Ισραήλ – Χαμάς: Το έγκλημα πολέμου που πρότεινε ο Τραμπ και δεν κατάλαβε ο κόσμος

Με δηλώσεις του στο Reuters ο ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς, Σάμι Αμπού Ζούχρι αμφισβητεί τη βιωσιμότητα της εκεχειρίας, καθώς όπως αναφέρει στο πρακτορείο “ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ πρέπει να θυμάται ότι ο μόνος τρόπος για να φέρεις στο σπίτι τους Ισραηλινούς ομήρους είναι να σεβαστείς την κατάπαυση του πυρός μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς”.

“Ο Τραμπ πρέπει να θυμάται ότι υπάρχει μια συμφωνία που πρέπει να σεβαστεί και για τα δύο μέρη, και μόνο έτσι θα φέρει πίσω ζωντανούς τους ομήρους. Η γλώσσα των απειλών του, δεν έχει αξία και απλώς περιπλέκει τα πράγματα”, είπε.

Ο Τραμπ προειδοποίησε νωρίτερα τη Χαμάς πως αν οι Ισραηλινοί όμηροι δεν απελευθερωθούν το Σάββατο, “η Λωρίδα της Γάζας θα γίνει κόλαση”. Η Χαμάς ανέβαλε την απελευθέρωση ομήρων, ισχυριζόμενη ότι το Ισραήλ παραβίασε τους όρους της εκεχειρίας.

Σε μια από τις επίσημες δηλώσεις της Χαμάς, που κυκλοφόρησε στο Telegram, ο ένοπλος θύλακας χαρακτήρισε την ανακοίνωσή της ως “προειδοποίηση” προς το Ισραήλ και είπε ότι δίνει στους μεσολαβητές “άφθονο χρόνο για να πιέσουν τις δυνάμεις κατοχής [Ισραήλ] να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις της”.

Σημείωσε δε ότι η “πόρτα παραμένει ανοιχτή” για τις επόμενες προγραμματισμένες απελευθερώσεις που ήταν προγραμματισμένες για το προσεχές Σάββατο.

Σε γενικές γραμμές η Χαμάς διατυπώνει μια σειρά από παράπονα σχετικά με τις καθυστερήσεις στην απελευθέρωση Παλαιστινίων κρατουμένων από πλευράς Ισραήλ, τη συνέχιση του πυρός σε ορισμένα σημεία και την αποτυχία να επιτραπεί η πλήρης είσοδος ανθρωπιστικής βοήθειας. Το Κατάρ είχε προειδοποιήσει τους Ισραηλινούς αξιωματούχους το Σαββατοκύριακο ότι ακόμη και το πρώτο στάδιο της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός τέθηκε σε κίνδυνο από τις προκλητικές δηλώσεις του Νετανιάχου και από την προσέγγιση της κυβέρνησής του στις συνομιλίες σε ένα δεύτερο στάδιο, όπως μεταδίδει η Haaretz.

Το Υπουργείο Εξωτερικών του Κατάρ, το οποίο συνήθως προσπαθεί να παραμείνει σχολαστικά ουδέτερο, είχε επίσης εκδώσει μια σπάνια δημόσια καταδίκη του Ισραήλ αφού ο Νετανιάχου πρότεινε “η Σαουδική Αραβία να παράσχει γη για ένα παλαιστινιακό κράτος”.

Άλλοι Παλαιστίνιοι αξιωματούχοι που δεν συνδέονται με τη Χαμάς ανέφεραν την απροθυμία του Ισραήλ να επιτρέψει σε τροχοβίλες να εισέλθουν στη Γάζα για να στεγάσουν τον τεράστιο αριθμό Παλαιστινίων των οποίων τα σπίτια έχουν καταστραφεί.

