Ομπάμα: Αυτή είναι η καλύτερη εποχή να ζει κανείς

Αυτός ο πρόεδρος των ΗΠΑ θα γραφτεί σίγουρα στην ιστορία ως ένας άνθρωπος διαφορετικός από τους άλλους. Μια προσωπικότητα με λάμψη και χαρίσματα που δεν συναντάμε συχνά σε ηγέτες και δη, αρχηγούς υπερδυνάμεων όπως η Αμερική. Πλησιάζοντας προς το τέλος της θητείας του, πιο ξένοιαστος και χαλαρός, ο Μπαράκ Ομπάμα έχει βαλθεί να αποδείξει την υπεροχή του σε σχέση με τους προκατόχους του (και τους διαδόχους βεβαίως, βεβαίως), κυρίως με την προσέγγισή του στο δημόσιο λόγο, τον προοδευτικό και ελπιδοφόρο λόγο του, αλλά και τις ακομπλεξάριστες εμφανίσεις του. Έχει τραγουδήσει σε εθνική εμβέλεια, έχει πάρει μέρος σε απίστευτες καμπάνιες ώστε να παρακινήσει τον κόσμο να συμμετέχει στην εκλογική διαδικασία, έχει χορέψει, έχει δεχτεί κάθε πρόκληση και την έχει φέρει εις πέρας με αξιοπρέπεια και φινέτσα.

Το περιοδικό WIRED του πρότεινε να αναλάβει τη σύνταξη του τεύχους Νοεμβρίου και εκείνος δέχτηκε, συντάσσοντας ένα editorial που κάποιος θα το χαρακτήριζε και ωδή στην πρόοδο. Μια αναζωογονητική ματιά στον κόσμο που ζούμε, που παρά τις μαύρες του αποχρώσεις, όπως εξηγεί ο πρόεδρος των ΗΠΑ αποτελεί την “καλύτερη εποχή για να ζει κανείς”. Τα παραπάνω σχόλια είναι περιττά. Απλώς διαβάστε το κείμενό του, όπως δημοσιεύτηκε στην ηλεκτρονική έκδοση του WIRED.

“Όταν το WIRED μου ζήτησε να αναλάβω τη σύνταξη του τεύχους Νοεμβρίου, δεν δίστασα. Ξέρω πως βρισκόμαστε στον πυρετό της προεκλογικής περιόδου και τυγχάνει να έχω μια δουλειά που με απασχολεί αρκετό χρόνο. Όμως όταν μου παρουσιάζεται η ευκαιρία ενός διαπλαντητικού ταξιδιού ή μιας εις βάθους συζήτησης για την τεχνητή νοημοσύνη, θα δηλώσω ‘παρών’. Λατρεύω αυτόν τον τομέα. Πάντοτε τον λάτρευα. Η αγαπημένη μου ταινία από το περασμένο διάστημα ήταν “Ο Αρειανός” (The Martian, με τον Matt Damon). Φυσικά, είμαι προακατειλλημένος να λατρεύω κάθε ταινία όπου οι Αμερικανοί αψηφούν τις πιθανότητες και εμπνέουν τον κόσμο. Αλλά εκείνο που πραγματικά με συνπήρε με αυτή την ταινία είναι το γεγονός πως παρουσιάζει τον τρόπο που οι άνθρωποι – μέσω της ευφυίας, της αφοσίωσης στα δεδομένα και τη λογική και τελικά την πίστη στον εαυτό μας – μπορούν να επιλύσουν επιστημονικά κάθε πρόβλημα.

Είμαι ένας τύπος που μεγάλωσα παρακολουθώντας το Star Trek – και θα έλεγα ψέμματα αν δεν παραδεχόμουν πως αυτή η εκπομπή δεν επέδρασε έστω και στο ελάχιστο την κοσμοθεωρία μου. Αυτό που λάτρεψα στη σειρά ήταν η αισιοδοξία της, η βαθιά πεποίθηση πως οι άνθρωποι αυτού του πλανήτη, με τις διαφορετικές μας καταβολές και τις εξωτερικές μας διαφοροποιήσεις, μπορούμε να χτίσουμε από κοινού ένα καλύτερο αύριο.

Πιστεύω πως μπορούμε να δουλέψουμε μαζί ώστε να κάνουμε μεγάλα πράγματα που αναδεικνύουν το μέλλον των ανθρώπων αυτής της πατρίδας και όλου του κόσμου

Το πιστεύω ακόμη αυτό. Πιστεύω πως μπορούμε να δουλέψουμε μαζί ώστε να κάνουμε μεγάλα πράγματα που αναδεικνύουν το μέλλον των ανθρώπων αυτής της πατρίδας και όλου του κόσμου. Κι αν έχουμε ακόμη δουλειά μέχρι να πιάσουμε ταχύτητες του φωτός, εξακολουθώ να πιστεύω πως η επιστήμη και η τεχνολογία είναι το περιτύλιγμα που επιταχύνει τέτοιες αλλαγές για όλους.

Την επόμενη φορά που θα σας βομβαρδίσουν με ισχυρισμούς πως η χώρα μας είναι καταδικασμένη ή ο κόσμος μας καταστρέφεται, σβήστε τους κυνικούς και τους τρομολάγνους

Και να κάτι ακόμη που πιστεύω: Είμαστε πολύ καλύτερα εξοπλισμένοι να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις από ότι στο παρελθόν. Ξέρω πως αυτό ακούγεται οξύμωρο σε σχέσει όσα ακούμε και βλέπουμε αυτές τις ημέρες στην κακοφωνία των ειδήσεων και των social media. Αλλά την επόμενη φορά που θα σας βομβαρδίσουν με ισχυρισμούς πως η χώρα μας είναι καταδικασμένη ή ο κόσμος μας καταστρέφεται, σβήστε τους κυνικούς και τους τρομολάγνους. Γιατί η αλήθεια είναι, πως αν είχατε να επιλέξετε οποιαδήποτε περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας, θα επιλέγατε αυτήν εδώ. Σε αυτό ακριβώς το μέρος, την Αμερική, εδώ και τώρα.

Ας δούμε όμως τη μεγάλη εικόνα. Υπό το πρίσμα οποιουδήποτε μεγέθους, αυτή η χώρα είναι καλύτερη και ο κόσμος είναι καλύτερος από ότι ήταν πριν από 50 χρόνια, 30 χρόνια ή ακόμη και οκτώ χρόνια. Αφήστε στην άκρη τις αποχρώσεις του sepia των ’50s, μιας εποχής όπου οι γυναίκες και οι μειοψηφίες και οι άνθρωποι με ειδικές ανάγκες αποκλείονταν από μεγάλα κομμάτια της αμερικανικής ζωής. Από το 1983, όταν αποφοίτησα από το σχολείο, οι δείκτες εγκληματικότητας, της εγκυμοσύνης στην εφηβεία και της φτώχειας έχουν όλοι καθοδική πορεία. Το προσδόκιμο ζωής έχει αυξηθεί. Το μερίδιο των Αμερικανών που έχει αποκτήσει τη βασική εκπαίδευση σημειώνει επίσης αύξηση. Δεκάδες εκατομμύρια Αμερικανών απέκτησαν πρόσφατα κοινωνική ασφάλιση. Οι Μαύροι και οι Ισπανόφωνοι ανήλθαν στην ιεραρχία ώστε να ηγούνται επιχειρήσεων και κοινοτήτων. Οι γυναίκες αποτελούν μεγαλύτερο μέρος του εργατικού μας δυναμικού και κερδίζουν περισσότερα χρήματα. Τα κάποτε “ήσυχα” εργοστάσια ζωντανεύουν και πάλι, με τις γραμμές παραγωγής να συνθέτουν τα μέρη μιας εποχής με “καθαρή ενέργεια”.

Μικρότερο μέρος της ανθρωπότητας αντιμετωπίζει τη χρόνια πείνα ή ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Σε σχεδόν 24 χώρες – μεταξύ των οποίων και η δική μας – οι άνθρωποι έχουν την ελευθερία να παντρεύονται όποιον αγαπούν

Και καθώς η Αμερική γινόταν καλύτερη, το ίδιο συνέβαινε και με τον κόσμο. Περισσότερες χώρες γνωρίζουν τη δημοκρατία. Περισσότερα παιδιά πηγαίνουν στο σχολείο. Μικρότερο μέρος της ανθρωπότητας αντιμετωπίζει τη χρόνια πείνα ή ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Σε σχεδόν 24 χώρες – μεταξύ των οποίων και η δική μας – οι άνθρωποι έχουν την ελευθερία να παντρεύονται όποιον αγαπούν. Και τον τελευταίο χρόνο τα έθνη του κόσμου ένωσαν τις δυνάμεις τους για μια πιο κατανοητή συμφωνία στη μάχη για την κλιματική αλλαγή.

