Ο βιβλιόφιλος Πρόεδρος των ΗΠΑ Thomas Jefferson, η πυρκαγιά του Κογκρέσου κι η “άγνωστη” πτυχή του ως μετεωρολόγος

Στις 24 Δεκεμβρίου 1851, πυρκαγιά σαρώνει τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου και καταστρέφει τα δύο τρίτα της προσωπικής λογοτεχνικής συλλογής του Thomas Jefferson. Ο Jefferson ήταν ο συντάκτης της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας, ένας από τους ιδρυτές των Ηνωμένων Πολιτειών και τρίτος Πρόεδρος της χώρας. Ο ίδιος και ο φίλος του James Madison (ο οποίος αργότερα έγινε ο τέταρτος πρόεδρος των ΗΠΑ) ενδιαφέρονταν για τη μετεωρολογία, και το κλίμα όχι μόνο για την επιστημονική αξία , αλλά επειδή έπρεπε να συλλέξουν στοιχεία για να αντικρούσουν το δημοσιευθέν σχόλιο του Γάλλου φυσιοδίφη Buffon, ότι η Αμερικανική φύση ήταν κατώτερη εκείνης της Ευρώπης, λόγω δήθεν κατώτερου κλίματος.

Κάτι αντίστοιχο που είχε κάνει και στη χώρα μας ο Αιγινίτης για να αντικρούσει τον ανθέλληνα Φαλμεράιερ.

Ο Τζέφερσον και ο Μάντισον για να αντικρούσουν αυτή την άποψη έκαναν μεγάλο αριθμό παρατηρήσεων και μελετών κατά τη διάρκεια της ζωής τους.

Ο Τζέφερσον, ο οποίος πέθανε το 1826, είχε προσφερθεί να πουλήσει την προσωπική του βιβλιοθήκη στο Κογκρέσο αφού η βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, μαζί με το υπόλοιπο Καπιτώλιο και τον Λευκό Οίκο, κάηκαν από τους Βρετανούς το 1814, κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1812. Η συλλογή του από 6.487 τόμους βιβλίων και εφημερίδων έφτασαν τα 23.950 δολάρια και, εκτός από την παροχή ενός ανεκτίμητου αρχείου στο έθνος, η αμοιβή βοήθησε στην αποπληρωμή ορισμένων από τα προσωπικά χρέη του Τζέφερσον. Σύμφωνα με τη Βιβλιοθήκη του Κογκρέσου, ο Τζέφερσον προσφέρθηκε επίσης να τακτοποιήσει και να αριθμήσει μόνος του όλα τα βιβλία. Αποκάλεσε τη συλλογή του, η οποία περιείχε μια τεράστια ποικιλία επιστημονικών εργασιών, έναν «ενδιαφέροντα θησαυρό» που ήλπιζε ότι θα είχε «εθνικό αντίκτυπο». Ο Τζέφερσον ήταν ένας αδηφάγος αναγνώστης που ισχυριζόταν ότι δεν μπορούσε να ζήσει χωρίς βιβλία. Οι υπηρέτες του τον έβρισκαν συχνά καθισμένο στο πάτωμα της βιβλιοθήκης του στο Μοντιτσέλο, περιτριγυρισμένο από έως και 20 ανοιχτά βιβλία και εφημερίδες κάθε φορά.

Η “ΑΓΝΩΣΤΗ” ΠΛΕΥΡΑ ΤΟΥ JEFFERSON ΩΣ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΟΥ

Ο Jefferson έκανε τακτικές παρατηρήσεις καιρού στο σπίτι του στο Monticello το 1772-1778 (Στον πίνακα παρατηρούμε λεπτομέρεια από τον Ιανουάριο του 1784–Φεβρουάριο 1790 με τις παρατηρήσεις – Πηγή: Massachusetts Historical Society) .

Το ίδιο διάστημα παρατηρήσεις έκανε και ο William και Mary College στο Williamsburg, της Βιρτζίνια, ο Αιδεσιμότατος James Madison (ξάδελφος του James Madison , του μετέπειτα πρόεδρου των ΗΠΑ). Το 1777 και το 1778 ο Jefferson και ο Αιδεσιμότατος Madison συνεργάστηκαν και πήραν τις πρώτες γνωστές ταυτόχρονες παρατηρήσεις καιρού στην Αμερική. Ο Jefferson ήταν αφοσιωμένος παρατηρητής καιρού και κράτησε προσεκτικά αρχεία. Έκανε παρατήρηση στις 6:00 το πρωί στις 4 Ιουλίου 1776 και στη συνέχεια πάλι αργότερα το απόγευμα της ίδιας μέρας. Κατέγραψε τη μέγιστη θερμοκρασία στη Φιλαδέλφεια στους 76 βαθμούς Φαρενάιτ την πρώτη ημέρα της ύπαρξης της νέας Αμερικάνικης Δημοκρατίας

