Όσα γνωρίζουμε για τη συμφωνία Τραμπ – Ζελένσκι για τα ορυκτά της Ουκρανίας

Η συζήτηση γύρω από τη συμφωνία που διαπραγματεύονται οι ΗΠΑ και η Ουκρανία για την εκμετάλλευση των ορυκτών της Ουκρανίας έχει προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον και ανησυχία διεθνώς.

Οι ΗΠΑ επιθυμούν να αποκτήσουν πρόσβαση στους αδιάθετους πόρους της Ουκρανίας, με αντάλλαγμα επενδύσεις και, όπως ελπίζει το Κίεβο, εγγυήσεις ασφαλείας για την προστασία της εθνικής κυριαρχίας της.

Παρά τις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ για τη «μεγάλη συμφωνία», τα λεπτομερή στοιχεία παραμένουν ελλιπή, με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, να εκφράζει επιφυλάξεις και να τονίζει πως η συμφωνία βρίσκεται ακόμα σε πρώιμο στάδιο.

Ποιοι είναι οι βασικοί όροι της συμφωνίας

Το σχέδιο συμφωνίας που έχει διαρρεύσει στο κοινό, σύμφωνα με τα δημοσιεύματα, αφορά τη δημιουργία ενός «ταμείου ανασυγκρότησης», το οποίο θα διαχειρίζονται από κοινού οι κυβερνήσεις της Ουκρανίας και των Ηνωμένων Πολιτειών.

Σύμφωνα με τον Ουκρανό πρωθυπουργό, Ντένις Σμιχάλ, η Ουκρανία θα αποδίδει το 50% των εσόδων από τα μελλοντικά έργα εξόρυξης φυσικών πόρων στο ταμείο, το οποίο θα χρηματοδοτεί νέα αναπτυξιακά έργα.

Σημαντικό είναι το γεγονός ότι η συμφωνία αυτή αφορά αποκλειστικά μελλοντικά έργα και άδειες εκμετάλλευσης, ενώ δεν περιλαμβάνει υφιστάμενα κοιτάσματα, εγκαταστάσεις ή δικαιώματα.

Τι ζητά ο Τραμπ από τη συμφωνία;

Από την πλευρά του, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει πως προσπαθεί να εξασφαλίσει χρήματα για τις ΗΠΑ από τα αποθέματα σπάνιων ορυκτών της Ουκρανίας, χωρίς να έχει διευκρινίσει επακριβώς τι ποσό θα δοθεί ή ποια θα είναι τα ανταλλάγματα για την Ουκρανία.

Χαρακτηριστική ήταν μάλιστα η δήλωσή του ότι “θα προσπαθήσει να πάρει ό,τι μπορεί” προκειμένου να καλυφθεί το οικονομικό “κενό” που έφεραν στις ΗΠΑ οι χρηματοδοτήσεις στο Κίεβο.

Όπως δήλωσε, η συμφωνία δεν θα περιλαμβάνει εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία, κάτι που εντείνει τις ανησυχίες του Κιέβου σχετικά με την προστασία της χώρας από εξωτερικές απειλές, ειδικά μετά την εισβολή της Ρωσίας.

Η Ουκρανία, από την άλλη πλευρά, αρνήθηκε την αρχική πρόταση για ένα ποσοστό 500 δισ. δολαρίων από τα σπάνια μέταλλα της Ουκρανίας, θεωρώντας την ως μία «εκχώρηση» της χώρας.

Ο Τραμπ αντέτεινε ότι η Ουκρανία θα λάβει «350 δισ. δολάρια και στρατιωτικό εξοπλισμό», επαναλαμβάνοντας ισχυρισμούς που έχουν αμφισβητηθεί από διάφορες πηγές, όπως το Ινστιτούτο Κιέλου για την Παγκόσμια Οικονομία, το οποίο υπολογίζει ότι η βοήθεια που έχει δοθεί στην Ουκρανία ανέρχεται περίπου στα 124 δισ. δολάρια.

Οι εγγυήσεις ασφαλείας και το μέλλον της Ουκρανίας

Η πιο σημαντική αβεβαιότητα αφορά τις εγγυήσεις ασφαλείας. Παρά την επιμονή του Κιέβου για την ένταξή τους στη συμφωνία, ο Τραμπ φαίνεται να αποφεύγει να δεσμευτεί για άμεσες εγγυήσεις.

Αν και δήλωσε ότι οι ΗΠΑ «θα εξετάσουν» τη μελλοντική ασφάλεια της Ουκρανίας, είναι σαφές ότι οι τρέχουσες διαπραγματεύσεις επικεντρώνονται κυρίως στις εμπορικές και οικονομικές πτυχές της συμφωνίας.

Ο Ζελένσκι έχει ξεκαθαρίσει ότι η Ουκρανία δεν πρόκειται να δεχτεί να επιστρέψει χρήματα που της έχουν ήδη παραχωρηθεί από τις ΗΠΑ στο παρελθόν, τονίζοντας πως η συμφωνία δεν θα περιλαμβάνει ούτε ένα σεντ επιστροφής χρέους.

Αυτή η διαφωνία όπως γράφει το CNN, δείχνει το ρήγμα στις διαπραγματεύσεις, με την Ουκρανία να ζητά μια συμφωνία που θα ενισχύσει την οικονομία της χωρίς να επηρεάσει την κυριαρχία της.

Τα στρατηγικά ορυκτά της Ουκρανίας

Τα στρατηγικά ορυκτά της Ουκρανίας, όπως γραφίτης, λιθίο, ουράνιο και τιτάνιο, είναι ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια παραγωγή ηλεκτρονικών συσκευών, ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, και στρατιωτικών συστημάτων.

Η Ουκρανία κατέχει μερικά από τα μεγαλύτερα αποθέματα αυτών των ορυκτών, ωστόσο η χώρα δεν έχει ακόμη αναπτύξει πλήρως τον τομέα της εξόρυξης, καθώς τα έργα βρίσκονται κυρίως στη φάση εξερεύνησης και η εξόρυξή τους απαιτεί τεράστιες επενδύσεις και χρόνια ανάπτυξης.

Η Ρωσία, η οποία έχει ήδη στρατηγικές κινήσεις στην περιοχή, αναζητά επίσης πρόσβαση στα ορυκτά της Ουκρανίας, και οι εντάσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας γύρω από το ζήτημα των φυσικών πόρων της Ουκρανίας είναι πολύ πιθανό να επηρεάσουν τις διεθνείς πολιτικές και οικονομικές ισορροπίες.

Η συμφωνία για τα ορυκτά της Ουκρανίας, παρόλο που παρουσιάζεται ως μια σημαντική ευκαιρία για την Ουκρανία και τις ΗΠΑ, εγείρει ερωτήματα για την προστασία της εθνικής κυριαρχίας της Ουκρανίας και τις εγγυήσεις ασφαλείας που θα συνοδεύουν τη συμφωνία. Η απουσία σαφών λεπτομερειών και εγγυήσεων ασφαλείας συνεχίζει να προκαλεί ανησυχία στο Κίεβο, ενώ ο Τραμπ προσπαθεί να επικεντρωθεί στα οικονομικά και εμπορικά οφέλη από αυτή τη συμφωνία, με τις πολιτικές εξελίξεις να παραμένουν αβέβαιες.