Καλλιτέχνες μήνυσαν πλατφόρμα AI – “Έκλεψαν και κλωνοποίησαν τις φωνές μας”

Ο φόβος ότι η τεχνητή νοημοσύνη (AI) θα μπορούσε μια μέρα να στερήσει ορισμένες θέσεις εργασίας έχει ενταθεί όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια. Ωστόσο, για τον Πολ Σκάι Λέρμαν, αυτή η προειδοποίηση για προσοχή ήταν ιδιαίτερα, ανατριχιαστική και απροσδόκητη καθώς την άκουσε να βγαίνει από το ίδιο του το στόμα.

Τον Ιούνιο του 2023, ο Πολ και η σύντροφός του, Λινέα Σέιτζ, οδηγούσαν κοντά στο σπίτι τους στη Νέα Υόρκη, ακούγοντας ένα podcast για τις απεργίες στο Χόλιγουντ και πώς η τεχνητή νοημοσύνη (AI) θα μπορούσε να επηρεάσει τη βιομηχανία. Το επεισόδιο είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το ζευγάρι, καθώς είναι ηθοποιοί φωνής και -όπως και πολλοί άλλοι δημιουργοί- φοβούνται ότι οι γεννήτριες φωνής ΑΙ που μοιάζουν ανθρώπινες θα μπορούσαν σύντομα να χρησιμοποιηθούν για να τους αντικαταστήσουν.

Αυτό το συγκεκριμένο podcast είχε μια μοναδική προσέγγιση καθώς οι δημιουργοί του πήραν συνέντευξη από ένα chat bot με τεχνολογία AI, εξοπλισμένο με λογισμικό μετατροπής κειμένου σε ομιλία, για να ρωτήσουν πώς πιστεύει ότι η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης θα επηρεάσει τις δουλειές στο Χόλιγουντ. Όταν όμως το chat bot μίλησε, ακούστηκε ακριβώς όπως ο κ. Λέρμαν.

«Χρειάστηκε να σταματήσουμε το αυτοκίνητο στην άκρη», είπε στο BBC. «Η ειρωνεία ότι η τεχνητή νοημοσύνη απειλεί τη βιομηχανία της ψυχαγωγίας και στο podcast ακούγεται η φωνή μου που μιλάει για την πιθανή καταστροφή της βιομηχανίας, ήταν πραγματικά σοκαριστική».

Εκείνο το βράδυ πέρασαν ώρες στο διαδίκτυο, ψάχνοντας για ενδείξεις, μέχρι που έπεσαν πάνω στην ιστοσελίδα της πλατφόρμας μετατροπής κειμένου σε ομιλία, Lovo. Μόλις μπήκαν, η κ. Σέιτζ είπε ότι βρήκε και μια κόπια της δικής της φωνής. «Έμεινα άναυδη», είπε. «Δεν μπορούσα να το πιστέψω».

«Μια εταιρεία τεχνολογίας έκλεψε τις φωνές μας, δημιούργησε κλώνους τεχνητής νοημοσύνης και τους πούλησε πιθανώς εκατοντάδες χιλιάδες φορές».

Τώρα, το ζευγάρι έχει καταθέσει μήνυση κατά της Lovo. Η εταιρεία δεν έχει ακόμη απαντήσει ούτε σε αυτήν ούτε και στα αιτήματα του BBC για σχόλιο.

Ο «πόλεμος των κλώνων»

Αλλά πώς κατάφερε η Lovo να αναδημιουργήσει τις φωνές τους; Ο συνιδρυτής της Lovo, Τομ Λι, έχει δηλώσει στο παρελθόν ότι  για το λογισμικό φωνητικής κλωνοποίησης της εταιρείας χρειάζεται μόνο ένας χρήστης να διαβάσει περίπου 50 προτάσεις για να δημιουργηθεί ένας πιστός κλώνος. «Μπορούμε να καταγράψουμε τον τόνο, τον χαρακτήρα, το στυλ, τα φωνήματα, και ακόμα και αν έχετε προφορά, μπορούμε να την καταγράψουμε κι αυτή», ανέφερε στο podcast Future Visionaries το 2021.

Στη μήνυσή τους, το ζευγάρι περιγράφει πώς η Lovo απέκτησε μια τέτοια ηχογράφηση από αυτούς. Ισχυρίζονται ότι ανώνυμοι υπάλληλοι της Lovo επικοινώνησαν μαζί τους μέσω του Fiverr, μίας δημοφιλούς ιστοσελίδας για ελεύθερους επαγγελματίες, όπου πουλούσαν τις υπηρεσίες τους για παροχή ήχου για τηλεόραση, ραδιόφωνο, βιντεοπαιχνίδια και άλλα μέσα.

