Όσκαρ Λάγος Ρίος: Ο άγνωστος ήρωας που έπεσε στο πλευρό του Αγιέντε

Η 11η Σεπτεμβρίου του 1973 είναι συνυφασμένη κυρίως με δύο ονόματα της ιστορίας της Χιλής. Του θύτη Αουγκούστο Πινοτσέτ και του θύματος Σαλβαδόρ Αλιέντε (ή Αγιέντε αν θέλουμε να είμαστε απολύτως τίμιοι ως προς την ισπανική προφορά). Στην πραγματικότητα τόσο οι θύτες (έξαλλοι στρατιωτικοί, ακροδεξιοί παραστρατιωτικοί και αμερικανοί πράκτορες) όσο και τα θύματα (υπερασπιστές του προέδρου, εργάτες, αριστεροί, σοσιαλιστές) ήταν πολύ περισσότερα.

Ευτυχώς, πολύ πριν χάσει τη μάχη με τον κορονοϊό τον Απρίλιο του 2020, ο Λουίς Σεπούλβεδα φρόντισε για τα ανώνυμα θύματα. Φρόντισε να πάρουν στο πάνθεον της ιστορίας και της Χιλής τη θέση που άξιζαν, βάσει της θυσίας τους. Ετσι και αλλιώς, όπως έχει πει και ο μέγιστος Ραφαηλίδης, “η ιστορία πάντα γράφεται από ανθρώπους που είναι αποφασισμένοι να σκοτώσουν ή να σκοτωθούν”.

Προφανώς ο Χιλιανός συγγραφέας δεν θα μπορούσε να τιμήσει το κάθε ένα από τα θύματα ξεχωριστά. Επέλεξε λοιπόν ένα, έναν άνδρα που τον ήξερε καλά, για να τιμήσει στο πρόσωπό του τη θυσία όλων. Και έπραξε εξαιρετικά,

Ο Οσκαρ Λάγος Ρίος, ο ήρωας της ιστορίας του, ήταν μόλις 21 ετών τον Σεπτέμβριο του 1973. Στον ανθό μιας πολλά υποσχόμενης νιότης. Σοσιαλιστής- παρά το νεαρό της ηλικίας του- και εργάτης, ρίχθηκε με μία πρωτοφανή ορμή, δείγμα του χαρακτήρα του, στο έργο της υπεράσπιστης της σοσιαλιστικής προοπτικής της Χιλής υπό την προεδρία του Αγιέντε.

Πρώτα σ’ ένα εργοστάσιο στο Πουέντε Αλτο, μιας εταιρίας με το όνομα COAFRUT. Το εργοστάσιο είχε περάσει στην κατοχή των εργάτων οι οποίοι έδιναν έναν τιτάνιο αγώνα να κρατήσουν ανοιχτή την επιχείρηση. Ο Σεπούλβεδα γνώρισε τον Ρίος όταν διορίστηκε μεσολαβητής στο συγκεκριμένο εργοστάσιο. Ο Ρίος ήταν αυτός που τον καλωσόρισε ανοίγοντας δρόμο μπροστά στους ένοπλους έμπιστους των παλιών αφεντικών που ήθελαν πίσω την “περιουσία” τους. “Καλωσόρισες σύντροφε μεσολαβητή” του είπε.

Στους μήνες που ακολούθησαν ο Σεπούλβεδα κατάλαβε ότι είχε να κάνει με μία ξεχωριστή πάστα ανθρώπου. Την πάστα εκείνη από την οποία φτιάχνονται οι γνήσιοι επαναστάτες. Ο Ρίος, μεγαλύτερος γιος σε μία οικογένεια συνολικά τεσσάρων παιδιών, δούλευε σαν να μην υπήρχε αύριο. Δεν πληρωνόταν. Κανείς δεν πληρωνόταν γιατί τα αφεντικά είχαν αφήσει τρομακτικά χρέη σε προμηθευτές, εταιρία ηλεκτρισμού, κράτος. Δεν τον ένοιαζε. Πίστευε ότι δουλεύοντας με αυταπάρνηση βοηθούσε τη Χιλή να δυναμώσει οικονομικά, άρα και την κυβέρνηση Αγιέντε να σταθεί στα πόδια της κόντρα στη λυσσαλέα αντίδραση.

Το 1973 τα πράγματα είχαν ζορίσει πολύ. Στο εργοστάσιο, όπως και σε άλλους μεγάλους χώρους δουλειάς στην Χιλή, οι εργάτες αναγκάστηκαν να οπλοφορούν. Οι προσπάθειες αποσταθεροποίησης έγιναν καθημερινό φαινόμενο και δεν υπήρχε άλλος τρόπος άμυνας. “Αγνωστοι” επιχείρησαν να μολύνουν μέχρι και το νερό με το οποίο ποτίζονταν χιλιάδες μποστάνια που με τη σειρά τους προμήθευαν με λαχανικά την πρωτεύουσα Σαντιάγο.