Η εμπλοκή του Τραμπ

Σύμφωνα με το BBC, η αποτυχία εισχώρησης προσωρινών κατοικιών για τις εξαιρετικά απαραίτητες προσωρινές κατοικίες, εντείνει τους φόβους των Παλαιστινίων για απελάσεις και νέους εποικισμούς στη λογική της Δυτικής Όχθης. Οι φόβοι επιδεινώθηκαν από τη ρητορική που έχει αναπτύξει τελευταία ο Τραμπ. Ο Τραμπ έχει ζητήσει αν απομακρυνθούν όλοι οι εμπλεκόμενοι και οι ΗΠΑ να αναλάβουν και να διαχειριστούν τη Γάζα.

Οι Παλαιστίνιοι θεωρούν πως ο Τραμπ εξυπηρετεί τα προσωπικά του συμφέροντα για ανοικοδόμηση αλλά και τα συμφέροντα του Ισραήλ. Ο Τραμπ προειδοποίησε για νέα “κόλαση στη Γάζα”, αλλά “αποσαφήνισε” πως μιλάει “για τον εαυτό του” και όχι για τις δυνάμεις του Νετανιάχου.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, που πρόκειται να φιλοξενήσει τον βασιλιά της Ιορδανίας Αμπντουλάχ Β’ στον Λευκό Οίκο την Τρίτη, απείλησε να περικόψει την αμερικανική βοήθεια προς το βασίλειο, “εκτός εάν συμβαδίσει με το σχέδιό του να εκτοπίσει βίαιους Παλαιστίνιους από τη Γάζα”. Ο Abdullah Al-Arian, αναπληρωτής καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Georgetown στο Κατάρ, δήλωσε στο aljazeera πως δεν πρόκειται να συμβεί κάτι τέτοιο εκ μέρους της Ιορδανίας.

Όπως αναφέρει το Reuters, ο Τραμπ εξόργισε τον αραβικό κόσμο με την πρόταση να “καταλάβουν” οι Ηνωμένες Πολιτείες τη Γάζα, να απομακρύνουν τους περισσότερους από 2 εκατομμύρια κατοίκους της και να μετατρέψουν την περιοχή σε “Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής”. Σε κάθε περίπτωση η βίαιη μετακίνηση πληθυσμού υπό στρατιωτική κατοχή είναι ένα έγκλημα πολέμου που απαγορεύτηκε από τις συμβάσεις της Γενεύης του 1949. Ένα έγκλημα πολέμου που έχει περάσει στα “ψιλά”, και έρχεται ως επιπρόσθετο στην ως τώρα συντελούμενη κτηνωδία κατά των Παλαιστινίων.

Η Σαουδική Αραβία δήλωσε ότι δεν θα εξομαλύνει τις σχέσεις της με το Ισραήλ χωρίς την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους. Το υπουργείο Εξωτερικών ανέφερε ότι απορρίπτει κάθε προσπάθεια εκτοπισμού των Παλαιστινίων από τη γη τους και περιέγραψε τη στάση του ως “ξεκάθαρη και ρητή” καθώς και μη διαπραγματεύσιμη.

Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν, από την πλευρά του, δήλωσε ότι τα σχόλια του Τραμπ ήταν “απαράδεκτα” και προειδοποίησε ότι το να μείνουν οι Παλαιστίνιοι “έξω από την εξίσωση” θα οδηγήσει σε περισσότερες συγκρούσεις.

Προφανώς και για τα παραπάνω, δεν υπάρχει κανένα στοιχείο συναίνεσης από τον παλαιστινιακό λαό.

Οργή συγγενών ομήρων κατά του Νετανιάχου

Για τους συγγενείς και τους φίλους των ομήρων, το σημερινό αδιέξοδο και η θορυβώδης παρέμβαση του Τραμπ, προκαλούν νέες ανησυχίες. “Κάθε μία από αυτές τις δηλώσεις ή ανακοινώσεις, φυσικά, κάνει τη Χαμάς πιο πεισματάρα”, δήλωσε ο Ντούντι Ζαλμάνοβιτς στο BBC. “Θα προτιμούσα να ήταν λιγότερο παρεμβατικός”, πρόσθεσε, για μια διαδικασία που ως τώρα έβαινε καλώς στο γενικό της πλαίσιο, μέχρι την ανάμειξη των ΗΠΑ.

