Politico: Η νίκη Πούτιν και ο “στρατός των νεκρών ψηφοφόρων”

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν εξελέγη πανηγυρικά στις προεδρικές εκλογές στη Ρωσία, που πραγματοποιήθηκαν το τριήμερο 15-17 Μαρτίου με ποσοστό 87%, δηλαδή 76 εκατομμύρια ψήφους, τις περισσότερες που έχει λάβει ποτέ κανείς στη μετασοβιετική Ρωσία.

Ο Ρώσος πρόεδρος που είναι ήδη στην εξουσία για 24 χρόνια, αναμένεται να κυβερνήσει τη χώρα για άλλα 6, δηλαδή μέχρι το 2030 και θα γίνει ο μακροβιότερος ηγεμόνας της Ρωσίας μετά από τον Στάλιν.

Ο ίδιος διαμήνυσε πως το αποτέλεσμα των εκλογών δείχνει την «εμπιστοσύνη» των Ρώσων στην εξουσία, την ώρα που οι διεθνείς αντιδράσεις για το αποτέλεσμα είναι έντονες και του καταλογίζουν πως η διεξαγωγή των εκλογών δεν έγινε με ελευθερία και δικαιοσύνη.

“Το πιο σημαντικό αποτέλεσμα των ρωσικών εκλογών είναι η νομιμότητα“, είχε δηλώσει τον Νοέμβριο ο Βλαντιμίρ Πούτιν στους κορυφαίους εκλογικούς αξιωματούχους της Ρωσίας. “Αυτό είναι το θεμέλιο της πολιτικής σταθερότητας“.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο Πούτιν θα χρησιμοποιήσει το 87% ως απόδειξη της μαζικής υποστήριξης προς το πρόσωπό του. Ωστόσο, μια ανάλυση του Politico, προειδοποιεί πως η συγκεκριμένη εκλογή, που είναι περισσότερο διαστρεβλωμένη παρά νόμιμη, κινδυνεύει να υπονομεύσει την πολιτική σταθερότητα που επιδιώκει.

“Με την πάροδο των ετών, η προεδρική διοίκηση δημιούργησε συνθήκες που την ευνοούν όλο και περισσότερο“, δήλωσε ο David Kankiya, της ανεξάρτητης ομάδας παρακολούθησης Golos. “Αλλά αυτή τη φορά έφτασε σε μια άνευ προηγουμένου κορύφωση“.

Ακόμη και αν δεν ληφθεί υπόψη η ακραία καταστολή της αντιπολίτευσης, η ψηφοφορία ήταν η λιγότερο ανταγωνιστική στη σύγχρονη ιστορία της Ρωσίας: Μόνο τρεις υποψήφιοι ήταν αντίπαλοι του Πούτιν. Η αντιπολίτευση έχει αποδεκατιστεί από χρόνια καταπίεσης, με τους βασικούς αντιπάλους του Πούτιν να είναι νεκροί, στη φυλακή ή στην εξορία.

“Ο στρατός των νεκρών ψηφοφόρων”

Ωστόσο, το Politico στηρίζει πως η εκλογική διαδικασία που διεξήχθη ήταν και η λιγότερο διαφανής. Ποτέ άλλοτε δεν υπήρξαν τόσο λίγοι ανεξάρτητοι παρατηρητές, με τόσο μικρή πρόσβαση (είναι χαρακτηριστικό ότι ο επικεφαλής της ομάδας Golos είναι στη φυλακή).

Σε περίπου 29 περιοχές, ανάμεσα τους και εκείνες στις οποίες οι πολίτες έχουν την τάση να διαμαρτύρονται, η ψηφοφορία πραγματοποιήθηκε ηλεκτρονικά, κάτι που περιγράφεται από ανεξάρτητους παρατηρητές εκλογών ως μέθοδος “μαύρου κουτιού” που έχει σχεδιαστεί για να διευκολύνει την αλλοίωση της ψήφου.

Αλλά ίσως η πιο κατάφωρη παραβίαση σε “αυτό το τοπίο παρανομίας“, όπως αναφέρει η Ekaterina Schulmann, Ρωσίδα πολιτική αναλύτρια στο Carnegie Russia Eurasia Center στο Βερολίνο, ήταν ο στρατός των νεκρών ψηφοφόρων.

Αυτό αναφέρεται κυρίως στις ψήφους που προέρχονται από τα “νέα εδάφη” που κατέλαβε η Ρωσία στην Ουκρανία, όπου οι εκλογικές αρχές δήλωσαν ότι υπήρχαν περίπου 4,6 εκατομμύρια δυνητικοί ψηφοφόροι. Ο αριθμός αυτός είναι σύμφωνος με τις παλιές ουκρανικές στατιστικές από καιρό ειρήνης, αλλά δύσκολα αντιστοιχεί στον σημερινό πληθυσμό.

“Είναι προφανές ότι σε περιόδους πολέμου, ο αριθμός του πληθυσμού αλλάζει. Υπάρχουν άνθρωποι που μπορεί να σκοτώθηκαν ή να έφυγαν από την περιοχή“, λέει η Schulmann.