Την 1η Ιουλίου 1776, ο Τζέφερσον, στη Φιλαδέλφεια ως εκπρόσωπος της Βιρτζίνια στο Δεύτερο Ηπειρωτικό Συνέδριο, άρχισε να κρατά συστηματικό αρχείο με τις καιρικές παρατηρήσεις. Παρότι κρατούσε κανονικό αρχείο καιρού πριν από αυτό, δεν έχει διασωθεί στις συλλογές των εγγράφων του. Διατήρησε το μητρώο των μετεωρολογικών του εγγραφών, μέχρι τα τέλη Ιουνίου 1826, λίγες μέρες πριν από το θάνατό του. Μερικές φορές αναφερόταν σε αυτό το είδος καταγραφής ως «ημερολόγιο», που σημαίνει καθημερινή καταγραφή περιστατικών. (Δεν κρατούσε ημερολόγιο με την έννοια ότι πολλοί άνθρωποι τώρα θα χρησιμοποιούσαν τη λέξη.)

ΤΙ ΥΠΗΡΧΕ ΣΤΑ ΑΡΧΕΙΑ – ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΚΑΙ ΦΑΙΝΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Το 1784, όταν ο Τζέφερσον παρότρυνε τον φίλο του Τζέιμς Μάντισον να κρατήσει ένα ημερολόγιο καιρού, είπε ότι θα έπρεπε να είναι ταξινομημένο σε στήλες και να περιλαμβάνει την ημερομηνία, τη θερμοκρασία, τη βαρομετρική πίεση, την κατεύθυνση του ανέμου και τις καιρικές συνθήκες κατά την ανατολή του ηλίου και στις 4:00 μ.μ. καθώς και παρατηρήσεις φυτών, πουλιών και διάφορα φαινόμενα. Ήταν επίμονος στο να κάνει γενικά δύο παρατηρήσεις την ημέρα, μία το πρωί γύρω από την ανατολή του ηλίου όπου πίστευε ότι η θερμοκρασία θα ήταν στο χαμηλότερο επίπεδο και μια άλλη γύρω στις 3:00 ή 4:00 το απόγευμα για να πάρει την μέγιστη θερμοκρασία. Συνήθως σημείωνε τη θερμοκρασία και τις συνθήκες τη στιγμή της παρατήρησης (όπως αν ήταν καλός, συννεφιασμένος ή έβρεχε). Κατά καιρούς, όπως και στις καταχωρήσεις στο πρώτο μέρος των σημειώσεων στη Φιλαδέλφεια τον Ιούλιο του 1776, έκανε τρεις ή και τέσσερις παρατηρήσεις σε μια μέρα. Σε ορισμένες περιόδους σημείωσε και άλλες πληροφορίες, όπως η βαρομετρική πίεση, η υγρασία του αέρα (ενδείξεις υγρόμετρου), η κατεύθυνση του ανέμου και τη βροχόπτωση. Μερικές φορές σημείωνε συνθήκες ή γεγονότα όπως παγετός ή πρόσθετους παράγοντες που συνδέονται με τον καιρό και το κλίμα, όπως η πρώτη εμφάνιση ορισμένων πουλιών την άνοιξη ή η άνθηση ή η ωρίμανση ορισμένων δέντρων ή καλλιεργούμενων φυτών. Έκανε δηλαδή φαινολογικές παρατηρήσεις.

Συνολικά τα χειρόγραφα είναι πολύ προσεγμένα: ο Τζέφερσον πιθανότατα χρησιμοποίησε τα σημειωματάρια τσέπης του, μικρά φύλλα ελεφαντόδοντου που μπορούσε να τα γράψει με μολύβι και μετά να τα σκουπίσει, για να σημειώσει τις αναγνώσεις από τα όργανά του, τα οποία στη συνέχεια μετέφερε στο χαρτί. Η συλλογή πληροφοριών του Τζέφερσον για τον καιρό και το κλίμα είναι μια σημαντική ιστορική πηγή για την περίοδο του. Μπορεί επίσης να μας βοηθήσει να κατανοήσουμε τη δική μας εποχή τεκμηριώνοντας τις αλλαγές τους τελευταίους δύο αιώνες. Ενσωμάτωσε δεδομένα που αποκτήθηκαν από άλλους παρατηρητές, συνήθως χωρίς να τους γνωρίζει. Βασιζόταν σε έμπειρους ανθρώπους που κατασκεύαζαν τα όργανα που χρησιμοποιούσε. Κέρδισε γνώσεις από άλλους και ήταν μέρος ενός δικτύου ερευνητών. Βασικά, είχε την εκπαίδευση και τον χρόνο που απαιτούνταν για να πραγματοποιήσει αυτές τις λεπτομερείς παρατηρήσεις και συλλογές δεδομένων μόνο μέσω της εργασίας πολλών άλλων προσώπων.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.