Οι εικόνες τριών ομήρων που αφέθηκαν ελεύθεροι το Σάββατο και καταγράφονται εμφανώς ταλαιπωρημένοι, σόκαρε πολλούς Ισραηλινούς και αύξησε την πίεση στην κυβέρνηση να καταλήξει σε πλήρη συμφωνία για να φέρει στην πατρίδα τους εγκλωβισμένους στη Γάζα. Μάλιστα, ένας 86χρονος κηρύχθηκε επισήμως νεκρός, τη Δευτέρα.

Στο Τελ Αβίβ, διαδηλωτές απέκλεισαν δρόμους τη Δευτέρα το βράδυ, απαιτώντας την επιστροφή όλων των ομήρων, καθώς ορισμένοι συγγενείς κατηγόρησαν την κυβέρνησή τους ότι σαμποτάρει τη συμφωνία και θέτει σε κίνδυνο τα αγαπημένα τους πρόσωπα.

Από την άλλη, ο Μπλίνκεν δήλωσε πως η Χαμάς “δείχνει” να έχει στρατολογήσει όσους στρατιώτες έχασε κατά τη διάρκεια του πολέμου, και επισήμως το Ισραήλ, βάσει διαρροών, εκτιμά πως η κατάπαυση του πυρός δεν θα συνεχιστεί για πολύ. Κατά το BBC είναι πολύ νωρίς να πει κανείς αν οι διαπραγματεύσεις τελικά θα καταρρεύσουν, αλλά σίγουρα οι διπλωματικές πιέσεις αυξάνονται και δεν οδηγούν προς την ορθή κατεύθυνση.

Σε μια προσπάθεια να βελτιώσει τις σχέσεις με την κυβέρνηση Τραμπ, ο Παλαιστίνιος πρόεδρος Μαχμούντ Αμπάς τερμάτισε πάντως τη Δευτέρα ένα αμφιλεγόμενο σύστημα που πλήρωνε επιδόματα στις οικογένειες των Παλαιστινίων κρατουμένων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που καταδικάστηκαν για θανατηφόρες επιθέσεις στο Ισραήλ. Οι ΗΠΑ και το Ισραήλ έχουν πει ότι το λεγόμενο “ταμείο των μαρτύρων” επιβραβεύει τη βία κατά του Ισραήλ.

Πώς προχωράει η συμφωνία Χαμάς – Ισραήλ και το δίλημμα Νετανιάχου

Το Ισραήλ και η Χαμάς βρίσκονται στη μέση μιας εκεχειρίας έξι εβδομάδων κατά την οποία η Χαμάς έχει δεσμευτεί να απελευθερώσει 33 ομήρους από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 με αντάλλαγμα σχεδόν 2.000 Παλαιστίνιους κρατούμενους.

Δεκαέξι Ισραηλινοί έχουν απελευθερωθεί μέχρι στιγμής, όλοι ζωντανοί, και η Χαμάς απελευθέρωσε επίσης πέντε Ταϊλανδούς πολίτες την περασμένη εβδομάδα που δεν συμπεριλαμβάνονταν στο πλάνο ανταλλαγών.

Οι πλευρές έχουν πραγματοποιήσει πέντε ανταλλαγές από τότε που τέθηκε σε ισχύ η πρώτη φάση της εκεχειρίας στις 19 Ιανουαρίου, απελευθερώνοντας 21 ομήρους και περισσότερους από 730 Παλαιστίνιους κρατούμενους.

Ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών του Νετανιάχου, Bezalel Smotrich, είπε ότι θα αποχωρούσε από τον συνασπισμό εάν ο πόλεμος δεν ξαναρχίσει μετά την επιστροφή 33 ομήρων, κάτι που θα μπορούσε να αναγκάσει τον Ισραηλινό ηγέτη να επιλέξει μεταξύ της κυβέρνησής του και της πλήρους τήρησης της συμφωνίας.