Pandora Papers: Στη λίστα και 283 Έλληνες – Πώς η Νότια Ντακότα έβαλε τα γυαλιά στην Ελβετία

Τα Pandora Papers συνδέουν περισσότερους από 300 ηγέτες χωρών, πολιτικούς και αξιωματούχους της δημόσιας ζωής σε 91 χώρες και περιοχές, με δραστηριότητες που αφορούν offshore, συγκριτικά με τα Panama Papers. Πληροφορίες θέλουν στη λίστα να υπάρχουν και 283 Έλληνες, κυρίως επιχειρηματίες και δικηγόροι.

Ελληνικό είναι και το όνομα της έκθεσης, εκ των μυθικής Πανδώρας που άνοιξε το πιθάρι -αργότερα καθιερώθηκε ως κουτί- για να αποδεσμεύσει και να σκορπίσει στην ανθρωπότητα όλα τα δεινά και τις ασθένειες, που ήταν κρυμμένα σε αυτό. Εν προκειμένω, οι αποκαλύψεις κάνουν ξεκάθαρο πόσο έχουν διεισδύσει στην παγκόσμια πολιτική οι ασυνήθιστες πρακτικές των offshore και ο μυστικός πλούτος. Ή όπως ανέφερε το International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ) στην αποκάλυψη των στοιχείων “πολλοί από τους ισχυρούς παίκτες θα μπορούσαν να βάλουν ένα τέλος στο offshore σύστημα αντί να επωφελούνται από αυτό -και να αποθηκεύουν περιουσιακά στοιχεία σε κρυφές εταιρίες και καταπιστεύματα, ενώ οι κυβερνήσεις τους κάνουν τα ελάχιστα για να επιβραδύνουν την παγκόσμια ροή παράνομων χρημάτων που κάνουν πιο πλούσιους τους εγκληματίες και εξαθλιώνουν τα έθνη”.

Και όλα αυτά συμβαίνουν ενώ η πανδημία έκαμε μεγαλύτερο το χάσμα μεταξύ των σούπερ έχοντων και των υπολοίπων κατοίκων αυτού του πλανήτη.

Ο όγκος των δεδομένων (σχεδόν 12.000.000 απόρρητα έγγραφα που διατέθηκαν σε ηλεκτρονικούς φακέλους, συνολικού ‘όγκου’ 2.94ΤΒ) ερευνήθηκε επί μια διετία, από περισσότερους από 600 δημοσιογράφους που εργάζονται σε 150 διαφορετικά media-μέλη του ICIJ. Στο επίκεντρο ήταν η ακμή τομέα της βιομηχανίας οικονομικών υπηρεσιών που εξειδικεύεται στο να βοηθά τους εύπορους πελάτες του να αποκρύπτουν τα περιουσιακά τους στοιχεία και να ελαχιστοποιούν -με νόμιμο τρόπο- τους φόρους που πρέπει να πληρώσουν.

Αυτά τα πλεονεκτήματα επιτυγχάνονται δια συγκεκριμένων οδών, που έχουν δημιουργηθεί γύρω από τις αρχές της συγκαλυμμένης ιδιοκτησίας και των ευτελών κανονισμών. Η απόκρυψη του πλούτου είναι ειδικότητα που προσφέρουν φορολογικοί παράδεισοι, όπως ο Παναμάς, το Ντουμπάι, το Μονακό, η Ελβετία  και τα νησιά Κέιμαν, όπως και αμερικανικές πολιτείες όπως η Σάουθ Ντακότα, η Φλόριντα, το Τέξας, η Νεβάδα και το Ντέλαγουερ.

Πώς έγιναν φορολογικός παράδεισος οι ΗΠΑ

Η Σάουθ Ντακότα έχει περιουσιακά στοιχεία, συνολικής αξίας 367 δισεκατομμυρίων δολαρίων, ποσό που πλησιάζει στην ετήσια οικονομική απόδοση της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας. Η τεράστια ανάπτυξη που είχε, οφείλεται στην επιθετική πολιτική της πολιτείας ως προς το να προσελκύσει χρήματα, μέσω της προστασίας των ιδιοκτητών καταπιστευμάτων από ξένες κυβερνήσεις, φόρους και πρώην συζύγους -αίτημα που καταθέτουν πολλοί. Να σημειώσουμε εδώ και ότι οι ΗΠΑ έχουν αντιμετωπίσει στο παρελθόν διεθνή κριτική, επί της ανεκτικότητας που δείχνει με τις shell companies -δηλαδή τις ανενεργές εταιρίες που χρησιμοποιούνται ως όχημα για διάφορους οικονομικούς ελιγμούς, όπως τη χρήση με άλλη ιδιότητα, όταν και όπου αυτό χρειαστεί.

