Ο λόγος για τον οποίο οι ΗΠΑ δεν είναι έτοιμες για ακόμη έναν πόλεμο

Οι πολεμικές συγκρούσεις στην Ουκρανία και τη Γάζα κυριαρχούνται από τις συζητήσεις για τα όπλα. Δημοσιογράφοι και αναλυτές επικεντρώνονται σε επιθετικά drones, ελλείψεις οβίδων και αλγορίθμους στόχευσης. Όμως, παρά την προσοχή που δίνεται στα σύγχρονα όπλα και πυρομαχικά, και οι δύο συγκρούσεις αποδεικνύουν ότι ο σύγχρονος πόλεμος εξαρτάται ακόμη από τους ανθρώπους.

Στην Ουκρανία, οι απώλειες στο πεδίο της μάχης και από τις δύο πλευρές εκτιμήθηκαν σε πάνω από 200.000 μέχρι το φθινόπωρο του 2023. Αν και τα αμερικανικά όπλα και πυρομαχικά έχουν παίξει κρίσιμο ρόλο στην πολεμική προσπάθεια του Κιέβου, ήταν οι εδαφικές πολιτοφυλακές και οι βιαστικά εκπαιδευμένοι πολίτες-στρατιώτες που βοήθησαν την Ουκρανία να αποφύγει την πλήρη κατάκτηση το 2022.

Την ίδια στιγμή, η μερική επιστράτευση περισσότερων από 300.000 στρατιωτών σταθεροποίησε τις γραμμές της Ρωσίας και απέτρεψε πιθανή κατάρρευση στα τέλη του 2022. Σήμερα, ο πόλεμος έχει εξελιχθεί σε έναν παρατεταμένο αγώνα φθοράς, με τις δύο πλευρές απεγνωσμένες να διατηρήσουν τη ροή νέων στρατολογήσεων, μέχρι του σημείου να επιτρέπουν την ένταξη σε μεγαλύτερης ηλικίας άνδρες, γυναίκες και κατάδικους.

Παρόμοια είναι η κατάσταση και στη Μέση Ανατολή, μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου. Όπως και στη Ρωσία πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, η άμεση κλήση 360.000 εφέδρων επέτρεψε στο Ισραήλ να διεξάγει την εκστρατεία του κατά της Χαμάς και να αποτρέψει άλλους μη κρατικούς αντιπάλους στη Δυτική Όχθη και το Λίβανο.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η υποχρεωτική στρατολόγηση καταργήθηκε πριν από 51 χρόνια, με τις μετέπειτα πολεμικές συγκρούσεις και επεμβάσεις να διεξάγονται με τις Ένοπλες Δυνάμεις Εθελοντικής Στρατολόγησης (AVF). Όμως, «εθελοντική» είναι λάθος λέξη. Οι Αμερικανοί δεν σπεύδουν να καταταγούν, και οι Ένοπλες Δυνάμεις βασίζονται πραγματικά σε μια στρατολόγηση μέσω προσέλκυσης και προσφορών. Η προηγούμενη ετήσια στρατολόγηση περίπου 150.000, κυρίως νέων Αμερικανών, που εντοπίζονται μεμονωμένα, δέχονται προσφορές και κίνητρα για να υπηρετήσουν, απαιτεί σημαντική προσπάθεια και δαπάνες.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετώπισαν δύο ξένους πολέμους στο Ιράκ και το Αφγανιστάν με το AVF – αν και κανένας εξ αυτών δεν ήταν νικηφόρος. Ένας πόλεμος με τη Ρωσία, την Κίνα, το Ιράν ή τη Βόρεια Κορέα θα ήταν μια εντελώς διαφορετική υπόθεση, με την πιθανότητα περισσότερων απωλειών μέσα σε λίγες εβδομάδες από όσες υπέστησαν οι ΗΠΑ σε όλο τον Παγκόσμιο Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας. Καθώς οι κρίσεις στο εξωτερικό πολλαπλασιάζονται, η άμεση υπαρξιακή απειλή για το AVF, και τελικά για την ασφάλεια των ΗΠΑ, βρίσκεται στο εσωτερικό: δεν υπάρχουν αρκετοί Αμερικανοί που είναι πρόθυμοι και ικανοί να επανδρώσουν τις στρατιωτικές δυνάμεις.

