Ο πραγματικός λόγος του χτυπήματος Τραμπ στο Ιράν

Η εκρηκτική κατάσταση που διαμορφώθηκε στην ευρύτερη Μέση Ανατολή μετά το χτύπημα των ΗΠΑ εναντίον του στρατηγού Σουλεϊμανί πυροδότησε και μία σειρά από σενάρια τόσο για το παρασκήνιο και την αιτία της αμερικανικής ενέργειας όσο και για την αντίδραση του Ιράν (που σε πρώτη φάση ήρθε με τα χτυπήματα της Παρασκευής εναντίον αμερικανικών στόχων).

Το κουβάρι των εξελίξεων αλλά και των εξηγήσεων που έχουν αυτές ξετυλίγει για το Νews24/7 ο καθηγητής Διεθνούς Δικαίου στο Πανεπιστήμιο του Πειραιά Πέτρος Λιάκουρας ο οποίος αναλύει διεξοδικά και σαφώς όλες τις παραμέτρους.

Πριν από το χτύπημα. Το πως και το γιατί: “Με την παρουσία του στο Ιράκ, το Ιράν, εκτός από τον πόλεμο εναντίον του ISIS, ήθελε να διασφαλίσει ότι το Ιράκ θα εντασσόταν σ’ ένα κύκλο δικής του επιρροής, όπως η Συρία και ο Λίβανος. Πως θα μπορούσε να δημιουργηθεί δηλαδή ένα κέντρο ισλαμικών κρατών που θα ανθίστανται στη Δύση.

Οι ΗΠΑ από την πλευρά τους βρίσκονται στην περιοχή για να καταπολεμήσουν τον ISIS (με εξουσιοδότηση της Βαγδάτης) αλλά και για να εκπαιδεύσουν το ιρακινό στρατιωτικό προσωπικό που αριθμεί σχεδόν 200.000 ανθρώπους. Οι Αμερικανοί είχαν αναλυτική πληροφόρηση ότι το Ιράν θα χτυπούσε Αμερικανικούς στρατιωτικούς στόχους και ότι με την παρότρυνση αλλά και την οργάνωση του στρατηγού Σουλεϊμανί θα λάμβαναν χώρα επιθέσεις εναντίον της αμερικανικής πρεσβείας στη Βαγδάτη. Ο Σουλεϊμανί βρισκόταν πίσω και από την επίθεση στα διυλιστήρια της Aramco στη Σαουδική Αραβία.

Αυτό που δεν μας είπαν οι Αμερικανοί για το χτύπημα που οργάνωσαν και έθεσαν σε εφαρμογή είναι αν τηρήθηκαν δύο βασικές αρχές: Της αναγκαιότητας και της αναλογικότητας. Ηταν, δηλαδή, απολύτως απαραίτητο να χτυπήσουν έτσι ώστε να προστατεύουν το δικό τους προσωπικό; Και χρησιμοποίησαν ακριβώς τα ίδια μέσα; Αναλυτές επεσήμαναν ότι από το διεθνές δίκαιο απαγορεύεται η χρήση βίας. Εκτός από αυτό όμως, πρέπει να δούμε και τι διακυβεύεται με αυτό το χτύπημα. Εδώ έχουμε να κάνουμε με προστασία προσωπικού. Εχει σημασία που βρίσκεται το προσωπικό; Η απάντηση είναι ότι το προσωπικό προστατεύεται από το κράτος όπου και αν βρίσκεται.

Ο πραγματικός λόγος του χτυπήματος λοιπόν ήταν να εφαρμοστεί ένα είδος προληπτικής άμυνας αφού ο πυρήνας όλων των ομάδων που κινούνταν εναντίον αμερικανικών στόχων λάμβαναν διαταγές από τον Σουλεϊμανί. Δεν μπορούμε φυσικά να παραβλέψουμε το γεγονός ότι ο Σουλεϊμανί ήταν θρύλος για τον ισλαμικό κόσμο, ένας άνθρωπος από τον οποίο ο λαός προσδοκούσε πολλά. Από την άλλη πλευρά η παρουσία του στο χώρο όπου βρίσκονται Αμερικανοί στρατιώτες δεν θα σταματούσε την ύπαρξη και άλλων θυμάτων. Οι Αμερικανοί επέμειναν ότι αυτή η πηγή έπρεπε να εξουδετερωθεί”.

