Ο Μακρόν δεν παίζει μόνο με τη Γαλλία, αλλά με ολόκληρη την Ευρώπη

Σοκ. Αυτό ήταν το πρώτο συναίσθημα που διέτρεξε τη Γαλλία το βράδυ της Κυριακής 9 Ιουνίου. Το παράδοξο είναι ότι αυτό το συναίσθημα δεν γεννήθηκε από το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών καθαυτό, αλλά από την ανακοίνωση του Προέδρου της Δημοκρατίας Εμανουέλ Μακρόν για τη διάλυση της Εθνοσυνέλευσης και την προκήρυξη βουλευτικών εκλογών σε 20 ημέρες. Ο ίδιος και η ομάδα του είχαν επαναλάβει πολλές φορές ότι τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών δεν θα μπορούσαν να καθορίσουν το μέλλον της Γαλλίας. Στις 9 μ.μ., μία ώρα μετά τη δημοσίευση των τελικών αποτελεσμάτων, γύρισε για άλλη μια φορά την πλάτη στη δέσμευσή του.

Στην πραγματικότητα, το αποτέλεσμα του Εθνικού Συναγερμού (Rassemblement Νational), του ακροδεξιού κόμματος υπό την ηγεσία του Tζορντάν Μπαρντελά και της Μαρίν Λεπέν, ήταν αναμενόμενο: η ακροδεξιά προπορευόταν στην πρόθεση ψήφου και είχε ήδη σημειώσει σημαντική άνοδο στις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές του 2022. Οι Γάλλοι έστειλαν και πάλι ένα «σαφές μήνυμα», θριάμβευσε ο Τζορντάν Μπαρντελά : έφεραν τη λίστα του RN πολύ μπροστά, με 31,37%, σχεδόν 10 μονάδες περισσότερες από το 2019. Έτσι, το RN συγκεντρώνει το διπλάσιο των ποσοστών των κοντινότερων αντιπάλων του του: το κόμμα του Εμανουέλ Μακρόν Renaissance (Αναγέννηση) (14,56%) και το PS-Place Publique (Σοσιαλιστικό Κόμμα) (13,80%). Η Ανυπότακτη Γαλλία (La France insoumise)‎‎ είναι τέταρτη με 9,87% των ψήφων, μπροστά από τους Ρεπουμπλικάνους (Les Républicains), με 7,24%. Οι Οικολόγοι (Les Écologistes) είναι στο όριο (στην κόψη του ξυραφιού), με 5,47%. Όσον αφορά τη συμμετοχή, ψήφισε περίπου το 52% των Γαλλικών ψηφοφόρων. Πρόκειται για μια μικρή βελτίωση σε σχέση με το 2019, που είχε σηματοδοτήσει μια πολύ έντονη ανάκαμψη, και το υψηλότερο ποσοστό από το 1994.

Αυτά τα αποτελέσματα δείχνουν την εδραίωση  του RN σε όλη τη Γαλλία και μαρτυρούν τη διεύρυνση της βάσης του. Το πρώτο σοκ είχε συμβεί το 2001, όταν το Εθνικό Μέτωπο (το κόμμα πρόδρομος  του RN) υπό την ηγεσία του Ζαν-Μαρί Λεπέν, έλαβε σχεδόν 17% των ψήφων. Tότε,  ο λαός είχε πραγματικά εναντιωθεί και είχε σχηματιστεί ένα μπλοκ εναντίον αυτού του κόμματος. Έκτοτε, η γυάλινη οροφή έχει καταρρεύσει. Για πρώτη φορά, η ακροδεξιά βρίσκεται στα πρόθυρα της εξουσίας. Έτσι, το σοκ κατέλαβε αμέσως τον δημόσιο χώρο γιατί η διάλυση της Εθνοσυνέλευσης ισοδυναμεί με την παράδοση των κλειδιών της εξουσίας σε αυτήν.