Η επιστήμη είναι το όπλο για την καταπολέμηση της όξινης βροχής και της επιδημίας του AIDS. Η Τεχνολογία είναι αυτό που μας επέτρεψε να επικοινωνούμε από την άλλη άκρη των ωκεανών

Αυτού του είδους η πρόοδος δεν έγινε αυτόματα. Συνέβη επειδή οι άνθρωποι οργανώθηκαν και ψήφισαν για καλύτερες προοπτικές. Επειδή οι ηγέτες ενήργησαν έξυπνα, με πολιτικές που κοίταζαν μπροστά. Συνέβη εξαιτίας της διεύρυνσης της προοπτικής των ανθρώπων και των κοινωνιών τους. Όμως αυτή η πρόοδος συνέβη επίσης επειδή αντιμετωπίσαμε όλες τις προκλήσεις. Η επιστήμη είναι το όπλο για την καταπολέμηση της όξινης βροχής και της επιδημίας του AIDS.

Η Τεχνολογία είναι αυτό που μας επέτρεψε να επικοινωνούμε από την άλλη άκρη των ωκεανών και να συμπάσχουμε με τους ανθρώπους όταν ένας τοίχος έπεσε στο Βερολίνο ή μια προσωπικότητα της τηλεόρασης μίλησε για τις σεξουαλικές της προτιμήσεις. Χωρίς το σιτάρι του Norman Borlaug (βραβευμένος με Νόμπελ βιολόγος που θεωρείται ο “πατέρας της πράσινης επανάστασης στις καλλιέργειες”) δεν θα μπορούσαμε να κορέσουμε την πείνα αυτού του κόσμου. Χωρίς τον κώδικα της Grace Hopper (Αμερικανίδα μαθηματικός, ηγέτης στον τομέα ανάπτυξης λογισμικού, από τις «πρωτόγονες» τεχνικές προγραμματισμού στη χρήση και ιδιαίτερα στην ανάπτυξη προηγμένων μεταγλωττιστών), ίσως να αναλύαμε ακόμη τα δεδομένα με μολύβι και στυλό.

Αυτός είναι ο λόγος που είμαι τόσο αισιόδοξος για το μέλλον: η συνεχής σπίθα της επιστημονικής προόδου

Αυτός είναι ο λόγος που είμαι τόσο αισιόδοξος για το μέλλον: η συνεχής σπίθα της επιστημονικής προόδου. Σκέψου τις αλλαγές που είδαμε κατά τη διάρκεια της προεδρικής μου θητείας. Όταν αναλάβαμε, μπήκα στο Λευκό Οίκο με ένα Black-Berry. Σήμερα, διαβάζω τις ενημερώσεις μου σε ένα iPad και εξερευνώ τα εθνικά μας πάρκα με τη χρήση γυαλιών εικονικής πραγματικότητας. Ποιος ξέρει τι είδους αλλαγές επιφυλάσσει το μέλλον για τον επόμενο πρόεδρο και εκείνους που θα ακολουθήσουν;

Αυτός είναι και ο λόγος που επικέντρωσα το τεύχος αυτό στα σύνορα/όρια – ιστορίες και ιδέες για όλα όσα βρίσκονται στον ορίζοντα, για εκείνα που εδράζονται στην άλλη άκρη του ορίου που δεν έχουμε ακόμη ξεπεράσει. Ήθελα να εξερευνήσω πως θα ξεπεράσουμε το σημείο στο οποίο στεκόμαστε σήμερα προκειμένου να χτίσουμε έναν κόσμο ακόμη καλύτερο για όλους – ως άτομα. ως κοινότητες, ως χώρα και ως πλανήτης.

