Πόλεμος στο Σουδάν: Άρχισαν συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός, αλλά με τον στρατό απόντα

Οι ΗΠΑ συνδιοργανώνουν από χθες Τετάρτη (14/5) στην Ελβετία συνομιλίες για το ενδεχόμενο να κηρυχθεί κατάπαυση του πυρός στο Σουδάν, παρά την απουσία των σουδανικών ενόπλων δυνάμεων, που απέρριψαν το σχήμα που επελέγη.

Στον πόλεμο που ξέσπασε στο Σουδάν τον Απρίλιο του 2023 αναμετρώνται ο στρατός, υπό τον στρατηγό Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν, με τους παραστρατιωτικούς των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ), υπό τον άλλοτε δεύτερο τη τάξει της στρατιωτικής χούντας, τον στρατηγό Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο. Η ένοπλη σύρραξη έχει σκοτώσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους, μετέτρεψε εκατομμύρια άλλους σε εσωτερικά εκτοπισμένους και πρόσφυγες κι έχει φέρει τον πληθυσμό στα πρόθυρα λιμού.

«Είναι καιρός να σιγήσουν επιτέλους τα όπλα», τόνισε ο αμερικανός ειδικός απεσταλμένος για το Σουδάν Τομ Περιέλο μέσω X μετά την έναρξη των συνομιλιών, που διεξάγονται σε μυστική τοποθεσία για λόγους ασφαλείας.

Θέση που συμμερίζονταν ολόψυχα περίπου εκατό Σουδανές που διαδήλωσαν μπροστά στα γραφεία του ΟΗΕ στη Γενεύη, όπως η Αμάνι Μαγούμπ, που ταξίδεψε από το Λονδίνο: «Η κατάσταση είναι τόσο σοβαρή που θέλουμε ο πόλεμος να σταματήσει αμέσως. Θέλουμε οι στρατιωτικοί να συμμετάσχουν στις συνομιλίες, θέλουμε ειρήνη, θέλουμε δικαιοσύνη», είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο.

«Πρέπει να τελειώσει, αρκετά υπέφερε ο σουδανικός λαός», είπε η Λίνα Ρασίντ, συνδιοργανώτρια της διαδήλωσης.

Προηγούμενοι κύκλοι διαπραγματεύσεων, που διεξήχθησαν στην Τζέντα, στη Σαουδική Αραβία, απέτυχαν. Στα τέλη του Ιουλίου, η Ουάσιγκτον προσκάλεσε τα αντίπαλα μέρη να συμμετάσχουν, από σήμερα 14η Αυγούστου, σε συνομιλίες στην Ελβετία με σκοπό να κηρυχθεί κατάπαυση του πυρός.

Σκοπός των νέων συνομιλιών είναι να διευρυνθεί η πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια και να δημιουργηθεί ισχυρός μηχανισμός ελέγχου και επαλήθευσης, ώστε να υπάρχουν εγγυήσεις για την εφαρμογή της οποιασδήποτε συμφωνίας, σύμφωνα με την αμερικανική διπλωματία.

Οι παραστρατιωτικοί αποδέχθηκαν αμέσως την πρόσκληση. Όμως η κυβέρνηση του Σουδάν, που κυβερνά de facto ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων, εξέφρασε από την πλευρά της την διαφωνία της με τις ΗΠΑ όσον αφορά τις διαπραγματεύσεις, και εφαρμόζει πολιτική άδειας καρέκλας, όπως είχε αφήσει να εννοηθεί.

«Έχουμε υπογραμμίζει πως είναι ευθύνη (του στρατού) να είναι παρών και συνεχίζουμε να το κάνουμε», δήλωσε χθες ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, ο Βεντάντ Πατέλ, στην Ουάσιγκτον.

Η Ουάσιγκτον επιθυμούσε οι συνομιλίες, με συνδιοργανώτριες τη Σαουδική Αραβία και την Ελβετία, να συμπεριλάβουν ως παρατηρητές την Αφρικανική Ένωση, την Αίγυπτο, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και τον ΟΗΕ.

