Μαρίζα Πάπεν: Το μοντέλο που αναστάτωσε 50 χώρες και κρατήθηκε στην φυλακή

Αερικό. Μέχρι να μπορέσω να την συναντήσω ανταλλάξαμε 62 μέιλ. Χωρίς υπερβολή. Ήταν και η πρώτη κουβέντα που της είπα. «Χαίρομαι πολύ που επιτέλους σε γνωρίζω», μου είπε. Και ξαφνικά η Μαρίζα Πάπεν, το «άπιαστο» μοντέλο από το Βέλγιο που έχει προκαλέσει με τις γυμνές φωτογραφίες της σε τουλάχιστον 50 χώρες του πλανήτη τα τελευταία δύο χρόνια, μεταμορφώνεται μπροστά στα μάτια μου σε ένα γήινο πλάσμα. Μια γλυκιά, κοινωνική κοπέλα από την Αμβέρσα.

Εχουν περάσει μήνες από τότε που διάβασα πρώτη φορά γι’ αυτήν στον βρετανικό Τύπο. «Μοντέλο που προσπάθησε να φωτογραφηθεί γυμνό σε ναό του Λούξορ συνελήφθη από τις Αιγυπτιακές Αρχές», ανέφερε ο τίτλος. Εμεινε στη φυλακή 24 ώρες μέχρι να απελαθεί για το Βέλγιο. «Ηταν η πρώτη φορά που ήταν δύσκολα για μένα και τον φωτογράφο μου. Καλώς ή κακώς, εγώ δεν έχω το αίσθημα του φόβου. Ενιωθα ότι η κατάσταση ήταν… βατή. Απλώς έπρεπε να διαγράψουμε όλες τις φωτογραφίες…», θα μου εξηγούσε τελικά.

Ηταν να βρεθούμε στον σταθμό των τρένων στις Βρυξέλλες, κάποιες ώρες πριν ξαναφύγει για Αμβέρσα, όπου θα περνούσε τις μέρες αυτές, πριν ξαναφύγει σε κάποιο από τα ταξίδια της. Μια συζήτηση ρουτίνας, σε φάση «πού μένεις», απλώς για να σπάσει την αμηχανία, και οι εκπλήξεις άρχισαν ήδη να προκύπτουν: «δεν έχω σπίτι», μου λέει. «Τι εννοείς δεν έχεις σπίτι;».

«Πριν από δύο χρόνια, πούλησα το σπίτι και το αυτοκίνητό μου και άρχισα τα ταξίδια. Από τότε δεν έχω “βάση”, δεν μένω πουθενά μόνιμα. Ούτε προσωπικά αντικείμενα, παρά μόνο τα είδη προσωπικής υγιεινής μου, όπως η οδοντόβουρτσα μου. Οσο είμαι στο Βέλγιο, με φιλοξενούν φίλοι. Εκεί που πάω, με φιλοξενούν άνθρωποι που πιστεύουν σ’ αυτό που κάνω. Μην έχοντας πράγματα, είμαι πιο ευέλικτη και πιο ανάλαφρη. Πιο ουσιαστική», μας λέει.

Καθόμασταν ήδη σε ένα τραπέζι στην περιοχή Petit Sablon των Βρυξελλών. Τελικά, επέλεξε να με προσκαλέσει σε δείπνο με την παρέα της. Καθώς με συστήνει, περιμένω να ακούσω ότι είναι φίλοι της που συνάντησε ξανά ύστερα από καιρό. «Όχι, σήμερα τους γνώρισα», λέει αφοπλιστικά η Μαρίζα. «Συνεργάζομαι με τον Ben Spleen για την καινούργια του κολεξιόν και οι άλλοι είναι φίλοι του. Πρώτη φορά τους βλέπω, αλλά είναι πολύ κουλ!», λέει, εξηγώντας ότι της αρέσει να «ανακατεύει» παρέες, όπως τόσο εύκολα «ανακατεύει» τα… χρηστά ήθη των ανά τον κόσμο «νοικοκυραίων».

Από την Αμβέρσα και το μάρκετινγκ στην μαγεία του… Νιούτον

Της ζητάω να μου πει την ιστορία της. Η 25χρονη Μαρίζα γεννήθηκε στην Αμβέρσα και είναι το μεγαλύτερο παιδί της πενταμελούς οικογένειάς της. Με γονείς εκπαιδευτικούς, έλαβε μια καλλιέργεια που της βγαίνει στην επαφή της. Φαίνεται από τον τρόπο που μιλάει, την σημασία που δίνει στον συνομιλητή της, τον τρόπο που κρατάει τα μαχαιροπίρουνα.

