Η προειδοποίηση Πούτιν για την Ουκρανία που αγνόησε ο Μπάιντεν

Ο απερχόμενος πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζο Μπάιντεν, έδωσε την Κυριακή το “πράσινο φως” στην Ουκρανία να εξαπολύσει πλήγματα κατά της Ρωσίας χρησιμοποιώντας αμερικανικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, σε μια μεγάλη αλλαγή πολιτικής πριν από το τέλος της θητείας του στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο.

Η κίνηση του Μπάιντεν έρχεται ως απάντηση στην ανάπτυξη χιλιάδων Βορειοκορεατών στρατιωτών για την υποστήριξη της Ρωσίας, και μετά από ένα μπαράζ χτυπημάτων της Μόσχας κατά ουκρανικών πόλεων το Σαββατοκύριακο. Την Τρίτη, δε, συμπληρώνονται 1000 ημέρες από την εισβολή πλήρους κλίμακας της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Οι αμερικανικής κατασκευής πύραυλοι μεγάλου βεληνεκούς είναι πιθανό να χρησιμοποιηθούν αρχικά από την Ουκρανία για να στοχεύσουν τις ρωσικές και βορειοκορεατικές δυνάμεις στο Κουρσκ της Ρωσίας, όπου τα ουκρανικά στρατεύματα κατέλαβαν εδάφη κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.

Εδώ και καιρό, ο Μπάιντεν αντιστεκόταν στο να επιτρέψει στο Κίεβο να εξαπολύσει πλήγματα εντός της Ρωσίας χρησιμοποιώντας αμερικανικούς πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, γνωστούς ως Army Tactical Missile System, ή ATACMS, με την αιτιολογία ότι μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να κλιμακώσει τις εντάσεις με τη Μόσχα.

Τώρα, περίπου δύο μήνες προτού παραδώσει τη θέση του στον Ντόναλντ Τραμπ, οι αντιρρήσεις κάμφθηκαν.

Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αναφέρθηκε το βράδυ της Κυριακής στα δημοσιεύματα των μέσων ενημέρωσης που “μιλούν για το γεγονός ότι έχουμε λάβει άδεια” να χρησιμοποιήσουμε αμερικανικούς πυραύλους ATACMS εντός της Ρωσίας, αν και δεν επιβεβαίωσε την απόφαση του Μπάιντεν.

“Πολλοί στα ΜΜΕ λένε ότι έχουμε λάβει άδεια να προβούμε στις κατάλληλες ενέργειες. Αλλά τα χτυπήματα δεν γίνονται με λόγια. Τέτοια πράγματα δεν ανακοινώνονται. Οι πύραυλοι θα μιλήσουν από μόνοι τους”.

Ο Ζελένσκι παρακαλούσε επί μήνες τις ΗΠΑ και άλλες χώρες-εταίρους να άρουν τους περιορισμούς στη χρήση από την Ουκρανία όπλων μεγάλου βεληνεκούς -δυτικής κατασκευής- εντός της Ρωσίας.

Έχει υποστηρίξει, εξάλλου, ότι τα πλήγματα με τους αμερικανικούς πυραύλους ATACMS, τους βρετανικούς πυραύλους Storm Shadow και τους γαλλικούς πυραύλους Scalp είναι απαραίτητα για να χτυπηθούν οι δυνάμεις της Ρωσίας προτού αυτές μπορέσουν να εξαπολύσουν νέες επιθέσεις σε ουκρανικούς στόχους, συμπεριλαμβανομένων κρίσιμων υποδομών.

“Δύο χώρες είναι εναντίον μας, εναντίον της Ουκρανίας”, δήλωσε ο ίδιος την Παρασκευή, αναφερόμενος στη Ρωσία και τη Βόρεια Κορέα. “Θα θέλαμε πολύ να μας δοθεί η δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε όπλα μεγάλου βεληνεκούς εναντίον στρατιωτικών στόχων στο έδαφος της Ρωσίας”.

Αντίδραση Πούτιν

Aν και δεν έχει σχολιάσει επίσημα την απόφαση Μπάιντεν, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν έχει εκδώσει προειδοποιήσεις σχετικά με αυτό κατά το παρελθόν.

Συγκεκριμένα, τον Σεπτέμβριο είχε προειδοποιήσει τη Δύση να μην αφήσει την Ουκρανία να χρησιμοποιήσει τους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς για να πλήξει ρωσικό έδαφος, λέγοντας ότι κάτι τέτοιο θα αποτελούσε “άμεση συμμετοχή” της στρατιωτικής συμμαχίας του ΝΑΤΟ στον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς επίσης θα “άλλαζε ουσιαστικά την ίδια την ουσία, τη φύση της σύγκρουσης“.

“Αυτό θα σήμαινε ότι οι χώρες του ΝΑΤΟ, οι ΗΠΑ και τα ευρωπαϊκά κράτη, πολεμούν με τη Ρωσία“, δήλωσε ο ηγέτης του Κρεμλίνου.

Μέχρι στιγμής πάντως οι μόνες αντιδράσεις είναι από ανώτερους Ρώσους πολιτικούς, οι οποίοι εκφράζουν μεγάλη οργή για την απόφαση Μπάιντεν.

Ο επικεφαλής ενός φιλοκρεμλινικού κόμματος προειδοποίησε για σοβαρή κλιμάκωση και σοβαρές συνέπειες, ενώ ένας ανώτερος Ρώσος γερουσιαστής χαρακτήρισε το γεγονός αυτό ως ένα βήμα προς έναν νέο παγκόσμιο πόλεμο.

Ο Πούτιν ανακοίνωσε επικείμενες αλλαγές στο πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας – το οποίο είναι το έγγραφο που καθορίζει τις συνθήκες υπό τις οποίες η Ρωσία μπορεί να χρησιμοποιήσει πυρηνικό όπλο. Αυτό ερμηνεύτηκε ως μήνυμα προς τη Δύση να μην αφήσει την Ουκρανία να χρησιμοποιήσει τα δυτικά όπλα μεγάλου βεληνεκούς για να πλήξει τη Ρωσία.

Τα όπλα που δίνουν οι ΗΠΑ στο Κίεβο

Σημειώνεται πως, οι ΗΠΑ αποτελούν τον μεγαλύτερο προμηθευτή όπλων στην Ουκρανία από την αρχή της σύγκρουσης.

Μεταξύ Φεβρουαρίου 2022 και τα τέλη Ιουνίου 2024, παρέδωσαν ή δέσμευσαν όπλα και εξοπλισμό αξίας 55,5 δισ. δολαρίων (41,5 δισ. στερλίνες), σύμφωνα με τον εξωτερικό γερμανικό ερευνητικό οργανισμό, Ινστιτούτο του Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία.

Άλλοι σύμμαχοι όπως η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν δώσει όπλα και εξοπλισμό αξίας 11 δισ. και 9,6 δισ. δολαρίων αντίστοιχα.

Τα όπλα περιλαμβάνουν αεροσκάφη, αεράμυνα, άρματα μάχης και μη επανδρωμένα αεροσκάφη. Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει προμηθεύσει την Ουκρανία με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, “Storm Shadows”, αλλά δεν έχει επιτρέψει στην Ουκρανία να τους χρησιμοποιήσει εναντίον ρωσικού εδάφους.

Η σημασία και η δυνατότητα του όπλου

Για μήνες η Ουκρανία ζητούσε άδεια για τη χρήση του ATACMS (Army Tactical Missile System) στο έδαφος της Ρωσίας. Πρόκειται για ένα από τα ισχυρότερα όπλα που έχει παρασχεθεί στην Ουκρανία μέχρι σήμερα, με δυνατότητα εκτόξευσης πυραύλων μεγάλης εμβέλειας που φτάνουν έως και τα 300 χιλιόμετρα.

Οι ΗΠΑ έστειλαν αυτά τα όπλα στο πλαίσιο του πακέτου στρατιωτικής υποστήριξης και έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί τουλάχιστον μία φορά για να πλήξουν ρωσικούς στόχους στην κατεχόμενη Κριμαία. Με αυτά, η Ουκρανία αποκτά τη δυνατότητα να πλήττει βαθύτερα σημεία υπό ρωσικό έλεγχο, στοχεύοντας βάσεις, αποθήκες και κέντρα ανεφοδιασμού.

“Αυτή είναι μια πολύ σημαντική απόφαση για εμάς”, δηλώνει στο BBC ο Σερχίι Κουζάν, Πρόεδρος του think tank Κέντρου Ασφάλειας και Συνεργασίας της Ουκρανίας, με έδρα το Κίεβο. “Δεν είναι κάτι που θα αλλάξει την πορεία του πολέμου, αλλά πιστεύω ότι θα κάνει τις δυνάμεις μας πιο ισοδύναμες”.

Ο κ. Κουζάν τόνισε πως η απόφαση αυτή ήρθε την κατάλληλη στιγμή, ενόψει της αναμενόμενης μεγάλης επίθεσης από ρωσικές και βορειοκορεατικές δυνάμεις, που αποσκοπεί στην εκδίωξη των ουκρανικών στρατευμάτων από την περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας.

“Γι’ αυτό αυτή η απόφαση είναι τόσο κρίσιμη. Απομένουν μόλις δύο ημέρες“, προσθέτει, επισημαίνοντας πως πολλά εξαρτώνται από τις ποσότητες των πυραύλων που έχουν ήδη παραδοθεί στην Ουκρανία και αν οι ΗΠΑ θα μοιραστούν πληροφορίες για τη βέλτιστη χρήση τους στο πεδίο.

Ο ρόλος του Τραμπ

Ερώτημα, πάντως, αποτελεί η στάση του νεοεκλεγέντος Αμερικανού προέδρου. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ο Ντόναλντ Τραμπ επαναλάμβανε ότι θα μπορούσε να τερματίσει τον πόλεμο Ρωσίας – Ουκρανίας μέσα σε 24 ώρες, προτείνοντας ότι θα μπορούσε να επιβλέψει μια συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών, χωρίς όμως να δώσει συγκεκριμένες λεπτομέρειες.

Έγγραφο έρευνας που συντάχθηκε τον Μάιο από δύο πρώην αξιωματούχους εθνικής ασφάλειας του Τραμπ πρότεινε ότι οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να παρέχουν όπλα, αλλά με την προϋπόθεση ότι η Ουκρανία θα συμμετάσχει σε ειρηνευτικές συνομιλίες.

Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο πρώην σύμβουλος της εκστρατείας, Μπράιαν Λάνζα, δήλωσε στο BBC World Service ότι η Ουκρανία πρέπει να αναγνωρίσει ότι η Κριμαία έχει χαθεί και ότι ο τερματισμός του πολέμου αφορά τη διάσωση ζωών παρά την ανάκτηση εδαφών.

Αυτή η προσέγγιση θα μπορούσε να ενισχύσει τη θέση της Ουκρανίας σε ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις, εάν ο Ντόναλντ Τραμπ καταφέρει να φέρει και τις δύο πλευρές στο τραπέζι των συνομιλιών.