Καναδάς: Στα πρόθυρα κατάρρευσης η κυβέρνηση Τριντό – Ο ρόλος του Τραμπ

Παρά την θριαμβευτική του άνοδο στην εξουσία και την υπόσχεση για αλλαγή το 2015, ο πρωθυπουργός του Καναδά, Τζάστιν Τριντό, μια δεκαετία αργότερα, βρίσκεται αντιμέτωπος με σοβαρή πολιτική κρίση, η οποία θα κρίνει την παραμονή του στην εξουσία το επόμενο διάστημα.

Τα προβλήματα για τον Καναδό πρωθυπουργό που βρίσκεται αντιμέτωπος με τη δυσαρέσκεια των πολιτών, έχουν αυξηθεί σε επικίνδυνο για την επιβίωσή του βαθμό μετά και την παραίτηση κορυφαίας υπουργού της κυβέρνησής του, εξαιτίας διαφωνιών σχετικά με τη διαχείριση των απειλών επιβολής δασμών από τον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.

Η αιφνίδια αποχώρηση της υπουργού Οικονομικών και μακροχρόνιας συμμάχου του Τριντό, Κρίστια Φρίλαντ, τη Δευτέρα –και η δημόσια αποδοκιμασία της προς τον πρωθυπουργό– δημιούργησε μεγάλη αναταραχή στους Καναδούς, όπως σημειώνει το CNN και απειλεί να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω την κυβέρνηση μιας χώρας που φημίζεται – αν μη τι άλλο – για τη σταθερότητά της.

Η ήδη εύθραυστη θέση του Τζάστιν Τριντό στη χώρα έχει γίνει ακόμη πιο ασταθής, καθώς η πίεση προς τον ίδιο να παραιτηθεί εντείνεται.

Ας δούμε αναλυτικά τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στον Καναδά, πώς διαμορφώνεται το πολιτικό σκηνικό και ποιες είναι οι επιπτώσεις της εκλογής του Ντόναλντ Τραμπ.

Μια δεκαετία με τον Τζάστιν Τριντό στην εξουσία

Ο Τζάστιν Τριντό, πρώην καθηγητής λυκείου και πρωτότοκος γιος του Πιερ Τριντό, ενός από τους πιο γνωστούς πρωθυπουργούς του Καναδά, εξελέγη το 2015 με μια ισχυρή κοινοβουλευτική πλειοψηφία για το Φιλελεύθερο Κόμμα του.

Ένας από τους νεότερους ηγέτες στην ιστορία του Καναδά, ο Τζάστιν Τριντό έγινε γρήγορα το σύμβολο των προοδευτικών αξιών της χώρας στη διεθνή σκηνή, λειτουργώντας ως αντίθεση προς τον Ντόναλντ Τραμπ κατά την πρώτη θητεία του Αμερικανού προέδρου.

Ο Τριντό κέρδισε διαδοχικές εκλογές το 2019 και το 2021, αλλά η δημοτικότητά του έχει μειωθεί σταθερά έκτοτε, καθώς οι Καναδοί εκφράζουν απογοήτευση για πολιτικά σκάνδαλα, αθετημένες υποσχέσεις και την οικονομία, μεταξύ άλλων ζητημάτων.

Ένα viral βίντεο με έναν έντονο διάλογο μεταξύ του Τριντό και ενός εργάτη χάλυβα που διαμαρτυρόταν για το υψηλό κόστος ζωής έγινε το σύμβολο της αυξανόμενης δυσαρέσκειας πολλών Καναδών προς τον Τριντό.

«Δεν κάνεις πραγματικά τίποτα για εμάς, Τζάστιν», είπε ο εργάτης.

Η πολιτική πτώση του Τριντό εδραιώθηκε τους τελευταίους μήνες, όταν το Φιλελεύθερο Κόμμα έχασε μερικές ιστορικά ασφαλείς έδρες στις επαναληπτικές εκλογές, προκαλώντας κάποιους εντός της κοινοβουλευτικής του ομάδας να ζητήσουν την αποχώρησή του.

Σε μια ιδιαίτερα αποκαλυπτική ένδειξη της μειωμένης δημοτικότητας του πρωθυπουργού, περισσότεροι Καναδοί έχουν πλέον θετική γνώμη για τον επερχόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ παρά για τον Τριντό – 26% έναντι 23%, σύμφωνα με πρόσφατες δημοσκοπήσεις που ανέφερε ο Ντέιβιντ Κολέτο, διευθύνων σύμβουλο της Abacus Data.

Η τελευταία φορά που οι Καναδοί ρωτήθηκαν για τον Τραμπ, τον Νοέμβριο του 2020, μόλις το 11% είχε θετική άποψη για αυτόν, ανέφερε ο Κολέτο.

Τι προκάλεσε την τελευταία κρίση – Ο ρόλος Τραμπ

Τη Δευτέρα, η υπουργός Οικονομικών, Κρίστια Φρίλαντ, παραιτήθηκε από τη θέση της λίγες ώρες πριν παρουσιάσει την ετήσια οικονομική ενημέρωση.

Η αιφνιδιαστική ανακοίνωση της Φρίλαντ ήρθε μετά τη δήλωσή της ότι ο Τριντό προσπάθησε να την υποβιβάσει, εξαιτίας διαφωνίας τους σχετικά με τη διαχείριση της απειλής δασμών από τον Τραμπ.

Ο Καναδάς, με πληθυσμό περίπου 40 εκατομμυρίων κατοίκων, είναι ένας από τους μεγαλύτερους εμπορικούς εταίρους και στενότερους συμμάχους των Ηνωμένων Πολιτειών.

Στην επιστολή παραίτησής της, η οποία αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η Φρίλαντ, που θεωρείται εδώ και καιρό πιθανή διάδοχος του Τριντό, ανέφερε ότι είχε έρθει σε σύγκρουση με τον πρωθυπουργό για «τον καλύτερο δρόμο προς τα εμπρός για τον Καναδά».

Οι δύο πολιτικοί είχαν διαφωνήσει τις τελευταίες εβδομάδες για την εφαρμογή φορολογικών ελαφρύνσεων δύο μηνών και επιδομάτων 250 καναδικών δολαρίων (περίπου 175 δολαρίων ΗΠΑ) για τους περισσότερους εργαζόμενους – πολιτικές που θεωρούνται ευρέως ως προσπάθειες ανάκτησης της εμπιστοσύνης των ψηφοφόρων.

«Η χώρα μας αντιμετωπίζει σήμερα μια σοβαρή πρόκληση. Η επερχόμενη κυβέρνηση στις Ηνωμένες Πολιτείες ακολουθεί μια πολιτική επιθετικού οικονομικού εθνικισμού, συμπεριλαμβανομένης της απειλής δασμών 25%», ανέφερε η Φρίλαντ.

«Πρέπει να λάβουμε αυτή την απειλή εξαιρετικά σοβαρά», υποστήριξε, τονίζοντας ότι ο Καναδάς πρέπει να αποφεύγει «πολιτικά τεχνάσματα με μεγάλο κόστος» και να διατηρεί «οικονομικά αποθέματα» για μια πιθανή εμπορική σύγκρουση.

«Οι Καναδοί γνωρίζουν πότε εργαζόμαστε για αυτούς, όπως επίσης γνωρίζουν πότε επικεντρωνόμαστε στον εαυτό μας. Αναπόφευκτα, η θητεία μας στην κυβέρνηση θα φτάσει στο τέλος της», ανέφερε η Φρίλαντ, σημειώνοντας ότι θα παραμείνει στο κοινοβούλιο και σχεδιάζει να θέσει ξανά υποψηφιότητα.

Η Φρίλαντ, πρώην δημοσιογράφος για τους Financial Times, Reuters και The Globe and Mail, υπήρξε βασική διαπραγματεύτρια με την πρώτη κυβέρνηση Τραμπ και συμμετείχε στη σύναψη της Συμφωνίας ΗΠΑ-Μεξικού-Καναδά.

Σύμφωνα με τον Τάρι Ατζάντι, επίκουρο καθηγητή πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο McGill, η παραίτηση της Φρίλαντ από αμερικανική σκοπιά ισοδυναμεί με την παραίτηση ενός αντιπροέδρου – όχι αθόρυβα, αλλά με την απόφαση να παραιτηθεί λόγω θεμελιώδους διαφωνίας με την κατεύθυνση της κυβέρνησης και της χώρας, καθώς και με την πεποίθηση ότι οι επόμενες εκλογές θα χαθούν.

Μπορεί ο Τριντό να παραμείνει στην εξουσία;

Μέχρι στιγμής, ο Τζάστιν Τριντό εμφανίζεται κατηγορηματικός ότι θα παραμείνει πρωθυπουργός και δεν έχει αναφερθεί άμεσα στην αποχώρηση της Φρίλαντ.

Ωστόσο, οι ειδικοί θεωρούν ότι ο δρόμος προς τα εμπρός για τον πολιορκημένο ηγέτη των Φιλελευθέρων είναι περιορισμένος.

