O Ερντογάν φέρνει την ΕΕ σε ένα ακόμα κρίσιμο σταυροδρόμι

Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκ των μεγαλύτερων οικονομικών και πολιτικών οντοτήτων στον κόσμο, με περισσότερους από 448.8 εκατομμύρια ανθρώπους.

Πώς κατάφερε να γίνει «κομπάρσος» των παγκοσμίων εξελίξεων (όπως φάνηκε πολλάκις, μετά την επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία των ΗΠΑ, όταν έγινε ξεκάθαρο πόσο εξαρτημένη είναι η ΕΕ από τις ΗΠΑ γενικότερα και ειδικότερα στην άμυνα της) δεν είναι ακριβώς άξιον απορίας, όπως εξηγούν πολιτικοί αναλυτές.

Στους ίδιους λόγους οφείλεται ότι η ΕΕ δεν έχει αντιδράσει, επί της ουσίας, για όσα συμβαίνουν στην Τουρκία τον τελευταίο μήνα. Γεγονός που εύλογα προκαλεί ανησυχία σε εμάς και τους Κύπριους.

ΠΩΣ «ΞΑΝΑΝΙΩΣΕ» Ο ΕΡΝΤΟΓΑΝ

Η ορκωμοσία του Τραμπ φαίνεται να λειτούργησε ως πράσινος φωτεινός σηματοδότης για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που επέστρεψε στις συνήθειες να διώκει όσους τον αμφισβητούν -με θεμιτούς και αθέμιτους τρόπους.

Η τελευταία σχετική περίπτωση είναι ο ισχυρότερος αντίπαλος του ηγέτη, Εκρέμ Ιμάμογλου. Δεν είναι ο πρώτος και σίγουρα δεν θα είναι ο τελευταίος πολιτικός κρατούμενος της Τουρκίας, της ακραίας καταστολής των αρχών εις βάρος διαδηλωτών, στις διαμαρτυρίες των τελευταίων ημερών.

Ο ΟΗΕ ζήτησε ενδελεχείς έρευνες για τις καταστολές και ο ηγέτης της χώρας αδιαφόρησε, λέγοντας «οι διαδηλώσεις είναι σατανικές», κατηγορώντας την αντιπολίτευση (Ρεπουμπλικανικό Κόμμα του Λαού -CHP) πως διαταράσσει την ειρήνη, με προκλήσεις.

Ο λαός ωστόσο, συνεχίζει ακάθεκτος σε αυτό που φαίνεται να είναι η τελευταία ευκαιρία των γειτόνων απέναντι στον Ερντογάν, ο οποίος συλλαμβάνει και διώχνει από τη χώρα τους δημοσιογράφους ξένων μέσων που τον ενοχλούν και εντείνει τους κλυδωνισμούς που αντιμετωπίζει ήδη η Ευρωπαϊκή Ένωση.

ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΛΑ ΤΑ ΛΕΦΤΑ… ΕΥΡΩΠΗ

Το Politico επικέντρωσε στο δίλημμα δισεκατομμυρίων ευρώ που αντιμετωπίζει η ΕΕ για την κρίση στην Τουρκία: να εστιάσει στο θεμέλιο λίθο της δημοκρατικής αξιοπιστίας των μελών και των υποψηφίων μελών της, ρισκάροντας την ένταση με την γείτονα ή να κάνει πως δεν βλέπει;

Την απάντηση τη βλέπετε.

Η Τουρκία έχει την ιδιότητα της υποψήφιας για ένταξη στην ΕΕ από το 1999.

Αυτό σημαίνει ότι από το 1999 λαμβάνει δισεκατομμύρια ευρώ σε ενταξιακά κεφάλαια (ώστε να κάνει όσα χρειάζονται για να πληροί τις προϋποθέσεις), μολονότι οι συνομιλίες για την ένταξη έχουν σταματήσει εδώ και 10 χρόνια.

Έχει λάβει και περίπου 9.000.000.000 ευρώ, για να φιλοξενήσει πρόσφυγες από τη Μέση Ανατολή και περιμένει να λάβει μεγάλα χρηματικά ποσά για τη στήριξη των ευρωπαϊκών αμυντικών βιομηχανιών.

Καθότι τυγχάνει και σημαντικός κόμβος για τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου (και δη μετά την κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία το 2022), το ετήσιο εμπόριο μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας υπερβαίνει τα 200.000.000.000 ευρώ ετησίως.

Επιπροσθέτως, ο Ερντογάν μπορεί να έχει πρόσβαση στα 800 δισεκατομμύρια ευρώ που θα ενισχύσουν τις αμυντικές δαπάνες της ΕΕ.

Σε έναν κανονικό κόσμο, η υποψήφια προς ένταξη χώρα που έκανε ό,τι κάνει τώρα η Τουρκία, θα προκαλούσε την παρέμβαση των Βρυξελλών, καθώς δεν τηρούνται ακριβώς οι δημοκρατικές αξίες. Πιο συγκεκριμένα, ό,τι γίνεται απέναντι έρχεται σε αντίθεση με τη λογική της ένταξης μιας χώρας στην ΕΕ.

Στο εδώ και τώρα, η ΕΕ φαίνεται να κοιτάει από την άλλη μεριά. Αν κοιτάξει προς το σωστό μέρος, θα πρέπει να σταματήσει την οικονομική υποστήριξη, δεδομένου του ότι διαβρώνονται τα δημοκρατικά πρότυπα.

Αυτό όμως, δεν μπορεί να το κάνει.

ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΟΥΝ ΟΛΑ ΑΥΤΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

Πολιτικοί και αξιωματούχοι συμφώνησαν πως θα πρέπει να συνεχίσει να διοχετεύει δισεκατομμύρια ευρώ στην Τουρκία, παρά τα όσα κάνει ο Ερντογάν, καθώς πρόκειται για χώρα που έχει μεγάλη στρατηγική σημασία για την Ευρωζώνη (λόγω εμπορίου, ενέργειας, ευρωπαϊκής ασφάλειας και διαχείρισης προσφυγικών ροών -και τελικά την σταθερότητα της περιφέρειας).

«Και για αυτό η ΕΕ θα κάνει τα στραβά μάτια για ό,τι συμβαίνει στην Τουρκία. Κάτι που ξέρει ο Ερντογάν», όπως είπε ο Δρ Ντιμίταρ Μπέτσεφ, λέκτορας στο University of Oxford, με ερευνητικά ενδιαφέροντα τους Βαλκάνιους, την Τουρκία, τη Μαύρη Θάλασσα και την ρωσική εξωτερική πολιτική και το τελευταίο του βιβλίο να αφορά την Τουρκία υπό τον Ερντογάν.

Η Ευρωπαίκή Ένωση κάνει μεν, πως δεν βλέπει τι γίνεται στην Τουρκία, αλλά αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε εμείς. Ή η Κύπρος.

Διπλωμάτες και των δυο χωρών προσπαθούν να επιβληθούν περιορισμοί ή τουλάχιστον ρήτρα που θα απαιτούσε η αμυντική ενίσχυση να γίνει «με την επιφύλαξη του ειδικού χαρακτήρα της πολιτικής ασφάλειας και άμυνας ορισμένων κρατών μελών».

Η γείτονα ωστόσο, έχει εκπαιδευμένες στο ΝΑΤΟ ένοπλες δυνάμεις και τεράστιο στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα, οπότε όπως είπαν διπλωμάτες στο Politico το πιθανότερο είναι να γίνει ό,τι θέλει εκείνη «καθώς η ΕΕ φαίνεται να χρειάζεται την Τουρκία. Έτσι, δεν θα ασκήσει πιέσεις», κατά τον πρώην πρέσβη της Τουρκίας, Σελίν Γιενέλ.

Εκπρόσωπος της ελληνικής κυβέρνησης ενημέρωσε πως η χώρα θα υποστηρίξει θέση που καταδικάζει αυστηρά τις τρέχουσες εξελίξεις στην Τουρκία, όχι όμως με ακραίο τρόπο. Κύπριος Ευρωβουλευτής σχολίασε ότι «η αποτελεσματική πίεση της ΕΕ είναι απαραίτητη», πριν κάνει έκκληση για στοχευμένες κυρώσεις, δεδομένων των συνεχιζόμενων προσπαθειών για εξομάλυνση των σχέσεων και της ήπιας στάσης της Τουρκίας στις πρόσφατες συνομιλίες για την Κύπρο.

Το δίλημμα της ΕΕ έγκειται στο να εξισορροπήσει τις αξίες της με τις πραγματιστικές ανάγκες, ρισκάροντας είτε μια τεταμένη σχέση με έναν ζωτικής σημασίας σύμμαχο, είτε έναν συμβιβασμό της δημοκρατικής της αξιοπιστίας.