Η σουδανική κυβέρνηση πρόβαλε ένσταση στην παρουσία των ΗΑΕ, που η Ουάσιγκτον ήθελε απεναντίας να γίνουν, μαζί με την Αίγυπτο, «εγγυήτριες» δυνάμεις ενδεχόμενης συμφωνίας.

Η αμερικανική διπλωματία προσπάθησε «να δημιουργήσει την ψευδαίσθηση» πως η ειρηνευτική διαδικασία έπαιρνε «ορμή», προκειμένου να «αναγκάσει τις Σουδανικές Ένοπλες Δυνάμεις να συνεργαστούν (…) Αλλά πρόκειται για μπλόφα», και οι ΣΕΔ το έφεραν στο φως καθώς «ξέρουν ότι η διεθνής κοινότητα είναι διαιρεμένη», σύμφωνα με τον Κάμερον Χάντσον του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (CSIS) της Ουάσιγκτον.

«Ο μόνος τρόπος να αναγκαστούν να συζητήσουν είναι η ωμή ισχύς: είτε ο κίνδυνος να χάσουν τον πόλεμο στο πεδίο της μάχης, ή ο κίνδυνος αληθινής διπλωματικής απομόνωσης και αληθινής οικονομικής καταστροφής», αλλά «δεν ασκείται επί του παρόντος καμιά από αυτές τις πιέσεις», έκρινε.

Ο πόλεμος έχει προκαλέσει μείζονα ανθρωπιστική κρίση στο Σουδάν, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, που όπως και ΜΚΟ και η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου καταγγέλλουν τα εμπόδια στην ανθρωπιστική βοήθεια.

Η ασφαλής και ανεμπόδιστη πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια δεν θα έπρεπε να «εξαρτάται από ανακωχή, ή την επίλυση της σύγκρουσης», έκρινε ο Βιτόριο Οπίτσι, υπεύθυνος του προγράμματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα (Médecins sans frontières, MSF) για το Σουδάν, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.

Στις αρχές Αυγούστου, οργανισμός υποστηριζόμενος από τον ΟΗΕ ανέφερε ότι ο πόλεμος προκαλεί λιμό στον καταυλισμό εκτοπισμένων Ζαμζάμ, κοντά στην πολιορκημένη πόλη ελ Φάσερ, πρωτεύουσα του Βόρειου Νταρφούρ. Πρόκειται για τη μοναδική από τις πρωτεύουσες των πέντε πολιτειών του Νταρφούρ που δεν έχει πέσει στα χέρια των παραστρατιωτικών.

Η Emergency Lawyers, ομάδα σουδανών δικηγόρων που καταγράφουν ωμότητες που διαπράττονται από το ξέσπασμα του πολέμου, έκαναν λόγο για αύξηση των περιστατικών που εξαπολύονται πυρά πυροβολικού «αδιακρίτως σε κατοικημένες ζώνες» από τις ΔΤΥ αυτή την εβδομάδα, ειδικά στην ελ Φάσερ και στην Ομντουρμάν. Σε αυτή την τελευταία καταγράφτηκαν πλήγματα σε σχολείο· σε λεωφορείο που μετέφερε πολίτες· και σε νοσοκομείο.

Σύμφωνα με ανακοίνωση της MSF, μόνο από τη 10η Αυγούστου έχουν σκοτωθεί άλλοι 15 άνθρωποι και έχουν τραυματιστεί 130 άνθρωποι στη Φάσερ.

Επίθεση την 11η Αυγούστου είχε στόχο το σαουδαραβικό νοσοκομείο που υποστηρίζεται από την ίδια ΜΚΟ, το τελευταίο πλέον στην πόλη που είναι σε θέση να προσφέρει βοήθεια σε τραυματίες. Προκάλεσε «μεγάλες ζημιές» και πλέον η δομή υγείας δεν μπορεί να λειτουργήσει παρά «μόνο εν μέρει».