Κύπρος: Σε αναβρασμό μετά τις κυρώσεις για “τα μάτια της Ρωσίας” – Οι Λιβανέζοι, ο Μιλόσεβιτς και τα “χρυσά διαβατήρια”

Σε αναταραχή βρίσκεται η Κύπρος τις τελευταίες μέρες, με τον νέο πρόεδρο Νίκο Χριστοδουλίδη να έχει να αντιμετωπίσει μια “καταιγίδα” που σχετίζεται με τη Ρωσία.

Όλα άρχισαν όταν σε 13 κυπριακές οντότητες και άτομα επιβλήθηκαν κυρώσεις από τη Βρετανία και τις ΗΠΑ. Στόχος του μέτρου αυτού ήταν να κοπούν τα χρηματοοικονομικά δίκτυα του Ρόμαν Αμπράμοβιτς και του Άλισερ Ουσμάνοφ, στενών συνεργατών του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Αλλά οι κυρώσεις των δύο χωρών σηματοδοτούσαν και κάτι άλλο: η συνειδητοποίηση ότι αυτό που διακυβευόταν δεν ήταν τίποτα λιγότερο από το “όνομα της Κύπρου ως αξιόπιστο, οικονομικό και επιχειρηματικό κέντρο“, σύμφωνα με τα λόγια του Κύπριου κυβερνητικού εκπροσώπου. Μια δεκαετία αφότου το πιο ανατολικό μέλος της ΕΕ απέτρεψε οριακά την οικονομική κατάρρευση σε μια τραπεζική κρίση που αποκάλυψε την έκταση της σχέσης του με τα ρωσικά χρήματα, η οικονομική του ακεραιότητα φαίνεται για άλλη μια φορά να είναι στο όριο.

Μέχρι την Τετάρτη είχε ανακοινωθεί εθνική μονάδα εφαρμογής κυρώσεων και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος επανέλαβε ότι «η αξιοπιστία του έθνους πρέπει να διαφυλαχθεί» και ότι «δεν θα γίνει ανεκτή καμία απόκλιση από τις κυρώσεις της ΕΕ». Η νέα μονάδα πρόκειται να δημιουργηθεί με τεχνική υποστήριξη από το Ηνωμένο Βασίλειο.

Μέχρι την Παρασκευή, καθώς οι φήμες κυκλοφόρησαν για ακόμη περισσότερους Κύπριους και εταιρείες με έδρα την Κύπρο που προστέθηκαν στους καταλόγους κυρώσεων που καταρτίστηκαν από το Λονδίνο και την Ουάσιγκτον για να τιμωρήσουν περαιτέρω τη Ρωσία για τον πόλεμο στην Ουκρανία, ο μεγαλύτερος δανειστής του νησιού, η Τράπεζα Κύπρου, επιβεβαίωσε ότι περίπου 10.000 λογαριασμοί που ανήκαν σε 4.000 Ρώσους καταθέτες θα κλείσουν. Τα αποθεματικά στους λογαριασμούς ανήλθαν σε λιγότερο από το 0,5% των συνολικών καταθέσεων της τράπεζας, ανέφερε.

Το κλείσιμο θεωρείται ότι υπερβαίνει τους περιορισμούς σε Ρώσους δικαιούχους λογαριασμών σε άλλα μέρη της ΕΕ, όπου οι καταθέτες είχαν περιορισμούς στις μεταφορές τους – απαγορευμένες οι συναλλαγές άνω των 100.000 ευρώ – αλλά δεν αναγκάστηκαν να κλείσουν λογαριασμούς. Οι εμπειρογνώμονες επέμειναν ότι η απόφαση του δανειστή προηγήθηκε του τελευταίου γύρου κυρώσεων των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου. Αλλά ιδιωτικά αναγνώρισαν επίσης ότι «δεν έπρεπε να ληφθεί». Στους Ρώσους είπαν ότι είχαν στη διάθεσή τους δύο μήνες για να κάνουν εναλλακτικές ρυθμίσεις.

Οι φόβοι ότι η τράπεζα θεωρήθηκε ότι δεν συμμορφώθηκε με τις κυρώσεις είχαν αναμφίβολα παίξει ρόλο, είπαν αναλυτές με έδρα τη Λευκωσία.