Έλλειψη στρατιωτών

Τρεις από τις τέσσερις κύριες στρατιωτικές υπηρεσίες των ΗΠΑ δεν κατάφεραν να στρατολογήσουν αρκετά μέλη το 2023. Ο στρατός δεν έχει καταφέρει να επιτύχει τους στόχους του για τα τελευταία δύο χρόνια και έχασε τον στόχο του για το 2023 κατά 10.000 στρατιώτες, δηλαδή ένα έλλειμμα 20%. Σήμερα, οι ενεργοί στρατιώτες ανέρχονται σε 445.000, 41.000 λιγότεροι από το 2021 και το μικρότερο μέγεθος που έχει καταγραφεί από το 1940.

Το Πολεμικό Ναυτικό και η Πολεμική Αεροπορία απέτυχαν επίσης να επιτύχουν τους στόχους τους, με το Ναυτικό να αποτυγχάνει σε όλους τους τομείς. Το Σώμα Πεζοναυτών ήταν η μόνη υπηρεσία που πέτυχε τους στόχους της (χωρίς να υπολογίζεται η μικροσκοπική Διαστημική Δύναμη). Αλλά η επιτυχία των Πεζοναυτών οφείλεται εν μέρει σε σημαντικές περικοπές στη δύναμη του σώματος στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης Force Design 2030. Ως αποτέλεσμα, οι στρατολογητές του Σώματος Πεζοναυτών έχουν σχεδόν 19.000 λιγότερες θέσεις ενεργού υπηρεσίας και επιλεγμένης εφεδρείας να καλύψουν σήμερα σε σύγκριση με το 2020.

Μία μείωση στο μέγεθος των ενεργών δυνάμεων θα μπορούσε να είναι λιγότερο ανησυχητική εάν υπήρχε μια μεγάλη εφεδρική δεξαμενή που θα μπορούσε να κινητοποιηθεί σε περίπτωση μεγάλου πολέμου ή εθνικής έκτακτης ανάγκης. Αλλά οι προκλήσεις στρατολόγησης έχουν επηρεάσει τις εφεδρικές δυνάμεις ακόμα πιο σοβαρά από τις ενεργές. Η Εθνοφρουρά και οι Εφεδρείες συρρικνώνονται από το 2020. Πέρυσι, η Εθνική Φρουρά Αεροπορίας και η Εφεδρεία της Πολεμικής Αεροπορίας έχασαν τους στόχους τους κατά 30%. Η Εφεδρεία Στρατού είχε μόλις 9.319 στρατολογήσεις, ενώ ο στόχος ήταν 14.650 νέοι στρατιώτες. Οι αριθμοί για την Εφεδρεία Ναυτικού ήταν εξίσου κακοί – η υπηρεσία έχασε τους στόχους της για αξιωματικούς και στρατευμένους κατά 35% και 40%, αντίστοιχα.

Εάν προκύψει μια πραγματική εθνική κρίση ασφαλείας, η Αμερική δεν έχει τη δυνατότητα να κινητοποιηθεί όπως το Ισραήλ και η Ρωσία. Η Ατομική Έτοιμη Εφεδρεία (IRR) -που αποτελείται από πρώην στρατιωτικούς σε ενεργό υπηρεσία ή επιλεγμένη εφεδρεία που θα μπορούσαν να ενεργοποιηθούν από τον Υπουργό Άμυνας κατά τη διάρκεια πολέμου ή εθνικής έκτακτης ανάγκης- έχει σχεδιαστεί για να λειτουργεί ως γέφυρα από το AVF σε μια αναβιωμένη υποχρεωτική θητεία. Σήμερα, υπάρχουν λίγο πάνω από 264.000 μέλη της υπηρεσίας σε ολόκληρη την IRR. Η δεξαμενή του Στρατού έχει συρρικνωθεί από 700.000 το 1973 σε 76.000 το 2023. Ξεχάστε τη δημιουργία νέων μονάδων εν καιρώ πολέμου: το IRR δεν μπορεί καν να παράσχει επαρκείς αντικαταστάσεις για τις απώλειες των πρώτων μαχών ενός πολέμου υψηλής έντασης.

