Ουσμάν Καν: Ο Ισλαμιστής που κρύβεται πίσω από την επίθεση στο Λονδίνο

Εννέα χρόνια πριν ο Ουσμάν Καν σκοτώσει δύο ανθρώπους στη Γέφυρα του Λονδίνου, οι βρετανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν υποκλέψει συνομιλίες του, στις οποίες συζητούσε τρόπους χρήσης ενός εγχειριδίου της αλ Κάιντα για την κατασκευή βόμβας, το οποίο είχε αποστηθίσει.

Μαζί με άλλες πληροφορίες των μυστικών υπηρεσιών, το απόσπασμα αυτό συνομιλίας σχετικά με ένα σχέδιο επίθεσης με στόχο το Χρηματιστήριο του Λονδίνου, οδήγησε τις αρχές στη σύλληψη του Καν –ο οποίος τότε ήταν 19 ετών– μαζί με μια ομάδα μεγαλύτερων ηλικιακά προσώπων, στις 20 Δεκεμβρίου 2010.

Καταδικασμένος το 2012 στη μικρότερη ποινή –οκτώ χρόνια φυλάκισης– με την απαίτηση η επιτροπή αποφυλάκισης να αξιολογήσει πριν από την αποφυλάκισή του αν συνιστά κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια, ο Ουσμάν Καν απελευθερώθηκε τελικά τον Δεκέμβριο του 2018 χωρίς να προηγηθεί αυτή η αξιολόγηση.

Την περασμένη Παρασκευή φόρεσε ένα ψεύτικο γιλέκο αυτοκτονίας, οπλίστηκε με μεγάλα κουζινομάχαιρα και εξαπέλυσε επίθεση μέσα στο συνεδριακό κέντρο, όπου πραγματοποιούνταν πρόγραμμα επανένταξης κρατουμένων στη Γέφυρα του Λονδίνου.

Ερχόμενος αντιμέτωπος με κάποια μέλη του ακροατηρίου –ανάμεσά τους και ένας Πολωνός ο οποίος κράδαινε μια προβοσκίδα μονόκερου την οποία είχε ξεκρεμάσει από τον τοίχο της αίθουσας–, ο Καν ακινητοποιήθηκε στο πάτωμα. Τρεις ένοπλοι αστυνομικοί τον περικύκλωσαν. Πυροβόλησαν δύο φορές και έπεσε νεκρός.

“Το πρόσωπο αυτό ήταν γνωστό στις αρχές”, δήλωσε ο ανώτερος αξιωματικός της υπηρεσίας αντιτρομοκρατίας της Βρετανίας, ο Νιλ Μπάσου. “Το σημαντικό τώρα είναι να διακριβώσει η έρευνα πώς πραγματοποίησε αυτή την επίθεση”.

Ακόμη δεν έχει απαντηθεί και το ερώτημα γιατί ο 28χρονος σήμερα Καν προέβη σε αυτήν την ενέργεια.

Το Ισλαμικό Κράτος ανακοίνωσε ότι η επίθεση πραγματοποιήθηκε από έναν από τους μαχητές του ως απάντηση στις εκκλήσεις της οργάνωσης να στοχοποιούνται χώρες, οι οποίες έχουν συμμετάσχει στον συνασπισμό που μάχεται κατά των τζιχαντιστών, σύμφωνα με το πρακτορείο της οργάνωσης Amaq. Η οργάνωση ωστόσο δεν παρείχε κάποιες σχετικές αποδείξεις.

Η Γέφυρα του Λονδίνου υπήρξε θέατρο φονικής επίθεσης και πριν από τις εκλογές του 2017, αλλά οι βρετανικές αρχές έχουν αμφισβητήσει τους ισχυρισμούς της οργάνωσης ότι την επίθεση πραγματοποίησε μέλος της.

Στην επίθεση εκείνη τρεις ένοπλοι έριξαν ένα φορτηγάκι πάνω σε πεζούς προτού μαχαιρώσουν κάποιους άλλους που βρίσκονταν εκεί. Ο απολογισμός ήταν οκτώ νεκροί και πάνω από 48 τραυματίες.

ΕΝΑ ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΤΖΙΧΑΝΤΙΣΤΩΝ

Ο Καν, ένας Βρετανός, η οικογένεια του οποίου κατάγεται από το ελεγχόμενο από το Πακιστάν Κασμίρ, ριζοσπαστικοποιήθηκε από την προπαγάνδα που κυκλοφορούσε στο Ίντερνετ η Αλ Κάιντα στην Αραβική Χερσόνησο και κυρίως ο Άνουαρ αλ-Αουλάκι.

Ο Αουλάκι, τον οποίον οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες είχαν χαρακτηρίσει “επικεφαλής των επιχειρήσεων του εξωτερικού” της πτέρυγας της αλ Κάιντα στην Υεμένη με έντονη παρουσία προώθησης των ισλαμιστικών ιδεών στο διαδίκτυο, σκοτώθηκε από επίθεση της CIA με μη επανδρωμένο σκάφος το 2011.