Η αλήθεια είναι ότι αν και κάναμε σημαντική πρόοδο, δεν λείπουν οι προκλήσεις μπροστά μας. Η κλιματική αλλαγή, η οικονομική ανισότητα, η κυβερνοασφάλεια, η τρομοκρατία και η ένοπλη βία, ο καρκίνος, το αλτσχάιμερ και οι ανθεκτική στα αντιβιοτικά ιοί

Η αλήθεια είναι ότι αν και κάναμε σημαντική πρόοδο, δεν λείπουν οι προκλήσεις μπροστά μας. Η κλιματική αλλαγή, η οικονομική ανισότητα, η κυβερνοασφάλεια, η τρομοκρατία και η ένοπλη βία, ο καρκίνος, το αλτσχάιμερ και οι ανθεκτική στα αντιβιοτικά ιοί.

Ακριβώς όπως στο παρελθόν, προκειμένου να περάσουμε αυτά τα εμπόδια θα χρειαστούμε όλους – ηγέτες, δασκάλους και εργάτες, ακτιβιστές, προέδρους και σύντομα ‘πρώην’ προέδρους. Και για επιταχύνουμε αυτή την αλλαγή, έχουμε ανάγκη την επιστήμη. Χρειαζόμαστε ερευνητές και ακαδημαϊκούς και μηχανικούς: προγραμματιστές, χειρουργούς και βοτανολόγους. Και το πιο σημαντικό, δεν έχουμε ανάγκη μόνο τους τύπους του MIT ή του Stanford, αλλά και τη μαμά από τη Βιρτζίνια που δουλεύει ένα 3-D printer, το κορίτσι από τα ανατολικά προάστια του Σικάγο που μαθαίνει γλώσσα προγραμματισμού, τον ονειροπόλο από το Σαν Αντόνιο που αναζητά επενδυτές για τη νέα του εφαρμογή και τον μπαμπά στη βόρεια Ντακότα που μαθαίνει νέες δεξιότητες ώστε να βοηθήσει στην πράσινη επανάσταση.

Να πως θα ξεπεράσουμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε: απελευθερώνοντας τη δύναμη που κρύβεται σε όλους για όλους. Όχι απλά για εκείνους από εμάς που σταθήκαμε τυχεροί, αλλά για όλους

Να πως θα ξεπεράσουμε τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε: απελευθερώνοντας τη δύναμη που κρύβεται σε όλους για όλους. Όχι απλά για εκείνους από εμάς που σταθήκαμε τυχεροί, αλλά για όλους. Αυτό σημαίνει πως δεν θα δημιουργήσουμε απλά τρόπους για πιο γρήγορο ντελίβερι στο κέντρο της πόλης, αλλά και ένα σύστημα που θα διανέμει το πλεονάζων φαγητό σε κοινότητες όπου παιδιά πέφτουν για ύπνο νηστικά. Ότι δεν θα δημιουργήσουμε απλά μια υπηρεσία που “φουλάρει” το αυτοκίνητο με καύσιμα, αλλά θα φτιάξουμε οχήματα που δεν χρειάζονται καθόλου ορυκτά καύσιμα. Δεν θα κάνουμε απλά τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πιο διασκεδαστικά, αλλά θα δρέψουμε τη δύναμή τους με στόχο την αντιμετώπιση των ιδεολογιών της τρομοκρατίας και της διαδικτυακής διάδοσης του μίσους.

Σήμερα χρειαζόμαστε “μεγάλα μυαλά” που θα σκέφτονται “μεγάλα πράγματα’. Σκέψου όπως όταν παρακολουθούσες το Star Trek ή το Star Wars ή τον Αστυνόμο Σαΐνη

Εκείνο που έχει σημασία, είναι πως σήμερα χρειαζόμαστε “μεγάλα μυαλά” που θα σκέφτονται “μεγάλα πράγματα’. Σκέψου όπως όταν παρακολουθούσες το Star Trek ή το Star Wars ή τον Αστυνόμο Σαΐνη. Σκέψου σαν τα παιδιά που συναντώ κάθε χρόνο στον Λευκό Οίκο. Πρέπει να διδάξουμε στα παιδιά μας πως δεν είναι μόνο ο νικητής του Super Bowl που αξίζει τον πανηγυρισμό, αλλά και ο νικητής ενός επιστημονικού διαγωνισμού. Έχω γνωρίσει ανθρώπους που αντιμετωπίζουν τα πάντα, από το να εξολοθρεύουν τον καρκίνο, στη χρήση άλγης για την παραγωγή καθαρής ενέργειας, την διανομή εμβολίων, την κατασκευή μετακινούμενων περιοχών στον κόσμο και όλα αυτά πολύ πριν οποιοσδήποτε από τους παραπάνω αποκτήσει το δικαίωμα ψήφου.

