Νέα έξαρση χολέρας – Η νέα προσέγγιση εν μέσω έλλειψης εμβολιασμών

Εν μέσω παγκόσμιας έλλειψης εμβολίων κατά της χολέρας, η Αιθιοπία θα μπορούσε να αποτελέσει τόπος μελέτης για την εφαρμογή μιας πιο αποτελεσματικής αντιμετώπισης κρουσμάτων. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εφαρμόζουν μια καινοτόμο στρατηγική για την διαχείριση της επιδημίας στη σομαλική περιοχή της Αιθιοπίας.

Μετά από χρόνια μείωσης των κρουσμάτων, από το 2021 και μετά παρατηρείται έξαρση της χολέρας σε όλο τον κόσμο, με 16 χώρες να έχουν ενεργές εστίες. Πέρυσι, αναφέρθηκαν 735.000 κρούσματα χολέρας παγκοσμίως, δηλαδή αύξηση 40% από το 2022, ενώ οι θάνατοι αυξήθηκαν κατά 80%. Σχεδόν 41.000 κρούσματα και 775 θάνατοι αναφέρθηκαν παγκοσμίως μόνο τον Ιανουάριο του 2024, συμπεριλαμβανομένων χιλιάδων στην Αιθιοπία, με την σομαλική περιοχή να έχει πληγεί περισσότερο.

Ταυτόχρονα, η ραγδαία αύξηση της ζήτησης και η περιορισμένη παραγωγική ικανότητα οδήγησαν σε μαζική παγκόσμια έλλειψη του εμβολίου (μέσω στόματος) κατά της χολέρας τα τελευταία δύο χρόνια, δημιουργώντας επείγουσα ανάγκη προσαρμογής των υφιστάμενων προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση των επιδημιών.

Σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας της Αιθιοπίας, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα εφαρμόζουν μια καινοτόμο στρατηγική γνωστή ως CATI (Case Area Targeted Intervention – Παρέμβαση στοχευμένη σε περιοχή κρούσματος) για να ανταποκριθούν στην επιδημία χολέρας που πλήττει την Jigjiga.

Δοκιμάζοντας την CATI στην Αιθιοπία

Κάθε μέρα, οι ομάδες των Γιατρών Χωρίς Σύνορα λαμβάνουν έναν κατάλογο των ατόμων που έχουν διαγνωστεί με χολέρα από το Περιφερειακό Γραφείο Υγείας. Αφού εντοπίσουν πού ζει ο ασθενής, μια ειδική ομάδα πηγαίνει εκεί και πραγματοποιεί απολύμανση σε 10 νοικοκυριά που βρίσκονται πιο κοντά στο σπίτι του ασθενούς. Στους ανθρώπους που ζουν σε αυτά χορηγείται επίσης μια εφάπαξ δόση του εμβολίου κατά της χολέρας, ένα αντιβιοτικό (δοξυκυκλίνη) και κιτ υγιεινής που περιλαμβάνουν είδη όπως δοχεία, κουβάδες νερού και σαπούνι. Επιπλέον, η ομάδα CATI πραγματοποιεί συνεδρίες προαγωγής υγείας σχετικά με τη χολέρα και ενημερώνει για τα σημεία που μπορούν οι άνθρωποι να έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες περίθαλψης εάν αρρωστήσουν.

 

«Κατά τη διάρκεια επιδημιών χολέρας, οι άνθρωποι που ζουν σε ακτίνα 200 μέτρων από το σπίτι ενός ασθενούς που έχει μολυνθεί κινδυνεύουν συνήθως περισσότερο και η περιοχή μπορεί να γίνει εστία μετάδοσης», δήλωσε ο Daniel Gudina, επιδημιολόγος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Αιθιοπία. «Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο εφαρμόζουμε CATI σε συνεργασία με το Περιφερειακό Γραφείο Υγείας εδώ στην περιοχή της Σομαλίας».

Η περιοχή της Σομαλίας είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στην Αιθιοπία, με απέραντες πεδιάδες που συνορεύουν με το Τζιμπουτί και την Κένυα. Αντί να εφαρμόσει μια ευρεία και βαρύτατη σε πόρους παρέμβαση, η CATI βασίζεται στην εκτεταμένη επιτήρηση και τη χαρτογράφηση των περιοχών μόλυνσης. Μόλις εντοπιστεί ένα κρούσμα χολέρας στα αρχικά στάδια της επιδημίας, η CATI εφαρμόζει προληπτικά την διαδικασία πρόληψης για τον περιορισμό της επιδημίας. Είναι η πρώτη φορά που χρησιμοποιείται αυτή η προσέγγιση στην Αιθιοπία.

Η προσέγγιση CATI διαφέρει από την παραδοσιακή αντιμετώπιση της χολέρας, η οποία περιλαμβάνει την εφαρμογή παρεμβάσεων σε μια πολύ μεγαλύτερη γεωγραφική περιοχή για να φτάσει όσο το δυνατόν σε μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού και απαιτεί σημαντικούς πόρους.

Οι επιδημίες χολέρας απαιτούν διεπιστημονική προσέγγιση

Εκτός από την εξονυχιστική ανεύρεση κρουσμάτων και τη διεξαγωγή δραστηριοτήτων προαγωγής της υγείας με τις τοπικές υγειονομικές αρχές, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υποστήριξαν τη δημιουργία και τη λειτουργία ενός κέντρου θεραπείας χολέρας στο Κέντρο Υγείας Ayerdega για την παροχή ολοκληρωμένης θεραπείας και περίθαλψης σε ασθενείς που νοσούν σοβαρά.

