Κύπρος: Τι ζητάει ο Ακιντζί από τον Αναστασιάδη για το φυσικό αέριο

Με μια επιστολή εννέα σημείων, που ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί έστειλε στον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη, γνωστοποιεί τις προθέσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς για την κοινή χρήση του φυσικού αερίου στο νησί.

Οι προτάσεις του, σύμφωνα με την εφημερίδα “Φιλελεύθερος” περιλαμβάνουν την δημιουργία κοινής επιτροπής υδρογονανθράκων, τις βασικές αρχές για τον τρόπο εργασίας και τις αρμοδιότητες, τον διαμοιρασμό των εσόδων, την κατάσταση των υφιστάμενων αδειοδοτήσεων και λεπτομέρειες σχετικά με τις προτεραιότητες χρήσης των εσόδων. 

Όπως μεταδίδεται από τα κατεχόμενα, το περιεχόμενο της πρότασης αποκαλύπτει το τ/κ «πρακτορείο» ειδήσεων που επικαλείται «ασφαλείς πληροφορίες». 

Σύμφωνα με αυτές τις πληροφορίες, το πρώτο σημείο της επιστολής Ακιντζί ξεκαθαρίζει τις βασικές αρχές και πως «οι δύο κοινοί ιδιοκτήτες του νησιού, Τ/κ και Ε/κ έχουν και ίσα δικαιώματα στις πηγές φυσικού αερίου και πρέπει και οι δύο κοινότητες να επωφεληθούν ταυτόχρονα και με τρόπο δίκαιο από αυτές τις πηγές». 

Στην ε/κ πλευρά προτείνεται η λήψη αποφάσεων να είναι με συναίνεση, οι δύο κοινότητες να εκπροσωπούνται ισότιμα, να είναι μια επιτροπή υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και με τη συμμετοχή της ΕΕ ως παρατηρητή. Επιπλέον, όταν παρίσταται ανάγκη να μπορούν να κληθούν διεθνείς ανεξάρτητοι ειδικοί σε θέματα ενέργειες. 

Στην πρόταση σημειώνεται ως βασική αρχή ότι η συμφωνία στο θέμα των υδρογονανθράκων δεν θα παραβιάζει τις υφιστάμενες θέσεις της τ/κ και της ε/κ πλευράς σχετικά με μια περιεκτική λύση στο Κυπριακό. Γίνονται επίσης κάποιες προτάσεις που αφορούν το τί θα γίνει από δω και πέρα σε σχέση με τις αδειοδοτημένες θαλάσσιες περιοχές που συμπίπτουν – όπως αναφέρεται – και τις δραστηριότητες έρευνας και εκμετάλλευσης. 

Προβλέπεται δε στην πρώτη συνάντηση των μελών της κοινής επιτροπής να συμφωνηθεί το ποσοστό για τον διαμοιρασμό των εσόδων από το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Επιπλέον, η κοινή επιτροπή προτείνεται να έχει την αρμοδιότητα προγραμματισμού για το μέλλον, πώς θα φτάσουν τα αποθέματα στις διεθνείς αγορές και παρόμοια θέματα. 

Ξεχωριστό σημείο αποτελεί και η πρόταση για δημιουργία ενός κοινού ταμείο από τα έσοδα των υδρογονανθράκων και στο μέλλον ένα σημαντικό μέρος αυτού του ταμείου να μπορεί να χρησιμοποιηθεί, στο πλαίσιο μιας περιεκτικής λύσης, για την λύση του περιουσιακού και έργα προς μια ισορροπημένη ανάπτυξη των δύο πλευρών.

Τα βασικά σημεία της πρότασης Ακιντζί

To sigmalive εξασφάλισε τη γραπτή πρόταση, μιάμισης σελίδας, που περιλαμβάνει τις βασικές αρχές και σημεία της τουρκοκυπριακής πρότασης.

Σύμφωνα με την ίδια πηγή, ο Ακιντζί ισχυρίζεται ότι:

– Ως συνιδιοκτήτες του νησιού Ε/κ και Τ/κ πρέπει να έχουν ΙΣΑ δικαιώματα στους θαλάσσιους πόρους ολόκληρου του νησιού. 

–  Τα οικονομικά οφέλη από αυτές τις πηγές πρέπει να μοιραστούν ακριβοδίκαια σε Ε/κ και Τ/κ και η απόλαυση των εσόδων θα πρέπει να αρχίσει την ίδια στιγμή και για τις δύο κοινότητες. 

– Οι αποφάσεις για τους υδρογονάνθρακες θα πρέπει να λαμβάνονται από κοινού. 

– Οποιαδήποτε λύση στο θέμα των υδρογονανθράκων δεν θα προκαταλαμβάνει τις θέσεις των δύο πλευρών, νομικές και πολιτικές για συνολική λύση του Κυπριακού.  

Ως εκ τούτου, στην επιστολή του εισηγείται:

– Σύσταση κοινής επιτροπής υπό την αιγίδα και καλές υπηρεσίες των Η.Ε και συμμετοχή, με καθεστώς παρατηρητή της Ε.Ε.  

-Στην επιτροπή θα συμμετέχουν δύο μέλη από κάθε πλευρά, θα αποφασίζει με συναίνεση και θα μπορεί να συγκαλείτε μετά από μονομερές αίτημα κάθε πλευράς. 

– Στις συζητήσεις θα μπορούν να συμμετέχουν και δύο εμπειρογνώμονες διεθνούς κύρους, ως παρατηρητές, που θα συμφωνήσουν εκ των προτέρων οι δύο πλευρές. 

– Η επιτροπή θα διασφαλίσει τα δικαιώματα που απορρέουν από τα υπογραφέντα συμβόλαια των εταιρειών που ήδη αδειοδοτήθηκαν (της ΤΡΑΟ συμπεριλαμβανομένης). 

– Στην πρώτη συνεδρίαση της η κοινή επιτροπή θα συμφωνήσει για τα ποσοστά διαμοιρασμού των εσόδων, χωρίς προκατάληψη για τα έσοδα των εταιρειών που ήδη αδειοδοτήθηκαν. 

– Η επιτροπή θα έχει αρμοδιότητα για τους σχεδιασμούς, τις αποφάσεις και την υλοποίηση όλων των μελλοντικών ενεργειών που θα αφορούν την εξερεύνηση, εξόρυξη και αξιοποίηση των υδρογονανθράκων. 

– Η επιτροπή θα αποφασίσει από κοινού για τους τρόπους και οδούς μεταφοράς των υδρογονανθράκων στις διεθνείς αγορές. 

– Η επιτροπή θα αποφύγει να προχωρήσει σε αδειοδοτήσεις εταιρειών σε περιοχές όπου υπάρχει επικάλυψη των θαλασσίων τεμαχίων. 

– Η επιτροπή θα συστήσει Ταμείο όπου θα κατατίθενται όλα τα έσοδα μεγάλο μέρος των οποίων θα κατακρατηθεί για να συμβάλει στην αποκατάσταση των περιουσιακών ζητημάτων μετά από λύση, αλλά και για την ισότιμη ανάπτυξη των δύο κοινοτήτων. 

– Μόλις υπάρξει εγγύηση των δικαιωμάτων των Τ/κ η επιτροπή θα καταθέσει την εντολή της.