Ο Πάπας “βλέπει” το τέλος του και κάνει τα πάντα για να προστατεύσει την κληρονομιά του

Καθόλου καλά δεν είναι τα νέα για την κατάσταση της υγείας του πάπα Φραγκίσκου, η οποία παρουσιάζει σοβαρή επιδείνωση μετά τη νοσηλεία του με βαριά βρογχίτιδα, με τον ίδιο να εκφράζει κατ’ ιδίαν τη βεβαιότητα ότι αυτή τη φορά δεν θα τα καταφέρει.

Ο πάπας εισήχθη νωρίτερα αυτόν τον μήνα σε ειδική πτέρυγα του νοσοκομείου “Αγκοστίνο Τζεμέλι” στη Ρώμη με λοίμωξη του αναπνευστικού, γεγονός που τον οδήγησε στην ακύρωση αρκετών δημόσιων εμφανίσεων. Πρόκειται για το πιο πρόσφατο επεισόδιο σε μια σειρά προβλημάτων υγείας, καθώς στο παρελθόν είχε υποβληθεί σε αφαίρεση μέρους του πνεύμονά του και τα τελευταία χρόνια η κατάστασή του έχει επιδεινωθεί.

Με ανακοίνωσή της χθες βράδυ, η αίθουσα Τύπου του Βατικανού έκανε γνωστό ότι ο πάπας Φραγκίσκος υποβλήθηκε σε αξονική τομογραφία η οποία έδειξε ότι ο ποντίφικας πάσχει από διπλή πνευμονία, για τη θεραπεία της οποίας κατέστη αναγκαία η χορήγηση επιπλέον φαρμακευτικής αγωγής.

Το Βατικανό πρόσθεσε παράλληλα ότι “η πολυμικροβιακή λοίμωξη, η οποία προέκυψε επί προϋπάρχουσας κατάστασης βρογχεκτασιών και ασθματικής βρογχίτιδας -για την αντιμετώπιση της οποίας χρησιμοποιείται κορτιζόνη και αντιβιοτική θεραπεία- καθιστά την όλη θεραπευτική αγωγή πολυπλοκότερη“.

Την Κυριακή, οι γιατροί του νοσοκομείου προκάλεσαν έντονη ανησυχία στον ποντίφικα, απαγορεύοντάς του να εκφωνήσει το καθιερωμένο κήρυγμα Angelus, το οποίο σπάνια έχει παραλείψει, ακόμα και όταν νοσηλευόταν. Σύμφωνα με μια από τις πηγές, πλέον ενεργεί αποκλειστικά σύμφωνα με τις εντολές των γιατρών.

Ο Φραγκίσκος αρχικά αρνήθηκε να μεταφερθεί στο νοσοκομείο, ωστόσο, σύμφωνα με πηγή που επικαλείται το Politico, τού έγινε σαφές ότι αν παρέμενε στο δωμάτιό του στο Βατικανό, διέτρεχε άμεσο κίνδυνο να χάσει τη ζωή του.

Καθώς λοιπόν η υγεία του επιδεινώνεται, ο Πάπας επιταχύνει τις κινήσεις του για να τακτοποιήσει εκκρεμότητες ενόψει της μάχης για τη διαδοχή του, τοποθετώντας πρόσωπα της εμπιστοσύνης του σε καίριες θέσεις, θέλοντας έτσι να ολοκληρώσει μια θητεία με προοδευτικό πρόσημο, αλλά και έντονες ιδεολογικές αντιπαραθέσεις.

Η δε μάχη για τη διαδοχή του είναι πιθανό να έχει έντονο πολιτικό χαρακτήρα, δεδομένης και της πρόσφατης σύγκρουσης του ποντίφικα με τον καθολικό αντιπρόεδρο των ΗΠΑ Τζέι Ντι Βανς.

Από το 2013, όταν ανέλαβε τον παπικό θρόνο, ο Φραγκίσκος προσπάθησε να κάνει την Καθολική Εκκλησία πιο ανοιχτή, δίνοντας ρόλους-κλειδιά σε γυναίκες και άτομα της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας. Αν και αυτό προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από τους συντηρητικούς, οι φιλελεύθεροι θεωρούν τις μεταρρυθμίσεις ανεπαρκείς. Παράλληλα, οι προσπάθειές του να αντιμετωπίσει τη μάστιγα των σεξουαλικών κακοποιήσεων στους κόλπους του κλήρου έχουν αποφέρει αμφίσημα αποτελέσματα.

Στις 6 Φεβρουαρίου, όπως αναφέρει το Politico, λίγο πριν νοσηλευτεί, ο Πάπας Φραγκίσκος προχώρησε σε μια αιφνιδιαστική κίνηση, παρατείνοντας τη θητεία του Ιταλού καρδιναλίου Τζοβάνι Μπατίστα Ρε ως επικεφαλής του Κολεγίου των Καρδιναλίων. Πρόκειται για έναν ιδιαίτερα καθοριστικό ρόλο, καθώς ο κοσμήτορας του Κολλεγίου των Καρδιναλίων εμπλέκεται στις προετοιμασίες για ένα ενδεχόμενο κονκλάβιο – τη μυστική διαδικασία που θα κρίνει την εκλογή του επόμενου Πάπα.