Η Σάουθ Ντακότα έχει  ένα από τα πιο ισχυρά νομικά συστήματα του πλανήτη για την προφύλαξη από φόρους, πιστωτές και αδιάκριτα βλέμματα, όπως αναφέρει η Guardian. Η επιτυχία της στο να προσελκύσει όσους σούπερ πλούσιους ήθελαν να προστατεύσουν/κρύψουν τον προσωπικό πλούτο (δεν ασχολείται με πολυεθνικές) ενθάρρυνε και άλλες πολιτείες να ακολουθήσουν το παράδειγμα. Απελευθέρωσαν δηλαδή, και άλλοι τους κανονισμούς για τα καταπιστεύματα. Και κάπως έτσι οι ΗΠΑ πήραν το Νο1 από την Ελβετία στην κατάταξη του Tax Justice Network, για τις χώρες που έχουν γίνει μεγαλύτεροι συνεργοί ατόμων που θέλουν να κρύψουν τα οικονομικά τους στοιχεία από το κράτος δικαίου. Τα Pandora Papers αποκάλυψαν πως 28 καταπιστεύματα που διαχειρίζονται οι ΗΠΑ και συνδέονται με ανθρώπους ή εταιρίες, έχουν κατηγορηθεί για παραβάσεις εκτός ΗΠΑ -και συνδέονται με οικονομικά εγκλήματα.

Πώς γίνεται η απόκρυψη των στοιχείων

Κατά τους New York Times οι πραγματικοί ιδιοκτήτες ακινήτων ή άλλων περιουσιακών στοιχείων “αντικαθιστώνται” στα έγγραφα από ανώνυμες εταιρίες -που δεν είναι υποχρεωμένες να προσδιορίσουν τους ιδιοκτήτες τους. Σε κάποιες χώρες, δεν υπάρχουν ρυθμιστικές απαιτήσεις για τον προσδιορισμό και την εγγραφή του ιδιοκτήτη που επωφελείται από το ακίνητο. Και αυτό το ‘παραθυράκι’ είναι το βούτυρο στο ψωμί για όσους θέλουν να κρύψουν χρήματα, με τους πραγματικούς ιδιοκτήτες να κρύβονται πίσω από διάφορα στρώματα νομικών καταχωρήσεων που κάνουν την προσπάθεια όσων θέλουν να ανακαλύψουν την αλήθεια, εξόχως δύσκολη -αν όχι αδύνατη.

Υπάρχουν εύποροι κάτοικοι του πλανήτη που έχουν βάσιμους λόγους, να θέλουν να προστατεύσουν -νομικά- τις πληροφορίες που σχετίζονται με την περιουσία τους -ώστε να προστατευτούν από αδίστακτους συνεργάτες και απόπειρες εκβιασμών. Όσοι δουλεύουν για να υπάρξει μεγαλύτερη διαφάνεια, τονίζουν πως πολλοί έχουν κακομεταχειριστεί το υπάρχον σύστημα, που είναι ευάλωτο στη διαφθορά και ευνοεί την απληστία. 

Βλέπετε, το μεγαλύτερο κομμάτι της βιομηχανίας των offshore δεν διέπεται από κανονισμούς και είναι αυτορυθμιζόμενο. Κάποιοι από τους τραπεζίτες, τους ελεγκτές και τους λογιστές που δουλεύουν σε αυτό είναι πρώην αξιωματούχοι που γνωρίζουν πολύ καλά τα κενά των νόμων. Η Ανεξάρτητη Επιτροπή για τη Μεταρρύθμιση της Διεθνούς Φορολογίας των Επιχειρήσεων (Ιndependent Commission for the Reform of International Corporate Taxation) επισήμανε χαρακτηριστικά, το εξής.

“Τα Pandora Papers αποκαλύπτουν τη λειτουργία του σκιώδους χρηματοπιστωτικού κόσμου, παρέχοντας πρόσβαση στις κρυφές δραστηριότητες μιας παγκόσμιας offshore οικονομίας. Το σύστημα επιτρέπει σε κάποιους από τους πιο πλούσιους ανθρώπους της γης και σε πολυεθνικές, να κρύβουν τον πλούτο τους και σε ορισμένες περιπτώσεις, να πληρώσουν ελάχιστο ή καθόλου φόρο”.

Μπορεί να μπει ένα τέλος σε αυτήν την ασυδοσία;

Όπως λέει η Λάκσιμι Κουμάρ, διευθύντρια πολιτικής στην Global Financial Integrity -ερευνητική ομάδα με έδρα στην Ουάσιγκτον που ασχολείται με παράνομες χρηματοοικονομικές ροές και διαφθορά- στους NYT, τα Pandora Papers θα επιταχύνουν τη δράση για την ενίσχυση των διεθνών κανονισμών, θα περιορίσουν τη φοροαποφυγή και τους τρόπους που έχουν οι πλούσιοι να κρύβουν τις περιουσίες τους. Όπως τόνισε, το όλο σύστημα ευνοήθηκε από τραπεζίτες που βοήθησαν τους πιο εύπορους πελάτες τους.

“Όταν είσαι τόσο πλούσιος, αναζητάς δημιουργικούς τρόπους για να κρύψεις τα χρήματα σου. Δεν μπορείς όμως, να το κάνεις μόνος. Χρειάζεσαι τη βοήθεια ενός δικτύου επαγγελματιών. Και συνήθως αυτοί είναι άνθρωποι που υποτίθεται πως δουλεύουν για να προστατεύσουν το οικονομικό σύστημα”.

Ακολουθήστε το News247.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις