν δεν υπήρχε ρήτρα μονομερούς επέμβασης που επιτρέπει στο Ισραήλ να ενεργήσει ανεξάρτητα, εάν αντιληφθεί άμεση απειλή για την ασφάλειά του. Ή όπως είπε ο πρωθυπουργός της χώρας «εάν προκληθεί ή εάν η Χεζμπολάχ επιχειρήσει την επανεγκατάσταση της στρατιωτικής της παρουσίας κοντά στα σύνορα».

Αυτό σημαίνει πως μπορεί να βασιστεί σε πληροφορίες από ενδιαφερόμενους φορείς κατάπαυσης του πυρός (πχ UNIFIL) ή να ενεργήσει ανεξάρτητα, καθοδηγούμενο αποκλειστικά από τις υπηρεσίες πληροφοριών του.

Δηλαδή, μπορεί να κάνει ό,τι θέλει, δεδομένου και ότι «υπάρχει πίεση μέσα στο υπουργικό συμβούλιο του Νετανιάχου από ακροδεξιούς υπουργούς για να συνεχιστεί ο πόλεμο» όπως εξήγησε στο France 24 ο Δρ Robert Geist Pinfold, ειδικός σε θέματα ασφάλειας Μέσης Ανατολής από το Πανεπιστήμιο Durham.

«Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υπάρξει κατάπαυση του πυρός στον Λίβανο, αλλά είναι απίθανο να οδηγήσει σε παύση των εχθροπραξιών σε όλα τα μέτωπα, όπως η Γάζα και τη Δυτική Όχθη. Αυτό, με τη σειρά του, καθιστά πιο πιθανό ότι ο Λίβανος θα συρθεί σε μια άλλη σύγκρουση».

Ο Λίβανος αντιτάχθηκε καθώς επρόκειτο για θέμα εθνικής κυριαρχίας. Κανείς όμως, δεν τον άκουσε και ο Νετανιάχου πήρε ό,τι ήθελε.

Υπεύθυνη για να κρίνει αν όντως γίνονται τυχόν παραβιάσεις είναι μια πενταμελής διεθνής επιτροπή, με επικεφαλής τις ΗΠΑ και μέλος τη Γαλλία και η Προσωρινή Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στον Λίβανο (UNIFIL).

O Δρ Filippo Dionigi, ειδικός στη Χεζμπολάχ στο Πανεπιστήμιο του Bristol εξήγησε ότι η κατάπαυση του πυρός θα είναι απίστευτα δύσκολο να εφαρμοστεί, καθώς «τα πιο επίμαχα σημεία της εκεχειρίας περιστρέφονται γύρω από τους μηχανισμούς παρακολούθησης και εφαρμογής αυτής της συμφωνίας».

Χαρακτηριστικά, ο Shir Mor, Ισραηλινός ειδικός σε θέματα ασφάλειας στη Διεθνή Ομάδα για τη Μελέτη της Ασφάλειας της Βερόνα (ITSS) διευκρίνισε ότι «οι λιβανικές ένοπλες δυνάμεις (LAF), οι οποίες αναμένεται να επιβάλουν κρίσιμες πτυχές της συμφωνίας -όπως η επίβλεψη της παραγωγής και των πωλήσεων όπλων στο νότιο Λίβανο-, έχουν αποδειχθεί ανίκανες να αντιμετωπίσουν τη Χεζμπολάχ εδώ και δεκαετίες».

Ο στρατός του Λιβάνου δεδομένα μπορεί να φτάσει μέχρι ένα σημείο, καθώς «είναι ανεπαρκώς αμειβόμενος, ανεπαρκώς εξοπλισμένος και η εκπαίδευσή του είναι περιορισμένη».

Σε ό,τι αφορά την Προσωρινή Δύναμη των Ηνωμένων Εθνών στον Λίβανο (UNIFIL), ήταν επιφορτισμένη με την επιβολή της εκεχειρίας του 2006 που περιελάμβανε διατάξεις για τον αφοπλισμό της Χεζμπολάχ στο νότιο Λίβανο. Είναι γνωστό πως εκείνη η κατάπαυση πυρός απέτυχε παταγωδώς.

Την ίδια τύχη φαίνεται να έχει κι αυτή η εκεχειρία.