«Απλώς δεν βλέπω πώς μπορεί να ανακάμψει», δήλωσε ο Τάιλερ Τσάμπερλιν, αναπληρωτής καθηγητής στη Σχολή Διοίκησης Telfer του Πανεπιστημίου της Οτάβα.

«Αν ήταν σχεδόν αδύνατο να επιστρέψει, να γίνει ξανά ανταγωνιστικός, να πείσει τους Καναδούς ή να αλλάξει τη γνώμη τους για εκείνον, νομίζω ότι τώρα αυτό καθίσταται απολύτως αδύνατο», σημείωσε ο Ντέιβιντ Κολέτο.

Η αποχώρηση της Φρίλαντ αποκάλυψε τις ρωγμές στο εσωτερικό του κόμματος του Τριντό και ενθάρρυνε περισσότερα μέλη της κοινοβουλευτικής του ομάδας να ζητήσουν την παραίτησή του.

Τουλάχιστον επτά βουλευτές των Φιλελευθέρων έχουν δημοσίως καλέσει τον Τριντό να παραιτηθεί, ενώ άλλοι το έχουν πράξει ιδιωτικά, σύμφωνα με πηγές που επικαλείται το CBC News, συνεργάτης του CNN.

Οι τρεις ηγέτες της αντιπολίτευσης έχουν επίσης ζητήσει την αποχώρησή του.

«Αυτή δεν είναι μια κυβέρνηση που έχει πλέον πολλή ζωή μέσα της», δήλωσε ο Τάρι Ατζάντι.

Οι επόμενες ομοσπονδιακές εκλογές στον Καναδά πρέπει νομικά να διεξαχθούν έως τον Οκτώβριο του επόμενου έτους. Θα μπορούσαν να γίνουν νωρίτερα αν ο Τριντό τις προκηρύξει ή αν οι βουλευτές προκαλέσουν ψήφο δυσπιστίας.

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι, αν οι εκλογές διεξάγονταν σήμερα, το αντιπολιτευόμενο Συντηρητικό Κόμμα υπό την ηγεσία του Πιερ Πουαλιέβ θα εξασφάλιζε αποφασιστική νίκη.

Τι σημαίνει αυτό για τον Καναδά

Ενώ η πολιτική επιβίωση του Τριντό κρέμεται από μια κλωστή, τα γεγονότα της Δευτέρας έχουν οδηγήσει μια χώρα που θεωρείται ευρέως σταθερή –και συχνά «βαρετή»– ενδιάμεση δύναμη σε αναταραχή, σύμφωνα με τον Τάρι Ατζάντι.

Η υπόσχεση για επιβολή δασμών και οι τεταμένες σχέσεις μεταξύ Τριντό και Τραμπ καθιστούν την απώλεια της Φρίλαντ ένα πλήγμα όχι μόνο για τον ίδιο αλλά και για τον Καναδά, δήλωσε ο Τάιλερ Τσάμπερλιν.

Μετά από επίσκεψη του Καναδού πρωθυπουργού στο Μαρ-α-Λάγκο σε μια προσπάθεια να πείσει τον Τραμπ να μειώσει τους δασμούς, ο επερχόμενος Αμερικανός πρόεδρος επιτέθηκε λεκτικά στον Τριντό, αποκαλώντας τον «κυβερνήτη» και αναφερόμενος στον Καναδά ως την 51η πολιτεία.

«Η Μεγάλη Πολιτεία του Καναδά είναι συγκλονισμένη καθώς η Υπουργός Οικονομικών παραιτείται ή απολύεται από τη θέση της από τον Κυβερνήτη Τζάστιν Τριντό» έγραψε ο Τραμπ στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης Truth Social. «Η συμπεριφορά της ήταν απόλυτα τοξική και δεν ευνοούσε καθόλου τη σύναψη συμφωνιών που θα ήταν καλές για τους πολύ δυσαρεστημένους πολίτες του Καναδά. Δεν θα λείψει σε κανέναν!!!»

Πριν από 40 χρόνια, ο πατέρας του Τριντό, Πιερ, πήρε τη διάσημη απόφασή του να παραιτηθεί από την πρωθυπουργία του Καναδά μετά από έναν στοχαστικό βραδινό περίπατο μέσα σε μια χιονοθύελλα στην Οτάβα.

Σήμερα, με το χιόνι να πέφτει σε πολλές περιοχές της χώρας, ίσως είναι η στιγμή για τον νεότερο Τριντό να κάνει τον δικό του περίπατο, δήλωσε ο Ντέιβιντ Κολέτο, γράφει το CNN.