«Εάν οι ΗΠΑ αποσύρουν την ικανότητα μιας τράπεζας να συναλλάσσεται σε δολάρια, αυτή η τράπεζα δεν μπορεί να επιβιώσει», δήλωσε η Fiona Mullen, διευθύντρια της Sapienta Economics, μιας εταιρείας συμβούλων που εδρεύει στην πρωτεύουσα του νησιού. «Έχω πει εδώ και καιρό ότι η Κυπριακή Δημοκρατία πρέπει να αντιμετωπίζει τη φήμη της για τη διεθνή αξιοπρέπεια ως υπαρξιακό ζήτημα όπως και το Κυπριακό», πρόσθεσε, αναφερόμενη στις διαπραγματεύσεις με στόχο την επανένωση του μοναδικού διχασμένου κράτους της Ευρώπης.

Λιβανέζοι, Μιλόσεβιτς και “χρυσά διαβατήρια”

Λίγες χώρες έχουν εκμεταλλευτεί τόσο αριστοτεχνικά τη γεωπολιτική αναταραχή όσο η Κύπρος. Στον απόηχο της εισβολής της Τουρκίας το 1974, η κατεστραμμένη οικονομία της χώρας ανέκαμψε θεαματικά αφού χιλιάδες Λιβανέζοι, που διέφυγαν από τον εμφύλιο πόλεμο, αναζήτησαν καταφύγιο εκεί.

Κατά τη διάρκεια των πολέμων της Γιουγκοσλαβίας, το νησί, μέχρι τότε ένας καθιερωμένος φορολογικός παράδεισος –μια κατάσταση που χάθηκε πριν από τέσσερα χρόνια όταν ο συντελεστής εταιρικού φόρου αυξήθηκε στο 12,5%– έγινε το ιδανικό μέρος για το καθεστώς Μιλόσεβιτς για ξέπλυμα χρήματος.

Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 έφτασαν οι πρώτοι Ρώσοι ολιγάρχες. Με τη φήμη της για τους χαμηλούς φόρους, δημιουργήθηκε μια ακμάζουσα βιομηχανία υπηρεσιών με ρητό σκοπό να προσελκύσει ξένους επενδυτές και εταιρείες που συνδέονται με τη Ρωσία. Οι δύο Κύπριοι που τέθηκαν υπό κυρώσεις από το Ηνωμένο Βασίλειο την περασμένη εβδομάδα ήταν επικεφαλής ενός δικηγορικού γραφείου και μιας λογιστικής εταιρείας – μέρος του δικτύου των καλά συνδεδεμένων επιχειρήσεων που έχουν από καιρό διευκολύνει τους ολιγάρχες.

Ο Αμπράμοβιτς, όπως και άλλοι που θα συνέχιζαν να μαζεύουν περιουσίες αμέσως μετά τη χαοτική διάλυση της ΕΣΣΔ, ήταν μεταξύ των δισεκατομμυριούχων που επέλεξαν να βάλουν τα κεφάλαιά τους στο νησί, συχνά κρύβοντας περιουσιακά στοιχεία μέσω ενός δαιδαλώδους συστήματος εταιρειών.

Περισσότεροι από 1.000 Ρώσοι απέκτησαν στη συνέχεια την κυπριακή υπηκοότητα στο πλαίσιο ενός αμφιλεγόμενου συστήματος «χρυσού διαβατηρίου», που θεσπίστηκε το 2013, το οποίο επέτρεπε την υπηκοότητα σε αντάλλαγμα για επενδύσεις σε ακίνητα ύψους 2 εκατομμυρίων ευρώ ή περισσότερο στη χώρα. Το πρόγραμμα, το οποίο είχε ως αποτέλεσμα την εμφάνιση εξωφρενικών έργων ακινήτων στη Λεμεσό, την παραλιακή πόλη που φιλοξενεί περίπου 60.000 Ρώσους, πιστώθηκε ότι απέφερε περίπου 7 δισ. ευρώ πριν ανακληθεί το 2020 μετά την παρέμβαση αγανακτισμένων αξιωματούχων της ΕΕ.

Όμως, τα τελευταία χρόνια η Κύπρος προσπάθησε επίσης να αποστασιοποιηθεί από την εξάρτησή της από τα ρωσικά χρήματα υπό την πίεση των αμερικανικών ρυθμιστικών αρχών που σκοπεύουν όχι μόνο να ελαχιστοποιήσουν τις ρωσικές επενδύσεις αλλά και την επιρροή της χώρας στην περιοχή. Οι τραπεζικοί λογαριασμοί που ανήκουν σε Ρώσους έχουν υποχωρήσει κατακόρυφα και μόνο το 2,2% όλων των τραπεζικών καταθέσεων κατέχεται από Ρώσους, κάτι που απέχει πολύ από τα δεκάδες δισεκατομμύρια που ήταν σε κυπριακούς τραπεζικούς λογαριασμούς πριν από την οικονομική κρίση του 2013.

Ακολουθήστε το News 24/7 στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις