Κορονοϊός: Θα χρειαστούμε και δεύτερη δόση για την Όμικρον; Πού βρισκόμαστε αυτήν τη στιγμή

Το Ισραήλ έγινε η πρώτη χώρα που εμβολιάζει τον πληθυσμό του με τέταρτη δόση με αφορμή την προέλαση της μετάλλαξης Όμικρον, αρχής γενομένης από τους 60 άνω και τους πιο ευπαθείς.

Επικαλούμενος προκαταρκτικά αποτελέσματα εγχώριας μελέτης, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Ναφτάλι Μπένετ δήλωνε τη Τρίτη πως η δεύτερη αναμνηστική δόση εμβολίου Covid-19 ανεβάζει κατά πέντε φορές τα αντισώματα κατά του κορονοϊού.

Η χώρα έχει ηγετικό ρόλο στη μελέτη της αποτελεσματικότητας των εμβολίων κατά του κορονοϊού, καθώς προχώρησε ταχύτερα στους εμβολιασμούς με δύο δόσεις σ’ έναν ευρύ πληθυσμό πριν από ένα χρόνο, και είναι μία από τις πρώτες που χορήγησε τρίτη ενισχυτική δόση. Τώρα χορηγεί τέταρτες δόσεις του εμβολίου των Pfizer/BioNTech σε ανθρώπους άνω των 60 ετών, εργαζόμενους στον τομέα της υγείας και ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς, και λειτουργεί ως “υπόθεση εργασίας” για άλλα κράτη.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που επικαλέστηκε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός, η τέταρτη δόση σηματοδοτεί σημαντική αύξηση της δράσης του εμβολίου κατά της νόσησης, της νοσηλείας και των σοβαρών συμπτωμάτων.

Η μαζική χορήγηση της δεύτερης αναμνηστικής δόσης είχε αναβληθεί στο Ισραήλ για περίπου μία εβδομάδα λόγω ενδείξεων ότι η Όμικρον προκαλεί ηπιότερη νόσο. Περίπου το 63% του ισραηλινού πληθυσμού έχει λάβει δύο δόσεις εμβολίου Covid-19 και το 45% έχει λάβει και αναμνηστική δόση, ωστόσο η αύξηση των κρουσμάτων έφερε και επίσπευση των διαδικασιών.

Εκ των πραγμάτων πλέον, η ρητορική περί εμβολιασμών εστιάζει στην πραγματική τους ουσία, που δεν είναι η μείωση της διασποράς, αλλά η ανάσχεση της σοβαρής νόσησης.

Τι ξέρουμε ως τώρα για μόλυνση και βαριά νόσηση

Τα μέχρι στιγμής στοιχεία δείχνουν ότι δύο δόσεις εμβολίου παρέχουν σημαντικά λιγότερη προστασία έναντι της παραλλαγής Όμικρον σε σύγκριση με άλλες παραλλαγές.

Δύο δόσεις εμβολίων mRNA – Pfizer και Moderna – προσφέρουν περίπου 30% έως 40% προστασία έναντι της μόλυνσης από Όμικρον, ενώ τα εμβόλια αδενοϊού συμπεριλαμβανομένου του Johnson & Johnson δεν προσφέρουν σχεδόν καμία προστασία. Κατά της νοσηλείας και της σοβαρής νόσου, αλλά και των μακροχρόνιων επιπλοκών από την Όμικρον, τα εμβόλια mRNA είναι περίπου 65% έως 70% αποτελεσματικά, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες.

Μετά από μια ενισχυτική δόση MRNA, οι εκτιμήσεις δείχνουν ότι η αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι περίπου 70 έως 75% έναντι της μόλυνσης με Όμικρον. Μια πρόσφατη μελέτη στο Ηνωμένο Βασίλειο διαπίστωσε ότι όσοι έλαβαν ενισχυτική τρίτη δόση, είχαν 81% λιγότερες πιθανότητες να νοσηλευτούν με σοβαρή ασθένεια. Ωστόσο, άλλη πρόσφατη βρετανική μελέτη δείχνει ότι η ενισχυτική δράση της booster δόσης, ενώ ξεκινά με αποτελεσματικότητα 60 – 70% τις πρώτες εβδομάδες, πέφτει στο 35% έως 45% μετά από 10 εβδομάδες.

