Μέση Ανατολή: Φόβοι για επέκταση του πολέμου μετά τη δολοφονία του αλ Αρούρι

Ο Σάλεχ αλ Αρούρι, δεύτερος στην ιεραρχία του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος Χαμάς, ο οποίος σκοτώθηκε χθες από ισραηλινό πλήγμα μη επανδρωμένου αεροσκάφους στη Βηρυτό, περίμενε εδώ και καιρό μια δολοφονική επίθεση εναντίον του. «Περιμένω να γίνω μάρτυρας, νομίζω ότι έχω ζήσει πολύ», είχε πει τον Αύγουστο, προτρέποντας τους Παλαιστίνιους στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη να πάρουν τα όπλα και να εξεγερθούν.

Η δολοφονία του Αλ Αρούρι – σχεδόν τρεις μήνες μετά την αιματοχυσία που προκάλεσε η Χαμάς στο ισραηλινό έδαφος, με απολογισμό περίπου 1.200 νεκρούς και 240 ομήρους – σηματοδοτεί ένα σημείο καμπής στον πόλεμο που εξαπέλυσε το Ισραήλ με στόχο την ολοκληρωτική καταστροφή της Χαμάς.

Ο 57χρονος Αλ Αρούρι σκοτώθηκε κατά την επίθεση ισραηλινού μη επανδρωμένου αεροσκάφους σε γραφεία της Χαμάς στα νότια προάστια της πρωτεύουσας του Λιβάνου, μαζί με δύο διοικητές των Ταξιαρχιών Εζεντίν αλ Κάσαμ, του στρατιωτικού βραχίονα της οργάνωσης, σύμφωνα με την ίδια πηγή.

Με τη δολοφονία του, αυξάνεται ο κίνδυνος ο πόλεμος στη Γάζα να επεκταθεί πολύ πέρα ​​από τον παλαιστινιακό θύλακα. Η Χαμάς ανακοίνωσε το πάγωμα των διαπραγματεύσεων για κατάπαυση του πυρός με το Ισραήλ.

Το Ισραήλ τον κατηγορούσε εδώ και χρόνια για θανατηφόρες επιθέσεις εναντίον πολιτών του. Ωστόσο, αξιωματούχος της Χαμάς ανέφερε ότι ο Σάλεχ αλ Αρούρι βρισκόταν «στην καρδιά των διαπραγματεύσεων» για τον τερματισμό του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας και την απελευθέρωση ομήρων, αναφερόμενος στις διπλωματικές πρωτοβουλίες που είχαν αναλάβει Κατάρ και Αίγυπτος.

«Όποιος το έκανε αυτό, κατάφερε ένα χειρουργικής ακρίβειας πλήγμα στην ηγεσία της Χαμάς», σχολίασε ο Μαρκ Ρέγκεβ, σύμβουλος του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου. Το Ισραήλ δεν επιβεβαιώνει συνήθως την εμπλοκή του σε τέτοιες επιθέσεις. Ωστόσο, ένας Ισραηλινός και δύο Αμερικανοί αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν ότι το Ισραήλ βρίσκεται πίσω από την επίθεση.

Ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα προειδοποίησε το Ισραήλ να μην προβεί σε οποιεσδήποτε δολοφονίες σε λιβανέζικο έδαφος, δεσμευόμενος για «σοβαρή αντίδραση».

Ο ηγέτης της Χαμάς, ο Ισμαήλ Χανίγια, επιβεβαίωσε χθες τη δολοφονία του Αλ Αρούρι και δύο διοικητών των Ταξιαρχιών Εζεντίν αλ Κάσαμ, του στρατιωτικού βραχίονα του κινήματος, υπογραμμίζοντας ότι η επίθεση στη Βηρυτό συνιστά «τρομοκρατική ενέργεια», παραβίαση της κυριαρχίας του Λιβάνου και κλιμάκωση των εχθρικών ενεργειών του Ισραήλ εναντίον των Παλαιστινίων. Από την πλευρά τους, ο Παλαιστινιακός Ισλαμικός Τζιχάντ και η Χεζμπολάχ του Λιβάνου ορκίστηκαν ότι η δολοφονική επίθεση «δεν θα μείνει ατιμώρητη».

Το Ισραήλ προετοιμάζεται για κάθε σενάριο

Ο ισραηλινός στρατός προετοιμάζεται σήμερα για «κάθε σενάριο», την επομένη του πλήγματος σε προάστιο της Βηρυτού το οποίο στοίχισε τη ζωή του δεύτερου της ιεραρχίας του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος Χαμάς, μεγεθύνοντας ακόμη περισσότερο την ανησυχία για τον κίνδυνο εξάπλωσης του πολέμου στη Λωρίδα της Γάζας.

«Οι ισραηλινές δυνάμεις βρίσκονται σε πολύ υψηλό επίπεδο προετοιμασίας σε όλες τις κονίστρες, στην άμυνα και στην επίθεση. Έχουμε προετοιμαστεί για κάθε σενάριο. Το σημαντικότερο πράγμα που πρέπει να ειπωθεί απόψε είναι ότι είμαστε συγκεντρωμένοι και θα παραμείνουμε συγκεντρωμένοι στον αγώνα εναντίον της Χαμάς», δήλωσε χθες Τρίτη το βράδυ ο εκπρόσωπος του Τσαχάλ Ντανιέλ Χαγκαρί.

Νωρίτερα, ο Λίβανος υφίστατο σοκ: πλήγμα αποδιδόμενο στο Ισραήλ σε νότιο προάστιο της Βηρυτού, οχυρό της σιιτικής φιλοϊρανικής παράταξης Χεζμπολά, είχε αποτέλεσμα να σκοτωθούν ο Σάλεχ αλ Αρούρι, ο δεύτερος στην ιεραρχία της πολιτικής πτέρυγας της Χαμάς, και άλλα τουλάχιστον έξι μέλη ή στελέχη της.

«Ένα κίνημα οι ηγέτες και οι ιδρυτές του οποίου πέφτουν μάρτυρες για την αξιοπρέπεια του λαού μας και του έθνους μας δεν θα νικηθεί ποτέ», ήταν η αντίδραση του Ισμαήλ Χανίγια, του επικεφαλής της Χαμάς, πέρα από την καταδίκη της «παραβίασης της εθνικής κυριαρχίας του Λιβάνου» και της «επέκτασης» του πολέμου ο οποίος εξακολουθεί να μαίνεται στη Λωρίδα της Γάζας.

Η λιβανική Χεζμπολά προειδοποίησε χθες βράδυ πως «η δολοφονία του Σάλεχ αλ Αρούρι» αποτελεί όχι μόνο «επίθεση εναντίον του Λιβάνου» αλλά και «σοβαρή εξέλιξη στον πόλεμο μεταξύ του εχθρού και του άξονα της αντίστασης» — αυτός ο τελευταίος όρος αναφέρεται στο Ιράν και στους συμμάχους του στην περιοχή, που εχθρεύονται το Ισραήλ και τις ΗΠΑ.

«Αυτό το έγκλημα δεν θα μείνει αναπάντητο ή ατιμώρητο», πρόσθεσε η Χεζμπολά, ο γενικός γραμματέας της οποίας Χασάν Νασράλα ετοιμάζεται να εκφωνήσει απόψε πολυαναμενόμενη ομιλία, ενώ ο πρωθυπουργός του Λιβάνου Νατζίμπ Μικάτι κατηγόρησε το Ισραήλ πως αυτό που επιδιώκει είναι να σύρει τη χώρα του στη «νέα φάση» της ένοπλης σύρραξης.

Από την ημέρα του ξεσπάσματος του πολέμου Ισραήλ/Χαμάς, την 7η Οκτωβρίου, η ένταση έχει ανέβει κατακόρυφα στα σύνορα Ισραήλ/Λιβάνου, στη Συρία και στο Ιράκ, όπου αμερικανικές βάσεις έχουν μετατραπεί σε στόχους δεκάδες φορές, όπως και στην Ερυθρά Θάλασσα, όπου οι επιθέσεις των ανταρτών Χούθι —χθες το βράδυ έγιναν νέες, σύμφωνα με τον αμερικανικό στρατό— φρενάρουν το διεθνές εμπόριο διά θαλάσσης.

Με αυτό το φόντο, ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν απηύθυνε έκκληση στο Ισραήλ να «αποφύγει κάθε συμπεριφορά» που θα οδηγούσε σε «κλιμάκωση», «ειδικά στον Λίβανο», κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής συνδιάλεξής του με τον Μπένι Γκαντς, μέλος της κυβέρνησης πολέμου του Μπενιαμίν Νετανιάχου.

Κατά τη διάρκεια της συνδιάλεξής του με τον Μπένι Γκαντς, ο Εμανουέλ Μακρόν κάλεσε να καταβληθεί προσπάθεια για να κηρυχθεί «διαρκής κατάπαυση του πυρός» ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς, ενώ εξέφρασε εκ νέου «την πολύ έντονη ανησυχία του μπροστά στον ιδιαίτερα βαρύ απολογισμό θυμάτων μεταξύ των αμάχων» στη Λωρίδα της Γάζας, που ζει στον ρυθμό των αεροπορικών επιδρομών και των ομοβροντιών των ισραηλινών πυροβόλων τους τελευταίους σχεδόν τρεις μήνες.

Ποιος ήταν ο Σάλεχ αλ Αρούρι της Χαμάς

Αν και είχε μικρότερη επιρροή σε σύγκριση με τους ηγέτες της Χαμάς στη Γάζα, ο Σάλεχ αλ Αρούρι θεωρούνταν εξέχων στέλεχος του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος, καθοδηγώντας από την εξορία τις επιχειρήσεις του στη Δυτική Όχθη.

Στους κόλπους της Χαμάς, ο Σάλεχ αλ Αρούρι θεωρείτο υπέρμαχος της συμφιλίωσης μεταξύ αντίπαλων παλαιστινιακών ομάδων και διατηρούσε καλές σχέσεις με τη Φάταχ, το κόμμα του προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς, που έχει την εξουσία στη Δυτική Όχθη.

Η Χαμάς και η Φάταχ βρίσκονται σε αντιπαράθεση εδώ και χρόνια, και συγκρούστηκαν το 2007 όταν το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα κατέλαβε την εξουσία στη Λωρίδα της Γάζας.

Σε ό,τι αφορούσε πάντως την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση, ο Σάλεχ αλ Αρούρι θεωρούνταν πάντα σκληροπυρηνικός, πρωτοστατώντας στην ίδρυση του στρατιωτικού βραχίονα της Χαμάς, των Ταξιαρχιών Εζεντίν αλ Κάσαμ.

Συγκεκριμένα, ο αλ Αρούρι πέρασε 15 χρόνια στη φυλακή του Ισραήλ προτού απελαθεί στην Ιορδανία το 2010. Αμέσως μετά, απελάθηκε στη Συρία, αλλά έπρεπε να φύγει για την Τουρκία ως αποτέλεσμα της ρήξης μεταξύ της Χαμάς και του καθεστώτος Άσαντ.

Ενώ βρισκόταν στην Τουρκία, ίδρυσε το αρχηγείο της Χαμάς στη Δυτική Όχθη, το οποίο είναι υπεύθυνο για τη στρατολόγηση πρακτόρων και τον σχεδιασμό επιθέσεων.

Ο αλ Αρούρι ήταν στόχος του Ισραήλ για χρόνια, αλλά δίστασε να προσπαθήσει να τον σκοτώσει στην Κωνσταντινούπολη και αργότερα στη Βηρυτό, προκειμένου να μην βλάψει τις σχέσεις με την Τουρκία και να αποφύγει να προκαλέσει τη Χεζμπολάχ να ξεκινήσει πόλεμο, δήλωσαν Ισραηλινοί αξιωματούχοι, σύμφωνα με το Axios.com.

Το Ισραήλ τον θεωρούσε εγκέφαλο της απαγωγής και δολοφονίας τριών ισραηλινών εφήβων στη Δυτική Όχθη το 2014, μετά την οποία οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις ξεκίνησαν στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα που διήρκησαν επτά εβδομάδες και στοίχισαν τη ζωή σε 2.100 Παλαιστίνιους.

Με φόντο την επέκταση των εβραϊκών οικισμών στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, ο Αλ Αρούρι υποστήριζε ότι «δεν υπάρχει άλλη επιλογή» από την αντίσταση σε συλλογικό επίπεδο. Είχε ηγετικό ρόλο στην εξάπλωση της δράσης της Χαμάς στη Δυτική Όχθη, όπου μαχητές της εξαπέλυσαν σειρά επιθέσεων εναντίον εβραίων εποίκων τους τελευταίους 18 μήνες. Αρκετές επιθέσεις σημειώθηκαν πέρυσι, λίγο αφότου ο Σάλεχ αλ Αρούρι είχε διατυπώσει απειλές κατά του Ισραήλ σε τηλεοπτικές εμφανίσεις του.

Όπως αναφέρουν οι New York Times, τα τελευταία χρόνια, ο αλ Αρούρι πέρασε μεγάλο μέρος του χρόνου του στη Βηρυτό, όπου υπηρέτησε ως ένα είδος πρεσβευτή της Χαμάς στη Χεζμπολάχ, σύμφωνα με περιφερειακούς αξιωματούχους ασφαλείας. Θεωρούνταν, επίσης, ότι ήταν κοντά στον Γιαχία Σινουάρ, τον ηγέτη της Χαμάς στη Γάζα.

Ο αλ Αρούρι εξελέγη το 2017 ως αναπληρωτής πρόεδρος του πολιτικού γραφείου της Χαμάς, επιταχύνοντας αυτό που αναλυτές και αξιωματούχοι του Ισραήλ υποστήριξαν ότι ήταν μια αυξανόμενη σχέση μεταξύ της Χαμάς και της Χεζμπολάχ. Λίγες ημέρες μετά την εκλογή του, επισκέφθηκε την Τεχεράνη για να ενισχύσει τους δεσμούς με το Ιράν και συναντήθηκε δημόσια αμέσως μετά για να συζητήσει τη συνεργασία με τον αρχηγό της Χεζμπολάχ, Χασάν Νασράλα, σύμφωνα με παλαιστινιακές ειδήσεις της εποχής.

Το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ προσφέρει εδώ και χρόνια έως και 5 εκατομμύρια δολάρια για πληροφορίες σχετικά με το πού βρισκόταν ο αλ Αρούρι.

Με τους ηγέτες της Χαμάς στη Γάζα – τον Γιαχία Σινουάρ, τον Μοχάμεντ Ντέιφ και τον Μαρουάν Άισα – να κρύβονται μετά την έναρξη του πολέμου στις 7 Οκτωβρίου, ο Σάλεχ αλ Αρούρι συμμετείχε ενεργά στις διαπραγματεύσεις, διαμηνύοντας τον Δεκέμβριο ότι δεν θα απελευθερωθούν άλλοι όμηροι έως ότου υπάρξει πλήρης κατάπαυση του πυρός.

Ως μέλος του πολιτικού γραφείου της Χαμάς υπό τον Ισμαήλ Χανίγια, με έδρα το Κατάρ, ήταν συνηθισμένος σε πρωτοβουλίες για διάλογο – έστω και εμμέσως – ακόμη και με τους ορκισμένους εχθρούς του, τους Ισραηλινούς.

Το 2011, αμέσως μετά την απελευθέρωσή του από τις ισραηλινές φυλακές, υπήρξε ένας από τους διαπραγματευτές της Χαμάς σε συμφωνία για ανταλλαγή κρατουμένων με το Ισραήλ, την οποία το κίνημα ήθελε να επαναλάβει με τους ομήρους που απήγαγε κατά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου.

Γεννηθείς στην Άρουρα της Δυτικής Όχθης το 1966, ο Σάλεχ αλ Αρούρι εντάχθηκε στη Χαμάς το 1987 κατά την πρώτη Ιντιφάντα, την εξέγερση των Παλαιστινίων εναντίον της ισραηλινής κατοχής.

Φυλακίστηκε το 1992, έναν χρόνο πριν από τις Συμφωνίες του Όσλο, με τις οποίες η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης αναγνώρισε το δικαίωμα ύπαρξης του Ισραήλ και εγκατέλειψε τον ένοπλο αγώνα υπέρ των διαπραγματεύσεων για τη δημιουργία ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους.

Η Χαμάς απέρριψε αυτήν την προσέγγιση και ο Σάλεχ αλ Αρούρι επέστρεψε στον ένοπλο αγώνα του κινήματος μετά την αποφυλάκισή του. Απελάθηκε κατόπιν απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου του Ισραήλ και έμεινε για τρία χρόνια στη Συρία. Ταξίδεψε αργότερα στην Τουρκία, προτού μεταβεί στο Κατάρ και εν συνεχεία εγκατασταθεί στην πρωτεύουσα του Λιβάνου, όπου σκοτώθηκε χθες.