Το χτύπημα: “Εγιναν πολλές φορές τέτοια χτυπήματα στο πλαίσιο της καταπολέμησης της τρομοκρατίας ακόμα και με έγκριση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Εδώ όμως δεν έχουμε να κάνουμε με τρομοκρατική ομάδα. Ο Σουλεϊμανί ήταν ανώτερος αξιωματικός, το Νο 2 του Ιράν. Δρούσε όμως πέρα των εξουσιοδοτήσεων που είχε. Υπήρχε ένα κενό στο ζήτημα της υπέρβασης της εξουσιοδότησης για την επικράτηση της επιρροής του Ιράν στην περιοχή. Λέγεται επίσης ότι ο Σουλεϊμανί ετοίμαζε πραξικόπημα στο Ιράκ έτσι ώστε να εγκαθιδρυθεί ένα καθεστώς πιο αρεστό στο Ιράν.

Οι ΗΠΑ προτίμησαν να κάνουν ένα προληπτικό χτύπημα με δραστικά μέσα. Θεωρήθηκε ότι βρίσκεται εντός της αρχής της αναλογικότητας. Βέβαια αυτό που δεν έλαβε υπόψιν του ο Τραμπ είναι το ακόλουθο: Δεν είναι αρκετό να δημιουργήσεις έναν πολύ σύντομο πόλεμο, έναν πόλεμο του ενός χτυπήματος με μία και μόνο επίθεση αν έχεις τελικά πολύ μεγαλύτερες συνέπειες από αυτό που σώζεις”.

Η ιρανική απάντηση και πως μπορεί να επηρεαστεί η Ελλάδα: “Οι Ιρανοί αντέδρασαν και θα αντιδράσουν ξανά. Θα επιχειρήσουν σκληρά αντίποινα. Περιμένω μάλιστα ότι δεν θα περιοριστούν σε αμερικανικούς στόχους αλλά θα επιχειρήσουν σε φίλιες, προς τους Αμερικανούς, χώρες. Το Ισραήλ, που είναι μία από αυτές, είναι πολύ καλά αρματωμένο αλλά θα προσπαθήσουν.

Το αν κινδυνεύουμε και εμείς ως χώρα, θα το δούμε. Πρέπει να περάσει κάποιος καιρός γα να φανούν στο σύνολό τους τα σχέδια των Ιρανών. Σκέφτονται πολλά. Πήραν όμως το μήνυμα από το διάγγελμα του Τραμπ ότι οι Αμερικανοί δεν θέλουν να συνεχίσουν και ότι θα περιοριστούν μόνο στις σκληρές οικονομικές κυρώσεις. Ο Τραμπ κρίνει από την πλευρά του ότι έφτασαν τα πράγματα σε μία ισοπαλία, “με χτυπάς, σε χτυπάω”.

Ο ρόλος της Ελλάδας: “Η Ελλάδα θα μπορούσε να παίξει έναν διαμεσολαβητικό ρόλο, να εκπονήσει ένα σχέδιο που θα φέρει την εξομάλυνση αυτής της κρίσης. Συνήθως βέβαια τέτοιο ρόλο παίζουν μεγάλα κράτη όχι μεσαία όπως το δικό μας αλλά και πάλι είναι δυνατόν. Το Λουξεμβούργο στο παρελθόν το έχει καταφέρει. Χρειάζεται βέβαια πολλή δουλειά, σκέψη, σχέδιο για το πως θα καταφέρεις να φτάσεις τις δύο πλευρές σε εξομάλυνση”.

Το άμεσο μέλλον: “Δεν βλέπω ανάφλεξη στην περιοχή. Οδηγούμαστε σε μία κατάσταση που δεν έχει νόημα να συνεχιστεί αυτή η αντιπαράθεση και μάλιστα σε μία περιοχή που εξακολουθεί να αποτελεί το μήλον της έριδος. Οι ΗΠΑ έχουν πάρε δώσε όχι μόνο από το 1991 και τον Πόλεμο του Κόλπου αλλά και πιο πριν. Πολλά θα εξαρτηθούν βέβαια από το βαθμό ψυχραιμίας των Ιρανών. Αυτός είναι ένας παράγοντας που θα κρίνει πολλά”.