Ο ίδιος ο Σεπούλβεδα είχε γίνει μέλος- εκτάκτως- της GAP (Grupo de Amigos Personales), της προσωπικής φρουράς του προέδρου Αγιέντε, κατα την επίσημη επίσκεψη στη Χιλή του Φιδέλ Κάστρο. Οταν τον προέτρεψαν να προτείνει νέα παιδιά για τη φρουρά, εκείνος, με βαριά καρδιά, πρότεινε τον Οσκαρ Λάγος Ρίος.

Ο νεαρός, που ήθελε να γίνει διάσημος πιλότος της Φόρμουλα 1, αποδέχθηκε αμέσως την πρόκληση. Είχε διακριθεί σε όλες τις μάχες που έδωσαν πιο πριν οι εργάτες της COAFRUT για να προστατέψουν τη δουλειά τους από τα νύχια των αρπακτικών της αντίδρασης.

Την αποφράδα, για την ιστορία της Χιλής, ημέρα, την 11η Σεπτεμβρίου του 1973, ο Οσκαρ Λάγος Ρίος βρισκόταν στο πλευρό του Αγιέντε στο Λα Μονέδα, το προεδρικό μέγαρο. Ο πρόεδρος είχε δώσει το ελεύθερο σε όλα τα μέλη της φρουράς του να φύγουν να γλιτώσουν τη ζωή τους. Δεν το έκανε κανείς, φυσικά ούτε ο Ρίος.

Αλλοι είχαν έναν ευτυχισμένο θάνατο. Πέθαναν με το όπλο στο χέρι, όπως και ο πρόεδρος Αγιέντε (ο οποίος φέρεται να αυτοκτόνησε), υπερασπιζόμενοι μέχρι τέλους τη δημοκρατία. Αλλοι, όπως ο Ρίος, έπεσαν στα χέρια των πραξικοπηματικών, των “σκυλιών” του αιμοσταγούς Πινοτσέτ. Βασανίστηκαν φριχτά και εν τέλει τα σώματά τους εξαφανίστηκαν. Ουδείς, μέχρι και σήμερα, γνωρίζει που πετάχθηκε το κορμί του περήφανου Οσκαρ Λάγος Ρίος.

Ο πατέρας του πέθανε με τον καημό ότι δεν έκλαψε το γιο του σε κανονική κηδεία. Η οικογένεια βρέθηκε στη δίνη του κυκλώνα. Απόπειρες ληστείας, προσβολές, ξυλοδαρμοί από “αγνώστους” που φαίνεται ότι δεν μπορούσαν να χωνέψουν ότι ο Ρίος υπερασπίστηκε τον Αγιέντε με ένα καλάσνικοφ και 120 σφαίρες.

Οι καρδιές των ανθρώπων της Χιλής είναι γεμάτες από τέτοιες ιστορίες. Δικαιοσύνη για τους “αγνοούμενους” δεν αποδόθηκε ποτέ. Τα οστά τους δεν βρέθηκαν ποτέ. Ο Πινοτσέτ ουσιαστικά δεν τιμωρήθηκε ποτέ. Οι νεκροί δεν βρήκαν ησυχία ούτε καν στον Αδη. Ποτέ.

Ευτυχώς ο Σεπούλβεδα δεν ξέχασε. Ο Οσκαρ Λάγος Ρίος ήταν “ένας ένοικος στη μνήμη” του. Ετσι τιτλοφορείται το δεύτερο από τα εικοσιδύο άρθρα που περιέχονται στο βιβλίο του “η τρέλα του Πινοτσέτ” που στην Ελλάδα κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Opera σε εξαιρετική μετάφραση του Αχιλλέα Κυριακίδη.

Ο Ρίος γιόρτασε τα 21α γενέθλιά του το 1973 με τούρτα από κρέμα γάλακτος και καρύδα. Ανοιξαν στο σπίτι και ένα μπουκάλι μηλόκρασο. Τώρα θα μοιράζεται με τον Σεπούλβεδα το νέκταρ του. Ως γνωστόν οι θεοί -της ιστορίας- πίνουν μόνο νέκταρ μετά θάνατον.

Ισως πάλι να τραγουδούν και αυτό:

Διαβάστε τις Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο, με την αξιοπιστία και την εγκυρότητα του News247.gr