Οι Έλληνες άξιζαν κάτι καλύτερο από αυτό

Το άρθρο του Nick Malkoutzis από το macropolis.gr που παραθέτει όλα τα στοιχεία του παζλ που οδήγησαν σε ένα δημοψήφισμα με το λαό να πρέπει να αποφασίσει για όσα Ευρωπαίοι και Αθήνα δεν μπόρεσαν.

“Για ένα διάστημα φάνηκε πως ο πρωθυπουργός τη Ελλάδας Αλέξης Τσίπρας ή τουλάχιστον οι άνθρωποι που τον συμβούλευαν, πίστευε πως η Ελλάδα είχε να κερδίσει κάτι από μια πρόταση take it or leave it με τους δανειστές, αφού η πίεση θα βρισκόταν στην αντίπαλο στρατόπεδο. Τώρα, με την αβεβαιότητα ενός δημοψηφίσματος, ίσως αυτό δεν μοιάζει μια καλή θέση.

Η θεωρία ότι οι δανειστές θα έκαναν πίσω την τελευταία στιγμή, δίνοντας στον Αλέξη Τσίπρα μια συμφωνία καλύτερη από εκείνη που μπορούσαν ήδη να έχουν από τις διαπραγματεύσεις, δεν επιβεβαιώθηκαν. Την Τετάρτη οι Θεσμοί (κυρίως καθοδηγούμενοι από το ΔΝΤ) απέρριψαν περισσότερες από τις μισές σχεδόν 8 εκατ προτάσεις που ο πρωθυπουργός πρότεινε τη Δευτέρα και τις αντικατέστησαν με άλλες που είχαν ήδη απορριφθεί νωρίτερα από την ελληνική πλευρά.

Δεν έχει βάση το επιχείρημα πως η Αθήνα δεν έκανε βήματα προσέγγισης

Οι προτάσεις Τσίπρα ήταν οι τελευταίες μιας σειράς από βήματα της κυβέρνησης να προσεγγίσει τους πιστωτές με την ελπίδα μιας συμφωνίας. Το επιχείρημα ότι η Αθήνα δεν ήθελε να “παίξει με τους κανόνες” ή να κάνει θυσίες σε αντάλλαγμα μιας επιπλέον χρηματοδότησης δεν είχε καμιά βάση τους τελευταίους δύο μήνες αφού σταδιακά η κυβέρνηση παραχωρούσε έδαφος σε μια σειρά από θέματα, προσπαθώντας να μειώσει όσο το δυνατό τον αντίκτυπο σε ευαίσθητα θέματα όπως οι συντάξεις.

Μπορεί να υπάρξει το επιχείρημα πως οι επιπτώσεις των προτάσεων Τσίπρα βασίζονταν κυρίως σε αύξηση φόρων. Το ΔΝΤ, ίσως και άλλοι δανειστές, ένιωσαν πως τέτοια μέτρα θα ήταν ιδιαίτερα υφεσιακά. Την ίδια ώρα όμως, πέρασαν μήνες στο προηγούμενο διάστημα να επιμένουν πως υπάρχει “ελαστικότητα στο ελληνικό πρόγραμμα” και ότι ο Αλέξης Τσίπρας θα μπορούσε να αντικαταστήσει μέτρα με ισοδύναμα. Παρόλα αυτά, οι Θεσμοί απέρριπταν κατ’ εξακολούθηση τις ελληνικές προτάσεις για αποταμιεύσεις από δημοσιονομικές δαπάνες και δομικές μεταρρυθμίσεις τις οποίες η τρόικα πίεζε τις περασμένες κυβερνήσεις να υιοθετήσουν. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα μιας σοβαρής έλλειψης εμπιστοσύνης, στηριγμένης στην ερασιτεχνική προσέγγιση του ΣΥΡΙΖΑ από τη μια μεριά και την άκαμπτη στάση των δανειστών από την άλλη πλευρά του τραπεζιού τα τελευταία δύο χρόνια. Τελικά, φαίνεται πως ο Έλληνας πρωθυπουργός ήταν ελεύθερος να επιλέξει όποια μέτρα επιθυμούσε, αρκεί αυτά να ήταν τα μέτρα των δανειστών.

Ερωτηματικά για το κατά πόσον οι Ευρωπαίοι θέλουν να ρίξουν την κυβέρνηση

Η σκαιότητα με την οποία οι δανειστές πέταξαν την τελευταία πρόταση Τσίπρα στο καλάθι των αχρήστων και τις αντικαθιστούν με νέο έγγραφο γεμάτο κόκκινες διορθώσεις, προκάλεσε ερωτηματικά εντός της χώρας, ακόμη και από πολιτικούς αντιπάλους του, για το κατά πόσο από τις Βρυξέλλες επιχειρείτο μια ανατροπή της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Το έγγραφο των δανειστών έμοιαζε με μια προσπάθεια να δείξουν στον Αλέξη Τσίπρα ποιος έχει το πάνω χέρι. Χρησίμευσε ως εκδίκηση για όλες τις λεκτικές επιθέσεις του πρωθυπουργού και του ΥΠΟΙΚ Γιάνη Βαρουφάκη τους τελευταίους μήνες, αλλά και τον χαμένο χρόνο όταν έλαβε την εξουσία η νέα κυβέρνηση.

Η Αθήνα υπεύθυνη για την καλλιέργεια κακού κλίματος

Η ελληνική πλευρά πρέπει να αναλάβει την ευθύνη δημιουργίας κακού κλίματος και την αποτυχία να κεφαλαιοποιήσει σε όποια καλή θέληση μπορεί να υπήρχε όταν ο ΣΥΡΙΖΑ ήρθε στην εξουσία. Υπάρχει μια λεπτή γραμμή ανάμεσα στην αντίσταση κατά των δανειστών, που έτυχε ευρείας λαϊκής αποδοχής και από το να εμφανίζεσαι σκληρόκαρδος και επιθετικός, με τους θεσμούς και χώρες που αποτελούν τη μόνη ελπίδα αποτροπής μιας χρεωκοπίας και δυνητικά μια καταστροφική έξοδο από το ευρώ. Πολύ συχνά ο ΣΥΡΙΖΑ προσέγγισε το διάλογο με τους πιστωτές σαν να επρόκειτο για διαδήλωση με υψηλούς τόνους και εύκολα σλόγκαν. Δεν αποτελεί έκπληξη πως η άλλη πλευρά αντιμετώπισε τους συνομιλητές της με σκεπτικισμό και οργή.

Παρόλα αυτά και οι δανειστές δεν μπορούν να μείνουν έξω από τη διαδικασία απόδοσης ευθυνών για την κατά συρροή αποτυχία των τελευταίων μηνών. Πολλοί υπουργοί οικονομικών, ηγέτες και “ανώνυμοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι” ήθελαν να σηκώσουν το γάντι στις ελληνικές λεκτικές επιθέσεις, συχνά προσπαθώντας να δείξουν πως έχουν πιο σκληρές αναφορές ή ακόμη και κάνοντας δηλώσεις που υπονόμευαν τη σταθερότητα του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Σε πρακτικό επίπεδο, παρόλα αυτά, η πιο αποσταθεροποιητική τακτική των δανειστών ήταν να πιέζουν τη νέα κυβέρνηση συστηματικά σε όρους που ούτε η προηγούμενη συγκυβέρνηση δεν κατάφερε να συμφωνήσει. Οι Θεσμοί μιλούσαν για ελαστικότητα αλλά έδειξαν ελάχιστη από αυτή στην προσέγγισή τους.

Πέρα από το χαμηλότερο πρωτογενές πλεόνασμα και μια δύσκολη απόσταση από την αναμόρφωση της αγοράς εργασίας, δεν υπάρχει τίποτα άλλο σε επίπεδο συμβιβασμού. Και για όποιους συμβιβασμούς κι αν έκαναν, οι δανειστές επέστρεψαν τελικά με αυτοκτονικές απαιτήσεις και άρνηση να λάβουν υπόψη την πολιτική και την κοινωνική σταθερότητα.

Συμφωνία μαχαίρι σε συντάξεις και εισοδήματα

Η συμφωνία που είναι πλέον στο τραπέζι μπορεί να σημαίνει σημαντικές περικοπές συντάξεων και αυξήσεις φόρων πάνω σε όλους εκείνους που επεβλήθησαν τα τελευταία χρόνια. Δεν είναι απλά πολύ μακριά από όσα υποσχέθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ πριν τις εκλογές του Ιανουαρίου και μακριά από όσα οι ψηφοφόροι πίστευαν πως ήταν ρεαλιστικό να περιμένουν από αυτή την κυβέρνηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να καλλιέργησε εσφαλμένες ελπίδες κατά την εκλογική αναμέτρηση, αλλά οι περισσότεροι ψηφοφόροι του δεν ανέμεναν να τις κάνει πράξη. Η αλήθεια είναι πως πολλοί Έλληνες απλά βαρέθηκαν με τη Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ και τη συνταγή της λιτότητας που υπηρέτησαν από το 2010, χωρίς να μπορούν να κάνουν τους πολίτες να αισθάνονται πως κάτι βελτιώνεται.

Αν ο Αλέξης Τσίπρας έφερνε πίσω τις προτάσεις των δανειστών, είναι απίθανο να επιβίωνε η κυβέρνησή του. Ένας νέος γύρος λιτότητας και πολιτικής αστάθειας θα ήταν η καλύτερη εκδοχή για τους Έλληνες που ήλπιζαν να βγουν από μια σχεδόν απίθανη κατάσταση. Τώρα ο Τσίπρας έριξε την ερώτηση πίσω στους ψηφοφόρους καλώντας τους να απαντήσουν στο δημοψήφισμα. Θα μπορούσε να φανεί ως μια στιγμή κάθαρσης και να θανατώσει μια και καλή τις ψευδαισθήσεις για τους όρους μιας παραμονής μας στο ευρώ. Θα μπορούσε επίσης να φανεί ως απρόσεκτη κίνηση, στο τέλος των ατέρμονων διαπραγματεύσεων και της επέκτασης του ελληνικού προγράμματος να τελειώνει πριν βρεθεί άλλο να το αντικαταστήσει.

Το μόνο που είναι σίγουρο είναι πως την ώρα της κρίσης οι ιθύνοντες για να πάρουν απόφαση (Έλληνες και Ευρωπαίοι) ήραν το βάρος από πάνω τους και το έριξαν στον Ελληνικό λαό που πρέπει να αντιμετωπίσει οικονομική κατάρρευση, δύσκολα οικονομικά μέτρα τα τελευταία χρόνια, αλλά άξιζε πολύ καλύτερα – από όλες τις πλευρές”.

Πηγή: macropolis.gr