Κομισιόν: Το προσχέδιο για την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία – Τα μέτρα για τους καταναλωτές

Προτάσεις για την εξοικονόμηση ενέργειας, την ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία, αλλά και μέτρα στήριξης των καταναλωτών αναμένεται να παρουσιάσει αύριο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Σύμφωνα με προσχέδιο το οποίο έχει στη διάθεσή του το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η Κομισιόν αναφέρει ότι η μείωση της ζήτησης στην ενέργεια μέσω αλλαγής στις συνήθειες των πολιτών, αλλά και μέσω μέτρων fast-track για την ενεργειακή αποτελεσματικότητα θα μειώσει τον όγκο της έλλειψης φυσικού αερίου και πετρελαίου σε περίπτωση διακοπής των ροών από τη Ρωσία. Ως εκ τούτου, αποτελεί κρίσιμο στοιχείο για τη σταθεροποίηση των αγορών και την αποτροπή περαιτέρω αστάθειας των τιμών επισημαίνεται στο προσχέδιο.

Από τη μία πλευρά, υπάρχει η προσέγγιση για άμεση εξοικονόμηση ενέργειας μέσω της εθελοντικής αλλαγής της συμπεριφοράς και των συνηθειών, ενώ από την άλλη υπάρχει η προσέγγιση για ενίσχυση και επιτάχυνση των δομικών, μεσοπρόθεσμων και μακροπρόθεσμων μέτρων για την ενεργειακή αποτελεσματικότητα.

Όσον αφορά στις βραχυπρόθεσμες επιλογές εστιάζουν στη θέρμανση των νοικοκυριών και των υπηρεσιών, στις μεταφορές και τις μετακινήσεις και έχουν εθελοντικό χαρακτήρα. Οι ημέρες χωρίς αυτοκίνητο, η μείωση των ορίων ταχύτητας, αλλά και το να είναι η κλειστή η θέρμανση σε δωμάτια που δεν χρησιμοποιούνται θα μπορούσαν να συμβάλουν στην εξοικονόμηση ενέργειας.

Έμφαση δίνεται επίσης στην ηλιακή ενέργεια. Όπως αναφέρει προσχέδιο των προτάσεων της Κομισιόν το οποίο έχει στη διάθεσή του το ΑΠΕ-ΜΠΕ, η ανάπτυξη της ηλιακής ενέργειας στα κτίρια είναι πιο σημαντική από ποτέ. Η ηλιακή ενέργεια μπορεί να προσφέρει σημαντικό μέρος της ηλεκτρικής ενέργειας και της θερμότητας σε ένα κτίριο, είτε μέσω ηλιακών συλλεκτών θερμότητας, ηλιακών φωτοβολταϊκών (με αντλίες θερμότητας) ή συνδυασμού αυτών των δύο.

Παράλληλα, σύμφωνα με άλλο προσχέδιο γίνεται αναφορά στην προετοιμασία για πλήρη διακοπή του ρωσικού φυσικού αερίου. Πιο συγκεκριμένα, για την αντιμετώπιση ενός σοκ στον εφοδιασμό, υπάρχουν τα εθνικά σχέδια έκτακτης ανάγκης τα οποία έχουν αναπτυχθεί υπό τον κανονισμό για την εφοδιαστική ασφάλεια, εθνικά και περιφερειακά μέτρα, ενισχυμένη περιφερειακή συνεργασία και συμφωνίες αλληλεγγύης. Όμως, σε περίπτωση που επηρεαστούν πολλά κράτη-μέλη μαζί θα μπορούσαν να ληφθούν επιπλέον μέτρα όπως μια μέγιστη τιμή για το φυσικό αέριο που παραδίδεται στους Ευρωπαίους καταναλωτές και τις εταιρείες για την κάλυψη της περιόδου έκτακτης ανάγκης.

Όσον αφορά στην ηλεκτρική ενέργεια, υπό το πρίσμα των προοπτικών για τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος τους επόμενους μήνες και την ανάγκη να διατηρηθούν τα μέτρα ανακούφισης των καταναλωτών για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα η Επιτροπή θεωρεί ότι τα μέτρα μπορούν να παραταθούν πέραν της 30ής Ιουνίου 2022 για να καλυφθεί η επόμενη περίοδος θέρμανσης. Οι προτάσεις της Επιτροπής αναμένεται να συζητηθούν στην Σύνοδο Κορυφής στις 30 και 31 Μαΐου, έτσι ώστε να ληφθούν από κοινού αποφάσεις.

Δύσκολη η ενεργειακή απεξάρτηση από τη Ρωσία λόγω έλλειψης υποδομών

Προτεραιότητα αποτελεί πλέον για την Ευρώπη η ένταση των εισαγωγών υγροποιημένου αερίου LNG, καθώς η ΕΕ προσπαθεί να μειώσει την εξάρτησή της από το φυσικό αέριο που προμηθεύεται από τη Ρωσία, με στόχο να δημιουργήσει πλήγματα στη ρωσική οικονομία στο πλαίσιο των κυρώσεων για τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Καθώς η Ευρώπη είναι εξαρτημένη εδώ και χρόνια από το ρωσικό αέριο, φαίνεται πως έχει έρθει πλέον αντιμέτωπη με την ανεπάρκεια θεμελιωδών υποδομών, όπως οι αγωγοί μεταφοράς του καυσίμου. Ενώ υπάρχουν χώρες με άφθονους τερματικούς σταθμούς για εισαγωγές LNG, οι αγωγοί αυτοί δεν έχουν την δυνατότητα να μεταφέρουν το καύσιμο σε εταίρους τους στην Ε.Ε. και γενικότερα χώρες που δεν έχουν καμία απολύτως υποδομή και, όπως σημειώνουν οι Financial Times, κάτι τέτοιο θα αργήσει να γίνει.

Στην περίπτωση της Ισπανίας, για παράδειγμα, η οποία έχει αρκετούς τερματικούς σταθμούς για τις εισαγωγές του καυσίμου, δεν έχει και τους αναγκαίους αγωγούς για να το μεταφέρει στην Κεντρική Ευρώπη. Τα έργα κατασκευής του αγωγού Midcat που θα συνέδεε τη χώρα της Ιβηρικής με τη Γαλλία έχουν διακοπεί εδώ και χρόνια καθώς οι ρυθμιστικές αρχές απέρριψαν το σχέδιο το 2019 ως υπερβολικά δαπανηρό. Τώρα, η ισπανική κυβέρνηση και ο υπεύθυνος του προγράμματος κλιματικής αλλαγής και ενέργειας ζητούν την επανέναρξη των εργασιών, τονίζοντας ότι η χώρα είναι πρόθυμη να στείλει το καύσιμο στη Ρουμανία αλλά οι υποδομές της δεν αρκούν ούτε για να περάσει τα σύνορα της Γαλλίας. Δεν υπάρχουν παρά μόνον δύο αγωγοί που διασχίζουν τα Πυρηναία και καταλήγουν στη Γαλλία και μπορούν να μεταφέρουν μόλις και μετά βίας το 1/10 των εισαγωγών LNG.

Η Γερμανία που είναι μια από τις ευρωπαϊκές χώρες με τη μεγαλύτερη ενεργειακή εξάρτηση από τη Ρωσία, δεν διαθέτει κανέναν τερματικό σταθμό για εισαγωγές LNG. Η απουσία οποιασδήποτε υποδομής στη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης είναι καθοριστικής σημασίας, δεδομένου ότι από γεωγραφικής απόψης η Γερμανία θα αποτελούσε τη φυσική πύλη μέσω της οποίας θα προμηθεύονταν το καύσιμο όσες ευρωπαϊκές χώρες δεν έχουν πρόσβαση στη θάλασσα. Το Βερολίνο έχει νοικιάσει τέσσερα πλοία για την επαναφορά του LNG σε αέρια μορφή και ευελπιστεί πως κάποια από αυτά θα είναι λειτουργικά μέχρι τα τέλη του έτους. Σε ό,τι αφορά, όμως, τις απαιτούμενες εγκαταστάσεις εδάφους δεν πρόκειται να είναι έτοιμες πριν από το 2026.

Σύμφωνα όμως με τις δηλώσεις του Πορτογάλου πρωθυπουργού τον Μάρτιο, «αν είχαμε υλοποιήσει αυτά τα σχέδια ενεργειακής διασύνδεσης ανάμεσα στις ευρωπαϊκές χώρες από το 2014, οπότε συμφωνήθηκαν, σήμερα η Ευρώπη δε θα ήταν εξαρτημένη από τη Ρωσία».

Για μερικά κράτη-μέλη της Ε.Ε. η απουσία βασικών υποδομών εγκυμονεί μεγάλους κινδύνους ελλείψεων ενέργειας από τη στιγμή που θα εκλείψουν οι ρωσικοί υδρογονάνθρακες. Ανάμεσά σε αυτούς είναι και η Ουγγαρία, που εισάγει από τη Ρωσία όσο πετρέλαιο καταναλώνει και δεν έχει εναλλακτικές πηγές, με αποτέλεσμα να εμποδίζει τις προσπάθειες των άλλων χωρών για επιβολή εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο. Όπως υπογράμμισε προσφάτως το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Συστημάτων Μεταφοράς Αερίου, «αν κοπεί το ρωσικό αέριο, οι δυτικές χώρες δεν θα μπορούν να παρέχουν το καύσιμο στις χώρες της ανατολικής Ευρώπης, καθώς είναι πολύ περιορισμένη η χωρητικότητα των υφιστάμενων υποδομών προς αυτή την κατεύθυνση».

Μακροπρόθεσμα θα μπορούσε να βοηθήσει η βελτίωση των υποδομών, αφενός για να μετατραπεί η Τουρκία σε κέντρο μεταφοράς LNG και να αυξηθούν έτσι οι προμήθειες αερίου από το Αζερμπαϊτζάν και αφετέρου για να μεταφέρεται στην υπόλοιπη νοτιοανατολική Ευρώπη LNG που θα εισάγει η Ελλάδα.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις