Οι σαρωτικοί δασμοί Τραμπ “κατακρημνίζουν” τις αγορές – Νέες απειλές κατά Κίνας

Οι σαρωτικοί δασμοί του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, κλόνισαν και πάλι τις παγκόσμιες αγορές τη Δευτέρα (07/04), μετά την ανακοίνωσή του ότι οι ξένες κυβερνήσεις θα πρέπει να πληρώσουν «πολλά χρήματα» για να αφαιρεθούν οι δασμοί. Oι μετοχές των ΗΠΑ γνώρισαν προσωρινή άνοδο λόγω υπονοούμενων για αναστολή, αλλά γρήγορα επέστρεψαν σε πτωτική πορεία.

Οι ασιατικές και ευρωπαϊκές μετοχές κατέρρευσαν και οι τιμές του πετρελαίου έπεσαν απότομα, καθώς οι επενδυτές ανησυχούσαν ότι οι δασμοί, τους οποίους ο Τραμπ παρομοίασε με «φάρμακο για να διορθώσουν κάτι» το Σαββατοκύριακο, θα μπορούσαν, σύμφωνα με το Reuters, να οδηγήσουν σε υψηλότερες τιμές, ασθενέστερη ζήτηση και ενδεχομένως σε μια παγκόσμια ύφεση.

Τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια έκλεισαν με μεγάλη πτώση και την Δευτέρα (7/4) για τρίτη συνεχόμενη συνεδρίαση, με τον δείκτη CAC 40 του Χρηματιστηρίου του Παρισιού να κλείνει στις 6.927,12 μονάδες, με πτώση 347,83 μονάδων ή -4,78% – τη μεγαλύτερη από τον Μάρτιο του 2022. Ο δείκτης FTSE 100 στο Χρηματιστήριο του Λονδίνου έκλεισε στις 7.702,08 μονάδες, μειωμένος κατά 352,90 μονάδες ή -4,38%. Το Χρηματιστήριο της Φρανκφούρτης έκλεισε επίσης με πτώση 4,1%, του Μιλάνου υποχώρησε κατά 5,18% και της Ζυρίχης κατά 5,16%.

Ισχυρό ήταν το σοκ και για το Χρηματηστήριο Αθηνών, με την εγχώρια αγορά να μηδενίζει τα υψηλά κέρδη που κατέγραφε από τις αρχές του 2025, ενώ η συνολική κεφαλαιοποίηση μειώθηκε κατά 7,93 δισ. ευρώ σε σχέση με την Παρασκευή. Στις τρεις τελευταίες συνεδριάσεις έχουν «χαθεί» 14,985 δισ. ευρώ από τη χρηματιστηριακή αξία της αγοράς.

Οι μετοχές των ΗΠΑ αρχικά κατέρρευσαν, ενώ στη συνέχεια ανέκαμψαν προσωρινά, καθώς ο σύμβουλος του Λευκού Οίκου Κέβιν Χάσετ δήλωσε σύμφωνα με το CNBC ότι ο Τραμπ εξετάζει μια αναστολή δασμών για 90 ημέρες για όλες τις χώρες εκτός από την Κίνα. Στη συνέχεια, οι μετοχές υποχώρησαν ξανά, όταν ο σταθμός ανέφερε ότι η δήλωση για αναστολή ήταν «ψευδής είδηση», σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία έχει διχαστεί σχετικά με το πόσο έντονα να αντιδράσει απέναντι στην Ουάσιγκτον χωρίς να προκαλέσει περισσότερη βλάβη στις δικές της εταιρείες και καταναλωτές, δήλωσε ότι επιθυμεί να διαπραγματευτεί, αλλά είναι επίσης έτοιμη να αντιδράσει. Η Πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανέφερε ότι η ΕΕ είχε προσφέρει στον Τραμπ «μηδενικούς δασμούς για μηδενικούς δασμούς» στα βιομηχανικά αγαθά.

Η Goldman Sachs αύξησε τις πιθανότητες για μια ύφεση στις ΗΠΑ στο 45% εντός των επόμενων 12 μηνών, ακολουθώντας άλλες επενδυτικές τράπεζες που αναθεώρησαν τις προβλέψεις τους. Οικονομολόγοι της JPMorgan εκτιμούν τώρα ότι οι δασμοί θα οδηγήσουν την αμερικανική οικονομία σε συρρίκνωση 0,3%, από την αρχική εκτίμηση για ανάπτυξη 1,3% του ΑΕΠ.

«Οι άνθρωποι φοβούνται ότι το χειρότερο είναι ακόμα μπροστά. Ανησυχούν για μια κατάρρευση της αγοράς», δήλωσε ο Ρόμπερτ Παύλικ, ανώτερος διαχειριστής χαρτοφυλακίου στην Dakota Wealth Management στο Κονέκτικατ. «Ανησυχούν για το τι ακολουθεί – μια ύφεση εδώ στο εσωτερικό και στη συνέχεια παγκοσμίως, οδηγώντας σε μια πιθανή κατάθλιψη.»