Στα 18 της, σπούδασε μάρκετινγκ. «Ναι, εμένα που με βλέπεις, νόμιζα ότι θα μ’ αρέσει το μάρκετινγκ. Χάλια. Το χειρότερό μου. Μετά τις σπουδές μου, έξι μήνες μόνο άντεξα να δουλέψω ως στέλεχος σε εταιρία μάρκετινγκ. Τελικά, προτίμησα να γίνω γκαρσόνα σε ένα μπαράκι στην Αμβέρσα. Σέρβιρα μπύρες. Μια χαρά», διηγείται.

Η ζωή της άλλαξε όταν ένας φωτογράφος, θαμώνας του μαγαζιού την πλησίασε ένα βράδυ. Της είπε ότι έχει πολύ ενδιαφέρον πρόσωπο, ότι θα ήθελε να τη φωτογραφίσει. «Χωρίς πίεση», την διαβεβαίωσε. Η Μαρίζα είπε «γιατί όχι» και πήγε στο στούντιό του. Εκεί, ανακάλυψε έναν άλλον… κόσμο. Ο τύπος είχε στη βιβλιοθήκη του βιβλία με συλλογές όλων των μεγάλων φωτογράφων του πλανήτη. Η Μαρίζα μαγεύτηκε από τις γυμνές φωτογραφίες του Νιούτον. «Θέλω κι εγώ να το κάνω αυτό», του είπε, για να της απαντήσει: «μόνο αν το θες πραγματικά».

Εκτοτε ξεκίνησε το ταξίδι της στο μαγικό κόσμο των φωτογραφήσεων. Αισθησιακό γυμνό, στην αρχή στο όριο του πορνό. Σύντομα, πολύ σύντομα, ανακάλυψε την κλίση της. Όπως λέει, δεν μπορούσε να είναι «απλώς ένα γυμνό μοντέλο. Πίσω από κάθε επιλογή της υπήρχε μία ολόκληρη λογική, μια ιδεολογία, μια ιδέα ή ένας σκοπός». Η Μαρίζα άρχισε να μιλάει γι’ αυτά που θέλει να εκπροσωπεί: την ελευθερία, την αυτοδιάθεση του σώματός μας, τα πηγαία ένστικτα, την πραγματικότητα γυμνή…

Από την πρώτη της κιόλας φωτογραφία στο instagram, άρχισε να αποκτά θαυμαστές, φίλους και «ακολούθους». «Αποφάσισα να ασχοληθώ με το Instagram στις αρχές του 2015. Τον Σεπτέμβριο του 2016, ο λογαριασμός μου «έπεσε». Προφανώς υπήρξαν πολλά reports λόγω των γυμνών μου φωτογραφιών για λόγους ο,τι να ‘ναι. Πλέον… λογοκρίνω τις φωτογραφίες πάντα, ακολουθώ τους κανόνες», εξηγεί.

Μέσω του website της, το «άγριο ελεύθερο πνεύμα», όπως αυτοπροσδιορίζεται, καλεί στο δικό της κόσμο μέσω της ιστοσελίδας της, εκεί που οι άνθρωποι είναι κομμάτι της φύσης και δεν φοβούνται να εκφράσουν αυτό που πραγματικά είναι. Στο νησί της Μαρίζας Πάπεν δεν χωρούν μικροαστισμοί και προκαταλήψεις. Δεν υπάρχει γκρίζα ζώνη.

Και κάπως έτσι, ξεκίνησε τα ταξίδια. Το γυμνό της σώμα σε συνδυασμό με τη φύση και τις υπέροχες φωτογραφίες των συνεργατών που επιλέγει έκαναν το μήνυμά της να ακουστεί σε ολόκληρο τον πλανήτη. Αμερικανικά περιοδικά έκαναν αφιερώματα για την Πάπεν, αυστραλιανά περιοδικά την ανακήρυξαν ως «πρόσωπο του Instagram». Η ίδια ταξιδεύει στις ΗΠΑ, την Αφρική, την Ευρώπη, παντού…

Κρατούμενη στην Αίγυπτο

Το ταξίδι που την έκανε πιο γνωστή ήταν αυτό στην Αίγυπτο. «Πήγα στην Αίγυπτο γιατί εκεί είχα ανθρώπους να με υποστηρίξουν. Αυτό που ήθελα ήταν να ποζάρω γυμνή μπροστά από τις πυραμίδες της Γκίζας. Ξέραμε ότι ήταν παρακινδυνευμένο σε μία συντηρητική χώρα, ωστόσο θέλαμε να το ρισκάρουμε», διηγείται.

«Σκοπός δεν ήταν να προσβάλουμε κάποιον, αλλά να κάνουμε μία αναπαράσταση της αρχαίας Αιγύπτου. Άλλωστε τα συγκεκριμένα μνημεία υπήρχαν πολύ πριν τον ισλαμισμό», εξηγεί. «Την πρώτη φορά, στις Πυραμίδες, μας έπιασαν οι φρουροί. Καταφέραμε να τον δωροδοκήσουμε και μας άφησε ελεύθερους. Όμως στο ναό του Καρνάκ, όπου πόζαρα ως Εύα, οι φρουροί ήταν ανένδοτοι. Φυσικά δεν μπορούσαν να καταλάβουν την σχέση της τέχνης με το γυμνό –νόμιζαν ότι γυρίζουμε πορνό ή κάτι τέτοιο. Μας οδήγησαν αμέσως στο αστυνομικό τμήμα. Στο δρόμο είπα με νοήματα στον φωτογράφο να διαγράψει τις φωτογραφίες. Οσες προλάβαμε, τις ανεβάσαμε στα social media για να τις σώσουμε».

Το μοντέλο και ο φωτογράφος πέρασαν όλη την νύχτα στο κελί. «Ηξερα ότι θα ήταν διαφορετικά από το Βέλγιο ή τις «δυτικές» φυλακές, αλλά αυτό ήταν άλλο πράγμα. Στο πρώτο κελί που μας έβαλαν υπήρχε συνωστισμός από 20 άνδρες, κάποιοι ήταν λιπόθυμοι στο πάτωμα, άλλοι φώναζαν, άλλοι αιμορραγούσαν. Ολο το βράδυ ακούγαμε άτομα να ουρλιάζουν και να ικετεύουν για βοήθεια. Στην ανάκριση, έπεισα τον αστυνομικό πως δεν ήμουν γυμνή, αλλά φορούσα ρούχα που είχαν το ίδιο χρώμα με το δέρμα μου. Αυτό, σε συνδυασμό με το υλικό που δεν βρέθηκε στις φωτογραφικές μηχανές μας, μας βοήθησε να γλιτώσουμε. Προσωπικά πιστεύω ότι η Κλεοπάτρα θα ήταν περήφανη για μένα!», λέει.

Ένα με τους ντόπιους

Σε όλα τα ταξίδια της, γίνεται ένα με τους ντόπιους. Στην Αιθιοπία, οι φωτογραφίες την κατέγραψαν να έχει κουρευτεί γουλί, να έχει βάψει το γυμνό της σώμα με τις αναπαραστάσεις της παραδοσιακής φυλής, να κουβαλάει νερό από το μακρινό πηγάδι και να τρώει μαζί τους με τα χέρια. Στα κείμενα που γράφει η ίδια όταν επιστρέφει, περιγράφει τα «μαθήματα ζωής» που έλαβε από κάθε τόπο και τους ανθρώπους του.

Στο Κονγκό, από όπου επέστρεψε πριν λίγες μέρες, ο σκοπός της φωτογράφισης είναι η μείωση του αριθμού των άγριων ζώων από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Η Μαρίζα φωτογραφήθηκε με μικρά και μεγάλα ομοιώματα ζώων, θέλοντας να υπογραμμίσει ότι πολλά από αυτά που ζούσαν κατά μεγάλους πληθυσμούς στην χώρα, έχουν εξαφανιστεί. «Κοιμηθήκαμε σε σκηνές και έβρεχε πάρα πολύ –δεν έχω δει τόσες αστραπές, ο θόρυβος ήταν κάτι το εντελώς απόκοσμο. Εμεινα δύο εβδομάδες και ακολουθούσα το πρόγραμμα των ντόπιων. Δεν με πείραζε να κάνω μπάνιο από το λασπωμένο νερό που έκαναν κι εκείνοι, ή να βρω μαζί τους το φτωχικό τους δείπνο. Και αυτό οι άνθρωποι το εκτιμούν, δένονται μαζί μου, όπως φυσικά κι εγώ με εκείνους», εξομολογείται.

Το 2016, απαθανατίστηκε για ένα ημερολόγιο με τίτλο «Plastic Sushi», με βασικό statement το πρόβλημα που υπάρχει στους ωκεανούς από τη χρήση πλαστικού. Η φωτογραφία της στην παραλία με τη θαλάσσια φώκια «γράφει» ιστορία στο χώρο του ακτιβιστικού μόντελινγκ που λανσάρει. «Είναι η αγαπημένη μου φωτογραφία. Ημασταν στην Χαβάη με το φωτογράφο μου και περπατούσαμε αρκετή ώρα για να φτάσουμε στη θάλασσα. Και ξαφνικά, στην παραλία, είδα αυτό το υπέροχο πλάσμα να λιάζεται ήρεμη κάτω από τον ήλιο. Έφτασα αργά για να μην τη φοβίσω ξάπλωσα δίπλα της. Ηταν υπέροχα. Μείναμε έτσι περίπου μία ώρα. Νομίζω κατάλαβε τα συναισθήματά μου!», θυμάται.

Όπως λέει, από όλα τα ταξίδια της κερδίζει εμπειρίες και φίλους. Στην Ελλάδα έχει έρθει στην Αθήνα και την Κέρκυρα. Σύντομα θα πάει στην Κύπρο. «Εκεί που θέλω να ξαναπάω είναι οι χώρες της Μέσης Ανατολής. Αλλά καταλαβαίνω ότι είναι παρακινδυνευμένο. Κάτι θα βρω. Θα τα καταφέρω!», χαμογελάει πονηρά.

Κουβέντες σταράτες

Κοιτάζοντας τις φωτογραφίες της, δεν είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσεις πόσο της πάει ο φακός. Πριν την γνωρίσω νόμιζα ότι έχει έναν φωτογράφο, που την ακολουθεί παντού, ξέρει τις σωστές γωνίες της και τα… κόλπα που επισκιάζουν τις ατέλειές της. «Στην Αίγυπτο, ήμουν με τον Jesse Walker. Στην Χαβάη με τον Michael Chichi. Στο τελευταίο ταξίδι στο Κονγκό, για το νέο ημερολόγιο που ετοιμάζουμε, φωτογράφισε ο Uwe Ommer», βάζει τα πράγματα στη θέση τους η Μαρίζα.

«Συνεχώς, γνωρίζω νέους ανθρώπους και δημιουργούμε μαζί νέα μονοπάτια. Συμβαίνει τελικά, οι φωτογράφοι να γίνονται καλοί μου φίλοι, να περνάμε απλώς καλά μαζί ή να εμπνέουμε ο ένας τον άλλον τόσο που να δουλεύουμε ξανά και ξανά. Είναι μια διαδικασία πολύ φυσική, απλώς ακολουθώ το ένστικτό μου!».

Με τόσες γυμνές φωτογραφίσεις, θα περίμενε κανείς η Μαρίζα να έχει επανειλημμένως «παρεξηγηθεί». Τη ρωτάμε για το #metoo που επικρατεί στα social media. «Υπήρξαν κάποιες περιπτώσεις, αλλά ελάχιστες. Θυμάμαι μία, ένας φωτογράφος με πλησίασε κάπως περίεργα, ύποπτα. Σταμάτησα τη φωτογράφιση και αποχώρησα αμέσως. Νομίζω ότι αυτό γίνεται γνωστό σε αυτόν το χώρο και πάντως έχει σχέση με τον χαρακτήρα του καθενός. Προσωπικά δεν έχω αντιμετωπίσει έντονα το πρόβλημα αυτό», απαντάει.

«Σκληρό καρύδι» για 25χρονη. Αλλά, όπως μας λέει, ήταν από μικρή έτσι: «Από τότε που ήμουν πιτσιρίκα, αν πρέπει να πιστέψω τη μητέρα μου, ήμουν πάντα γεμάτη ενέργεια και μου ήταν δύσκολο να την διοχετεύσω προς μια συγκεκριμένη κατεύθυνση. Αυτό προφανώς δεν έχει αλλάξει μέχρι σήμερα. Όταν ήμουν 14, πήγα σε ειδικό σχολείο για αθλητικό (σ.σ. κάτι σαν αθλητικό γυμνάσιο), που ήταν μια χαρά, γιατί μπορούσα κάπως να εκτονώσω την ενέργειά μου. Παρόλο που με έδιωξαν από τέσσερα σχολεία μέσα σε τέσσερα χρόνια, τελικά αποφοίτησα. Εκτοτε, έχω ηρεμήσει αρκετά, αλλά όχι εντελώς. Έχω μάθει ότι μερικές φορές είναι καλύτερο να μην παλεύεις καν κάποιες μάχες, ακόμη κι αν ξέρεις ότι έχεις δίκιο».

Αλήθεια, πώς αντιμετωπίζουν οι γονείς της την Μαρίζα, ρωτάω. «Βλέπω τους γονείς και τα αδέρφια μου περίπου μία φορά το τρίμηνο! Αλλά χαιρόμαστε πάρα πολύ. Τους αγαπώ και μ’ αγαπάνε πολύ», λέει. «Είναι περήφανοι για μένα. Στην αρχή η μαμά μου μού είχε πει: ξέρω ότι δεν φοβάσαι και παρόλο που θα σου πω να μην το κάνεις, εσύ θα κάνεις το δικό σου. Οπότε ένα σου λέω, κάνε ο,τι θες αρκεί να είσαι ασφαλής και ευτυχισμένη», καταλήγει, δίνοντας μια εξήγηση για το παρόν και το μέλλον της…