“Εκεί διεξάγεται ένας πόλεμος και η δημόσια εποπτεία είναι μηδενική“, συμφώνησε ο Kankiya, προσθέτοντας ότι οι κάτοικοι δεν χρειάζονταν καν ρωσικό διαβατήριο για να ψηφίσουν. “Έτσι, όποιο αποτέλεσμα αποφάσισαν οι αρχές, το πήραν. Όλη αυτή η κατάσταση ανάγεται στη σφαίρα της φαντασίας“.

Ακόμη, υπήρχαν δεκάδες εκατομμύρια κρατικών υπαλλήλων και φοιτητών που εξαναγκάστηκαν να ψηφίσουν.. “Όπως στη σοβιετική εποχή, όταν ήσουν αναγκασμένος να ψηφίσεις, είτε το ήθελες είτε όχι” δήλωσε ο Kankiya, που αναφέρει πως από τις κρατικές εταιρείες μέχρι τις βιβλιοθήκες, τα πανεπιστήμια και τα εργοστάσια, οι ανώτεροι έδωσαν οδηγίες στους κατώτερους υπαλλήλους τους για το πώς και πότε να ψηφίσουν. Και φυσικά, στη συνέχεια τους ζήτησαν αποδείξεις για το ποιον ψήφισαν.

Άλλωστε, ακόμα και οι ίδιοι υποτιθέμενοι αντίπαλοι του Πούτιν δεν τόλμησαν στιγμή να προσποιηθούν ότι στοχεύουν στη νίκη και τη διακυβέρνηση.

Οι τελευταίες τρεις ημέρες της ψηφοφορίας έδωσαν στον Πούτιν τη διαβεβαίωση ότι η κάθετη εξουσία είναι στη θέση που έχει ορίσει και οι Ρώσοι θα κάνουν ό,τι τους λένε.

Για το Κρεμλίνο αυτό αποτελεί επιβεβαίωση ενόψει των ταραχώδων καιρών που πολλοί προβλέπουν ότι έρχονται. Τις επόμενες εβδομάδες, ο Πούτιν θα αναθεωρήσει την κυβέρνηση, πιθανότατα προς όφελος των σκληροπυρηνικών, γράφει η πολιτική αναλύτρια Τατιάνα Στανόβαγια, προσθέτοντας ότι είναι πιθανό να φέρει αλλαγές προς μια οικονομία και μια ηθική σε καιρό πολέμου, επιβεβαιώνοντας τις δεσμεύσεις της Ρωσίας.

Οι διαδηλώσεις και η ελίτ

Ο Πούτιν ξεκινά την πέμπτη θητεία του στον απόηχο των μεγαλύτερων διαδηλώσεων που έχουν πραγματοποιηθεί εναντίον του από τις αρχές του 2022.

Ακολουθώντας το κάλεσμα να συγκεντρωθούν στην εκστρατεία “το μεσημέρι κατά του Πούτιν”, χιλιάδες Ρώσοι την Κυριακή, σε περίπου 95.000 εκλογικά τμήματα και πόλεις σε όλο τον κόσμο, βγήκαν σε μια επίδειξη διαμαρτυρίας, δείχνοντας ότι παρά την πρωτοφανή καταστολή, η ικανότητα των Ρώσων να προβάλλουν αντίσταση δεν έχει ατροφήσει εντελώς.

Ο Νικολάι Πετρόφ, σύμβουλος στο Chatham House δήλωσε ότι  “η εικόνα που ήθελε ο Πούτιν έχει καταστραφεί το τελευταίο διάστημα”, αν και πρόσθεσε ότι δεν υπάρχουν ακόμη ορατές πολιτικές συνέπειες.

Πολλοί Ρώσοι επέλεξαν να ακυρώσουν το ψηφοδέλτιό τους τσεκάροντας πολλά κουτάκια και προσθέτοντας τα δικά τους αντιπολεμικά μηνύματα ή γράφοντας τα ονόματα πολιτικών της αντιπολίτευσης, όπως αυτό του Ναβάλνι. Και μπορεί τα μηνύματα αυτά να μην διαβαστούν από τον Πούτιν, αλλά θα περάσουν από τα χέρια χιλιάδων εκλογικών υπαλλήλων – και υψηλότερα. “Το κύριο ακροατήριο του Κρεμλίνου είναι η ελίτ, αυτή είναι που πρέπει να πεισθεί ότι τα τελευταία έξι χρόνια η θέση του Πούτιν δεν έχει αποδυναμωθεί“, δήλωσε ο Πετρόφ.

“Αντικειμενικά, οι εκλογές δεν ενίσχυσαν τη θέση του Κρεμλίνου. Αλλά υποκειμενικά, ο Πούτιν μπορεί να έχει την εντύπωση ότι απολαμβάνει την απόλυτη υποστήριξη και ότι έχει πλέον ελεύθερο πεδίο δράσης“.

Ο ίδιος ο Πούτιν είναι αυτός που μπορεί να πέσει θύμα της δικής του στημένης εκλογικής διαδικασίας. “Αν η ελίτ δει ότι, υπό την πίεση του Κρεμλίνου, οι αριθμοί είναι πολύ διαφορετικοί από τους πραγματικούς, θα βγάλουν τα συμπεράσματά τους“, δήλωσε ο Πετρόφ. “Θα κοιτάξουν γύρω τους και θα αναρωτηθούν σε ποιον θα πρέπει να ποντάρουν ως το επόμενο αφεντικό“.