Περαιτέρω, κατασκευάστηκε μια μονάδα θεραπείας στο Πρωτοβάθμιο Νοσοκομείο Jigjiga για την παροχή αρχικής φροντίδας και θεραπείας σε ασθενείς που νοσούν μέτρια και εγκαταστάθηκαν πέντε σημεία αντιμετώπισης της ενυδάτωσης στην πόλη. Αυτά τα σημεία παρέχουν στους ανθρώπους διάλυμα επανενυδάτωσης από το στόμα (μια σκόνη που διαλύεται σε νερό για τη θεραπεία ήπιων συμπτωμάτων χολέρας και αφυδάτωσης), βελτιώνουν την πρόσβαση των ασθενών στην περίθαλψη και μειώνουν τον αριθμό των ασθενών που φτάνουν στο κέντρο και τη μονάδα θεραπείας χολέρας.

Οι ομάδες CATI συγκροτούνται τόσο από το προσωπικό των Γιατρών Χωρίς Σύνορα όσο και από το προσωπικό του Υπουργείου Υγείας. Κάθε ομάδα περιλαμβάνει:

– Προσωπικό για την επιτήρηση και τη συλλογή δεδομένων

– Νοσηλευτές που χορηγούν τα εμβόλια

– Έναν υπεύθυνο ύδρευσης, αποχέτευσης και υγιεινής

– Υπεύθυνους προαγωγής της υγείας

– Προσωπικό υπεύθυνο για την πρόληψη και τον έλεγχο των λοιμώξεων στο κέντρο θεραπείας χολέρας, στη μονάδα θεραπείας χολέρας και στα σημεία επανενυδάτωσης από το στόμα.

Ένας εκπρόσωπος της τοπικής διοικητικής μονάδας της γειτονιάς, ή Κebele, είναι επίσης μέρος της ομάδας για την υποστήριξη της εμπλοκής της κοινότητας.

Η προσέγγιση CATI δίνει ελπιδοφόρα αποτελέσματα

«Καθώς διαθέτουμε περιορισμένους πόρους για την καταπολέμηση της επιδημίας, συμπεριλαμβανομένης της παροχής εκστρατειών μαζικού εμβολιασμού λόγω της έλλειψης εμβολίων, η εισαγωγή της CATI αποτελεί σημείο καμπής στη μάχη της περιοχής κατά της χολέρας», δήλωσε ο Ermias Amare, συντονιστής της CATI και υπεύθυνος επείγουσας παρέμβασης δημόσιας υγείας στο γραφείο υγείας της περιοχής της Σομαλίας.

Μεταξύ του Νοεμβρίου 2023 και του Φεβρουαρίου 2024, οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα και το Υπουργείο Υγείας περιέθαλψαν περισσότερους από 800 ασθενείς με χολέρα και χορήγησαν τον περιορισμένο αριθμό εμβολίων που ήταν διαθέσιμα για περίπου 8.000 ανθρώπους. Επίσης παρείχαν σε 1.700 νοικοκυριά κιτ υγιεινής και πληροφορίες για την προαγωγή της υγείας.

Σύμφωνα με το Περιφερειακό Γραφείο Υγείας, ο αριθμός των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων έχει μειωθεί σε όλες τις περιφέρειες εκτός από μία. Σε αυτή τη μία περιφέρεια, ο αριθμός των ασθενών δεν έχει μειωθεί επειδή υπάρχει μόνο μία πηγή νερού στην περιοχή, η οποία είναι επί του παρόντος μολυσμένη.

Μετριασμός των συνεπειών της παγκόσμιας έλλειψης εμβολίων

Επί του παρόντος, όλες οι δόσεις του εμβολίου (δια στόματος) κατά της χολέρας που θα παραχθεί μέχρι τα μέσα Μαρτίου έχουν ήδη διατεθεί στις πληγείσες χώρες και η ζήτηση για δόσεις συνεχίζει να αυξάνεται, ενώ τα τρέχοντα παγκόσμια αποθέματα είναι μηδενικά.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τις σοβαρές συνέπειες αυτής της έλλειψης εφοδιασμού, καλώντας τους κατασκευαστές να παράγουν επειγόντως περισσότερα εμβόλια και να παρέχουν περισσότερη τεχνική υποστήριξη σε νέους κατασκευαστές για την επιτάχυνση των κανονιστικών διαδικασιών, επιτρέποντας τη δραστική αύξηση της παραγωγής που είναι απαραίτητη για να σωθούν ζωές.

Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα επέκτειναν την ανταπόκρισή τους στο Kebridehar, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη στην περιοχή της Σομαλίας. Συνεχίζεται επίσης η αντιμετώπιση της χολέρας στην πόλη Lafaciise, 40 χλμ. από την Jigjiga, την οποία οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα υποστηρίζουν εκπαιδεύοντας το προσωπικό του Περιφερειακού Γραφείου Υγείας στην εφαρμογή της CATI.

Εν μέσω μιας παγκόσμιας πανδημίας χολέρας που ξεκίνησε το 1961 και δεν έχει ακόμη τελειώσει, χιλιάδες άνθρωποι εξακολουθούν να κινδυνεύουν. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έχουν εφαρμόσει με επιτυχία την CATI και σε άλλες χώρες που ενδημεί η χολέρα, όπως η Αϊτή και η Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, μειώνοντας το βάρος της επιδημίας.