Αναμφισβήτητα, ο πρόεδρος παίζει με τον μαθητευόμενο μάγο. Προκηρύσσοντας πρόωρες εκλογές, με μια πολύ σύντομη προεκλογική περίοδο, σπάει κάθε ουσιαστική δημοκρατική διαβούλευση. Είχε βασικά δύο ελπίδες. Η πρώτη ήταν να παρουσιαστεί ως το τελευταίο ανάχωμα κατά του RN. Αλλά στην πραγματικότητα, ο Εμανουέλ Μακρόν δεν είναι καθόλου αποδεκτός από τη γαλλική κοινή γνώμη (όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το ποσοστό αποδοχής του ίδιου και της πολιτικής του είναι περίπου 15% και η απόρριψη προσεγγίζει το 80%).

Η δεύτερη ελπίδα του αφορούσε την Εθνοσυνέλευση. Καθώς στις βουλευτικές εκλογές του 2022, το κοινοβούλιο δεν κατάφερε να βγάλει μια επαρκή πλειοψηφία στις , ο Μακρόν ήλπιζε ότι θα μπορούσε να ολοκληρώσει τη δεύτερη πενταετή θητεία του με μια ανανεωμένη Εθνοσυνέλευση. Ξεκινώντας μια σύντομη εκστρατεία, ο Εμανουέλ Μακρόν βασιζόταν στα αδιάλλακτα αριστερά κόμματα. Όμως η πρόβλεψή του διαψεύστηκε αμέσως. Από το βράδυ της Κυριακής, ένας βουλευτής της Ανυπότακτης Γαλλίας, ο Φρανσουά Ρουφέν, έπαιξε το χαρτί της ενότητας, προτείνοντας την ιδέα ενός «λαϊκού μετώπου». Κατά τη διάρκεια της νύχτας, τα τηλέφωνα χτυπούσαν: συνδικάτα, σύλλογοι, ενεργοί πολίτες… οργάνωσαν εκκλήσεις για ενότητα. Το βράδυ της Δευτέρας, το «λαϊκό μέτωπο» ξεκίνησε. Μέχρι το βράδυ της Πέμπτης, είχε επιτευχθεί συμφωνία για το πρόγραμμα και για τις υποψήφιες και τους υποψήφιους.

Η δουλειά δεν ήταν εύκολη. . Ο πρώτος λόγος έγκειται στη συμπεριφορά της αριστερής αντιπολίτευσης. Επί μήνες, και ακόμη και κατά τη διάρκεια της εκστρατείας για τις ευρωεκλογές, στην αριστερά αλληλοβρίζονταν, πολλαπλασίαζαν τα χτυπήματα χαμηλού επιπέδου και αλληλοφαγώνονταν, φτάνοντας στο σημείο να διαδίδουν ψευδείς φήμες για τα «αδελφά κόμματά» της. Πώς να συνομιλήσουν μετά όταν η Ιστορία το επιβάλλει; Πώς να χτίσουν όταν έχουν δημοσιευτεί άρθρα που δυσφημούν τα άλλα κόμματα του ίδιου πολιτικού χώρου; Ποιο είναι το μήνυμα που στέλνεται στον κόσμο ; Ο δεύτερος λόγος των δυσκολιών εντοπίζεται στο προφίλ των πολιτικών εκπροσώπων. Η απόρριψη του Εμανουέλ Μακρόν οφείλεται και στο ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο που ήρθε από το πουθενά, που αρχικά παρουσιάστηκε ως Σωτήρας από την Θεία Πρόνοια, φτάνοντας στο σημείο να τιτλοφορήσει ένα βιβλίο Επανάσταση, αλλά που στην ουσία απλώς ενίσχυσε μια πολιτική διαίρεσης του πληθυσμού σε οικονομικό και κοινωνικό επίπεδο, μη αποδοχής του Άλλου (για παράδειγμα με το μεταναστευτικό σύμφωνο), και προώθησης της γρήγορης επιτυχίας , ιδιαίτερα στα κοινωνικά δίκτυα… Προερχόμενος από τους οικονομικούς κύκλους, άνθρωπος της γρήγορης επιτυχίας, ήταν – όπως και ένα μεγάλο μέρος της ομάδας του – πολύ μακριά από τον λαό και τις ανησυχίες του. Τέλος, πολλοί πολιτικοί ηγέτες αντικατέστησαν τις ουσιαστικές συζητήσεις με σύντομα μηνύματα, στα κοινωνικά δίκτυα, χωρίς να σχεδιάσουν μια προγραμματική συμφωνία ή ένα όραμα για το μέλλον.

