Όλες οι σκοτεινές αλήθειες για την ισπανική γρίπη - Ομοιότητες με το σήμερα

Πόσα εκατομμύρια πέθαναν, πόσα χρόνια κράτησε και ποια ζώα τη μετέδωσαν στον άνθρωπο. Στοιχεία που θυμίζουν απελπιστικά τη σημερινή πανδημία

ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΝΙΑΤΗΣ
09 Απριλίου 2020 16:31

Η ισπανική γρίπη ήταν κάτι πολύ μακρινό, ένα σχεδόν ξεχασμένο γεγονός, καταδικασμένο να ζει για πάντα στη σκιά του τελευταίου χρόνου του Ά Παγκοσμίου Πολέμου, με τον οποίο συνέπεσε. Δυστυχώς, αυτό άλλαξε. Ο κορονοϊός μάς έχει κάνει να θυμηθούμε όλες τις πανδημίες που πέρασε η ανθρωπότητα, και συχνά να ανατρέχουμε και σ’ αυτήν. Ίσως να μην είναι η πιο καταστροφική, αλλά είναι η πιο πρόσφατη. Είναι η πανδημία με την οποία μπορούμε να ταυτίσουμε πιο εύκολα το σήμερα, καθώς συνέβη σε “μοντέρνους καιρούς”.

Τα θύματα που άφησε πίσω της είναι ασύγκριτα περισσότερα με αυτά που αφήνει ο κορονοϊός, όπως θα δεις σε λίγο, στα 13 facts που ακολουθούν. Ωστόσο, έχει κάποια στοιχεία που θυμίζουν απελπιστικά τη σημερινή πανδημία -και αυτό θα το δεις σε λίγο.

Βασικά, τώρα αμέσως:

1. 500 εκατομμύρια άνθρωποι μολύνθηκαν, κάτι που σημαίνει δηλαδή ότι το 1/3 του τότε πληθυσμού παγκοσμίως, αρρώστησε κάποια στιγμή ανάμεσα στο 1918 και 1919.

2. Αν κάτι μας έδειξε η μόλυνση από κορονοϊό του Μπόρις Τζόνσον είναι ότι ο ιός δεν κάνει διακρίσεις και δεν καταλαβαίνει από καρέκλες και αξιώματα, κάτι βέβαια που είχε επιβεβαιωθεί καιι από το μακρινό 1919. Εκείνη τη χρονιά, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Γούντροου Ουίλσον, αρρώστησε καθόσον βρισκόταν στο Παρίσι και έπαιρνε μέρος στη Συνθήκη Ειρήνης που θα τερμάτιζε και τυπικά τον Ά Παγκόσμιο Πόλεμο. Και ο επόμενος όμως Πρόεδρος των ΗΠΑ, ο Φραγκλίνος Ρούζβελτ θα χτυπηθεί από την ισπανική γρίπη.

3. Συνολικά, ο αριθμός των θυμάτων βρίσκεται κάπου ανάμεσα στα 50 με 100 εκατομμύρια, νούμερο σίγουρα σοκαριστικό. Αντιλαμβάνεσαι την επικινδυνότητα εκείνης της γρίπης, όταν διαβάζεις ότι η πιθανότητα που είχε για να πεθάνει ένα άτομο που προσβλήθηκε ήταν της τάξεως του 2.5%.

4. Το 75% των θανάτων συνέβη μόλις μέσα σε 10 εβδομάδες, το φθινόπωρο του ’18.

5. Τον πρώτο χρόνο της πανδημίας, στις ΗΠΑ πέθαναν περίπου 675.000 άτομα, περισσότερα δηλαδή από όσα έχουν πεθάνει εδώ και σαράντα χρόνια από AIDS στην ίδια χώρα.

6. Από τη γρίπη πέθαναν και πολλές διασημότητες της εποχής όπως ήταν ο παίκτης του μπέιζμπολ, Λάρι Σαπέλ, η σταρ του βωβού κινηματογράφου, Μιρτλ Γκονζάλες και η πρώην Πρώτη Κυρία των ΗΠΑ, Ρόουζ Κλίβελαντ.

7. Δεν ξεχώριζε νέους και γέρους. Εκατομμύρια νέοι πέθαναν, ακόμη και μερικές ώρες μετά τα πρώτα συμπτώματα.

8. Μπορεί παγκοσμίως να υιοθετήθηκε η ονομασία ‘ισπανική γρίπη’, όμως αυτή η πανδημία δεν ξεκίνησε από την Ισπανία. Απλώς η ισπανική κυβέρνηση ήταν η πρώτη που μίλησε ανοιχτά για αυτό το θέμα, το γνωστοποίησε, τη στιγμή που οι άλλες χώρες το αποσιωπούσαν. Βλέπεις, βρίσκονταν σε πόλεμο μεταξύ τους και δεν ήθελε η μία χώρα να ξέρει η άλλη ότι έχει χιλιάδες άρρωστους στρατιώτες στις τάξεις της. Η Ισπανία ήταν ουδέτερη.

9. Στην πραγματικότητα, κανείς δεν ξέρει με σιγουριά να πει από ποια χώρα ξεκίνησε η γρίπη. Οι ιστορικοί, οι επιδημιολόγοι, όλοι έχουν από μια θεωρία, αλλά κανείς δεν είναι 100% βέβαιος.

10. Στις ΗΠΑ ειδικά τα στόματα έμειναν για πολύ καιρό κλειστά. Χρειαζόταν να μείνει υψηλό το ηθικό και το φρόνημα του στρατού, δεν μπορούσαν να τους πουν “καταταχθείτε, να κολλήσετε”. Έτσι μόνο στη Φιλαδέλφεια πέθαναν περίπου 13.000 άνθρωποι.

11. Στις ΗΠΑ το υγειονομικό σύστημα πιέστηκε πολύ, βρέθηκε στα όρια της κατάρρευσης και η κυβέρνηση αναγκάστηκε να επιτάξει κτίρια για τους ασθενείς και να προσλάβει καινούργιο προσωπικό. Πολλοί γιατροί και πολλές νοσοκόμες έλειπαν στην Ευρώπη εξαιτίας του πολέμου.

12. Η ‘ισπανική γρίπη’ ήταν ένας ιός συγγενής του H1N1, με τη διαφορά ότι δεν προήλθε από τα γουρούνια, αλλά από τα πουλιά.

13. Η γρίπη χτύπησε τον πλανήτη σε τρία κύματα. Το πρώτο ήρθε την άνοιξη, το δεύτερο τον φθινόπωρο και το τρίτο και τελευταίο τον χειμώνα.