Οι πέντε τρόποι με τους οποίους η Κίνα αντεπιτίθεται στους δασμούς του Τραμπ

Ο εμπορικός πόλεμος μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομιών του κόσμου πέρασε πλέον σε φάση κλιμάκωσης, με την Κίνα να αντεπιτίθεται στην επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ με αντίμετρα δικής της πρωτοβουλίας.

Το Πεκίνο στοχεύει συγκεκριμένα αμερικανικά προϊόντα με ανταποδοτικούς φόρους, μεταξύ άλλων μέτρων, σε απάντηση στον γενικό δασμό 10% που επέβαλε ο Ντόναλντ Τραμπ σε όλες τις κινεζικές εισαγωγές στις ΗΠΑ.

Σε ένα βαθμό, αυτή η νέα αντιπαράθεση δεν είναι πρωτοφανής, καθώς αποτελεί συνέχεια της μακροχρόνιας εμπορικής διαμάχης μεταξύ των δύο χωρών. Από το 2018, δασμοί έχουν ήδη επιβληθεί και απειληθεί σε διάφορα προϊόντα.

Ο Τραμπ έχει δηλώσει ότι σχεδιάζει να συνομιλήσει με τον Κινέζο πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ, αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο συμφωνίας. Ο Πίτερ Ναβάρο, εκπρόσωπός του αμερικανού προέδρου για θέματα εμπορίου, προανήγγειλε μάλιστα η επικοινωνία αυτή να πραγματοποιηθεί αργότερα την Τρίτη (04/02) σε μια εκδήλωση του ενημερωτικού ιστοτόπου Politico. Εάν όμως η Κίνα προχωρήσει με την προγραμματισμένη αντίδρασή της στις 10 Φεβρουαρίου, ο αντίκτυπος θα είναι σημαντικός. Ας δούμε αναλυτικά τους πέντε τρόπους με τους οποίους, όπως εξηγεί το BBC, η Κίνα θα προχωρήσει σε αντίποινα.

Άνθρακας, πετρέλαιο και φυσικό αέριο

Ως μέρος των αντιμέτρων της απέναντι στους δασμούς του Ντόναλντ Τραμπ, η Κίνα ανακοίνωσε νέους φόρους στις εισαγωγές ύψους 10% στον αμερικανικό άνθρακα και το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), καθώς και έναν δασμό 15% στο αργό πετρέλαιο.

Η απόφαση του Πεκίνου σημαίνει ότι οι εταιρείες που επιθυμούν να εισάγουν ορυκτά καύσιμα από τις ΗΠΑ θα πρέπει να πληρώσουν αυτούς τους φόρους.

Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας άνθρακα παγκοσμίως, αλλά η κύρια προμήθειά της προέρχεται από την Ινδονησία, ενώ η Ρωσία, η Αυστραλία και η Μογγολία συγκαταλέγονται επίσης στους προμηθευτές της.

Όσον αφορά το LNG, η Κίνα έχει αυξήσει τις εισαγωγές της από τις ΗΠΑ, σχεδόν διπλασιάζοντας τις ποσότητες σε σύγκριση με το 2018, σύμφωνα με τα κινεζικά τελωνειακά δεδομένα. Ωστόσο, το συνολικό εμπόριο ορυκτών καυσίμων με τις ΗΠΑ παραμένει περιορισμένο. Το 2023, οι εισαγωγές αμερικανικού αργού πετρελαίου αντιπροσώπευαν μόλις το 1,7% της συνολικής ποσότητας που προμηθεύτηκε η Κίνα από το εξωτερικό, γεγονός που υποδηλώνει ότι η οικονομία της δεν εξαρτάται από τις ΗΠΑ και, συνεπώς, ο αντίκτυπος των δασμών θα είναι περιορισμένος.

Η Ρεμπέκα Χάρντινγκ, οικονομολόγος και διευθύνουσα σύμβουλος του think tank Centre for Economic Security, σημειώνει ότι η Κίνα μπορεί εύκολα να αυξήσει τις προμήθειες από τη Ρωσία, από την οποία ήδη αγοράζει πετρέλαιο σε χαμηλότερες τιμές, καθώς το Κρεμλίνο επιδιώκει να χρηματοδοτήσει τον πόλεμό του.

Από την άλλη πλευρά, οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας LNG στον κόσμο και διαθέτουν πληθώρα εναλλακτικών αγορών, με κυριότερους πελάτες το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Γεωργικά μηχανήματα, pick-up trucks και μεγάλα αυτοκίνητα

Εκτός από τα καύσιμα, η Κίνα επέβαλε δασμό 10% στα γεωργικά μηχανήματα, τα pick-up trucks και ορισμένα μεγάλα αυτοκίνητα.

Ωστόσο, η Κίνα δεν αποτελεί σημαντική αγορά για τα αμερικανικά pick-up trucks, καθώς η πλειονότητα των αυτοκινήτων που εισάγει προέρχεται από την Ευρώπη και την Ιαπωνία. Έτσι, ο συγκεκριμένος δασμός, αν και στοχευμένος, δεν αναμένεται να επηρεάσει ιδιαίτερα τους καταναλωτές.

Τα τελευταία χρόνια, η Κίνα έχει επενδύσει σημαντικά στον τομέα των γεωργικών μηχανημάτων, στοχεύοντας στην ενίσχυση της παραγωγής και τη μείωση της εξάρτησής της από εισαγωγές, με σκοπό την ενίσχυση της επισιτιστικής ασφάλειας. Η επιβολή δασμών σε αυτόν τον τομέα φαίνεται να αποτελεί μια επιπλέον κίνηση προς την ενίσχυση της εγχώριας βιομηχανίας.

Ο Τζούλιαν Έβανς-Πρίτσαρντ, επικεφαλής οικονομολόγος για την Κίνα στην Capital Economics, δήλωσε ότι τα συνολικά μέτρα δασμών που επιβλήθηκαν είναι «σχετικά ήπια, τουλάχιστον σε σύγκριση με τις κινήσεις των ΗΠΑ».

Σύμφωνα με τον ίδιο, τα προϊόντα στα οποία στοχεύει η Κίνα αντιστοιχούν σε περίπου 20 δισεκατομμύρια δολάρια σε ετήσιες εισαγωγές, δηλαδή μόλις το 12% των συνολικών εισαγωγών της Κίνας από τις ΗΠΑ.

«Αυτό απέχει πολύ από τα πάνω από 450 δισεκατομμύρια δολάρια σε κινεζικά προϊόντα που στοχεύουν οι ΗΠΑ», σχολίασε, επισημαίνοντας ότι το Πεκίνο έχει «διαμορφώσει προσεκτικά την απάντησή του ώστε να στείλει ένα μήνυμα στις ΗΠΑ [και στο εσωτερικό κοινό] χωρίς να προκαλέσει υπερβολική ζημιά».

Έρευνα και κατά της Google από την Κίνα

Παράλληλα με τoυς δασμούς, οι κινεζικές αρχές ανακοίνωσαν και άλλες ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης μιας αντιμονοπωλιακής έρευνας σε βάρος της αμερικανικής τεχνολογικής εταιρείας Google.

Δεν είναι σαφές τι θα περιλαμβάνει η έρευνα, αλλά, ας θυμηθούμε ότι οι υπηρεσίες αναζήτησης της Google έχουν αποκλειστεί στην Κίνα από το 2010.

Η εταιρεία εξακολουθεί να διατηρεί περιορισμένη επιχειρηματική παρουσία στη χώρα, προσφέροντας εφαρμογές και παιχνίδια μέσω συνεργασιών με τοπικούς προγραμματιστές. Ωστόσο, η κινεζική αγορά αντιπροσωπεύει μόλις το 1% των παγκόσμιων πωλήσεων της Google, γεγονός που υποδηλώνει ότι αν η εταιρεία διέκοπτε πλήρως τη δραστηριότητά της εκεί, δεν θα είχε σημαντικό οικονομικό πλήγμα.

Calvin Klein και Tommy Hilfiger στη λίστα των “αναξιόπιστων”

Εκτός από την Google, η Κίνα έλαβε και άλλα μέτρα εναντίον αμερικανικών εταιρειών, προσθέτοντας την Calvin Klein στη λίστα των «αναξιόπιστων οντοτήτων».

Η Κίνα προσέθεσε την αμερικανική εταιρεία PVH, η οποία κατέχει τις Calvin Klein και Tommy Hilfiger, στη λεγόμενη «λίστα αναξιόπιστων οντοτήτων», κατηγορώντας την για «διακριτικά μέτρα εναντίον κινεζικών επιχειρήσεων».

Η λίστα, στην οποία περιλαμβάνονται και άλλες αμερικανικές εταιρείες, δημιουργήθηκε το 2020 από το Πεκίνο εν μέσω της κλιμάκωσης των εμπορικών εντάσεων.

Η ένταξη στη λίστα αυτή θα δυσκολέψει τις Calvin Klein και Tommy Hilfiger στη δραστηριοποίησή τους στην Κίνα, καθώς μπορεί να αντιμετωπίσουν κυρώσεις, όπως πρόστιμα και ανάκληση των αδειών εργασίας των ξένων εργαζομένων τους.

Επιπλέον, οι ρυθμιστικές αρχές της Κίνας αναμένεται να διεξάγουν επιτόπιους ελέγχους στις εγκαταστάσεις τους, σύμφωνα με τον Αντρέας Σότερ, καθηγητή διεθνών επιχειρήσεων στο Western University του Οντάριο, Καναδά.

Οι ΗΠΑ διαθέτουν τη δική τους «λίστα οντοτήτων», η οποία απαγορεύει σε ορισμένους οργανισμούς να αγοράζουν προϊόντα από αμερικανικές εταιρείες χωρίς έγκριση της Ουάσινγκτον.

«Η Κίνα αντεπιτίθεται με τον ίδιο τρόπο που ο Τραμπ κατηγορεί τις κινεζικές εταιρείες. Αυτό αποτελεί μέρος της αποσύνδεσης ΗΠΑ-Κίνας, που προωθείται από την Ουάσινγκτον», πρόσθεσε ο καθηγητής Σότερ.

Η Κίνα ξεκίνησε έρευνα εναντίον της Calvin Klein σχετικά με τη χρήση βαμβακιού από το Σιντζιάνγκ, εν μέσω των συνεχιζόμενων εντάσεων για τις δυτικές κυρώσεις κατά της Κίνας για ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Έλεγχοι εξαγωγών σε σπάνια μέταλλα στην Κίνα

Πέρα από τους δασμούς στις εισαγωγές προϊόντων από το εξωτερικό, η Κίνα ανακοίνωσε και περιορισμούς στις εξαγωγές 25 σπάνιων μετάλλων.

Ορισμένα από αυτά τα μέταλλα είναι κρίσιμα για την παραγωγή ηλεκτρονικών προϊόντων και στρατιωτικού εξοπλισμού.

Η Κίνα έχει αναπτύξει εξειδίκευση στη διαδικασία επεξεργασίας σπάνιων μετάλλων και παράγει σχεδόν το 90% της παγκόσμιας παραγωγής επεξεργασμένων σπάνιων μετάλλων.

Η λίστα των περιορισμένων εξαγωγών περιλαμβάνει το βολφράμιο, ένα δυσεύρετο μέταλλο που είναι απαραίτητο για τη βιομηχανία της αεροδιαστημικής τεχνολογίας.

Ωστόσο, ο Τζούλιαν Έβανς-Πρίτσαρντ από την Capital Economics σημείωσε ότι οι κινεζικοί περιορισμοί δεν στοχεύουν τα κρίσιμα μέταλλα που η Κίνα εισάγει από τις ΗΠΑ, τα οποία χρησιμοποιούνται στην παραγωγή προηγμένων ημιαγωγών, φαρμάκων και εξοπλισμού αεροδιαστημικής τεχνολογίας.

Η εμπειρία από προηγούμενους γύρους εμπορικών περιορισμών δείχνει ότι οι εξαγωγές θα μειωθούν απότομα, καθώς οι εταιρείες θα χρειαστεί να αποκτήσουν νέες άδειες εξαγωγής – μια διαδικασία που διαρκεί αρκετές εβδομάδες.

Όσον αφορά τις πιθανές επιπτώσεις των κινεζικών περιορισμών, οι ΗΠΑ φαίνεται πως έχουν ήδη εναλλακτικό σχέδιο.

Τη Δευτέρα, ο Ντόναλντ Τραμπ δήλωσε ότι θέλει η Ουκρανία να εγγυηθεί την προμήθεια περισσότερων σπάνιων μετάλλων στις ΗΠΑ, ως αντάλλαγμα για οικονομική βοήθεια ύψους 300 δισεκατομμυρίων δολαρίων στη μάχη της κατά της Ρωσίας.

Η ΕΕ επιδιώκει γρήγορες διαβουλεύσεις με τις ΗΠΑ στο φόντο των δασμών

Από την πλευρά της η Ευρωπαϊκή Ένωση θέλει να ξεκινήσει άμεσα συνομιλίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες σχετικά με τους δασμούς που σχεδιάζει να επιβάλει ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, δήλωσε την Τρίτη ο επικεφαλής εμπορικής πολιτικής της ΕΕ, Μάρος Σέφτσοβιτς, σύμφωνα με το Reuters.

Παράλληλα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προέβλεψε ότι οι διαπραγματεύσεις με την Ουάσινγκτον θα είναι δύσκολες.

Μιλώντας σε συνάντηση υπουργών της ΕΕ, ο Σέφτσοβιτς τόνισε ότι επιδιώκει «πρώιμη εμπλοκή» στις συνομιλίες και αναμένει την επιβεβαίωση των διορισμών του Τραμπ για τη θέση του υπουργού Εμπορίου, όπου προτείνεται ο χρηματοδότης Χάουαρντ Λάτνικ, καθώς και του νέου Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ, Τζέιμισον Γκριρ.

«Είμαστε έτοιμοι να εμπλακούμε άμεσα και ελπίζουμε ότι, μέσω αυτού θα μπορέσουμε να αποφύγουμε μέτρα που θα προκαλούσαν μεγάλη αναστάτωση στη σημαντικότερη εμπορική και επενδυτική σχέση στον πλανήτη», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Μάρος Σέφτσοβιτς.

Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τόνισε ότι προτεραιότητα είναι η συνεργασία σε τομείς όπου τα συμφέροντα ΕΕ και ΗΠΑ συγκλίνουν, όπως οι κρίσιμες εφοδιαστικές αλυσίδες και οι αναδυόμενες τεχνολογίες, προσθέτοντας ότι η ΕΕ είναι έτοιμη για σκληρές διαπραγματεύσεις.