Και όσο γνωρίζω τέτοιους νέους ανθρώπους, δεν μπορώ να μην αναρωτηθώ τι θα ακολουθήσει – τι μπορεί να συμβεί σε έναν επιστημονικό διαγωνισμό σε πέντε ή 20 ή 50 χρόνια; Φαντάζομαι κάποιον μαθητή που μεγαλώνει με τεχνητό πάγκρεας μπροστά στον πρόεδρο – μια ιδέα που εξαλείφει τις λίστες αναμονής για ζωτικά όργανα. Φαντάζομαι κορίτσια που ανακαλύπτουν νέα καύσιμα βασισμένα μόνο στην ηλιακή ενέργεια, το νερό και το διοξείδιο του άνθρακα.

Έναν έφηβο που κάνει τον ακτιβισμό τόσο “κολληματικό” όσο και το twitter. Ένα αγόρι από το Άινταχο που καλλιεργεί πατάτες σε χώμα από την αποικία μας στον Άρη. Και φαντάζομαι κάποιον μελλοντικό πρόεδρο να παρατηρεί τον ουρανό από το Λευκό Οίκο, χρησιμοποιώντας ένα νέο τηλεσκόπιο που εφηύρε κάποιος μαθητής. Καθώς εκείνος κοιτά από τον τηλεσκοπικό φακό, ένα κορίτσι γυρίζει το τηλεσκόπια σε έναν πλανήτη που μόλις ανακάλυψε να περιστρέφεται γύρω από κάποιο αστέρι μακριά στην άκρη του γαλαξία μας. Στη συνέχεια δηλώνει πως δουλεύει σκληρά σε μια άλλη εφεύρεση – μια που θα μας πάει εκεί μια μέρα.

Πρέπει να εξακολουθήσουμε να δίνουμε τροφή στην περιέργεια των παιδιών μας. Πρέπει να συνεχίσουμε να χρηματοδοτούμε επιστημονικές, τεχνολογικές και ιατρικές έρευνες

Αυτές οι στιγμές είναι πιο κοντά από όσο νομίζετε. Η ελπίδα μου είναι πως αυτά τα παιδιά – ίσως κάποια δικά μας παιδιά ή εγγόνια – θα είναι ακόμη πιο περίεργα και δημιουργικά και γεμάτα αυτοπεποίθηση από ότι εμείς σήμερα. Αλλά αυτό εξαρτάται από εμάς. Πρέπει να εξακολουθήσουμε να δίνουμε τροφή στην περιέργεια των παιδιών μας. Πρέπει να συνεχίσουμε να χρηματοδοτούμε επιστημονικές, τεχνολογικές και ιατρικές έρευνες. Και πάνω από όλα πρέπει να αγκαλιάσουμε την πεμπτουσία της αμερικανικής παρόρμησης να ξεπερνάμε νέα όρια και να διευρύνουμε κατά το δυνατό τις αναζητήσεις μας.

Αν το κάνουμε, είμαι αισιόδοξος πως αύριο οι Αμερικανοί θα μπορούν να κοιτάξουν πίσω σε όσα κάναμε – τις ασθένειες που νικήσαμε, τα κοινωνικά προβλήματα που λύσαμε, τον πλανήτη που προστατέψαμε για εκείνους – και όταν τα δουν όλα αυτά, θα δουν απλώς πως η δική τους εποχή είναι η καλύτερη για να ζει κανείς. Και έτσι θα πάρουν μια σελίδα από το βιβλίο μας και θα γράψουν το επόμενο μεγαλειώδες κεφάλαιο της αμερικανικής ιστορίας, με την τόλμη να φτάσουμε εκεί που κανείς δεν έφτασε νωρίτερα.

ΠΗΓΗ WIRED