Ένας στρατός χωρίς στρατιώτες;

Ακόμα και μεταξύ αυτών που παραμένουν επιλέξιμοι να υπηρετήσουν, πολύ λιγότεροι φαίνεται να έχουν οποιαδήποτε επιθυμία να το κάνουν. Λιγότεροι από το 10% των Αμερικανών ηλικίας 16 έως 21 ετών λένε ότι θα σκέφτονταν σοβαρά να καταταγούν, σύμφωνα με μια έρευνα του 2022 από το Γραφείο Ανάλυσης Ανθρώπων του Πενταγώνου. Όσοι ενδιαφέρονται να υπηρετήσουν καθοδηγούνται κυρίως από υλικά κίνητρα. Δημοσίευμα του Vox αναφέρει ότι οι ερωτηθέντες ανέφεραν ως κορυφαίους λόγους για να σκεφτούν τη στρατιωτική υπηρεσία τις απολαβές, την οικονομική υποστήριξη για σπουδές, τις ευκαιρίες για ταξίδια, τα οφέλη υγείας και την απόκτηση δεξιοτήτων για καριέρα. Μόνο το 24% δήλωσε ότι θα καταταγεί στο στρατό από αίσθημα υπερηφάνειας ή τιμής.

Παρόλο που ο πληθυσμός των ΗΠΑ έχει αυξηθεί πάνω από 50% από το τέλος της υποχρεωτικής θητείας, το AVF έχει αρχίσει να βασίζεται σε ένα μικρότερο ποσοστό του έθνους. Στην πλήρως στρατολογημένη δύναμη, οι στρατιωτικές οικογένειες έχουν καταλήξει να είναι οι κύριοι πάροχοι νέων στρατολογημένων. Σχεδόν το 80% των πρόσφατων στρατολογημένων του στρατού έχει βετεράνο στην οικογένεια. Στα 50 χρόνια από τη γέννηση του AVF, ο στρατός των ΗΠΑ έχει γίνει μια οικογενειακή υπόθεση.

Αυτή η εδραίωση μιας «κάστας πολεμιστών» αποτελεί έναν μακροπρόθεσμο κίνδυνο για τη δημοκρατία: μια κοινωνία αποσυνδεδεμένη από τον στρατό της μπορεί να αδιαφορήσει για τις αποστολές που εκτελεί. Η πολιτική εποπτεία και η λογοδοσία υποφέρουν όταν ο στρατός είναι απομονωμένος από τον δημόσιο έλεγχο και την κατανόηση. Το ποσοστό των βετεράνων στο Κογκρέσο έχει μειωθεί κατακόρυφα στα 50 χρόνια ύπαρξης του AVF. Αλλά ο άμεσος κίνδυνος είναι πιο συγκεκριμένος. Εάν η πλειονότητα των στρατιωτικών οικογενειών αποφασίσει ότι το έθνος δεν αξίζει την υπηρεσία των παιδιών τους, όπως μπορεί να συμβαίνει ήδη, το AVF θα γίνει μη βιώσιμο.

Το χειρότερο της κρίσης στρατολόγησης έπεται. Τα ποσοστά γεννήσεων στην Αμερική μειώθηκαν κατακόρυφα μετά την οικονομική κρίση του 2008: μια «έκρηξη μωρών» είδε σχεδόν 2,3 εκατομμύρια λιγότερα παιδιά να γεννιούνται μεταξύ 2008 και 2013 από ό,τι είχε προβλεφθεί πριν από την κρίση. Ο αριθμός των 18χρονων Αμερικανών αναμένεται να φτάσει στο αποκορύφωμά του το 2025 στα 9,4 εκατομμύρια, πριν πέσει στα 8 εκατομμύρια το 2029.

