ΟΗΕ: Εγκρίθηκε το ψήφισμα για τη σφαγή της Σρεμπρένιτσα – Αντιδράσεις από τη Σερβία

Εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών η διακήρυξη που κατέθεσαν η Γερμανία και η Ρουάντα για να ανακηρυχτεί η 11η Ιουλίου παγκόσμια ημέρα μνήμης της γενοκτονίας στη Σρεμπρένιτσα, παρά τις έντονες αντιδράσεις στην Σερβία, το Μαυροβούνιο και την Σερβική Δημοκρατία της Βοσνίας (Republika Srpska).

Η ψηφοφορία στη Γενική Συνέλευση των 193 μελών ήταν 84-19 με 68 κράτη να απέχουν, μεταξύ αυτών η Ελλάδα και η Κύπρος, γεγονός που αντικατοπτρίζει τις ανησυχίες πολλών χωρών σχετικά με το αντίκτυπο της ψηφοφορίας στις προσπάθειες συμφιλίωσης στη βαθιά διαιρεμένη Βοσνία.

Το ψήφισμα ορίζει την 11η Ιουλίου ως “Διεθνή Ημέρα Προβληματισμού και Μνήμης για τη Γενοκτονία της Σρεμπρένιτσα το 1995“, η οποία θα γιορτάζεται κάθε χρόνο, αρχής γενομένης από τον Ιούλιο 2024.

Το ψήφισμα, σύμφωνα με όσα μεταδίδει το Associated Press, δεν αναφέρει τους Σέρβους ως υπαίτιους, αλλά αυτό δεν εμπόδισε την έντονη εκστρατεία υπέρ του “όχι” από τον πρόεδρο των Σέρβων της Βοσνίας Μίλοραντ Ντόντικ και τον λαϊκιστή πρόεδρο της χώρας Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ο οποίος είχε μια σερβική σημαία τυλιγμένη στους ώμους του κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας.

Στις 11 Ιουλίου 1995, οι Σέρβοι της Βοσνίας κατέλαβαν μια προστατευόμενη από τον ΟΗΕ ασφαλή περιοχή στη Σρεμπρένιτσα. Χώρισαν τουλάχιστον 8.000 μουσουλμάνους Βόσνιους άνδρες και αγόρια από τις συζύγους, τις μητέρες και τις αδελφές τους και τους έσφαξαν. Όσοι προσπάθησαν να διαφύγουν κυνηγήθηκαν μέσα στα δάση και στα βουνά γύρω από την πόλη.

Οι δολοφονίες της Σρεμπρένιτσα αποτέλεσαν την αιματηρή κορύφωση του πολέμου της Βοσνίας το 1992-95, ο οποίος ήρθε μετά τη διάσπαση της τότε Γιουγκοσλαβίας και απελευθέρωσε εθνικιστικά πάθη και εδαφικές φιλοδοξίες που έφεραν τους Σέρβους της Βοσνίας αντιμέτωπους με τους δύο άλλους κύριους εθνικούς πληθυσμούς της χώρας, τους Κροάτες και τους μουσουλμάνους Βόσνιους.

Τόσο η Σερβία όσο και οι Σέρβοι της Βοσνίας έχουν αρνηθεί ότι η γενοκτονία συνέβη στη Σρεμπρένιτσα, αν και αυτό έχει διαπιστωθεί από δύο δικαστήρια του ΟΗΕ.

Πριν από την ψηφοφορία, ο Βούτσιτς κάλεσε τα μέλη του ΟΗΕ να ψηφίσουν “όχι”, χαρακτηρίζοντας το ψήφισμα “εξαιρετικά πολιτικοποιημένο”. Προειδοποίησε ότι θα ανοίξει “το κουτί της Πανδώρας“, ότι θα “ανοίξει μόνο παλιές πληγές” και θα δημιουργήσει “πλήρες πολιτικό χάος” όχι μόνο στην περιοχή αλλά και στην αίθουσα της Γενικής Συνέλευσης.

Ο Βούτσιτς επιτέθηκε επίσης έντονα στη Γερμανία για την προσπάθειά της να δώσει “ηθικά μαθήματα” στη διεθνή κοινότητα και στη Σερβία, σημειώνοντας ότι οι Σέρβοι ήταν μεταξύ των “πολύ σπάνιων” αντιναζιστών στη νοτιοανατολική Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και ότι περισσότεροι από ένα εκατομμύριο Σέρβοι σκοτώθηκαν.

Ο Ντόντικ, ο οποίος είναι πρόεδρος της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας, του σερβικού τμήματος της Βοσνίας που περιλαμβάνει περίπου το ήμισυ της επικράτειάς της, δήλωσε την Τετάρτη στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X ότι το ψήφισμα του ΟΗΕ επιβάλλεται στη χώρα από υποστηρικτές των μουσουλμάνων Βόσνιων και ότι θα διασπάσει τη χώρα. Πρότεινε ότι η κυβέρνησή του θα αποσχιστεί από τη Βοσνία εάν το ψήφισμα περάσει.

Ο Ντόντικ έχει εκτοξεύσει αρκετές τέτοιες απειλές στο παρελθόν, προκειμένου να αποσχιστούν τα εδάφη που ελέγχονται από τους Σέρβους από τη Βοσνία και να ενωθούν με τη γειτονική Σερβία. Ο ίδιος και ορισμένοι άλλοι αξιωματούχοι των Σέρβων της Βοσνίας βρίσκονται υπό αμερικανικές και βρετανικές κυρώσεις, εν μέρει επειδή έθεσαν σε κίνδυνο ένα αμερικανικό ειρηνευτικό σχέδιο που τερμάτισε τον πόλεμο στη Βοσνία.