Απειλές για επιπλέον δασμούς στην Κίνα

Ο Τραμπ από την πλευρά του, δεν είχε δείξει καμία πρόθεση χαλάρωσης της πολιτικής του γύρω από τους δασμούς νωρίτερα τη Δευτέρα και επιτέθηκε ξανά στην Κίνα για τους δασμούς που επέβαλε σε αντίποινα και επαναλαμβάνοντας την έκκληση για μείωση των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν την ευκαιρία να κάνουν κάτι που έπρεπε να είχε γίνει ΠΟΛΛΑ ΧΡΟΝΙΑ ΠΡΙΝ. Μην είστε αδύναμοι! Μην είστε χαζοί!» έγραψε στα social media.

Λίγο αργότερα, προχώρησε σε νέες απειλές, λέγοντας ότι θα «επιβάλει πρόσθετους δασμούς στην Κίνα 50%», εκτός και αν το Πεκίνο αποσύρει τα αντίποινα για τους δασμούς 34% στα αμερικανικά αγαθά.

«Εάν η Κίνα δεν αποσύρει την αύξηση κατά 34% πάνω από τις ήδη μακροπρόθεσμες εμπορικές καταχρήσεις της μέχρι αύριο, 8 Απριλίου 2025, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιβάλουν πρόσθετους δασμούς στην Κίνα 50%, με ισχύ από τις 9 Απριλίου», έγραψε ο Τραμπ σε ανάρτησή του στο Truth Social.

Ο αμερικανός πρόεδρος προειδοποίησε επίσης ότι «όλες οι συνομιλίες με την Κίνα σχετικά με τις συναντήσεις που ζητήθηκαν μαζί μας θα τερματιστούν!».

Στη δήλωση αυτή ήρθε να προστεθεί και μια ακόμη, αυτή τη φορά από τον Λευκό Οίκο στο Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP), ο οποίος ανέφερε πως οι αμερικανικοί δασμοί στα κινεζικά προϊόντα θα φθάσουν το 104% συνολικά, εάν το Πεκίνο διατηρήσει τα αντίμετρά του στην επίθεση δασμών του Ντόναλντ Τραμπ.

Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, στα κινεζικά προϊόντα θα επιβληθούν επιπλέον δασμοί ύψους 104% κατά την είσοδό τους στην αμερικανική επικράτεια, εάν ο Ντόναλντ Τραμπ υλοποιήσει την τελευταία του απειλή (επιπλέον δασμοί ύψους 50%), λαμβάνοντας υπόψη το άθροισμα των δασμών που ανακοίνωσε ο επικεφαλής του αμερικανικού κράτους μετά την επιστροφή του στην εξουσία τον Ιανουάριο.

Ο Τραμπ εμφανίζεται αδιάφορος μπροστά στις επιπτώσεις των δασμών

Εν τω μεταξύ, μιλώντας στους δημοσιογράφους νωρίτερα μέσα στο Air Force One την Κυριακή, φάνηκε να αποκλείει τις ζημιές που έχουν εξαφανίσει τρισεκατομμύρια δολάρια από τις παγκόσμιες χρηματαγορές.

«Δεν θέλω να πάει τίποτα προς τα κάτω. Αλλά μερικές φορές πρέπει να πάρεις φάρμακο για να διορθώσεις κάτι», είπε καθώς επέστρεφε από ένα Σαββατοκύριακο γκολφ στη Φλόριντα.

Καθώς ο κύκλος του Τραμπ αντέτεινε στους επικριτές του, ο σύμβουλος εμπορίου του Λευκού Οίκου, Πίτερ Ναβάρο, δήλωσε ότι η συζήτηση για ύφεση ήταν «ανόητη».

Ο Χάσετ, διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου, σε μια ξεχωριστή δήλωση, είπε ότι ο Τραμπ είχε μιλήσει με παγκόσμιους ηγέτες όλο το Σαββατοκύριακο και θα ακούσει προτάσεις για μεγάλες συμφωνίες.

«Επικεντρώνεται σε κάτι που γνωρίζει ότι λειτουργεί και θα συνεχίσει να το κάνει», είπε στο Fox News. «Αλλά θα ακούσει επίσης τους εμπορικούς μας εταίρους, και αν αυτοί έρθουν σε εμάς με πραγματικά σπουδαίες συμφωνίες που θα ωφελήσουν την αμερικανική βιομηχανία και τους Αμερικανούς αγρότες, είμαι σίγουρος ότι θα ακούσει.»

Η ανακοίνωση για τους δασμούς έχει προκαλέσει τόσο την απορία όσο και την καταδίκη άλλων ηγετών και έχει προκαλέσει την αντεπίθεση της Κίνας, της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου, η οποία χαρακτήρισε τη συμπεριφορά του Τραμπ ως «οικονομικό εκφοβισμό».

Μετά την κατακόρυφη πτώση των μετοχών στην Κίνα και το Χονγκ Κονγκ τη Δευτέρα, το κρατικό ταμείο της Κίνας επενέβη για να προσπαθήσει να σταθεροποιήσει την αγορά.

Οι μετοχές στην Ταϊβάν κατακρημνίστηκαν σχεδόν 10% – η μεγαλύτερη ημερήσια ποσοστιαία πτώση στην ιστορία.

Η ηγεσία της Γουόλ Στριτ εξέδωσε προειδοποιήσεις για τους δασμούς των ΗΠΑ, με τον CEO της JPMorgan Chase, Τζέιμι Ντίμον, να δηλώνει ότι αυτοί μπορεί να έχουν μόνιμες αρνητικές συνέπειες, ενώ ο διαχειριστής κεφαλαίων, Μπιλ Άκμαν, είπε ότι θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έναν «οικονομικό πυρηνικό χειμώνα».

Ο Έλον Μασκ, ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο και στενός σύμμαχος του Τραμπ στον αγώνα για μείωση των κυβερνητικών δαπανών, δήλωσε το Σάββατο ότι ελπίζει να δει μηδενικούς δασμούς μεταξύ των ΗΠΑ και της Ευρώπης. Τη Δευτέρα ανάρτησε στα social media ένα βίντεο του οικονομολόγου Μίλτον Φρίντμαν που επαινεί τα πλεονεκτήματα του διεθνούς εμπορικού συστήματος.

Διαπραγματευτική τακτική ή νέο καθεστώς;

Επενδυτές και πολιτικοί ηγέτες έχουν δυσκολευτεί να κατανοήσουν αν οι δασμοί του Τραμπ είναι μέρος ενός μόνιμου νέου καθεστώτος ή αν αποτελούν μια διαπραγματευτική τακτική για να αποσπάσουν παραχωρήσεις από άλλες χώρες.

«Είμαστε έτοιμοι να διαπραγματευτούμε με τις ΗΠΑ. Πράγματι, έχουμε προσφέρει μηδενικούς δασμούς για βιομηχανικά αγαθά, όπως έχουμε πετύχει με πολλούς άλλους εμπορικούς εταίρους» δήλωσε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν από την ΕΕ.

Μερικοί στην ΕΕ ανησυχούν ότι μια σφοδρή αντίδραση κινδυνεύει να προκαλέσει ακόμα μεγαλύτερες αντιδράσεις στους Ευρωπαίους εξαγωγείς, από το γαλλικό κονιάκ και το ιταλικό κρασί μέχρι τα γερμανικά αυτοκίνητα.

Ένδειξη ότι οι εταιρείες στη Γερμανία και αλλού παλεύουν με τις συνέπειες αποτελεί το ότι η Audi της Volkswagen καθυστερεί τα αυτοκίνητα που έφτασαν σε αμερικανικά λιμάνια μετά τις 2 Απριλίου λόγω του νέου δασμού 25% στα αυτοκίνητα. Η προμηθεύτρια εξαρτημάτων αεροσκαφών Howmet Aerospace μπορεί να αναστείλει κάποιες παραδόσεις εάν επηρεαστούν από τους δασμούς, σύμφωνα με επιστολή που είδε το Reuters.

Ο Πρωθυπουργός Σιγκερού Ισίμπα της Ιαπωνίας, ένας από τους στενότερους συμμάχους της Ουάσιγκτον στην Ασία, είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τραμπ για να πιέσει για μια συμφωνία και δήλωσε ότι θα επισκεφτεί την Ουάσιγκτον όταν παρουσιαστεί η κατάλληλη στιγμή.

Οι επενδυτές στοιχηματίζουν τώρα ότι ο αυξανόμενος κίνδυνος ύφεσης θα μπορούσε να οδηγήσει την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ σε μείωση των επιτοκίων το επόμενο μήνα. Ωστόσο, ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, έχει δηλώσει μέχρι στιγμής ότι δεν βιάζεται.

Ορισμένες κυβερνήσεις στην Ασία έχουν ήδη στείλει σήματα προθυμίας να συνεργαστούν με τις ΗΠΑ για να αποφύγουν τους δασμούς.

Ο Πρόεδρος της Ταϊβάν, Λάι Τσινγκ-τε, την Κυριακή πρότεινε μηδενικούς δασμούς ως βάση για τις συνομιλίες, ενώ αξιωματούχος της ινδικής κυβέρνησης δήλωσε ότι το Νέο Δελχί δεν προγραμματίζει να αντιδράσει.