Οι πιθανές λύσεις στην κρίση στρατολόγησης εξαρτώνται από τη διάγνωση: στην αγορά, είναι το AVF ένα κακό προϊόν ή απλά παρουσιάζεται λάθος;

Όσοι υποστηρίζουν ότι η κρίση στρατολόγησης είναι αποτυχία μάρκετινγκ επισημαίνουν τη γενική άγνοια των νέων Αμερικανών για βασικά γεγονότα της στρατιωτικής ζωής. Το 49% των Gen Zers σε μια έρευνα που ανέθεσε ο στρατός το 2022 νόμιζε ότι οι Αμερικανοί στρατιώτες δεν έχουν καθόλου προσωπικό χρόνο και καμία άδεια. Οι έρευνες του στρατού Αμερικανών ηλικίας 16 έως 28 ετών που διεξήχθησαν το 2022 αποκάλυψαν ότι οι δύο κορυφαίοι λόγοι που αυτή η ομάδα δεν θα σκεφτόταν να υπηρετήσει ήταν ο φόβος θανάτου και οι ανησυχίες για τη διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD). Η πραγματικότητα είναι ότι λιγότερο από το 15% του στρατεύματος ανατίθεται σε μάχιμο ρόλο και πολύ λιγότεροι βρίσκονται ποτέ σε μάχη. Παρά τους συνεχιζόμενους πολέμους στην Ουκρανία και τη Γάζα, λιγότεροι Αμερικανοί στρατιώτες βρίσκονται τώρα αντιμέτωποι με πιθανά πολεμικά καθήκοντα από οποιαδήποτε στιγμή μετά την 11η Σεπτεμβρίου.

Η αποτυχία σε δύο δεκαετίες ηττών έχει υπονομεύσει την αυτοανακηρυχθείσα θέση του στρατού των ΗΠΑ ως «της καλύτερης πολεμικής δύναμης που έχει γνωρίσει ποτέ ο κόσμος», οδηγώντας σε σημαντική μείωση της δημόσιας εμπιστοσύνης. Αν και κάποιοι μπορεί να αποκαλούν τον στρατό των ΗΠΑ «την ομάδα της Αμερικής», δεν έχει κερδίσει «παιχνίδι» από την Επιχείρηση Καταιγίδα της Ερήμου, πριν γεννηθούν τα περισσότερα από τα σημερινά μέλη του.

Μια έρευνα του Pew Research Center το 2019 διαπίστωσε ότι το 58% και το 64% των βετεράνων του Αφγανιστάν και του Ιράκ, αντίστοιχα, λένε ότι αυτές οι συγκρούσεις δεν άξιζαν τον κόπο. Ένα πολιτικό αποτέλεσμα έχει βοηθήσει να εδραιωθεί αυτό: τόσο οι αριστεροί όσο και οι δεξιοί υποστηρίζουν δημόσια την άρνηση να πολεμήσουν σε αυτό που αποκαλούν μη αναγκαίους, μη κερδοφόρους πολέμους, με μια ιδιαίτερα απότομη μείωση των στρατολογήσεων από λευκούς άνδρες και γυναίκες.

Η άρνηση των πολιτικών να μειώσουν τις αποστολές και να μεταφέρουν τα βάρη της άμυνας στους πλούσιους συμμάχους επιδεινώνει σημαντικά την πίεση στη Δύναμη Εθελοντικής Στρατολόγησης. Παρόλο που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν βρίσκονται σε πόλεμο, ο στρατός τους παραμένει ιδιαίτερα ενεργός, με συνεχείς αποστολές στην Ευρώπη, την Ασία και τη Μέση Ανατολή. Ορισμένοι κλάδοι και στρατιωτικές κοινότητες, όπως η θωράκιση, η αεράμυνα και τα αεροπλανοφόρα, πασχίζουν να διατηρήσουν έναν λόγο «χρόνου στην περιοχή προς χρόνο στη βάση» 2-1 (ο επιθυμητός λόγος του Πενταγώνου είναι τρία χρόνια στο σπίτι για κάθε έτος στο εξωτερικό). Αυτός ο μη βιώσιμος ρυθμός εξαντλεί τους στρατιώτες, διαβρώνει το ηθικό και συμβάλλει σε μια επιδημία στρατιωτικών αυτοκτονιών.

