Οι ΗΠΑ ζήτησαν με non papers βοήθεια από την Αθήνα για τα χημικά της Συρίας

Δύο non – papers έστειλε η πρεσβεία των Ηνωμένων Πολιτειών προς το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών από τον περασμένο Σεπτέμβριο – το δεύτερο μάλιστα μέσα στην εορταστική περίοδο – ζητώντας τη συνδρομή της Αθήνας στην επιχείρηση καταστροφής του χημικού οπλοστασίου της Συρίας.

Αυτό αναφέρουν οι πληροφορίες του «Βήματος», ενώ το ζήτημα αναμένεται να απασχολήσει και τον κ. Ευ. Βενιζέλο κατά τις συνομιλίες που θα έχει την προσεχή Πέμπτη με τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Τζον Κέρι στην Ουάσιγκτον. 

Ενημερωμένες πηγές τόνιζαν ότι η ελληνική κυβέρνηση υπήρξε εξαρχής πολύ προσεκτική, για μία σειρά λόγων, να εμπλακεί πιο ενεργά στη διαδικασία, προσφέροντας π.χ κάποιο λιμάνι ή εγκαταστάσεις στην ξηρά.

Επιπλέον, η Αθήνα ζήτησε να αποφευχθεί η πορεία των πλοίων μεταφοράς των χημικών ουσιών βορείως της Κρήτης, για λόγους ασφαλείας, προστασίας του περιβάλλοντος, τουρισμού κ.ά. Δεν απέκλεισε όμως την οικονομική συνδρομή της στο ταμείο που έχει συσταθεί, ώστε να συγκεντρωθούν τα απαραίτητα κονδύλια για την καταστροφή και τα οποία είναι ουδόλως ευκαταφρόνητα.

Πάντως, η καταστροφή των χημικών όπλων της Συρίας αποδεικνύεται τελικά πολύ πιο πολύπλοκη από ό,τι αρχικά αναμενόταν. Η απόφαση των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ρωσίας, κατόπιν της κίνησης – ματ της δεύτερης τον περασμένο Αύγουστο, να εντοπιστούν και να απομακρυνθούν από τη Συρία τα χημικά όπλα του καθεστώτος Άσαντ, αντί να πραγματοποιηθεί επέμβαση μετά τη χρήση αερίου σαρίν κατά άμαχου πληθυσμού χαρακτηρίστηκε ως «νίκη της διπλωματίας», αλλά η τελική έκβαση της επιχείρησης δεν είναι ακόμη γνωστή. Αυτός είναι και ο λόγος που το αρχικό χρονοδιάγραμμα περί φόρτωσης και μεταφοράς τους εκτός Συρίας μέχρι τα τέλη Δεκεμβρίου 2013 έπεσε έξω. Η καταληκτική ημερομηνία για την καταστροφή τους είναι τα τέλη Ιουνίου 2014.

Ήδη τις τελευταίες ημέρες έχει ξεκινήσει μία εντονότατη συζήτηση – και στη χώρα μας – για το ενδεχόμενο το αμερικανικό πλοίο «MV Cape Ray» που θα αναλάβει την αρχική φάση της καταστροφής να αφήσει μέρος των αποβλήτων του στη Μεσόγειο.

Η συζήτηση πυροδοτήθηκε από την πιθανότητα κάτι τέτοιο να γίνει μέσα στην τεράστια θαλάσσια περιοχή ανάμεσα σε Κρήτη, Μάλτα και Λιβύη, ιδιαίτερα από τη στιγμή που η Ιταλία έχει συμφωνήσει να παραχωρήσει ένα λιμάνι (το οποίο προς το παρόν παραμένει άγνωστο, αν και κάποιες ανεπιβεβαίωτες πληροφορίες μιλούν για λιμάνι της Σαρδηνίας) όπου τα δύο πλοία που θα παραλάβουν τις χημικές ουσίες (ένα δανέζικο και ένα νορβηγικό) θα μεταβούν. Διπλωματικοί κύκλοι ανέφεραν προς «Το Βήμα» ότι έχει γίνει διάβημα προς το ιταλικό υπουργείο Εξωτερικών ώστε η διαδικασία να μη γίνει σε περιοχές που θα εξέπλητταν δυσάρεστα την ελληνική πλευρά.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το δανέζικο πλοίο είχε φορτώσει την περασμένη Πέμπτη από τη Λατάκεια και είχε επίσης κλείσει το σύστημα εντοπισμού θέσης (GPS) – προφανώς για λόγου ασφαλείας. Κάτι ανάλογο αναμενόταν να συμβεί (αν δεν έχει συμβεί ήδη) και με το νορβηγικό. Συνολικά, το φορτίο υπολογίζεται από τον Οργανισμό για την Απαγόρευση των Χημικών Όπλων (OPCW) σε περίπου 1.300 τόνους. Στη συνέχεια, τα δύο πλοία θα κατευθυνθούν προς το επιλεχθέν ιταλικό λιμάνι, όπου το αμερικανικό σκάφος «MV Cape Ray», με τη μέθοδο της υδρόλυσης, θα αναλάβει κατ’ αρχήν να «εξουδετερώσει» τα χημικά αέρια (κυρίως το «αέριο της μουστάρδας») μέσα σε νερό.   

Η επιλογή της Μεσογείου έχει κατ’ αρχήν γίνει διότι πρόκειται για θάλασσα με πιο ήρεμα νερά από ό,τι π.χ ο Ατλαντικός Ωκεανός. Οι ανησυχίες που διατυπώθηκαν εκκινούν από το ενδεχόμενο τα απόβλητα που θα προκύψουν να καταλήξουν στη θάλασσα, ιδιαίτερα σε μία ημίκλειστη θάλασσα όπως η Μεσόγειος. Όπως φαίνεται όμως, τα απόβλητα θα καταλήξουν σε ειδικές εγκαταστάσεις στη Γερμανία και συγκεκριμένα στην πόλη Μύνστερ.

Παράλληλα, σε αμερικανικές εφημερίδες έχει καταγραφεί ότι η πραγματοποίηση της διαδικασίας αυτής στη θάλασσα είναι μάλλον νέα και κατέστη αναγκαία καθώς η αρχική σκέψη να εξουδετερωθούν τα αέρια με τη μέθοδο της καύσης σε εγκαταστάσεις στην Αλβανία δεν προχώρησε. Σημειωτέον ότι η διαδικασία της υδρόλυσης παράγει, σύμφωνα με επιστημονικές εκτιμήσεις, 15% περισσότερα απόβλητα από όσα η καύση.