Σημαίνει αυτό ότι θα κάνουμε τέταρτη δόση στο τετράμηνο;

Στις ΗΠΑ, οι αξιωματούχοι εξακολουθούν να πιέζουν για τη τρίτη δόση, με τα CDC να αναφέρουν πως μόλις το ένα τρίτο του εγχώριου πληθυσμού έχει λάβει την “αναμνηστική”. Η booster δόση πλέον προσφέρεται και σε άτομα 12-15 ετών, τουλάχιστον πέντε μήνες μετά τη δεύτερη. Τα CDC ανακοίνωσαν άλλωστε πως για τα σκευάσματα της Pfizer προτείνουν το πεντάμηνο για τρίτη δόση με το σκεύασμά της και για της Moderna το πεντάμηνο. Όσοι έχουν κάνει το μονοδοσικό Johnson & Johnson καλούνται για τρίτη δόση στο δίμηνο.

Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ επιτρέπουν σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα να λαμβάνουν μια τέταρτη δόση τουλάχιστον έξι μήνες μετά την τρίτη τους δόση. Ωστόσο, μερικοί άνθρωποι με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα φέρεται να έχουν λάβει μη εγκεκριμένες δόσεις για τέταρτη, και μερικές φορές ακόμη και πέμπτη φορά εμβολιασμού, πριν από το τέλος των έξι μηνών.

Η Julie Parsonnet, επιδημιολόγος στο Στάνφορντ, ανέφερε πως “ο κίνδυνος σε ατομικό επίπεδο από μια τέταρτη δόση, είναι πραγματικά ελάχιστος”. Αυτό που εξετάζουν οι επιστήμονες δεν έχει να κάνει τόσο με την ασφάλεια του εμβολίου, αλλά με το αν πραγματικά προσφέρει καλή ανοσολογική απόκριση ή αν μπορεί τελικά να τη μειώσει. Η Parsonnet στηρίζει ανοιχτά το πρόγραμμα του Ισραήλ, πράγμα με το οποίο συγκλίνει και η επιδημιολόγος Nadia Roan του UCSF. Ωστόσο, η ίδια σημειώνει πως ακόμη εξετάζεται εργαστηριακά το πώς λειτουργεί η τρίτη δόση, τόσο ως προς τα εξουδετερωτικά αντισώματα όσο και ως προς τις αποκρίσεις των Τ λεμφοκυττάρων έναντι της Όμικρον.

Πρόσθετες αναμνηστικές δόσεις κρίνεται πως θα ωφελούσαν ηλικιωμένους και ανοσοκατεσταλμένους ανθρώπους καθώς και ασθενείς με μεταμόσχευση, όπως αναφέρουν οι ειδικοί. Σε κάθε περίπτωση, οι ΗΠΑ αυτή τη στιγμή αναμένουν τις τελικές κλινικές δοκιμές, πριν προχωρήσουν στο πρόγραμμα εμβολιασμών με τέταρτη δόση, αλλά και τα αποτελέσματα της κυτταρικής ανοσίας από τη τρίτη. Είθισται δε, το παράδειγμα των ΗΠΑ να ακολουθεί και η Ευρώπη, όπως είδαμε στη περίπτωση υιοθέτησης της πενθήμερης καραντίνας η οποία προτάθηκε από τα CDC.

Παρόλο που οι συζητήσεις για τις τέταρτες δόσεις αυξάνονται, σχεδόν ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός – το 49% – εξακολουθεί να παραμένει μη εμβολιασμένος κατά της COVID-19, σύμφωνα με την υπηρεσία παρακολούθησης εμβολίων των New York Times. Έτσι, πολλοί εκτιμούν πως η προώθηση ενισχυτικών δόσεων στα “αναπτυγμένα” κράτη, θα μπορούσε να καθυστερήσει ακόμη περισσότερο τη διάθεση σκευασμάτων που έχουν λάβει έγκριση από τον ΠΟΥ, στις πιο φτωχές χώρες, με ο,τι συνεπάγεται αυτό.