Ο Καν ανήκε σε μια ομάδα στρατευμένων ισλαμιστών από την αγγλική πόλη Στόουκ, η οποία είχε συνάψει στενές σχέσεις με στρατευμένους ισλαμιστές από το Λονδίνο και από την πρωτεύουσα της Ουαλίας, το Κάρντιφ.

Οι ισλαμιστές από το Λονδίνο και την Ουαλία που συμμετείχαν στη συνωμοσία με τον Καν στόχευαν να τοποθετήσουν μια βόμβα μέσα σε τουαλέτα του Χρηματιστηρίου του Λονδίνου.

Ενώ ο Καν γνώριζε και υποστήριζε τα σχέδιά τους και είχε συζητήσει για σχέδιο επίθεσης σε τοπικές παμπ, ο ίδιος μαζί με την ομάδα ισλαμιστών στο Στόουκ είχαν ένα άλλο σχέδιο στο νου τους: ένα στρατόπεδο δίπλα σε τέμενος στο Κασμίρ για την εκπαίδευση ενόπλων τζιχαντιστών.

“Η ομάδα του Στόουκ ήταν και θεωρούνταν διαπρεπής. Θεωρούσαν εαυτούς πιο σοβαρούς τζιχαντιστές σε σχέση με άλλους”, είχε δηλώσει ο βρετανός δικαστής Άλαν Γουίλκι όταν είχε επιβάλει την ποινή στον Καν το 2012.

Ο Καν σκόπευε να μεταβεί σε αυτό το στρατόπεδο εκπαίδευσης για να τελειοποιήσει τις ικανότητές του — μεταξύ άλλων να εκπαιδευτεί στα πυροβόλα όπλα και να πραγματοποιήσει επιθέσεις στο Κασμίρ.

“Όλοι τους οραματίζονταν ότι στο τέλος μαζί με άλλους τζιχαντιστές θα επέστρεφαν στο Ηνωμένο Βασίλειο εκπαιδευμένοι πλέον και έμπειροι τρομοκράτες, ικανοί να πραγματοποιήσουν τρομοκρατικές ενέργειες σε αυτή τη χώρα”, είπε ο Γουίλκι.

ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟΣΙΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑ;

Όταν επέβαλε την ποινή στον Καν, το 2012, ο Γουίλκι ανακοίνωσε ότι είναι τόσο επικίνδυνος ώστε να του επιβάλει ποινή φυλάκισης οκτώ συναπτών ετών για τη δημόσια ασφάλεια.

“Οι μακροσκελείς καταγεγραμμένες συνομιλίες του Ουσμάν Καν για τη μαντράσα (το στρατόπεδο εκπαίδευσης) και οι απόψεις του σχετικά με αυτό και με την τρομοκρατία είναι εξαιρετικά ενδεικτικές της σοβαρότητας του σκοπού τους”.

Στην πραγματικότητα, η ποινή αποσκοπούσε στο να παραμείνει στη φυλακή όσο θεωρούνταν κίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια και να αποφασίσει η επιτροπή αποφυλάκισης αν θα έπρεπε να απελευθερωθεί.

Έπειτα από έφεση που άσκησε ο Καν επί της πρωτόδικης ποινής του, εφέτες το 2013 ανέτρεψαν την αρχική ποινή που του είχε επιβληθεί και του επέβαλαν ποινή κάθειρξης 16 ετών χωρίς τον προηγούμενο όρο, γεγονός που σήμαινε ότι θα απελευθερωνόταν αφού θα εξέτιε τη μισή ποινή του.

Τότε οι εφέτες είχαν αποφανθεί ότι η επιτροπή αποφυλάκισης θα έπρεπε να εξετάζει αν οι καταδικασθέντες είναι αρκετά ασφαλείς ώστε να αποφυλακίζονται. Αλλά η επιτροπή αποφυλάκισης ανακοίνωσε το Σάββατο ότι δεν συμμετείχε στην απόφαση για την αποφυλάκιση του Καν.

“Η επιτροπή αποφυλάκισης μπορεί να επιβεβαιώσει ότι δεν είχε καμία ανάμειξη στην απελευθέρωση του ατόμου που ταυτοποιήθηκε ως ο δράστης”, ανέφερε η επιτροπή και πρόσθεσε ότι ο Καν “φαίνεται ότι αποφυλακίστηκε αυτόματα υπό όρους (όπως απαιτεί ο νόμος) χωρίς να κληθεί ποτέ να αποφασίσει η επιτροπή”.

Ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, ο οποίος επιδιώκει την επανεκλογή του στις 12 Δεκεμβρίου, δήλωσε ότι είναι σημαντικό να ενισχυθούν οι ποινές που συνδέονται με την τρομοκρατία.

“Δεν έχει νόημα για εμάς, ως κοινωνία, να απελευθερώνουμε πρώιμα ανθρώπους που έχουν καταδικαστεί για τρομοκρατία, για σοβαρά βίαια αδικήματα”, είπε το Σάββατο κατά την επίσκεψή του στον τόπο της επίθεσης.