Ο Φιλ Ντόναχιου έκανε τις νοικοκυρές να μη φοβούνται το AIDS

O Φιλ Ντόναχιου θεωρείται δικαίως ο άνθρωπος που άλλαξε για πάντα το πώς έβλεπαν τηλεόραση οι Αμερικανοί τηλεθεατές, και εν πολλοίς το πώς εξελίχθηκε η τηλεόραση σε παγκόσμιο επίπεδο.

Τα θέματα που άγγιξε και το “στήσιμο” του show του, “Phil Donahue Show” και αργότερα “Donahue”, άνοιξαν τις πόρτες για εκπομπές σαν αυτή της Oprah Winfrey και του Jerry Springer (που κινήθηκε σε εντελώς αντίθετο πνεύμα). Στα θέματά του “έπιασε” τα πάντα χωρίς φόβο αλλά με πάθος, από τα reality μέχρι τον Ντόναλντ Τραμπ.

“Στην καριέρα μου πήρα μεγάλα ρίσκα και προκάλεσα αντιδράσεις”, έλεγε στον Piers Morgan το 2012. “Φέραμε μέχρι και άνδρες strippers στην μεσημεριανή ζώνη”.

Όπως αναφέρει το dailybeast, ο Ντόναχιου δεν ήταν και ο πιο “αναμενόμενος” σταρ για να ανανεώσει την τηλεόραση των ΗΠΑ, “βάσει” βιογραφικού του. Γεννήθηκε στο Γουέστ Παρκ του Κλίβελαντ, ένα προπύργιο των αμερικανο-ιρλανδών, προερχόταν από την εργατική τάξη και ήταν “αφιερωμένος” Καθολικός. Πριν αναλάβει βοηθός σε ραδιοφωνικό σταθμό και αργότερα παραγωγός (WABJ radio), εργαζόταν ως πωλητής υποδημάτων και επίπλων.

Στην ραδιοφωνική του εκπομπή κατάφερε εξ αρχής να προσκαλέσει και να φέρει μεγάλα ονόματα όπως ο Τσόμσκι και ο Μοχάμεντ Άλι, κάτι που του άνοιξε την τηλεοπτική οδό. “Ξεκινήσαμε με δύο κάμερες και χωρίς διάσημους καλεσμένους, μπορούσαμε να έχουμε δύο guest τη βδομάδα” είχε πει στην Oprah Winfrey το 2002. “Ξέραμε ότι ήμασταν οπτικά “βαρετοί”, οπότε έπρεπε να αγγίξουμε τα κοινωνικά προβλήματα”.

Η πρώτη του τηλεοπτική εκπομπή έγινε στο WHIO-TV του Ohio. Παράλληλα, παρουσίαζε τη ραδιοφωνική εκπομπή “Conversation Piece” στο WHIO radio από όπου πέρασαν οι John F. Kennedy, Johnny Carson, αλλά και ο Malcolm X.

Το 1974 η εκπομπή του “μετακόμισε” στο Σικάγο, ενώ νωρίτερα την αναμετέδιδαν πολλοί τοπικοί σταθμοί. Το 1984 εγκαταστάθηκε στη Νέα Υόρκη και το show του μεταδιδόταν από studio στη Rockefeller Plaza.

Αρχικά η εκπομπή βασιζόταν σε άλλες του ίδιου είδους. Ένας παρουσιαστής και ένας καλεσμένος. Ωστόσο, ο Ντόναχιου ήταν ο πρώτος που αποφάσισε να βάλει το κοινό στο στούντιο και στο “παιχνίδι” της ενεργούς συμμετοχής.

“Νομίζω ότι τους αρέσουν τα θέματα που θίγει το σόου και απολαμβάνουν τη συναισθηματική και διανοητική ανάμιξή τους σε όσα συμβαίνουν. Δεν υπάρχουν βραβεία και κανείς δεν ουρλιάζει, προβάλλουμε μια έντιμη ανταλλαγή ιδεών”, είχε δηλώσει ο ίδιος για τη συμμετοχή του κοινού στο show του.

Η εκπομπή του περιλάμβανε ερωτήσεις από το κοινό. Θρυλική θεωρείται εκείνη με θέμα της το “τι χρώμα ήταν ο Ιησούς;”.

Ένας “διαφορετικός” Καθολικός

Δεκαετίες πριν από την ευρύτερη αποδοχή των LGBTQ+ ατόμων, το 1967, ήταν ένας από τους πρώτους που φιλοξένησε έναν ανοιχτά ομοφυλόφιλο άνδρα στην τηλεόραση. Σε όλη την καριέρα του έλαβε επαίνους γιατί  έριξε φως σε σεξουαλικά θέματα που θεωρούνται ταμπού. Συνολικά κέρδισε 20 Emmy για τη δουλειά του. Στο απόγειο των εκπομπών του, συντονίζονταν για να τον παρακολουθήσουν 8 εκατομμύρια θεατές.

Σταδιακά, πολλοί καταλάβαιναν πως για να γίνουν διάσημοι ή να συντηρήσουν τη φήμη τους, έπρεπε να περάσουν από τον Ντόναχιου. Το 1987, μέσα από την εν λόγω εκπομπή ο Τραμπ προώθησε το βιβλίο του The Art of the Deal.

Ο Ντόναχιου έμεινε στην ιστορία και για την έρευνά του για τις σεξουαλικές κακοποιήσεις μέσα στους κόλπους της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας. Ήταν ίσως η πρώτη φορά που αυτό το θέμα – “ταμπού”, συζητήθηκε σε prime time. Η έρευνα έκανε πολλά θύματα να πάρουν θάρρος και να μιλήσουν – προχωρήσουν σε καταγγελίες για όσα είχαν βιώσει.

Ο ίδιος δήλωνε άλλωστε: “Πάντα θα είμαι πιστός Καθολικός. Αλλά θέλω η Εκκλησία να έρθει κοντά στον άνθρωπο, να αγκαλιάσει όλους τους ανθρώπους και να απομακρυνθεί από την αντισεξουαλική θεολογία”.

Ο Ντόναχιου, το AIDS και η ΛΟΑΤΚΙ κοινότητα

Στην πορεία του έπιασε πολλά ζητήματα όπως το AIDS, η άμβλωση, η ενδοοικογενειακή βία και η αιμομιξία, αλλά υπήρχε “χώρος” και για άλλα ζητήματα όπως η απιστία εντός ενός γάμου. Μέχρι να το κάνει αυτός, ουδείς άλλος είχε τολμήσει να φέρει στο κοινό του άτομα που θα μιλούσαν ανοιχτά για κοινωνικά ζητήματα όπως ο HIV, ο φυλετικός αποκλεισμός και η ομοφυλοφιλία. Σχετικά με το AIDS, ο Ντόναχιου θεωρείται πως μέσω της εκπομπής του δεν ενημέρωνε απλώς τους θεατές, αλλά ενθάρρυνε την ενσυναίσθηση και την κατανόηση σε μια εποχή παραπληροφόρησης και τρομοκρατίας.

Ο Ντόναχιου αγκάλιαζε καλεσμένους που νοσούσαν, όταν κανείς άλλος δεν το έκανε. Σε αντίθεση με τις “κίτρινες” εκπομπές των 90s που τον μιμήθηκαν, ο Ντόναχιου ποτέ δεν “κανιβάλιζε” τα θέματά του, αντιθέτως στόχευε στην “εκπαίδευση” και την ενημέρωση του κοινού που τον παρακολουθούσε.

Το 1986 τόλμησε να φέρει στο στούντιό του queer γονείς για να μιλήσουν για τη γονεϊκότητα.

Η φήμη του άρχισε να πέφτει το 1996 όταν εμφανίστηκαν εκπομπές σαν αυτές των Jenny Jones και Ricki Lake. Ήταν η εποχή που τα ημερήσια τοκ σόου πλήθαιναν αλλά γίνονταν ολοένα και πιο βίαια και χυδαία.

Ωστόσο, όπως ανέφερε η Winfrey, η εκπομπή της δεν θα υπήρχε αν δεν υπήρχε ο Ντόναχιου.

Μετά την ακύρωση της εκπομπής του παρουσίασε ένα σόου στο δίκτυο MSNBC (2002-3) και σκηνοθέτησε ένα ντοκιμαντέρ, το Body of War (2006) που ασκούσε κριτική στην εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ, μέσα από την ιστορία ενός Αμερικανού στρατιώτη που έμεινε παράλυτος.

Ο Ντόναχιου περιστασιακά αφιέρωνε εκπομπές σε πιο “ελαφρά” θέματα και έπαιρνε συνεντεύξεις από διάσημους καλεσμένους, όπως τους Τζέρι Λιούις και Μέριλιν Μάνσον. Σε ένα επεισόδιο με θέμα την παρενδυσία εμφανίστηκε ντυμένος με φούστα. Ακόμη, από το 1979 ως το 1988 εργαζόταν ως σύμβουλος στην εκπομπή The Today Show του NBC.

Στο αποκορύφωμά του, το 1979, το περιοδικό People είχε χαρακτηρίσει την εκπομπή του “πανεθνικό φόρουμ για τις νοικοκυρές της Αμερικής”. Τον περασμένο Μάιο του απονεμήθηκε το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας από τον Μπάιντεν για τη συνολική του προσφορά. Εν πολλοίς, ο λόγος της βράβευσής του ήταν η προσφορά του στο να σπάσει το “στίγμα” και τα ταμπού γύρω από το AIDS.