Politico: Η Ουκρανία οδεύει προς ήττα στον πόλεμο

«Ρωτήστε έναν Ουκρανό στρατιώτη αν εξακολουθεί να πιστεύει ότι η Δύση θα σταθεί στο πλευρό του Κιέβου “για όσο χρειαστεί”. Αυτή η φράση μοιάζει με μια κούφια υπόσχεση όταν έχουν περάσει τέσσερις εβδομάδες από τότε που η μονάδα πυροβολικού του είχε βλήμα για να πυροβολήσει, όπως παραπονέθηκε ένας στρατιώτης από το μέτωπο», αναφέρει το Politico θέλοντας να αναδείξει την εφιαλτική πραγματικότητα που βιώνουν τα στρατεύματα στην Ουκρανία. 

Όπως γράφει o Jamie Dettmer, το πρόβλημα δεν είναι μόνο ότι οι ουκρανικές δυνάμεις ξεμένουν από πυρομαχικά. Οι καθυστερήσεις της Δύσης στην αποστολή βοήθειας σημαίνουν ότι η χώρα έχει επικίνδυνη έλλειψη σε κάτι ακόμα που είναι ακόμα πιο δύσκολο να εξασφαλιστεί: το μαχητικό πνεύμα που απαιτείται για τη νίκη.

“Η εικόνα που προέκυψε έπειτα από δεκάδες συνεντεύξεις με πολιτικούς ηγέτες, στρατιωτικούς αξιωματούχους και απλούς πολίτες ήταν μιας χώρας που ολισθαίνει προς την καταστροφή. Ακόμα και την ώρα που ο Πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δηλώνει πως η Ουκρανία προσπαθεί να βρει τρόπο να μην υποχωρήσει, οι στρατιωτικοί αποδέχονται, σε μεταξύ τους συζητήσεις, ότι είναι αναπόφευκτο να υπάρξουν περισσότερες απώλειες φέτος το καλοκαίρι. Το μόνο ερώτημα είναι πόσο σοβαρές θα είναι. Θα μπορούσε να πει κανείς πως ο Βλαντιμίρ Πούτιν δεν ήταν ποτέ πιο κοντά στον στόχο του“.

Για έναν πόλεμο τέτοιας ιστορικής σημασίας, η κλίμακα των ενεργειών των δυτικών ηγετών για να βοηθήσουν το Κίεβο απέχει πολύ από τη ρητορική τους. Αυτή η απογοήτευση έχει κάνει τους Ουκρανούς όλων των τάξεων – από τους στρατιώτες που σκάβουν χαρακώματα μέχρι τους υπουργούς που διοικούν τη χώρα – να νιώθουν κουρασμένοι.

Όταν το Politico ρώτησε τον Υπουργό Εξωτερικών Ντμίτρο Κουλέμπα εάν αισθάνεται ότι η Δύση άφησε την Ουκρανία να πολεμήσει “με το ένα χέρι δεμένο πίσω στην πλάτη”, η απάντησή του ήταν ξεκάθαρη: “Ναι, έτσι ακριβώς νιώθω” είπε, σε συνέντευξη στο γραφείο του, μια ώρα μετά από ακόμα μία ρωσική πυραυλική επίθεση.

Ο Ζελέσνκι παρουσίασε το διακύβευμά του ακόμα πιο έντονα λέγοντας ότι η Ουκρανία “θα χάσει τον πόλεμο” εάν το Κογκρέσο των ΗΠΑ δεν αναλάβει δράση και δεν στείλει βοήθεια.

Φαίνεται όλο και περισσότερο ότι το στοίχημα του Πούτιν –πως μπορεί δηλαδή να εξαντλήσει την ουκρανική αντίσταση και τη δυτική στήριξη- μπορεί να αποδώσει. Χωρίς μία σημαντική αλλαγή στην παροχή προηγμένων δυτικών όπλων και χρηματικών πόρων, η Ουκρανία δεν θα μπορέσει να απελευθερώσει τα εδάφη που κατέχουν τώρα οι δυνάμεις του Πούτιν. Αυτό θα επιτρέψει στον Πούτιν να συνεχίσει να πιέζει τη χώρα τους επόμενους μήνες ή και τα επόμενα χρόνια. Ακόμα κι αν η Ρωσία δεν μπορέσει να συντρίψει την Ουκρανία, μια τμηματική νίκη θα “παγώσει” τις ελπίδες του Κιέβου για ένταξη στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ.

Οι συνέπειες ενός τέτοιου αποτελέσματος θα είναι σοβαρές για όλο τον κόσμο. Ο Πούτιν ενθαρρυμένος από την αποκάλυψη των δυτικών αδυναμιών, μπορεί να αναζωογονήσει τις ευρύτερες αυτοκρατορικές του φιλοδοξίες στο εξωτερικό. Η Λιθουανία, η Λετονία και η Εσθονία φοβούνται ιδιαίτερα ότι είναι οι επόμενοι στη λίστα του. Η Κίνα, ένας όλο και πιο αξιόπιστος συνεργάτης της Μόσχας, δεν θα έχει λόγο να αλλάξει τη στάση της.