Η απόφαση, που ουσιαστικά παρέκαμψε την προγραμματισμένη ψηφοφορία μεταξύ των ανώτερων καρδιναλίων, θεωρείται μια ξεκάθαρη προσπάθεια του Φραγκίσκου να διασφαλίσει ότι η διαδικασία θα εξελιχθεί σύμφωνα με τις δικές του επιθυμίες, σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν τις εξελίξεις.

Ο Ρε, βετεράνος παράγοντας του Βατικανού, είναι πολύ μεγάλος σε ηλικία για να συμμετάσχει στο κονκλάβιο, ωστόσο, αναμένεται να διαδραματίσει κρίσιμο ρόλο στις παρασκηνιακές συζητήσεις που προηγούνται της διαδικασίας. Το γεγονός ότι ο Φραγκίσκος τον διατήρησε στη θέση του, αντί να επιλέξει έναν νεότερο υποψήφιο, υποδηλώνει ότι ήθελε να αφήσει ένα έμπιστο πρόσωπο στη θέση-κλειδί, ικανό να υπερασπιστεί την παρακαταθήκη του.

Πώς γεννήθηκε η “κόντρα” με τον Λευκό Οίκο

Πριν από το κονκλάβιο του 2013 που τον ανέδειξε Πάπα, ο Φραγκίσκος φέρεται να είχε ευνοηθεί από την επιρροή μιας ομάδας καρδιναλίων που, αν και υπερήλικες για να συμμετάσχουν στην ψηφοφορία, διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στη διαδικασία.

Η παραμονή του καρδιναλίου Τζοβάνι Μπατίστα Ρε στη θέση του επικεφαλής του Κολεγίου των Καρδιναλίων σημαίνει ότι θα είναι και αυτός που θα τελέσει την κηδεία του Πάπα, σε περίπτωση θανάτου του. Σύμφωνα με δεύτερη πηγή, ο Φραγκίσκος έχει αστειευτεί κατ’ ιδίαν πως ο Ρε θα είναι “πιο επιεικής” μαζί του σε σύγκριση με άλλους πιθανούς διαδόχους.

Πριν επιδεινωθεί η υγεία του, ο Πάπας βρισκόταν εν μέσω μιας ιδιαίτερα ευαίσθητης πολιτικής συγκυρίας. Στις αρχές του μήνα, άσκησε δριμεία κριτική στον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, για τη χρήση του θεολογικού όρου Ordo Amoris – που σχετίζεται με την έννοια της αγάπης – ως επιχείρημα υπέρ της μεταναστευτικής πολιτικής του Ντόναλντ Τραμπ. Η παρέμβασή του προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση του Λευκού Οίκου, ενισχύοντας τις εκτιμήσεις ότι η διαδοχή του Πάπα θα μπορούσε να λάβει έντονα πολιτική διάσταση, αν εκείνος φύγει από τη ζωή.

“Έχουν ήδη επηρεάσει την ευρωπαϊκή πολιτική, δεν θα δυσκολευτούν να επηρεάσουν και το κονκλάβιο”, ανέφερε στενός παρατηρητής των εξελίξεων στο Βατικανό, αναφερόμενος στην κυβέρνηση Τραμπ. “Πιθανόν να αναζητούν κάποιον λιγότερο συγκρουσιακό”.

Το Σάββατο, ο Πάπας Φραγκίσκος επιτάχυνε μια ακόμη πρωτοφανή και ιστορική μεταρρυθμιστική κίνηση, διορίζοντας τη μοναχή Ραφαέλα Πετρίνι ως την επόμενη -και πρώτη- γυναίκα κυβερνήτρια της πόλης του Βατικανού από την 1η Μαρτίου.

Η ανακοίνωση της ημερομηνίας προκάλεσε ανησυχία μεταξύ συμμάχων του για την κατάσταση της υγείας του, σύμφωνα με ανώτατο αξιωματούχο της Εκκλησίας. Ωστόσο, δεν αποκλείεται να πρόκειται και για σύμπτωση, καθώς την ίδια ημέρα ο σημερινός κυβερνήτης, καρδινάλιος Φερνάντο Βέργκεζ Αλζάγκα, θα συμπληρώσει τα 80 του χρόνια και θα καταστεί αυτομάτως μη επιλέξιμος για τη θέση.

Ακόμη και αν ο Φραγκίσκος ξεπεράσει το τελευταίο σοβαρό πρόβλημα υγείας του, πολλοί θεωρούν πως αυτό σηματοδοτεί ένα κρίσιμο σημείο καμπής. Η προτεραιότητά του φαίνεται να μετατοπίζεται από την προώθηση μεταρρυθμίσεων στην κατοχύρωσή τους, ώστε να διασφαλίσει ότι η κληρονομιά του δεν θα αναιρεθεί μετά την αποχώρησή του.

“Μπορεί να μην πεθάνει τώρα, αλλά είναι προφανές ότι κάποια στιγμή θα συμβεί”, ανέφερε αξιωματούχος του Βατικανού. “Όλοι πεθαίνουμε – και εκείνος είναι ένας 88χρονος άνδρας με σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα”.