“Παρέλαση” ακροδεξιών και εθνικιστών προσκεκλημένων στην ορκωμοσία Τραμπ

Λίγες ημέρες απομένουν ακόμα μέχρις ότου ο Ντόναλντ Τραμπ αναλάβει επίσημα χρέη προέδρου στις Ηνωμένες Πολιτείες, εγκαινιάζοντας μία περίοδο αβεβαιότητας για την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο. Είναι γνωστό ότι στον Ρεπουμπλικάνο πρόεδρο αρέσει να κινείται εκτός «πρωτοκόλλου», κάτι που θα χαρακτηρίσει και την ορκωμοσία την ερχόμενη Δευτέρα (20/01) για τη δεύτερη θητεία του στο οβάλ γραφείο.

Η ορκωμοσία των Αμερικανών προέδρων θεωρείται εσωτερική υπόθεση και μια γιορτή της Δημοκρατίας για τους Αμερικανούς. Επομένως παραδοσιακά το παρών δίνουν τοπικοί αξιωματούχοι: Οι ξένοι διπλωμάτες συνήθως παρευρίσκονται από ευγένεια, αλλά οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων συνήθως δεν βρίσκονται στον κατάλογο των καλεσμένων. Αυτό δεν θα ισχύσει τη Δευτέρα, καθώς ο Τραμπ “σπάει” την παράδοση προσκαλώντας ηγέτες, τους οποίους συνδέει ένα κοινό ιδεολογικό νήμα, όπως σημειώνει σε ανάλυσή του το Politico: οι περισσότεροι προσκεκλημένοι είτε προέρχονται από τη λαϊκιστική δεξιά και την ακροδεξιά είτε είναι ηγέτες τους οποίους ο Τραμπ έχει επαινέσει στο παρελθόν. Από την άλλη πλευρά από τον κατάλογο των καλεσμένων εκλείπουν ονόματα από την ευρωπαϊκή κεντροδεξιά, όπως η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία δεν έχει προσκληθεί.

Ειδικότερα, στον κατάλογο περιλαμβάνεται πληθώρα ακροδεξιών και εθνικιστών πολιτικών, όπως ο Βρετανός Νάιτζελ Φάρατζ, γνωστός για την αντιευρωπαϊκή και λαϊκιστική ρητορική του, ο Γάλλος ακροδεξιός Ερίκ Ζεμούρ, ο επικεφαλής του ακροδεξιού κόμματος του Βελγίου Τομ Βαν Γκρίκεν και ο πρώην πρωθυπουργός της Πολωνίας Ματέους Μοραουιέτσκι, ο οποίος συγκρούστηκε με τις Βρυξέλλες σε μια μακρά διαμάχη για το κράτος δικαίου και ο οποίος δήλωσε στο Politico, ότι θα παραστεί στην τελετή στην Ουάσινγκτον.

Ανάμεσά τους θα είναι μια πλειάδα υπουργών, διπλωματών και ξένων πολιτικών που επιθυμούν να έρθουν κοντά στον επόμενο πρόεδρο των ΗΠΑ.

Τίποτα από όλα αυτά δεν είναι ακριβώς φυσιολογικό, δήλωσε ο Έντουαρντ Φραντζ, πρόεδρος του τμήματος ιστορίας και πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Ινδιανάπολης, σημειώνοντας παράλληλα ότι «η τελετή και οι διαδικασίες είναι πραγματικά εξ ολοκλήρου εγχώρια υπόθεση». Πράγματι, τα στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών δεν δείχνουν κανένα παράδειγμα ξένων ηγετών που να παρευρίσκονται στην τελετή (αν και οι ειδικοί προειδοποίησαν ότι τα στοιχεία μπορεί να είναι ελλιπή).

Προσκεκλημένοι ηγέτες με κοινά ιδεώδη

Υπάρχει, ωστόσο στους προσκεκλημένους μία κοινή ιδεολογία: Πολλοί εξ αυτών προέρχονται από το δεξιό ή ακόμη και το ακροδεξιό πολιτικό φάσμα ή είναι ηγέτες τους οποίους ο Τραμπ έχει επαινέσει στο παρελθόν. Υπό αυτή την έννοια, η ορκωμοσία αποκαλύπτει πολλά για την πολιτική πορεία που θα ακολουθήσει η κυβέρνησή του.