Ο «μεγάλος στόχος» του Πούτιν

Αυτή τη στιγμή, η Ουκρανία χρειάζεται επειγόντως εκατομμύρια βλήματα πυροβολικού αλλά και περισσότερα από 20 συστήματα αεράμυνας Patriot προκειμένου να προστατεύσει τα στρατεύματα στις πρώτες γραμμές και να υπερασπιστεί το Χάρκοβο, τη μεγαλύτερη πόλη της χώρας μετά το Κίεβο, η οποία δέχεται άγριες επιθέσεις εδώ και εβδομάδες.

Όλο και περισσότεροι ανησυχούν ότι η Ρωσία μπορεί σύντομα να εξαπολύσει χερσαία επίθεση στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας.

«Είναι συμβολικό γιατί λένε ότι το Χάρκοβο ήταν η πρώτη πρωτεύουσα της Ουκρανίας. Είναι μεγάλος στόχος», δήλωσε ο Ζελένσκι σε συνέντευξή του την περασμένη εβδομάδα.

Ο ουκρανικός στρατός είναι προετοιμασμένος για περισσότερες απώλειες τους επόμενους μήνες. Ο Oleksandr Syrskyi, αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων, προειδοποίησε ότι η κατάσταση στο ανατολικό μέτωπο της Ουκρανίας “έχει επιδεινωθεί σημαντικά τις τελευταίες ημέρες”. Όπως είπε ο ίδιος ο Ζελένσκι, “προσπαθούμε να βρούμε κάποιον τρόπο να μην υποχωρήσουμε”.

Οι φόβοι για την αντοχή των μετώπων εντείνονται έπειτα από το μπαράζ ρωσικών επιθέσεων που αποσκοπούν στην καταστροφή των δικτύων ηλεκτροδότησης της Ουκρανίας.

Σε πρόσφατες συναντήσεις με το POLITICO, οι πολιτικοί ηγέτες της χώρας παραδέχθηκαν ότι το ηθικό του λαού πέφτει και παρόλο που όλοι προσπάθησαν να διατηρήσουν μια αισιόδοξη στάση, η απογοήτευση για τη Δύση φαινόταν σε κάθε συζήτηση.

«Δώστε μας τα καταραμένα Patriot», ξέσπασε ο Κουλέμπα, ο επικεφαλής διπλωμάτης της Ουκρανίας. Σε πρόσφατη συνέντευξη στο υπουργείο Εξωτερικών, δεν μπορούσε να κρύψει τον εκνευρισμό του σχετικά τις καθυστερήσεις και τους περιορισμούς που συνοδεύουν τα δυτικά οπλικά συστήματα – όπως ο όρος να μην χτυπηθούν οι ρωσικές πετρελαϊκές εγκαταστάσεις.

Ο Κουλέμπα, φυσικά, εξέφρασε την απεριόριστη ευγνωμοσύνη του για όλη την υποστήριξη των δυτικών συμμάχων τα τελευταία δύο χρόνια. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι η Ουκρανία έχει εγκλωβιστεί σε έναν φαύλο κύκλο: Τα όπλα που χρειάζεται δεν αποστέλλονται ή καθυστερούν, και στη συνέχεια οι δυτικοί σύμμαχοι διαμαρτύρονται ότι το Κίεβο υποχωρεί, καθιστώντας λιγότερο πιθανό να στείλουν περισσότερη βοήθεια στο μέλλον.

Αρκετοί ανώτεροι αξιωματικοί μίλησαν στο POLITICO μόνο υπό τον όρο να μην κατονομαστούν, ώστε να μπορέσουν να μιλήσουν ελεύθερα. Έκαναν μια ζοφερή πρόβλεψη για πιθανή κατάρρευση των μετώπων αυτό το καλοκαίρι, όταν η Ρωσία, με μεγαλύτερο αριθμό στρατιωτών θα ξεκινήσει την αναμενόμενη επίθεσή της.

Ουκρανοί διοικητές ζητούν απεγνωσμένα περισσότερους στρατιώτες. Ο πρώην ανώτατος διοικητής, Βαλερί Ζαλούζνι, εκτιμούσε ότι θα χρειαστούν επιπλέον 500.000 στρατιώτες. Ο Ζελένσκι όμως και το ουκρανικό κοινοβούλιο διστάζουν να διατάξουν μια μαζική νέα επιστράτευση.

Σε συνέντευξή του στο POLITICO, ο Yermak, ο επικεφαλής του γραφείου του Προέδρου της Ουκρανίας, ανέφερε έναν σημαντικό λόγο για να μην ξεκινήσει μαζική επιστράτευση: μια τέτοια ενέργεια δεν θα είχε την υποστήριξη του λαού. Ο Ζελένσκι είναι ακόμα “πρόεδρος του λαού”, είπε. “Για εκείνον, αυτό είναι πολύ σημαντικό, και είναι πολύ σημαντικό ο λαός να κάνει κάτι όχι μόνο επειδή διατάζεται να το κάνει“.

Η χώρα αντιμετωπίζει μια υπαρξιακή κρίση – ο Πούτιν θέλει κυριολεκτικά να την εξαφανίσει από τον χάρτη – ωστόσο δεν φαίνεται να υπάρχει αρκετή δημόσια υποστήριξη για νέα επιστράτευση.

Οι νεαροί Ουκρανοί αποφεύγουν να καταταγούν στον στρατό

Είναι αλήθεια πως η Ουκρανία δεν διαφέρει πολύ από τις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες, όπου πρόσφατες δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μεγάλος αριθμός πολιτών θα αρνιόταν να καταταγεί ακόμα και αν η χώρα του δέχονταν επίθεση. Αλλά η Ουκρανία είναι αυτή που βρίσκεται σε πόλεμο. Ένας αγώνας σαν αυτόν δεν μπορεί να κερδηθεί χωρίς την κινητοποίηση ολόκληρου του έθνους.

Και όμως, καθώς η σύγκρουση συνεχίζεται, οι Ουκρανοί που ζουν στο Κίεβο και στα κεντρικά και δυτικά τμήματα της χώρας φαίνεται να είναι έτοιμοι να ανεχθούν τον πόλεμο που μαίνεται στα ανατολικά, αρκεί να μπορέσουν να επιστρέψουν σε μία “φυσιολογική” ζωή.

Ο Vitali Klitschko, ο πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής βαρέων βαρών που τώρα υπηρετεί ως δήμαρχος του Κιέβου, δήλωσε ότι καταλαβαίνει γιατί οι άνθρωποι θέλουν να επιστρέψουν στην κανονικότητα, υποστηρίζοντας ότι αυτό είναι υγιές.

Ωστόσο, μπροστά σε έναν αδίστακτο εχθρό, που εκμεταλλεύεται το πλεονέκτημά του απέναντι σε έναν κακώς εξοπλισμένο στρατό αμυνόμενων, μια τέτοια στάση αποστασιοποίησης μοιάζει πολύ επικίνδυνη.

Ο Πούτιν μπορεί να περιμένει

Η Δύση έδειξε υπερβολική πίστη στις κυρώσεις, πιστεύοντας ότι θα “γονάτιζαν” τη Ρωσία. Υπήρχε επίσης ο ευσεβής πόθος οι Ρώσοι να στραφούν εναντίον του Πούτιν εξαιτίας των απωλειών, ή η ελπίδα ότι μπορεί να απομακρυνθεί με πραξικόπημα στο Κρεμλίνο. Αντίθετα, η ρωσική οικονομία παρέμεινε ανθεκτική και ο Πούτιν ενίσχυσε την εξουσία του.

Είναι αλήθεια ότι πριν ξεκινήσει την εισβολή του το 2022, ο Ρώσος ηγέτης μπορεί να παραπλανήθηκε από τους αδέξιους αρχηγούς των μυστικών υπηρεσιών του, πιστεύοντας ότι ένας σύντομος πόλεμος θα οδηγούσε σε γρήγορη νίκη. Αλλά ο Πούτιν μπορεί να περιμένει. Τον περασμένο μήνα ανανέωσε τη θητεία του για άλλη μία εξαετία. Το να κρατήσει την Ουκρανία εγκλωβισμένη ανάμεσα στη νίκη και την ήττα, αποκλεισμένη τόσο από το ΝΑΤΟ όσο και από την ΕΕ, θα εξακολουθούσε να αποτελεί νίκη.

Πριν από δύο χρόνια, τα τρένα που έφευγαν από την Ουκρανία μετέφεραν σχεδόν αποκλειστικά γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους για να αναζητήσουν καταφύγιο. Αυτή την εβδομάδα, περίπου το ένα τρίτο των επιβατών ενός τρένου που μετέφερε τον ανταποκριτή του Politico εκτός της χώρας ήταν άνδρες σε ηλικία μάχης. Με κάποιο τρόπο είχαν καταφέρει να πάρουν χαρτιά παραίτησης για να φύγουν.

Στο προεδρικό γραφείο του Ζελένσκι, οι υπάλληλοί του επιμένουν ότι εξακολουθούν να είναι αισιόδοξοι. Ωστόσο η Ουκρανία δεν μπορεί να περιμένει πολύ ακόμα τη δυτική βοήθεια, ιδίως το πακέτο στήριξης ύψους 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων που είχε καθυστερήσει επί μακρόν ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν.

Τι θα κάνει ο Πούτιν αν η Ουκρανία δεν λάβει τη δυτική βοήθεια που χρειάζεται για να νικήσει; “Θα κατέστρεφε εντελώς τα πάντα. Τα πάντα”, δήλωσε ο Ζελένσκι σε μέσα ενημέρωσης. Οι ουκρανικές πόλεις θα μετατραπούν σε ερείπια, εκατοντάδες χιλιάδες θα πεθάνουν, είπε.