Πρώτα, το 2019, η κ. Σέιτζ αναφέρει ότι ένας χρήστης την πλησίασε ζητώντας της να ηχογραφήσει δεκάδες γενικά σενάρια ραδιοφωνικών δοκιμαστικών. Τα δοκιμαστικά ηχογραφήματα χρησιμοποιούνται συχνά σε ταινίες και τηλεόραση για ομάδες εστίασης, εσωτερικές συναντήσεις ή ως προσωρινές λύσεις για έργα σε εξέλιξη. Επειδή δεν προορίζονται για ευρεία χρήση, αυτές οι ηχογραφήσεις κοστίζουν πολύ λιγότερο από τον ήχο που προορίζεται για μετάδοση.

Η κ. Σέιτζ λέει ότι ολοκλήρωσε τη δουλειά, παρέδωσε τα αρχεία και πληρώθηκε $400 (303 λίρες). Περίπου έξι μήνες αργότερα, ο κ. Λέρμαν αναφέρει ότι έλαβε ένα παρόμοιο αίτημα για να ηχογραφήσει δεκάδες γενικά ηχογραφήματα για ραδιοφωνικές διαφημίσεις.

Τι λέει ο νόμος;

Η μήνυση που κατέθεσε το ζευγάρι τον Μάιο ισχυρίζεται ότι η Lovo χρησιμοποίησε ηχογραφήσεις των φωνών τους για να δημιουργήσει αντίγραφα που ανταγωνίζονται παράνομα τις πραγματικές φωνές της κ. Σέιτζ και του κ. Λέρμαν. Το ζευγάρι λέει ότι η εταιρεία το έκανε χωρίς άδεια ή κατάλληλη αποζημίωση.

Πρόκειται για ομαδική αγωγή – πράγμα που σημαίνει ότι ελπίζουν να ενταχθούν σε αυτή και άλλοι ενάγοντες, αν και μέχρι στιγμής δεν έχει γίνει κάτι τέτοιο.

Η καθηγήτρια Kristelia Garcia, ειδική σε θέματα πνευματικής ιδιοκτησίας στο Πανεπιστήμιο Georgetown στην Ουάσινγκτον, λέει ότι η υπόθεση πιθανότατα θα επικεντρωθεί σε έναν τομέα του αμερικανικού δικαίου που ονομάζεται «δικαιώματα δημοσιότητας» (rights of publicity). Αυτά τα δικαιώματα, που αναφέρονται και ως δικαιώματα προσωπικότητας, συχνά παραβιάζονται όταν κάποιος χρησιμοποιεί ή παραποιεί την εικόνα ή τη φωνή ενός ατόμου χωρίς άδεια.

Η Garcia αναφέρει επίσης ότι μπορεί να υπάρχει παραβίαση συμβολαίου σχετικά με τις άδειες που παραχώρησαν η κ. Σέιτζ και ο κ. Λέρμαν στον χρήστη που παρήγγειλε τις ηχογραφήσεις. «Η άδεια είναι για πολύ συγκεκριμένη και περιορισμένη χρήση. Μπορεί να σας δώσω άδεια να χρησιμοποιήσετε την πισίνα μου ένα απόγευμα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μπορείτε να έρχεστε όποτε θέλετε και να κάνετε πάρτι στην πισίνα μου», δήλωσε στο BBC. «Αυτό θα υπερέβαινε τους όρους της άδειας».

Όποιο κι αν είναι το αποτέλεσμα της υπόθεσης, είναι άλλο ένα στη μακρά λίστα αγωγών που έχουν κατατεθεί από καλλιτέχνες, συγγραφείς, εικονογράφους και μουσικούς που δεν θέλουν να χάσουν τον έλεγχο της δουλειάς και της ζωής τους.

Και αυτά είναι πιθανώς μόνο η κορυφή του παγόβουνου. Αυτή την εβδομάδα, η χρηματοοικονομική εταιρεία Klarna δήλωσε ότι σκοπεύει να χρησιμοποιήσει την τεχνητή νοημοσύνη για να μειώσει στο μισό το εργατικό της δυναμικό.

Μερικοί ειδικοί προβλέπουν ότι το 40% όλων των θέσεων εργασίας θα επηρεαστεί τελικά από την τεχνητή νοημοσύνη. Ωστόσο, για τον κ. Λέρμαν και την κ. Σέιτζ, αυτό το ανησυχητικό μέλλον εκτυλίσσεται τώρα.

«Όλη αυτή η εμπειρία φαίνεται τόσο σουρεαλιστική», είπε η κ. Σέιτζ. «Όταν σκεφτόμασταν την τεχνητή νοημοσύνη, σκεφτόμασταν την AI να διπλώνει τα ρούχα μας και να μας φτιάχνει δείπνο, όχι να απειλεί τις δημιουργικές προσπάθειες ανθρώπων».