Στην κορυφή της λίστας προσκεκλημένων βρίσκονται ηγέτες όπως η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, η οποία επισκέφθηκε το Μαρ-α-Λάγκο νωρίτερα αυτόν τον μήνα και χαρακτηρίστηκε «φανταστική γυναίκα» από τον Τραμπ. Έχει λάβει πρόσκληση και θα παραστεί στην τελετή αν το επιτρέπει το πρόγραμμά της, ανέφερε το γραφείο της.

Ανάμεσα στους προσκεκλημένους είναι και ο Ούγγρος πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν, γνωστός ως το «κακό παιδί» της ευρωπαϊκής πολιτικής λόγω των φιλορωσικών του θέσεων. Ο Όρμπαν δεν θα μπορέσει να παραστεί, ανέφερε το γραφείο του στα ουγγρικά μέσα ενημέρωσης. Επίσης, την παρουσία του στην ορκωμοσία έχει επιβεβαιώσει και ο πρόεδρος της Αργεντινής, Χαβιέ Μιλέι.

«Θα ήταν παράξενο να έρθει ένας ηγέτης, αλλά αντιμετωπίζουν το αίτημα ως λογικό, επειδή έχει σημασία για τον Τραμπ», δήλωσε ένας διπλωμάτης της ΕΕ, που μίλησε υπό το καθεστώς της ανωνυμίας. «Κανείς δεν πρόκειται να γελάσει με αυτό, και κάποιοι μπορεί και να έρθουν, γιατί όλοι χρειάζονται πράγματα από τον Τραμπ», προσέθεσε.

Πρόσκληση και στον Σι Τζινπίνγκ

Ο Τραμπ προσκάλεσε τον ηγέτη της Κίνας Σι Τζινπίνγκ στην ορκωμοσία τον περασμένο μήνα. Το αίτημα αυτό σηματοδοτούσε την «προθυμία του Τραμπ να έχει έναν ανοιχτό διάλογο» με τον Σι, δήλωσε τον περασμένο μήνα στο Fox News η νέα εκπρόσωπος Τύπου του Τραμπ, Καρολίν Λέβιτ. Είναι επίσης σαφές ότι έπιασε τους Κινέζους διπλωμάτες απροετοίμαστους -η πρεσβεία του Πεκίνου στην Ουάσινγκτον δεν έχει ακόμη επιβεβαιώσει αν πράγματι έλαβε επίσημη πρόσκληση για να παραστεί ο Σι ή αν ο Σι ανταποκρίθηκε.

Η πρόσκληση αυτή έκανε την παρουσία του Σι απίθανη, ακόμη και αν ήθελε να παραστεί, καθώς Κινέζοι αρχηγοί κρατών δεν έχουν παραστεί ποτέ σε καμία προηγούμενη ορκωμοσία προέδρου των ΗΠΑ, ενώ και το Πεκίνο επιβάλλει στρατιωτικού τύπου προγραμματισμό στα ταξίδια των ανώτερων Κινέζων ηγετών στο εξωτερικό, τα οποία συνήθως χρειάζονται μήνες για να οριστικοποιηθούν.

Ωστόσο, ο Σι θέλει σαφώς να στείλει μήνυμα καλής θέλησης στον Τραμπ στέλνοντας έναν υψηλόβαθμο αξιωματούχο να παραστεί στην εκδήλωση: Οι Financial Times ανέφεραν την περασμένη εβδομάδα ότι οι υποψήφιοι περιλαμβάνουν τον αντιπρόεδρο Χαν Ζενγκ και τον υπουργό Εξωτερικών Γουάνγκ Γι.

Ο Σουμπραχμανιάμ Τζαϊσχανάκαρ, υπουργός Εξωτερικών της Ινδίας, θα παραστεί, ενώ ο Ιάπωνας υπουργός Εξωτερικών Τακέσι Ιβάγια επιβεβαίωσε επίσης ότι σκοπεύει να είναι εκεί.

Επίσης, έχουν σταλεί προσκλήσεις στον πρόεδρο του Ελ Σαλβαδόρ Ναγίμπ Μπουκέλε, ο οποίο δεν έχει επιβεβαιώσει ακόμη αν θα παρευρεθεί και στον πρόεδρο του Ισημερινού Ντανιέλ Νομπόα, ο οποίος θα παραστεί στην τελετή κατά τη διάρκεια σύντομης επίσκεψής του στην Ουάσινγκτον. Ο πρώην πρόεδρος της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρο έχει επίσης λάβει πρόσκληση, αλλά δεν θα μπορέσει να παρευρεθεί αφού του αφαιρέθηκε το διαβατήριο του εν μέσω έρευνας.

Παρουσία δισεκατομμυριούχων η ορκωμοσία

Εκτός από τον δισεκατομμυριούχο της X, Ίλον Μασκ, τον ιδρυτή της Amazon, Τζεφ Μπέζος και τον επικεφαλής της Meta Μαρκ Ζάκερμπεργκ, στην τελετή θα παρευρεθούν και μεγιστάνες και από άλλες ηπείρους, όπως ο Γάλλος δισεκατομμυριούχος και επιχειρηματίας της τεχνολογίας Ξαβιέ Νιελ, ο οποίος θα είναι παρών με τη σύζυγό του.

Από το Ηνωμένο Βασίλειο, εκτός από τον Φάρατζ, ο οποίος έχει επιβεβαιώσει την παρουσία του η ομάδα του Τραμπ έχει προσκαλέσει και τη Βρετανίδα πρέσβειρα στις ΗΠΑ Κάρεν Πιρς.

Από τη Γαλλία, πέραν του Ζεμούρ που έχει επιβεβαιώσει την παρουσία του, θα παρευρεθεί και η σύντροφός του, η Γαλλίδα ευρωβουλευτής, Σάρα Κναφό. Ο Γάλλος πρέσβης στην Ουάσινγκτον Λοράν Μπιλί έχει επίσης προσκληθεί και θα παραστεί.

Από τη Γερμανία έχει προσκληθεί η ηγέτιδα του κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), Άλις Βάιντελ, αν και το γραφείο της δήλωσε στο Politico ότι δεν θα μπορέσει να παραστεί λόγω ενός φορτωμένου προγράμματος προεκλογικής εκστρατείας ενόψει των γερμανικών εκλογών της 23ης Φεβρουαρίου. Δεν είναι σαφές αν θα πάει στη θέση της κάποιος άλλος πολιτικός του AfD. Ωστόσο, ο Γιούργκεν Χαρντ, εκπρόσωπος εξωτερικής πολιτικής της συντηρητικής Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης, καθώς και ο απεσταλμένος του Βερολίνου στις ΗΠΑ Andreas Michaelis θα παραστούν.

Ο Σαντιάγο Αμπασκάλ, ηγέτης του υπερεθνικιστικού κόμματος Vox της Ισπανίας, προσκλήθηκε με την ιδιότητά του ως πρόεδρος του ακροδεξιού κόμματος Ευρωπαίοι Πατριώτες, το οποίο περιλαμβάνει μέλη από 11 χώρες της ΕΕ και έχει 86 ευρωβουλευτές στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Από την Πορτογαλία, ο Αντρέ Βεντούρα, επικεφαλής του δεξιού λαϊκιστικού κόμματος Chega, προσκλήθηκε μαζί με άλλα ακροδεξιά ευρωπαϊκά στελέχη.

Ωστόσο, δεν προσκλήθηκε η Μαρίν Λεπέν, η τρεις φορές υποψήφια για τις γαλλικές προεδρικές εκλογές και ηγέτιδα της ακροδεξιάς, καθώς και ο Ζορντάν Μπαρντελά. Κανείς από τους δύο δεν έλαβε πρόσκληση, σύμφωνα με αξιωματούχο του κόμματος.

Μια πιθανή εξήγηση είναι πως οι Λεπέν και Μπαρντέλα δεν έχουν καταγραφεί ως διαχυτικοί για τον εκλεγμένο πρόεδρο.