Ορισμένα πιο πεζά στοιχεία του στρατιωτικού τρόπου ζωής συμβάλλουν επίσης στην αυξανόμενη απογοήτευση μέσα στην κάστα των πολεμιστών. Τα κακής ποιότητας καταλύματα στις βάσεις, η πιθανή επισιτιστική ανασφάλεια και το υψηλό ποσοστό ανεργίας των συζύγων είναι μη ελκυστικά για τους νέους Αμερικανούς που επιθυμούν να ξεκινήσουν την καριέρα και την οικογένειά τους. Η μετακόμιση για τα μέλη της υπηρεσίας, που πραγματοποιείται κατά μέσο όρο κάθε 2,5 χρόνια, επιβαρύνει επιπλέον τις οικογένειες και έρχεται σε αντίθεση με την επιθυμία για σταθερότητα που γενικά αποκτάται με την ηλικία. Και η ισχυρή αγορά εργασίας μετά την Covid έχει περιορίσει την οικονομική ελκυστικότητα της στρατιωτικής απασχόλησης.

Η δυσαρέσκεια με το προϊόν δεν περιορίζεται μόνο στις στρατιωτικές οικογένειες. Η Generation Z, που ήδη αποτελεί περίπου το 40% του στρατού, βλέπει την υπηρεσία στις ένοπλες δυνάμεις μέσα από ένα διαφορετικό πρίσμα από τους millennials που προηγήθηκαν (και οι οποίοι αποτελούσαν την πλειοψηφία της μαχόμενης δύναμης στο Ιράκ και το Αφγανιστάν). Αυτή η «γενιά του δικτύου» είναι βυθισμένη στον ψηφιακό κόσμο, δυσπιστεί απέναντι στις θεσμικές αρχές και συχνά θεωρείται ψυχολογικά εύθραυστη. Όπως κι αν βλέπει κανείς τη Gen Z, η προσαρμογή της σε αυτή είναι δύσκολη για έναν στρατό που δίνει προτεραιότητα στην ιεραρχία, τη σωματική και ψυχική αντοχή και την αυτοθυσία.

Τι μπορεί να λύσει το πρόβλημα

Είτε η κρίση στρατολόγησης είναι κυρίως πρόβλημα προϊόντος είτε προβολής, ένα πράγμα θα πρέπει να γίνεται όλο και πιο σαφές: η επιστροφή στο κλασικό εγχειρίδιο στρατολόγησης του στρατού είναι απίθανο να λύσει το πρόβλημα.

Για να προσελκύσουν πολίτες σε εξαιρετικά εξειδικευμένους και ολοένα και πιο κρίσιμους τομείς όπως οι επιχειρήσεις κυβερνοχώρου, ορισμένοι αναλυτές έχουν προτείνει ότι ο στρατός των ΗΠΑ θα μπορούσε να χαλαρώσει τα πρότυπά του για να αποκτήσει περισσότερους τεχνικά καταρτισμένους νεοσύλλεκτους. Αλλά μια τέτοια κίνηση ενέχει τον κίνδυνο να υπονομεύσει τα καθολικά πρότυπα που υποστηρίζουν τον εξισωτισμό και την κοινή κουλτούρα του στρατού – κρίσιμα πλεονεκτήματα στην κρίσιμη στιγμή της μάχης.

Και παρά τα drones και την τεχνολογία, ο σύγχρονος πόλεμος εξακολουθεί να απαιτεί στρατιώτες που μπορούν να αντέξουν τις φυσικές απαιτήσεις της μάχης υψηλής έντασης. Όπως φαίνεται στην Ουκρανία, η ανάπτυξη κινητών συστημάτων επιτήρησης σε συνδυασμό με μαζικά πλήγματα ακριβείας απαιτεί συνεχή κινητικότητα στο πεδίο της μάχης μόνο και μόνο για να επιβιώσεις. Η μάχη εξακολουθεί να είναι «παιχνίδι» για τους νέους.

