Ο κίνδυνος πίσω από τη “βόμβα” Τραμπ για το ΝΑΤΟ

Εννέα μήνες απομένουν για τις αμερικανικές προεδρικές εκλογές και το φαβορί του Ρεπουμπλικανικού κόμματος και πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, προκάλεσε, για μια ακόμη φορά, έντονες συζητήσεις και ανησυχίες στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ, με τις δηλώσεις του, οι οποίες μεταφράστηκαν ως “ενθάρρυνση” στη Ρωσία να κάνει ό,τι θέλει σε όποιο κράτος-μέλος του ΝΑΤΟ δεν πληροί τις κατευθυντήριες γραμμές για τις αμυντικές δαπάνες.

Οι εν λόγω δηλώσεις του Τραμπ, σε προεκλογική συγκέντρωση στο Κόνγουεϊ της Νότιας Καρολίνας, προκάλεσαν την άμεση αντίδραση του Λευκού Οίκου, ο οποίος χαρακτήρισε τα σχόλια του πρώην προέδρου “αποκρουστικά και ανισόρροπα” και υπογράμμισε τις προσπάθειες του προέδρου Τζο Μπάιντεν να ενισχύσει τη Συμμαχία.

Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, απάντησε επίσης με σφοδρότητα, τονίζοντας ότι, “οποιαδήποτε πρόταση που λέει, ότι οι χώρες του ΝΑΤΟ δεν θα υπερασπίζονται η μία την άλλη, υπονομεύει την ασφάλεια όλων μας, συμπεριλαμβανομένης και της ασφάλειας των ΗΠΑ και θέτει τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους στρατιώτες σε μεγάλο κίνδυνο”.

“Εννοούσε ο Τραμπ αυτά που είπε; Πιθανώς όχι. Άλλωστε πρόκειται για τυπική συμπεριφορά του Τραμπ. Πείτε κάτι προκλητικό, τραβήξτε μερικά πρωτοσέλιδα, εξοργίστε τους επικριτές σας και ενθουσιάστε τους οπαδούς σας”, αναφέρει χαρακτηριστικά σε δημοσίευμά του, το BBC.

Μία χρήσιμη ιστορική αναδρομή

Όπως υπενθυμίζει το BBC, πίσω στο 2018, ο πρόεδρος Τραμπ εξοργίστηκε τόσο πολύ με την αποτυχία αρκετών ευρωπαϊκών χωρών να τηρήσουν τη συμφωνία της Συμμαχίας και να δαπανήσουν το 2% του ΑΕΠ τους για την άμυνα, που απείλησε να αποσύρει τις ΗΠΑ από το ΝΑΤΟ.

Οι στρατιωτικοί επικεφαλής της Συμμαχίας έμειναν εμβρόντητοι. Εάν ένας πρόεδρος των ΗΠΑ έκανε ποτέ πράξη μια τέτοια απειλή, εγκαταλείποντας την Ευρώπη στην τύχη της, θα υπονόμευε θεμελιωδώς τη Συμμαχία, που θα έπαυε να υπάρχει με τη σημερινή της μορφή.

Όμως, οι κραδασμοί που προκάλεσε η αντίδρασή του, σε συνδυασμό με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, τον Φεβρουάριο του 2022, είχαν ως αποτέλεσμα ορισμένα κράτη να πιεστούν να υποσχεθούν αυξήσεις στις αμυντικές τους δαπάνες.

Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία που δημοσίευσε το ίδιο το ΝΑΤΟ, οι στρατιωτικές δαπάνες των ΗΠΑ το 2023 ανέρχονταν στο 3,49% του ΑΕΠ. Το Ηνωμένο Βασίλειο δαπάνησε το 2,07%, αλλά η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία ήταν όλες κάτω από το συμφωνημένο όριο του 2%. Είναι ενδεικτικό, ότι οι χώρες που βρίσκονται πιο κοντά στα σύνορα της Ρωσίας δαπάνησαν τα περισσότερα.

Στο εσωτερικό του Ρεπουμπλικανικού κόμματος των ΗΠΑ ακούγεται αρκετά η άποψη: “Γιατί εμείς, (η Αμερική), να σηκώσουμε το βάρος της υπεράσπισης της Ευρώπης, όταν αυτή δεν πληρώνει για τη δική της άμυνα;”.

Τα σχόλια του κ. Τραμπ εξακολουθούν να πυροδοτούν μία “επικίνδυνη συζήτηση σε μια επικίνδυνη στιγμή για το ΝΑΤΟ και για τον δυτικό κόσμο”, όπως επισημαίνει το BBC.

Η επίθεση της Ουκρανίας το καλοκαίρι του 2023 απέτυχε. Οι ρωσικές δυνάμεις παραμένουν σταθερά στις περιοχές που έχουν καταλάβει και απωθούν σιγά-σιγά τους Ουκρανούς στο Ντονμπάς. Η Μόσχα έχει θέσει την οικονομία της σε πολεμική βάση, διαθέτοντας περίπου το 40% του εθνικού εισοδήματος για την άμυνα, παράγοντας τεράστιες ποσότητες όπλων χαμηλής ποιότητας με την ελπίδα να εξουδετερώσει την άμυνα της Ουκρανίας.

Η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής είναι πεπεισμένες, ότι μόλις ο πρόεδρος Πούτιν επιτύχει τους πολεμικούς του στόχου στην Ουκρανία, τότε η Ρωσία θα ανασυγκροτήσει τον στρατό της και θα κινηθεί εναντίον των χωρών τους, ίσως και μέσα σε τρία χρόνια από τώρα.

Αν, βέβαια, η Μόσχα αποφασίσει να στείλει τανκς πέρα από τα σύνορά της, πχ. στην Εσθονία, τότε θα ακολουθήσει μια μαζική απάντηση από το ΝΑΤΟ, -σύμφωνα και με άρθρο 5 της Συμμαχίας, που θεσπίζει την αλληλοϋποστήριξη των χωρών μελών του ΝΑΤΟ- προκαλώντας ενδεχομένως έναν Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Υπό την προεδρία του Τραμπ, αυτό δεν θα ήταν και τόσο σίγουρο.

Και εδώ έγκειται ο κίνδυνος στις δηλώσεις του πρώην Αμερικανού προέδρου. Εάν ένας μελλοντικός ‘εχθρός’, είτε πρόκειται για τον Βλαντιμίρ Πούτιν στην Ευρώπη είτε για τον Σι Τζινπίνγκ στη Θάλασσα της Νότιας Κίνας, αρχίσει να αμφιβάλλει για τη δέσμευση της Ουάσινγκτον να υπερασπιστεί τους συμμάχους της, τότε κινδυνεύει να κάνει ένα τεράστιο λάθος.

Δεν χρειάζεται να ψάξετε μακριά για ένα παράδειγμα, σημειώνει το BBC. Πριν από δύο χρόνια, οι άνθρωποι των μυστικών υπηρεσιών του προέδρου Πούτιν του είπαν, ότι η Δύση θα καθόταν “με σταυρωμένα χέρια” αν εισέβαλε στην Ουκρανία.

Όπως αποδείχτηκε, έκαναν λάθος και ακολούθησε ένας καταστροφικός πόλεμος…