Πυρηνικές ανατροπές: Πώς μια νίκη Τραμπ μπορεί να φέρει κοντά Βρετανία και ΕΕ

Το Ηνωμένο Βασίλειο θα μπορούσε να συμβάλει σε μια νέα “ευρωπαϊκή πυρηνική ασπίδα” εάν ο Ντόναλντ Τραμπ γίνει ξανά πρόεδρος των ΗΠΑ, πρότεινε ανώτερος Γερμανός αξιωματούχος, όπως μεταδίδει ο Guardian.

Το ζητούμενο μιας νέας στρατηγικής για την ευρωπαϊκή πυρηνική αποτροπή έχει έρθει εκ νέου στο προσκήνιο μετά τις πρόσφατες δηλώσεις Τραμπ το Σάββατο, ότι δεν διατίθεται να υπερασπιστεί κανένα κράτος – μέος του ΝΑΤΟ που δεν θα ξοδέψει τουλάχιστον το 2% του ΑΕΠ του για την άμυνα της Συμμαχίας, ενθαρρύνοντας εμμέσως πλην σαφώς τη Ρωσία να προχωρήσει σε επιθετική πολιτική, αν το κρίνει.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ερμήνευσαν τα σχόλια αυτά ως μια ξεκάθαρη “προειδοποίηση” ότι η πυρηνική ασπίδα του ΝΑΤΟ δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη, αν επιστρέψει ο Τραμπ στον Λευκό Οίκο. Την Τρίτη, ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Κρίστιαν Λίντνερ, κάλεσε τους πολιτικούς της χώρας του να μελετήσουν ένα εναλλακτικό μοντέλο που θα μπορούσε να περιλαμβάνει βρετανικά και γαλλικά πυρηνικά όπλα.

 

Σε άρθρο του στην Frankfurter Allgemeine Zeitung, έγραψε μεταξύ άλλων:

“Οι στρατηγικές πυρηνικές δυνάμεις της Γαλλίας και της Μεγάλης Βρετανίας συμβάλλουν ήδη στην ασφάλεια της συμμαχίας μας. Ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, έχει κάνει διάφορες προτάσεις συνεργασίας. Πρέπει να κατανοήσουμε τις πρόσφατες δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ ως μια προειδοποίηση προς εμάς για περαιτέρω εξέταση της ευρωπαϊκής ασφάλειας, έτσι όπως λειτουργεί τώρα υπό την ομπρέλα του ΝΑΤΟ.

Το ερώτημα είναι: κάτω από ποιες πολιτικές και οικονομικές συνθήκες το Παρίσι και το Λονδίνο θα ήταν έτοιμα να διατηρήσουν ή να επεκτείνουν τις δικές τους στρατηγικές ικανότητες για μια συλλογική ασφάλεια; Και αντίστροφα, τι συνεισφορά είμαστε διατεθειμένοι να κάνουμε; Όταν πρόκειται για την ειρήνη και την ελευθερία στην Ευρώπη, δεν πρέπει να αποφεύγουμε αυτά τα δύσκολα ερωτήματα”.

Το θέμα είναι πρακτικά αν Βρετανία και Γαλλία θα μπορούσαν να συμφωνήσουν να θέσουν τα πυρηνικά τους σε μια κοινή υπηρεσία αποτρεπτικής στρατηγικής για την Ευρώπη, σε μια περιοχή που ήδη δραστηριοποιείται το ΝΑΤΟ. Αν και η Γαλλία διατηρεί την πυρηνική της αποτροπή εκτός της δομής διοίκησης του ΝΑΤΟ, ο Μακρόν προσφέρθηκε να συνεργαστεί με την Ευρώπη για την πυρηνική άμυνα. Το 2020 ο Μακρός ζήτησε “στρατηγικό διάλογο” για “τον ρόλο του πυρηνικού αποτρεπτικού μηχανισμού της Γαλλίας στη συλλογική ασφάλεια της ΕΕ”. Η Γερμανία δεν δέχθηκε ποτέ αυτή την προσφορά, κάτι που ενδεχομένως τώρα θα αλλάξει.

