Οι μεγαλύτεροι υποστηρικτές του Τραμπ δεν είναι αυτοί που νομίζεις

Το πραγματικό προφίλ των μεγαλύτερων υποστηρικτών του Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να έρχεται σε αντίθεση με την κυρίαρχη θεωρία του τραμπισμού: ότι ο Τραμπ είναι ο εκπρόσωπος των ξεχασμένων και φτωχών λευκών που υποφέρουν λόγω… της παγκοσμιοποίησης.

Την παραπάνω θέση εξηγεί σε άρθρο του το VOX, με αφορμή το επερχόμενο βιβλίο της κοινωνιολόγου Arlie Russell Hochschild “Stolen Pride”, που περιγράφει την εμπειρία της από τις πόλεις και τα χωριά της Πέμπτης Εκλογικής Περιφέρειας του Κεντάκι – μιας από τις περιοχές με τους περισσότερους λευκούς, με μεγάλα ποσοστά φτώχειας και ταυτόχρονα μια περιοχή με τους περισσότερους υποστηρικτικές του Τραμπ. Κατά τη διάρκεια της παραμονής της εκεί, παρατήρησε κάτι ενδιαφέρον σχετικά με το ποιοι ήταν περισσότερο “ενθουσιασμένοι” με τον υποψήφιο πρόεδρο των ΗΠΑ.

«Αυτοί που ήταν πιο μαγεμένοι από τον Ντόναλντ Τραμπ δεν ήταν οι πιο αδύναμοι — οι αναλφάβητοι, οι πεινασμένοι», γράφει. Αντίθετα, οι μεγαλύτεροι υποστηρικτές του Τραμπ βρέθηκαν ανάμεσα στην «ελίτ των ξεχασμένων», δηλαδή σε ανθρώπους «που τα πήγαιναν καλά μέσα σε μια περιοχή που δεν τα πήγαινε».

Το 2020, τρεις πολιτικοί επιστήμονες μελέτησαν πώς η τοποθεσία και το εισόδημα επηρέασαν τις αποφάσεις των λευκών ψηφοφόρων. Διαπίστωσαν ότι, σε εθνικό επίπεδο, οι φτωχότεροι λευκοί ήταν όντως πιο πιθανό να ψηφίσουν τον Τραμπ σε σχέση με τους πλουσιότερους.

Όμως, όταν λήφθηκαν υπόψη οι συνθήκες που επικρατούν τοπικά – όπως το γεγονός ότι με ένα δολάριο μπορεί να αγοράσεις περισσότερα στο Μπιλόξι απ’ ό,τι στη Βοστώνη – η σχέση αυτή αντιστράφηκε. Οι «τοπικά πλούσιοι» λευκοί, δηλαδή αυτοί που είχαν υψηλότερα εισοδήματα από άλλους στην ζώνη του ταχυδρομικού τους κώδικα, ήταν πολύ πιο πιθανό να υποστηρίξουν τον Τραμπ σε σύγκριση με εκείνους που ήταν «φτωχοί σε τοπικό επίπεδο». Αυτοί οι άνθρωποι μπορεί να έβγαζαν λιγότερα χρήματα από έναν πλούσιο σε μια μεγάλη πόλη, αλλά τα πήγαιναν σχετικά καλά σε σύγκριση με τους γείτονές τους.

Η “ελίτ των ξεχασμένων”

Συνδυάζοντας αυτά τα αποτελέσματα, όπως εξηγεί ο συντάκτης του άρθρου στο VOX, καταλήγουμε σε μια εικόνα που συμφωνεί απόλυτα με τις παρατηρήσεις της Hochschild. Η ισχυρότερη υποστήριξη προς τον Τραμπ προέρχεται από ανθρώπους που ζουν σε φτωχότερα μέρη της χώρας, όπως η Πέμπτη Εκλογική Περιφέρεια του Κεντάκι, αλλά είναι σε θέση να ζουν μια σχετικά άνετη ζωή εκεί.

Τι σημαίνει αυτό για την κατανόηση της δεξιάς στην εποχή του Τραμπ; Διευκρινίζει την φαινομενικά ατελείωτη συζήτηση για την απήχηση του Τραμπ στους «ξεχασμένους» ψηφοφόρους και μας βοηθά να κατανοήσουμε την πραγματική πολυπλοκότητα της απήχησης της δεξιάς ανάλογα με την περιοχή και την τάξη στις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με το VOX. Οι διαιρέσεις της Αμερικής δεν βασίζονται τόσο στην ανισότητα εισοδήματος όσο είναι ευρέως αντιληπτό και συχνά συνδέονται με διαιρέσεις εντός κοινοτήτων και κοινωνικών ομάδων.

Στο Stolen Pride, η Hochschild τοποθετεί την καρδιά της απήχησης του Τραμπ στους ψηφοφόρους αγροτικών περιοχών σε συναισθήματα υπερηφάνειας και ντροπής – συμπεριλαμβανομένης της υπερηφάνειας για τις παραδόσεις της περιοχής τους και της ντροπής για το πού έχει καταλήξει σε μια εποχή παρακμής των θέσεων εργασίας στα ανθρακωρυχεία και παράλληλης αύξησης των τοξικοεξαρτήσεων.

Για τον Roger Ford, επιχειρηματία που ζει στην Πέμπτη Εκλογική Περιφέρεια του Κεντάκι και Ρεπουμπλικανό ακτιβιστή που αποτελεί το παράδειγμα της Hochschild για τη βάση των «τοπικά πλουσίων» του Τραμπ, ο Τραμπ βοηθά στην επίλυση αυτών των συναισθημάτων προσφέροντας κάποιον να κατηγορήσουν. Ο Ford μπορεί να μην υποφέρει προσωπικά, αλλά η περιοχή του υποφέρει — και η οργή του Τραμπ προς τους φιλελεύθερους της ελίτ των παράκτιων περιοχών τον βοηθά να εντοπίσει έναν «κακό» έξω από την κοινότητά του.

«Φαίνεται πως βασίζει το βαθύτερο αίσθημα υπερηφάνειας του στον ρόλο του ως υπερασπιστής της απειλούμενης αγροτικής του πατρίδας από την οποία έχουν χαθεί τόσα πολλά – ή, όπως μπορεί να το νιώσει κανείς, ‘κλεμμένα’», γράφει.

Τα σχόλια του Ford προς τη Hochschild εναλλάσσονται αβίαστα μεταξύ οικονομικών και πολιτιστικών παραπόνων. Συζητώντας την αντίθεσή του στα δικαιώματα των τρανς, τοποθετεί το ζήτημα αυτό ως το πιο πρόσφατο σε μια μακρά σειρά στοιχείων που αποξένωσαν τους ανθρώπους στην περιοχή του.

«Με όλα όσα αντιμετωπίζουμε εδώ, περνάμε ήδη δύσκολα», λέει ο Ford στη Hochschild. «Και μετά γίνεται της μόδας να επιλέγεις το φύλο σου; Πού πάμε;»

Αυτό το σχόλιο μπορεί να φαίνεται ότι υποδηλώνει πως οι οικονομικές ανησυχίες προηγούνται κάπως των πολιτισμικών, και ότι άτομα όπως ο Ford είναι θυμωμένα με τα τρανς άτομα λόγω οικονομικής στέρησης στις περιοχές των ανθρακωρυχείων. Ωστόσο, υψηλής ποιότητας έρευνα αποκαλύπτει μια διαφορετική, πιο περίπλοκη ιστορία.

Το 2022, οι ακαδημαϊκοί Kristin Lunz Trujillo και Zack Crowley εξέτασαν τις πολιτικές συνέπειες αυτού που αποκαλούν «αγροτική συνείδηση» για την πολιτική. Διαιρούν αυτή τη συνείδηση σε τρία μέρη: «την αίσθηση ότι οι αγροτικοί πληθυσμοί δεν εκπροσωπούνται επαρκώς στη λήψη αποφάσεων (“Αντιπροσώπευση”) και ότι ο τρόπος ζωής τους δεν τυγχάνει σεβασμού (“Τρόπος Ζωής”) – και οι δύο είναι συμβολικές ανησυχίες – καθώς και μια πιο υλική ανησυχία ότι οι αγροτικές περιοχές λαμβάνουν λιγότερους πόρους (“Πόροι”).»

Η πολιτισμική και πολιτική διάσταση υπερισχύει της ταξικής

Όταν προσπάθησαν να χρησιμοποιήσουν αυτές τις διαφορετικές «υποδιαστάσεις» της αγροτικής συνείδησης για να προβλέψουν την υποστήριξη προς τον Τραμπ μεταξύ των αγροτικών ψηφοφόρων, βρήκαν κάτι ενδιαφέρον. Άνθρωποι που έβλεπαν τα μεγαλύτερα ζητήματα των αγροτικών περιοχών με πολιτισμικούς και πολιτικούς όρους ήταν πιο πιθανό να υποστηρίξουν τον Τραμπ, ενώ εκείνοι που επικεντρώνονταν κυρίως στη φτώχεια στις αγροτικές περιοχές ήταν, εάν μη τι άλλο, λιγότερο πιθανό να τον υποστηρίξουν από τους γείτονές τους.

Συνολικά, αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η ιστορία δεν είναι απλώς ότι η οικονομική στέρηση προκαλεί πολιτισμική δυσαρέσκεια. Οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές του Τραμπ στις αγροτικές περιοχές τείνουν να είναι θυμωμένοι επειδή οι περιοχές τους δεν καθορίζουν τους κοινωνικούς όρους της αμερικανικής ζωής: επειδή δεν ελέγχουν τους χώρους εξουσίας και, ως εκ τούτου, η πολιτική και πολιτισμική ζωή απομακρύνεται από ό,τι τους είναι οικείο. Η οικονομική παρακμή σίγουρα επιδεινώνει αυτήν την αίσθηση αποξένωσης, αλλά δεν βρίσκεται στην καρδιά της.

Αυτή η πιο σύνθετη κατανόηση της πολιτικής των λευκών αγροτικών πληθυσμών συμβάλλει σε μια ευρύτερη βιβλιογραφία που περιπλέκει τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε γύρω από την ταξική βάση του Τραμπισμού, είτε πρόκειται για τους κατοίκους της Φλόριντα που συμμετέχουν σε παρελάσεις με σκάφη είτε για τους μεγάλους δωρητές του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Αυτή η συλλογή μελετών υποδηλώνει ότι τα συμβατικά ταξικά σχήματα που χρησιμοποιούν οι πολιτικοί σχολιαστές – αγροτική έναντι αστικής περιοχής, ελίτ έναντι εργατικής τάξης, το ένα τοις εκατό έναντι των υπολοίπων – έχουν περιορισμένη χρησιμότητα όταν συζητούμε την πολιτική οικονομία του Τραμπισμού.

Για να κατανοήσουμε πραγματικά τι συμβαίνει στη δεξιά σήμερα, πρέπει να δώσουμε προσοχή στις διαιρέσεις εντός αυτών των ευρύτερων ομάδων.