“Αυτό που χρειάζεται ξεκάθαρα για να βγούμε από αυτή την πανδημία νωρίτερα, είναι να εμβολιαστούν όσο περισσότερο άνθρωποι γίνεται σε όλο τον πλανήτη”, σημειώνει η Nadia Roan, μιας και όπως έχουν δείξει άλλες μελέτες, όσο υπάρχει ανεμβολίαστος πληθυσμός τόσο θα προκύπτουν νέες μεταλλάξεις με απρόβλεπτες συμπεριφορές και συνέπειες.

Σε κάθε περίπτωση, οι συχνοί εμβολιασμοί θεωρούνται από εδώ και στο εξής δεδομένοι, έτσι ώστε ο ιός να γίνει τελικά ενδημικός, στα πρότυπα της γρίπης, ωστόσο δεν είμαστε ακόμη σε θέση να γνωρίζουμε τη περιοδικότητά τους. Η οποία όπως αναφέραμε, θα εξαρτηθεί φυσικά από την αύξηση της παγκόσμιας κάλυψης και από την ύπαρξη πιθανών νέων μεταλλάξεων, αλλά και συνδυαστικά με τη χρήση – κυκλοφορία των διαθέσιμων φαρμάκων.

Στα τέλη του περασμένου μήνα, ο Δρ. Άντονι Φάουτσι, ο κορυφαίος εμπειρογνώμονας σε μολυσματικές ασθένειες των ΗΠΑ, ανέφερε πως η τέταρτη δόση δεν είναι προς ώρας επείγουσα. Όπως κατέγραψε ακόμη η Julie Parsonnet, οι μολύνσεις αυτή τη περίοδο με τη παραλλαγή Όμικρον, “μπορούν να αντιστοιχούν σε μια τέταρτη δόση”, διευκρινίζοντας φυσικά πως οι επιπλοκές της νόσησης είναι εντελώς διαφορετικές για όσους έχουν λάβει δύο ή τρεις δόσεις εμβολίου και για όσους είναι εντελώς ανεμβολίαστοι.

Μελέτη Χάρβαρντ: Η κυτταρική ανοσία εξασφαλίζεται από τα εμβόλια

Η κυτταρική ανοσία που προκαλείται από τα εμβόλια της BioNTech/Pfizer αλλά και της Johnson & Johnson, είναι σε κάθε περίπτωση αποτελεσματική κατά της παραλλαγής του κορονοϊού Όμικρον, σύμφωνα με την πλέον πρόσφατη μελέτη του Harvard, που βρίσκεται ακόμη υπό εξέταση.

Η εν λόγω μελέτη υποδεικνύει κοινώς, πως τα εμβόλια θα προστατεύουν από σοβαρές ασθένειες ακόμη και αν οι αποκρίσεις αντισωμάτων έναντι του στελέχους δεν είναι τόσο ισχυρές ή ανθεκτικές, όπως αναφέρουν οι FT.

Μια νέα λήψη αποκαθιστά τουλάχιστον εν μέρει αυτή την προστασία από τα αντισώματα, ωστόσο όπως διευκρινίζεται και εδώ, το πραγματικό κέρδος είναι η προστασία έναντι της βαριάς νόσησης. Στις ΗΠΑ λοιπόν, η συζήτηση εστιάζει αυτή τη στιγμή στο αν και κατά πόσο πρέπει να γίνει στοχευμένη μετάβαση σε εμβόλια που αφορούν την Όμικρον καθεαυτή.

Από τη δική του μεριά ο ΠΟΥ ζητά περαιτέρω διάθεση των διαθέσιμων ως τώρα εμβολίων προς όλα τα κράτη του πλανήτη, καθώς η πίεση στα συστήματα υγείας λόγω της Όμικρον είναι δεδομένη, παρά το ότι αντιμετωπίζεται ως πιο ήπια για όσους έχουν “θωρακιστεί”, έστω και με δύο δόσεις.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις