Μέση Ανατολή: Το λάβαρο “επιτυχίας” που αναζητά ο Τραμπ και οι παγίδες της νέας κρίσης

Η εξόντωση του Κασέμ Σουλεϊμανί από τις ΗΠΑ την Παρασκευή έριξε λάδι στη φωτιά στο σκηνικό που έχει διαμορφωθεί τα τελευταία χρόνια-και ιδιαίτερα μετά την εκλογή Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ-στη Μέση Ανατολή.

Αναζητώντας απαντήσεις στα όντως σημαντικά ερώτημα που προκύπτουν, το Νews 24/7 έδωσε το λόγο στον Ηλία Τασόπουλο, διδάκτωρα διεθνών σχέσεων στο Κέντρο Μεσογειακών, Μεσανατολικών και Ισλαμικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου.

“Οπως όλα δείχνουν” τονίζει ο κ. Τασόπουλος “φαίνεται ότι έχουμε να κάνουμε με μία επιλογή των ΗΠΑ, απολύτως συγκεκριμένη. Μπορεί οι εξηγήσεις, αναφέρομαι στις επίσημες, να μοιάζουν λίγο αόριστες αλλά σε κάθε περίπτωση οι ΗΠΑ υπερασπίστηκαν αυτήν την επιλογή. Βγήκε, ας πούμε, και έκανε επίσημα δηλώσεις ο Μάικ Πομπέο. Οι Αμερικανοί θεωρούν ότι η εξόντωση του Σουλεϊμανί συμβάλλει στου σκοπούς του”.

Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου υπογραμμίζει επίσης “ότι ενώ η επίσημη δικαιολογία αφορά τις ιρανικές επιθέσεις που σχεδιάζονταν, είναι σαφές ότι μπαίνοντας σε εκλογικό έτος ο Τραμπ χρειαζόταν μία μεγάλη επιτυχία που θα μπορεί να την φέρει ως λάβαρο σε μία δύσκολη γι’ αυτόν περίοδο λόγω και της παραπομπής του. Είναι, βέβαια, εξαιρετικά απλοϊκή η προσέγγιση ότι μπορεί ένα κράτος όπως είναι το Ιράν να αντιμετωπιστεί σαν τρομοκρατική οργάνωση. Πρόκειται για πλάνη που ενδεχομένως έχει η ηγετική ομάδα υπό τον Τραμπ”.

Σε ότι αφορά την αντίδραση του Ιράν, ο κ. Τασόπουλος είναι ξεκάθαρος: “Θα υπάρξει απάντηση. Πρέπει να έχουμε επίσης κατά νου ότι το Ιράν διαθέτει μία συγκροτημένη κρατική δομή και η απώλεια ενός προσώπου, έστω και αν αυτό είναι πολύ σημαντικό όπως ο Σουλεϊμανί, δεν μπορεί να μεταβάλλει τους σκοπούς του. Σχεδόν πάντα λοιπόν το Ιράν έχει μία απάντηση όταν προκαλείται από τους αντιπάλους του.

Εχει, επίσης, και μία αναλογικότητα στα χτυπήματα. Το Ιράν ότι λαμβάνει το δίνει πίσω. Οι αμερικανικοί στόχοι στη Μέση Ανατολή είναι πάρα πολλοί. Στη Συρία, στο Λίβανο κτλ”.

“Επιπρόσθετα”, συμπληρώνει ο κ. Τασόπουλος “η κατάσταση στο Ιράκ, που έτσι και αλλιώς ήταν δύσκολη για τις ΗΠΑ, θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο. Υπήρχαν ήδη μεγάλες ταραχές στους δρόμους, επεισόδια κτλ. Και το μεγάλο ερώτημα που προκύπτει είναι πως θα υπερασπιστούν τις ΗΠΑ τώρα οι σύμμαχοί τους.

Ο πρώτος αντίκτυπος πάντως είναι γεγονός και αφορά τις αγορές πετρελαίου. Αλλά θα πρέπει να δούμε την κάθε περιοχή ξεχωριστά. Αλλη η κατάσταση στο Ιράκ, άλλη στη Συρία, όπου υπάρχουν οι τελευταίες εστίες αντίστασης στον Ασαντ, άλλη στην Υεμένη”.

Τελικό συμπέρασμα: “Ηταν επιλογή της αμερικανικής διοίκησης να κλιμακώσει την ένταση. Δεν υπάρχει άλλη εξήγηση. Μόνο το Ισραήλ, ο πιο πιστός σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή, φαίνεται να είναι υπέρ. Αλλωστε ο τρόπος εκτέλεσης του Ιρανού θυμίζει περισσότερο ισραηλινή επιχείρηση παρά αμερικανική. Από την πλευρά τους χώρες όπως η Γαλλία, η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα προφανώς και δεν είναι σύμφωνες με επιλογές που αυξάνουν την ένταση”.

“Το Ιράν θα απαντήσει και για λόγους εσωτερικής κατανάλωσης. Σε καμία περίπτωση δεν θέλει να δείξει ότι είναι αδύναμο. Και αν δεν απαντήσει θα φανερώσει αδυναμία. Το που και το πως θα απαντήσει συνιστά μεγάλο κίνδυνο. Υπάρχουν πάντα οι εκκρεμότητες για τη συμφωνία για τα πυρηνικά αλλά και οι κυρώσεις. Το θέμα των πυρηνικών ήταν κεντρικό στην προηγούμενη προεκλογική καμπάνια του Τραμπ. Είναι επίσης σαφές ότι το διπλωματικό κατεστημένο των ΗΠΑ βρέθηκε απέναντι στην επιλογή της κλιμάκωσης. Στις ΗΠΑ υπάρχουν δύο τάσεις. Επικρατεί αυτή του Τραμπ λόγω του χαρακτήρα του προέδρου”.