Ουκρανία: Εκεχειρία και μετά εκλογές θέλει ο Τραμπ

Οι Ηνωμένες Πολιτείες πιέζουν την Ουκρανία να διεξαγάγει εκλογές, πιθανώς μέχρι το τέλος του έτους, εφόσον το Κίεβο μπορέσει να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός με τη Μόσχα τους επόμενους μήνες, δήλωσε αποκλειστικά στο Reuters ο Κιθ Κέλογκ, ο ειδικός απεσταλμένος του Ντόναλντ Τραμπ για την Ουκρανία και τη Ρωσία.

Σε συνέντευξή του, ο Κιθ Κέλογκ δήλωσε ότι οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές της Ουκρανίας, οι οποίες ανεστάλησαν λόγω του πολέμου με τη Ρωσία, «πρέπει να πραγματοποιηθούν». «Οι περισσότερες δημοκρατικές χώρες διεξάγουν εκλογές ακόμα και σε περίοδο πολέμου. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να γίνουν», δήλωσε ο Κέλογκ. «Είναι καλό για τη δημοκρατία. Αυτή είναι η ομορφιά μιας ισχυρής δημοκρατίας, ότι περισσότεροι από ένας άνθρωποι μπορούν να διεκδικήσουν την εξουσία», πρόσθεσε.

Ο Τραμπ και ο Κέλογκ έχουν δηλώσει ότι εργάζονται πάνω σε ένα σχέδιο για να επιτευχθεί συμφωνία τερματισμού του πολέμου εντός των πρώτων μηνών της νέας κυβέρνησης. Ωστόσο, τα στοιχεία για την στρατηγική τους παραμένουν περιορισμένα, με ελάχιστες πληροφορίες για το πώς σκοπεύουν να τερματίσουν τη χειρότερη σύγκρουση στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Επίσης δεν έχουν ξεκαθαρίσει πότε σκοπεύουν να παρουσιάσουν το σχέδιό τους.

Το σχέδιο του Τραμπ βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη και δεν έχουν ληφθεί οριστικές πολιτικές αποφάσεις, αλλά ο Κέλογκ και άλλοι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου συζητούν τις τελευταίες ημέρες την ιδέα να πιέσουν την Ουκρανία να προχωρήσει σε εκλογές ως μέρος μιας πρώτης κατάπαυσης του πυρός με τη Ρωσία, σύμφωνα με πηγές που είναι ενήμερες για αυτές τις συνομιλίες και έναν πρώην Αμερικανό αξιωματούχο που έχει ενημερωθεί για την πρόταση.

Οι αξιωματούχοι της διοίκησης Τραμπ εξετάζουν επίσης το ενδεχόμενο να επιδιώξουν μια αρχική εκεχειρία και στη συνέχεια να διαπραγματευτούν μια πιο μόνιμη συμφωνία, σύμφωνα με τις δύο πηγές. Εάν διεξαχθούν προεδρικές εκλογές στην Ουκρανία, ο εκλεγμένος πρόεδρος θα μπορούσε να αναλάβει την ευθύνη για για τις διαπραγματεύσεις μιας μακροπρόθεσμης συμφωνίας με τη Μόσχα, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.

Βέβαια, δεν είναι σαφές πώς θα υποδεχόταν το Κίεβο μια τέτοια πρόταση. Ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, έχει δηλώσει ότι η Ουκρανία θα μπορούσε να διεξαγάγει εκλογές φέτος μόνο εάν σταματήσει η σύρραξη και υπάρξουν ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας που θα αποτρέψουν τη Ρωσία από το να προχωρήσει σε περαιτέρω τις εχθροπραξίες.

Ωστόσο, Ουκρανοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι η κυβέρνηση Τραμπ δεν έχει καταθέσει ακόμη επίσημο αίτημα να διεξαχθούν εκλογές μέχρι το τέλος του έτους.

Στήσιμο παγίδας

Η πενταετής θητεία του Ζελένσκι υποτίθεται ότι θα έληγε το 2024, αλλά οι προεδρικές και βουλευτικές εκλογές δεν μπορούν να διεξαχθούν υπό τον στρατιωτικό νόμο, που η Ουκρανία επέβαλε τον Φεβρουάριο του 2022.

Η Ουάσινγκτον είχε θέσει το θέμα των εκλογών σε υψηλόβαθμους αξιωματούχους στο γραφείο του Ζελένσκι το 2023 και το 2024, κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Μπάιντεν, σύμφωνα με δύο πρώην ανώτερους Αμερικανούς αξιωματούχους, τονίζοντας ότι οι εκλογές είναι κρίσιμες για τη διατήρηση των διεθνών και δημοκρατικών προτύπων.

Ωστόσο, Ουκρανοί αξιωματούχοι εξέφρασαν τις επιφυλάξεις τους για τη διεξαγωγή εκλογών σε μία τόσο κρίσιμη χρονική περίοδο, λέγοντας στην κυβέρνηση Μπάιντεν ότι αυτό θα μπορούσε να διχάσει την ηγεσία της χώρας και να δώσει ευκαιρία στη Ρωσία να παρέμβει μέσω εκστρατειών παραπληροφόρησης.

Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, απάντησε στην ερώτηση του Reuters λέγοντας ότι η Μόσχα δεν έχει καμία πληροφορία για τις συζητήσεις αυτές ενώ ο Ρώσος αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Ριαμπκόφ, δήλωσε στο πρακτορείο Interfax στις 27 Ιανουαρίου ότι δεν έχουν ξεκινήσει ακόμη άμεσες επαφές μεταξύ της Μόσχας και της κυβέρνησης Τραμπ για το θέμα. Το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών δήλωσε ότι εξακολουθεί να περιμένει από τις ΗΠΑ να εγκρίνουν τον νέο επιλεγμένο πρέσβη της Μόσχας στην Ουάσινγκτον, μια θέση που αυτή τη στιγμή παραμένει κενή.

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν έχει δηλώσει δημόσια ότι δεν θεωρεί τον Ζελένσκι νόμιμο ηγέτη εφόσον δεν έχει ανανεώσει τη λαϊκή του εντολή μέσω εκλογών και ότι ο Ουκρανός πρόεδρος δεν έχει το δικαίωμα να υπογράφει δεσμευτικές συμφωνίες για μια ενδεχόμενη ειρηνευτική συμφωνία. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Πούτιν, ο Ζελένσκι θα μπορούσε να συμμετάσχει σε διαπραγματεύσεις προς το παρόν, εφόσον πρώτα ανακαλέσει ένα διάταγμα του 2022, με το οποίο είχε απαγορεύσει τις συνομιλίες με τη Ρωσία όσο ο Πούτιν παραμένει στην εξουσία.

Σύμφωνα με το Reuters, Ουκρανός αξιωματούχος ανέφερε ότι ο Πούτιν χρησιμοποιεί το θέμα των εκλογών ως ψευδή δικαιολογία για να διαταράξει μελλοντικές ειρηνικές διαπραγματεύσεις. «(Ο Πούτιν) στήνει μια παγίδα, ισχυριζόμενος ότι αν η Ουκρανία δεν διεξαγάγει εκλογές, τότε αργότερα μπορεί να αγνοήσει οποιαδήποτε συμφωνία», δήλωσε ο αξιωματούχος.

Θα μπορούσαν να διεξαχθούν εκλογές στην Ουκρανία το 2025;

Η ουκρανική νομοθεσία απαγορεύει ρητά τη διεξαγωγή προεδρικών και κοινοβουλευτικών εκλογών υπό καθεστώς στρατιωτικού νόμου.

Ένας πρώην Δυτικός αξιωματούχος εξέφρασε ανησυχίες για την πίεση των ΗΠΑ να διεξαχθούν εκλογές στην Ουκρανία, λέγοντας ότι η άρση του στρατιωτικού νόμου θα μπορούσε να επιτρέψει στους επιστρατευμένους στρατιώτες να εγκαταλείψουν το στρατό, να υπάρξει εκροή σκληρού νομίσματος και να οδηγήσει μεγάλο αριθμό ανδρών στρατεύσιμης ηλικίας να «τρέξουν προς τα σύνορα». Θα μπορούσε επίσης να πυροδοτήσει πολιτική αστάθεια, ανέφερε η ίδια πηγή, καθώς θα καθιστούσε τον Ζελένσκι «αποδυναμωμένο ηγέτη», μειώνοντας την εξουσία και την επιρροή του, ενώ θα άνοιγε τον δρόμο σε πιθανούς αντιπάλους του.

Εάν ο Τραμπ πιέσει τον Ζελένσκι να αποδεχθεί τη διεξαγωγή εκλογών, η Ουάσινγκτον ουσιαστικά θα ενίσχυε τις πρόσφατες δηλώσεις του Πούτιν, ο οποίος αμφισβητεί τη νομιμότητα του Ουκρανού ηγέτη, τόνισε ο αξιωματούχος.

Ορισμένοι πρώην Αμερικανοί αξιωματούχοι δηλώνουν επιφυλακτικοί σχετικά με το αν μπορεί να επιτευχθεί ειρηνευτική συμφωνία τους επόμενους μήνες ή αν οι εκλογές θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν το 2025, ιδίως επειδή οι δύο πλευρές φαίνεται να διαφωνούν στο πώς θα μπορούσαν να ξεκινήσουν επίσημες διαπραγματεύσεις.

Το Κρεμλίνο έχει επαναλάβει ότι ο Πούτιν είναι ανοιχτός σε συνομιλίες χωρίς προϋποθέσεις. Ωστόσο, ο Γουίλιαμ Τέιλορ, πρώην Αμερικανός πρέσβης στην Ουκρανία, δήλωσε ότι ο Πούτιν δεν έχει δείξει καμία πρόθεση για σοβαρές διαπραγματεύσεις.

Ο Ζελένσκι επιδιώκει εγγυήσεις ασφαλείας από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη ως μέρος οποιασδήποτε συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης ξένων στρατιωτικών δυνάμεων στις γραμμές του μετώπου για να διασφαλιστεί ότι η Ρωσία θα τηρήσει μία ενδεχόμενη εκεχειρία.