Τι μπορεί να γίνει; Ο στρατός έχει κάνει ένα δραματικό βήμα προς την αύξηση της δεξαμενής στρατολόγησής του δημιουργώντας το πρόγραμμα Προετοιμασίας Μελλοντικών Στρατιωτών, ένα διορθωτικό πρόγραμμα για νεοσύλλεκτους με κίνητρα που παρόλα αυτά δεν πληρούν τα αρχικά πρότυπα εισόδου. Το πρόγραμμα αυτό θα πάρει σχεδόν 20.000 νεοσύλλεκτους φέτος, κάτι που μπορεί να επιτρέψει στον στρατό να πετύχει τον μειωμένο στόχο στρατολόγησής του. Αλλά το μακροπρόθεσμο δυναμικό και η απόδοση των στρατιωτών που απαιτούν τόση επιπλέον βοήθεια μόνο και μόνο για να πετύχουν τα αρχικά πρότυπα είναι άγνωστα.

Μια πιο μακροπρόθεσμη λύση θα μπορούσε να περιλαμβάνει την ελαχιστοποίηση των εμποδίων για την κίνηση μεταξύ πολιτικής ζωής, εφεδρικής υπηρεσίας και ενεργού υπηρεσίας — μια έννοια γνωστή ως «διαπερατότητα». Με την προστασία των ωκεανών και των φιλικών γειτόνων, η Αμερική έχει την πολυτέλεια του χρόνου για να κινητοποιήσει τις ένοπλες δυνάμεις της, ακόμα και σε μια εποχή διηπειρωτικών πυραύλων. Τέτοιες προσπάθειες θα μπορούσαν να εξασφαλίσουν ευρύτερη πρόσβαση σε ταλαντούχους πιθανούς άνδρες και γυναίκες στρατιωτικούς που θα γνωρίζουν ότι θα μπορούν να εξισορροπήσουν καλύτερα τη ζωή τους μεταξύ πολιτικού και στρατιωτικού τομέα, και μια πολύ καλύτερη κατανόηση και εκτίμηση της στρατιωτικής υπηρεσίας.

Αλλά η κατάρριψη των υπαρχόντων φραγμών τόσο για την είσοδο όσο και για την έξοδο από την υπηρεσία πλήττει την καρδιά της άποψης του στρατού των ΗΠΑ για τον εαυτό του ως επάγγελμα, όχι ως ημιαπασχόληση. Ακόμη και οι περιορισμένες κινήσεις προς την είσοδο από το περιθώριο -επιτρέποντας στους πολίτες σε ειδικούς τομείς όπως οι κυβερνοεπιχειρήσεις να ενταχθούν στο στρατό σε ένα επίπεδο σταδιοδρομίας μέσης καριέρας- για εξαιρετικά άτομα δεν έχουν ακόμη αγκαλιαστεί από τις υπηρεσίες.

Ίσως μια σοβαρή απειλή για την εθνική ασφάλεια να παρακινήσει περισσότερους Αμερικανούς να καταταγούν στο στρατό. Αλλά ακόμα και αυτό μπορεί να μην είναι αρκετό: οι τεράστιοι στρατοί που πολέμησαν σε υπαρξιακές συγκρούσεις όπως ο Αμερικανικός Εμφύλιος Πόλεμος και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος δεν αποτελούνταν μόνο από εθελοντές, αλλά και από εκατομμύρια κληρωτούς. Ακόμη και η Ουκρανία, η οποία αυτή τη στιγμή παλεύει για την εθνική της επιβίωση, δυσκολεύεται να στρατολογήσει αρκετούς στρατιώτες. Έχοντας πληγεί από τη μεγάλη απειλή για την τρομοκρατία στην εποχή μετά την 11η Σεπτεμβρίου, οι Αμερικανοί μπορεί να είναι δικαιολογημένα επιφυλακτικοί σχετικά με τη σοβαρότητα της ρωσικής ή κινεζικής απειλής για τις Ηνωμένες Πολιτείες.