Παράλληλα, ολόκληρη η στρατηγική του Εμανουέλ Μακρόν βασίζεται σε δυαδικές αντιθέσεις: εθνικιστές εναντίον προοδευτικών, εκείνοι που θέλουν να οικοδομήσουν την Ευρωπαϊκή Ένωση εναντίον εκείνων που θέλουν να την καταστρέψουν… Οδηγούν σε ακραία προσωποποίηση που καταλήγει στο εξής μοτίβο: εγώ ή το χάος. Προφανώς, η Γαλλία δεν είναι η μόνη χώρα που βυθίζεται σε αυτήν την καιροσκοπική ανωμαλία που συνδυάζει λαϊκιστικούς τόνους, ασταθείς πεποιθήσεις, , τακτικά μεταβαλλόμενη ρητορική, κανονικοποίηση της ακροδεξιάς. Αλλά, στη Γαλλία, η στρατηγική αυτή, όχι μόνο είναι επικίνδυνη, αλλά έχει φτάσει και στο τέλος της. Έχει ενισχύσει την αποπολιτικοποίηση. Η άμεση αντιπαράθεση οδήγησε στην απόρριψη. Εξάλλου, στον κόσμο εξαπλώνεται η πεποίθηση ότι «όλα έχουν δοκιμαστεί, εκτός από το RN. Ας το κάνουμε κι αυτό».

Μόνο που δεν παίζεις με τον διάβολο. Προσφέροντάς του τα κλειδιά της εξουσίας, κανείς δεν ξέρει πότε θα τα επιστρέψει. Με την προκήρυξη της διάλυσης της Εθνοσυνέλευσης, ο Εμανουέλ Μακρόν διακινδυνεύει να βυθίσει ολόκληρη τη Γαλλία σε ένα πρωτοφανές χάος.

Επιπλέον, λόγω του εκλογικού συστήματος, το Λαϊκό Μέτωπο δεν είναι σίγουρο ότι θα κερδίσει την πλειοψηφία. Βεβαίως, πρέπει να αναγνωρίσουμε τον ρόλο των συνδικάτων – με τα οποία η αριστερά διατηρεί πάντα στενούς δεσμούς – ή ακόμη και των ενώσεων ή των συλλογικοτήτων των πολιτών: όλοι κινητοποιήθηκαν για να υποστηρίξουν το Λαϊκό Μέτωπο. Αυτή η νέα συμμαχία έχει λοιπόν μια βάση στην κοινωνία και μια δυναμική. Αλλά θα είναι αρκετό αυτό;

Οι πρώτες δημοσκοπήσεις είναι ενθαρρυντικές για την Αριστερά, αλλά διατηρούν το RN στην πρώτη θέση. Με αυτό το επικίνδυνο πόκερ, ο Εμανουέλ Μακρόν θα μπορούσε κάλλιστα να χάσει προσωπικά, αλλά ακόμα περισσότερο να παρασύρει ολόκληρη τη χώρα σε μια θανάσιμη κατηφόρα. Οι συνέπειες δεν θα αφορούν μόνο τη Γαλλία, αλλά ολόκληρη την Ευρώπη, όπου οι σπόροι του διχασμού και της καταστροφής είναι ολοένα και περισσότεροι.