Ο ηγέτης του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, Μάνφρεντ Βέμπερ, δήλωσε πως δεν αποκλείει μια “ευρωπαϊκή πυρηνική ομπρέλα” και ζήτησε να ανοίξει “ένα νέο κεφάλαιο” συζητήσεων με το Λονδίνο. Στο πλευρό του Μακρόν έχει ταχθεί και ο πρωθυπουργός της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, για έναν πιθανό εξευρωπαϊσμό των πυρηνικών όπλων και τη δημιουργία ενός κοινού συστήματος ασφαλείας.

Η Γερμανίδα σοσιαλδημοκράτης αντιπρόεδρος του  Ευρωκοινοβουλίου, Καταρίνα Μπάρλεϊ, φαίνεται επίσης να υποστηρίζει την ιδέα. Όπως αναφέρει ο Guardian, η ίδια δήλωσε στο Tagesspiegel πως η Ευρώπη δεν μπορεί πλέον να βασίζεται στον Τραμπ, μετά τις πρόσφατες δηλώσεις του. Εντός Γερμανίας υπάρχουν αντιθέσεις, ακόμη και ανάμεσα στους Σοσιαλδημοκράτες, με πολλούς να εφιστούν “ψυχραιμία και υπομονή”.

Η στάση της Βρετανίας και το ντόμινο εξελίξεων

Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει δηλώσει επισήμως ότι τα πυρηνικά του όπλα θα είναι διαθέσιμα για χρήση κατόπιν αιτήματος του ευρωπαϊκού θύλακα του ΝΑΤΟ και πως “θα χρησιμοποιηθούν μόνο σε ακραίες συνθήκες αυτοάμυνας, συμπεριλαμβανομένης της υπεράσπισης του ΝΑΤΟ”.

Το Εργατικό Κόμμα υποσχέθηκε να εντείνει την αμυντική συνεργασία με την Ευρώπη, ενώ βρίσκεται σε συνομιλίες με τη Γερμανία. Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει μεγάλος δρόμος μπροστά σε επίπεδο στρατηγικών συνεργασιών για να αλλάξουν οι ισορροπίες. Ωστόσο, εκτιμάται πως μια πυρηνική συνεργασία θα μπορούσε να φέρει “ανταλλάγματα” για τη Βρετανία, τα οποία θα της ήταν παραπάνω από ευπρόσδεκτα. Σημειώνεται πως αυτή τη στιγμή οι Εργατικοί του Κιρ Στάρμερ προηγούνται στις δημοσκοπήσεις έναντι του Σούνακ, κατά 20 ολόκληρες μονάδες.

Υπό την πίεση δε των ρωσικών απειλών και των δηλώσεων Τραμπ, η πρωθυπουργός της Εσθονίας, Κάγια Κάλας, που έχει στοχοποιηθεί προσωπικά από τον Πούτιν, ζήτησε περισσότερες επενδύσεις για την αμυντική λειτουργία του ΝΑΤΟ. “Οι πρόσφατες δηλώσεις που έκανε ο Αμερικανός υποψήφιος για την προεδρία Ντονάλντ Τραμπ για το ΝΑΤΟ πρέπει να αφυπνίσουν τα μέλη του ΝΑΤΟ που δεν έχουν επενδύσει πολλά στην άμυνα” είπε χαρακτηριστικά, με την πρόεδρο του Ευρωκοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μετσόλα να ανακοινώνει περισσότερες δαπάνες για τη θωράκιση της Ένωσης μέσα στο επόμενο διάστημα.

Η Μέτσολα προσέθεσε ότι η ΕΕ θα πρέπει να στείλει ένα σαφές μήνυμα “ανεξάρτητα από το ποιος θα ηγηθεί της επόμενης αμερικανικής κυβέρνησης (…) ότι είμαστε αρκετά ισχυροί για να μπορούμε να υπερασπιστούμε ο ένας τον άλλον και ότι κάθε δήλωση αυτού του είδους πρέπει να αναγνωρίζεται με τον κίνδυνο που εγκυμονεί, αλλά και μια σταθερότητα από την πλευρά μας ότι πρέπει να κάνουμε περισσότερα”.