Πέντε πράγματα που πρέπει να ξέρεις για την πολιτική κατάσταση στη Μιανμάρ

Στραμμένη στη Μιανμάρ είναι η παγκόσμια προσοχή μετά την ισχυρή σεισμική δόνηση που σημειώθηκε το πρωί της Παρασκευής (28/03) και έχει ήδη οδηγήσει σε ανυπολόγιστες καταστροφές, θανάτους, τραυματισμούς και εγκλωβισμένους.

Η Μιανμάρ, γνωστή και ως Βιρμανία, βρίσκεται στη Νοτιοανατολική Ασία, συνορεύει με την Κίνα, την Ινδία, το Μπαγκλαντές, το Λάος και την Ταϊλάνδη και έχει πληθυσμό περίπου 54 εκατομμύρια ανθρώπους.

Είναι μια χώρα με πλούσια ιστορία και πολιτισμό, κατοικείται από πολλές εθνοτικές ομάδες, με την μεγαλύτερη ομάδα να είναι οι Μπουρμά (Βιρμανοί). Άλλες σημαντικές εθνοτικές ομάδες περιλαμβάνουν τους Κατσίν, Κάραϊν, Κέιγιαχ, Σαϊν, Σαν, και Ραχίν. Η θρησκεία που κυριαρχεί στη χώρα είναι ο Βουδισμός, με το 90% περίπου του πληθυσμού να ανήκει στον Βουδιστικό θρησκευτικό παρακλάδι Theravada.

Την ιστορία της Μιανμάρ διαπερνούν αιώνες βασιλείων και αυτοκρατοριών, κυρίως υπό την ηγεσία των Βιρμανών. Στις αρχές του 20ού αιώνα, η χώρα ήταν υπό βρετανική αποικιοκρατία και έγινε ανεξάρτητη το 1948. Ωστόσο, η χώρα βίωσε στρατιωτική χούντα από το 1962, που οδήγησε σε παρατεταμένη περίοδο απολυταρχικής διακυβέρνησης, βυθισμένη στην πολιτική αστάθεια, τις συγκρούσεις και την οξεία ανθρωπιστική κρίση, μετά και την τελευταία στρατιωτική χούντα που ανέλαβε τον έλεγχο της χώρας το 2021, ανατρέποντας την εκλεγμένη κυβέρνηση της Αούνγκ Σαν Σου Κι.

Παρά την αντίσταση και τις διεθνείς πιέσεις, η στρατιωτική χούντα παραμένει στην εξουσία και δεν δείχνει σημάδια υποχώρησης. Η κατάσταση στη Μιανμάρ παραμένει αβέβαιη, με την διεθνή κοινότητα να συνεχίζει να ασκεί πιέσεις για την αποκατάσταση της δημοκρατίας και την απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων.

Ακολουθούν πέντε βασικά σημεία που πρέπει να γνωρίζει κάποιος για την κατάσταση στη Μιανμάρ:​

Στρατιωτικό πραξικόπημα και κατάληψη της εξουσίας

Η Μιανμάρ είχε περάσει από μια περίοδο στρατιωτικής δικτατορίας από το 1962 έως το 2011, με την εξουσία να βρίσκεται στα χέρια του στρατού. Η χώρα άρχισε να κινείται προς τη δημοκρατία το 2011 με την πραγματοποίηση πρώτων μεταρρυθμίσεων και την ενοποίηση των πολιτικών δυνάμεων. Στο πλαίσιο αυτής της πολιτικής διαδικασίας, οι εκλογές του 2015 ήταν οι πρώτες που θεωρήθηκαν ως σχετικά ελεύθερες και δίκαιες. Στις εκλογές αυτές, η Αούνγκ Σαν Σου Κι και το κόμμα της, ο Εθνικός Σύνδεσμος για τη Δημοκρατία (NLD), κέρδισαν συντριπτικά και ανέλαβαν τη διακυβέρνηση της χώρας. Παρά το γεγονός ότι η Σου Κι δεν μπορούσε να αναλάβει την προεδρία λόγω συνταγματικού περιορισμού, παρέμεινε στην ουσία ηγέτης της κυβέρνησης.

Το 2020, η ΝLD κέρδισε ξανά τις εκλογές με μεγάλη πλειοψηφία, γεγονός που δεν άρεσε στο στρατό. Οι εκλογές είχαν σημαδευτεί από ισχυρές κατηγορίες για εκλογική νοθεία από την πλευρά του στρατού, αν και οι εκλογικοί παρατηρητές δήλωσαν ότι δεν υπήρχαν σημαντικά προβλήματα.

Στις 1 Φεβρουαρίου 2021, ο στρατός της Μιανμάρ (Tatmadaw) πραγματοποίησε πραξικόπημα, ανατρέποντας την εκλεγμένη κυβέρνηση της Αούνγκ Σαν Σου Κι και του κόμματος Εθνικός Σύνδεσμος για τη Δημοκρατία (NLD).

Η ηγέτιδα Αούνγκ Σαν Σου Κι συνελήφθη, ενώ η χούντα ανέλαβε τον έλεγχο της χώρας, επικαλούμενη υποτιθέμενη εκλογική νοθεία στις εκλογές του Νοεμβρίου 2020.

Παράταση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης και αναβολή εκλογών

Η χούντα έχει παρατείνει επανειλημμένα την κατάσταση έκτακτης ανάγκης, καθυστερώντας την προγραμματισμένη διεξαγωγή εκλογών.

Στις 31 Ιουλίου 2023, η κατάσταση έκτακτης ανάγκης παρατάθηκε για έξι μήνες, αναβάλλοντας τις εκλογές που επρόκειτο να διεξαχθούν τον Αύγουστο του 2023.

Η χούντα δεν έχει δώσει συγκεκριμένη ημερομηνία για τις μελλοντικές εκλογές, ενώ η διεθνής κοινότητα εκφράζει αμφιβολίες για τη δυνατότητα διεξαγωγής ελεύθερων και δίκαιων εκλογών υπό καθεστώς στρατιωτικής διακυβέρνησης.

Ένοπλες συγκρούσεις και ανθρωπιστική κρίση

Η στρατιωτική χούντα βρίσκεται αντιμέτωπη με την ένοπλη αντίσταση από διάφορες εθνοτικές ομάδες και πολιτοφυλακές.

Στα τέλη Οκτωβρίου 2023, τρεις ένοπλες εθνοτικές οργανώσεις σχημάτισαν τη Συμμαχία της Αδελφότητας και εξαπέλυσαν συντονισμένη επίθεση, καταλαμβάνοντας πόλεις και στρατηγικής σημασίας οδικούς άξονες στα σύνορα με την Κίνα.

Οι συγκρούσεις έχουν αφήσει πίσω τους χιλιάδες θύματα και έχουν προκαλέσει τον εκτοπισμό εκατομμυρίων αμάχων.

Διεθνής αντίδραση και κυρώσεις

Η διεθνής κοινότητα έχει αντιδράσει έντονα στο πραξικόπημα και την καταστολή της αντιπολίτευσης.

Χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν επιβάλει κυρώσεις στη χούντα, ενώ οργανισμοί όπως ο ΟΗΕ έχουν καλέσει για την αποκατάσταση της δημοκρατίας και την απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων.

Ωστόσο, η Κίνα και η Ρωσία έχουν κρατήσει πιο ήπια στάση, αποφεύγοντας αυστηρές κυρώσεις και υποστηρίζοντας την ανάγκη για εσωτερικό διάλογο.

Ανθρώπινα δικαιώματα

Η κατάσταση γύρω από τα ανθρώπινα δικαιώματα στη Μιανμάρ έχει επιδεινωθεί σημαντικά.

Η χούντα κατηγορείται για βίαιη καταστολή των διαδηλώσεων, αυθαίρετες συλλήψεις, βασανιστήρια και εκτελέσεις με συνοπτικές διαδικασίες.

Περισσότεροι από 4.400 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί από την καταστολή, ενώ εκατομμύρια έχουν εκτοπιστεί εσωτερικά, δημιουργώντας σοβαρή ανθρωπιστική κρίση.