Ο θάνατος του Ραΐσι διχάζει το Ιράν – “Το καθεστώς εδώ δεν θα αλλάξει”

Σε πενθήμερο πένθος βρίσκεται το Ιράν μετά τον θάνατο του προέδρου Εμπραχίμ Ραΐσι και του υπουργού Εξωτερικών της χώρας, σε αεροπορικό δυστύχημα, την Κυριακή (19/5).

Από χθες, Δευτέρα, αλλά και την Τρίτη, συγκεντρώσεις πραγματοποιήθηκαν σε διάφορες πόλεις για να αποτίσουν φόρο τιμής στον Ραϊσί, ο οποίος σκοτώθηκε μαζί με οκτώ άλλους ανθρώπους που επέβαιναν στο ίδιο ελικόπτερο. Ανάμεσά τους ήταν ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Χοσεΐν Αμιραμπντολαχιάν, αξιωματούχοι της επαρχίας του Ανατολικού Αζερμπαϊτζάν και ο επικεφαλής της ομάδας ασφαλείας του.

Στην Τεχεράνη χιλιάδες άνθρωποι, κρατώντας πορτρέτα του Ραϊσί, συγκεντρώθηκαν χθες στην πλατεία Βαλιάσρ στο κέντρο της πόλης. Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, ο αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, κήρυξε πενθήμερο πένθος στη χώρα και διόρισε τον πρώτο αντιπρόεδρο, τον 68χρονο Μοχαμάντ Μοχμπέρ, υπηρεσιακό πρόεδρο μέχρι τη διεξαγωγή προεδρικών εκλογών στις 28 Ιουνίου.

Η σορός του Ραϊσί θα μεταφερθεί την Πέμπτη το πρωί στην επαρχία του Νότιου Χορασάν και στη συνέχεια στη γενέτειρά του Μασχάντ, όπου θα ταφεί το ίδιο βράδυ.

Διχασμένο το Ιράν – Θλίψη από τη μία, γλυκά από την άλλη για τον Ραΐσι

Ωστόσο, η σιωπηλή ατμόσφαιρα που επικρατεί στη χώρα δεν συγκρίνεται με τη θλίψη που σκόρπισαν οι θάνατοι άλλων πολιτικών προσωπικοτήτων στην 45χρονη ιστορία της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

Την ώρα που υποστηρικτές της κυβέρνησης συγκεντρώνονταν σε τζαμιά και πλατείες για να προσευχηθούν για τον Ραΐσι και τον υπουργό Εξωτερικών, τα περισσότερα καταστήματα παρέμειναν ανοιχτά και, σύμφωνα με το Reuters, οι αρχές έκαναν ελάχιστη προσπάθεια για να διακόψουν τη συνηθισμένη καθημερινότητα.

Ένα χρόνο αφότου η σκληροπυρηνική κυβέρνηση του Ραΐσι κατέστειλε βίαια τις μεγαλύτερες αντικαθεστωτικές διαδηλώσεις από την επανάσταση του 1979, οι επικριτές του δημοσίευσαν ακόμη και βίντεο στο διαδίκτυο με ανθρώπους να μοιράζουν γλυκά για να γιορτάσουν τον θάνατό του.

Η Λάιλα, μια 21χρονη φοιτήτρια στην Τεχεράνη, είπε στο Reuters ότι δεν τη λυπήθηκε με τον θάνατο του Ραΐσι, “επειδή διέταξε την καταστολή των γυναικών στη μάχη κατά της χιτζάμπ”. Πρόσθεσε, ωστόσο, πως “ακόμη και μετά το θάνατό του, το καθεστώς εδώ δεν θα αλλάξει“.

Ο χειρισμός από τις αρχές μιας σειράς πολιτικών, κοινωνικών και οικονομικών κρίσεων έχει βαθύνει το χάσμα μεταξύ πολιτικής εξουσίας και κοινωνίας.

Οι υποστηρικτές του Ραΐσι μίλησαν με θαυμασμό για τον άλλοτε πρόεδρο της χώρας. Για τους αντιπάλους του, όμως, παραμένει μία “φιγούρα μίσους” από τη δεκαετία του 1980, όταν κατηγορήθηκε ότι έπαιξε ηγετικό ρόλο ως νομικός στην εκτέλεση αντιφροντούντων.

Πολλοί Ιρανοί δήλωσαν ότι περιμένουν ο θάνατος του Ραΐσι να έχει μικρό αντίκτυπο στον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας, αφού θεωρούν ότι θα τον αντικαταστήσει μια προσωπικότητα με παρόμοιες σκληροπυρηνικές απόψεις.

“Ποιος νοιάζεται. Ένας σκληροπυρηνικός πεθαίνει, ένας άλλος αναλαμβάνει και η δυστυχία μας συνεχίζεται”, είπε ο Ρέζα, 47 ετών, καταστηματάρχης στην κεντρική πόλη Yazd. “Είμαστε πολύ απασχολημένοι με οικονομικά και κοινωνικά ζητήματα για να ανησυχούμε για τέτοιες ειδήσεις”, πρόσθεσε.

Το χρονικό του δυστυχήματος

Το ελικόπτερο του προέδρου επέστρεφε στην Ταμπρίζ, στο βορειοδυτικό Ιράν, από τη μεθόριο με το Αζερμπαϊτζάν, όπου ο Ραϊσί είχε παραστεί σε τελετή εγκαινίων ενός φράγματος με τον Αζέρο ομόλογό του Ιλχάμ Αλίεφ.

Οι επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης ξεκίνησαν την Κυριακή το απόγευμα, όταν τα δύο άλλα ελικόπτερα που τον συνόδευαν έχασαν την επικοινωνία με το ελικόπτερο του προέδρου λόγω των δυσμενών μετεωρολογικών συνθηκών που επικρατούσαν στην απόκρημνη και δασώδη περιοχή.

Η κρατική τηλεόραση ανακοίνωσε χθες, Δευτέρα, το πρωί τον θάνατό του, αναφέροντας ότι «ο υπηρέτης του ιρανικού έθνους, ο αγιατολάχ Εμπραχίμ Ραϊσί, έφτασε στο υψηλότερο επίπεδο μάρτυρα» μεταδίδοντας παράλληλα φωτογραφίες του εκλιπόντα προέδρου ενώ ακουγόταν μια φωνή να απαγγέλλει το Κοράνι.

Ο αρχηγός του γενικού επιτελείου ενόπλων δυνάμεων του Ιράν Μοχαμάντ Μπαγερί ζήτησε χθες να ξεκινήσει έρευνα για τα αίτια του δυστυχήματος.

Πολλές χώρες εξέφρασαν τα συλλυπητήριά τους.