Καταδίκη Ελλάδας για το βέτο σε Σκόπια

Με ψήφους 15 υπέρ και 1 κατά το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης έκανε δεκτή την προσφυγή της ΠΓΔΜ κατά της Ελλάδας για την υπόθεση της εφαρμογής της Ενδιάμεσης Συμφωνίας, λόγω της αντίρρησης που προέβαλε η Αθήνα στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι, τον Απρίλιο του 2008, στην πρόσκληση ένταξης των Σκοπίων στη Συμμαχία.

Σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου, η Ελλάδα παραβίασε το άρθρο 11, παρ. 1 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας. Στο σκεπτικό της απόφασης επισημαίνεται πως η ΠΓΔΜ έχει δικαίωμα να θέτει υποψηφιότητα σε οργανισμούς, όπου η επιλογή των μελών γίνεται με ψηφοφορία.

Η ετυμηγορία του ΔΔΧ ανακοινώθηκε από τον πρόεδρο του Δικαστηρίου κ. Χισάσι Οβάντα.

Επίσης, με 14 ψήφους υπέρ και 2 κατά το δικαστήριο δήλωσε αρμόδιο να εξετάσει την προσφυγή, ενώ η Ελλάδα είχε θέσει θέμα αναρμοδιότητάς του.

Το θέμα αναμένεται να πυροδοτήσει πολιτικές και διπλωματικές εξελίξεις, με τον Λουκά Παπαδήμο να συγκαλεί συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών της συμπολίτευσης.

Επί της ουσίας, οι 15 δικαστές που απαρτίζουν το ΔΔΧ αποφάνθηκαν ότι τον Απρίλιο του 2008, εκφράζοντας αντιρρήσεις στην είσοδο των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ, η Ελλάδα παραβίασε το άρθρο 11 της Ενδιάμεσης Συμφωνίας.

Η επίδικη παράγραφος αναφέρει ότι “το Πρώτο Συμβαλλόμενο Μέρος (Ελλάδα) συμφωνεί να μην αντιταχθεί στην αίτηση εισδοχής ή στη συμμετοχή του Δεύτερου Συμβαλλομένου Μέρους (FYROM) ως μέλους σε διεθνείς, πολυμερείς και περιφερειακούς οργανισμούς και θεσμούς στους οποίους η Ελλάδα είναι μέλος.

Η Ελλάδα, εν τούτοις , διατηρεί το δικαίωμα να αντιταχθεί σε οποιαδήποτε συμμετοχή από τις, προαναφερθείσες εάν, και στο μέτρο που, η FYROM πρόκειται να αναφέρεται σε τέτοιους οργανισμούς ή θεσμούς διαφορετικά από ό,τι στην παράγραφο 2 της αποφάσεως 817 (1993) του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών”.

“Η παράγραφος 1 του άρθρου 11 υποχρεώνει την Ελλάδα να μην φέρει αντιρρήσεις στην ένταξη της πΓΔΜ σε διεθνείς οργανισμούς” παρατήρησε ο κ. Οβάντα.

Ερμηνεύοντας το άρθρο της Ενδιάμεσης Συμφωνίας που υπέγραψαν το 1995 οι Κάρολος Παπούλιας και Στέβο Τσερβένκοφσκι, ο πρόεδρος του Δικαστηρίου της Χάγης σημείωσε ότι “τίποτα δεν περιορίζει την υποχρέωση της Ελλάδας να μην φέρει αντιρρήσεις” και επικαλούμενος το αποδεικτικό υλικό που υπέβαλλαν οι αντιπροσωπείες της Ελλάδας και των Σκοπίων επισήμανε ότι “η Ελλάδα έκανε σαφές πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Απρίλιο του 2008 στο Βουκουρέστι ότι η επίλυση του θέματος της ονομασίας ήταν το βασικό κριτήριο για να συναινέσει”.

Σύμφωνα με το σκεπτικό που υιοθέτησε το ΔΔΧ, η ελληνική πλευρά δεν εξέφρασε αντιρρήσεις αλλά παρατηρήσεις. Άλλωστε, όπως παραδέχτηκε ο κ. Οβάντα, η απόφαση του Βουκουρεστίου ήταν συλλογική απόφαση των ηγετών των χωρών μελών του ΝΑΤΟ και ελήφθη με ομοφωνία.

Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης, “η Ελλάδα δεν δικαιολογείται να εμποδίσει την ένταξη των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ με επιχείρημα ότι – μετά την είσοδό τους στον Οργανισμό – τα Σκόπια θα χρησιμοποιούν το συνταγματικό τους όνομα.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, η Ελλάδα έπρεπε να αποδείξει ότι οι αντιρρήσεις της ήταν εύλογες και ότι εξέφρασε αντιρρήσεις στην είσοδο των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ ως αντίδραση σε προηγούμενη συμπεριφορά των Σκοπίων.

Διαβάστε αναλυτικά στα αγγλικά την απόφαση.

“Καυτή πατάτα” για τον Παπαδήμο

Ο χειρισμός του θέματος δεν θα είναι εύκολος για την κυβέρνηση Παπαδήμου, η οποία βρίσκεται κυριολεκτικά επί ξυρού ακμής.

Οι αποκλίνουσες θέσεις των κομμάτων επί της εκκρεμότητας της ονομασίας δεν επιτρέπουν μεγάλη ευελιξία και υπάρχουν πληροφορίες ότι ο πρωθυπουργός Λουκάς Παπαδήμος θα συγκαλέσει σύσκεψη των πολιτικών αρχηγών των κομμάτων της συμπολίτευσης.

Ο κ. Παπανδρέου είχε αναφερθεί στην πιθανότητα η νέα κυβέρνηση να κληθεί να χειριστεί την “καυτή πατάτα” των Σκοπίων.

Από πλευράς Νέας Δημοκρατίας διατηρούνται χαμηλοί τόνοι παρά το γεγονός ότι οι θέσεις του κ. Σαμαρά για το θέμα είναι γνωστές.

Μόνος σαφής ως προς τη στάση του φαίνεται να είναι ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ Γιώργος Καρατζαφέρης, ο οποίος προειδοποίησε προ ημερών πως σε περίπτωση συμφωνίας που θα περιλαμβάνει σύνθετη ονομασία για τη γειτονική μας χώρα, τότε θα αποχωρήσει από την κυβέρνηση.

Ο πρωθυπουργός καλείται να ισορροπήσει μεταξύ αντίθετων θέσεων και σύμφωνα με πληροφορίες, θεωρεί ότι αν υπάρξει κακοφωνία στους κόλπους της κυβέρνησης, αυτό ίσως να δώσει την ευκαιρία σε τρίτους να εγείρουν το ζήτημα.

Επιπλέον ο κ. Παπαδήμος πρέπει να απαντήσει στην επιστολή του Νίκολα Γκρούεφσκι, ο οποίος τον κάλεσε να  βοηθήσει τα Σκόπια να αρχίσουν ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε.