Πολιτικός σεισμός στη Γερμανία: Γιατί οι ψηφοφόροι στράφηκαν στην ακροδεξιά

Η Εναλλακτική για τη Γερμανία, γνωστή ως AfD, κέρδισε τις εκλογές στην ανατολική περιφέρεια της Θουριγγίας, σηματοδοτώντας την πρώτη φορά στην μεταπολεμική ιστορία της χώρας που ακροδεξιό κόμμα κερδίζει σε ένα κρατίδιο.

Ο θρίαμβος για την αντιμεταναστευτική Εναλλακτική για τη Γερμανία, σε μια περιοχή που βρισκόταν υπό κομμουνιστικό έλεγχο κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, είναι ένα τεράστιο πλήγμα για το πολιτικό κέντρο της Γερμανίας — ιδίως για τα τρία κόμματα του συνασπισμού του Καγκελαρίου Όλαφ Σολτς, τα οποία φαίνεται να έχουν υποστεί σημαντικές απώλειες.

Σύμφωνα με το ανανεωμένο exit poll, το AfD ήρθε πρώτο στο κρατίδιο της Θουριγγίας με 33,2% των ψήφων, ένα αποτέλεσμα που, εάν επιβεβαιωθεί, θα οδηγήσει σε αναταράξεις καθώς το κέντρο απέτυχε να σταματήσει την εκλογική επανάσταση της ακροδεξιάς.

«Για εμάς, είναι μια ιστορική επιτυχία» είπε η Alice Weidel, ένα από τα ηγετικά στελέχη του AfD.

Στο πολυπληθέστερο κρατίδιο της Σαξονίας, η κεντροδεξιά Χριστιανοδημοκρατική Ένωση (CDU) φαίνεται, προς το παρόν, να έχει αποτρέψει την ακροδεξιά, ερχόμενη πρώτη με 31,7% των ψήφων, με το AfD πάντως να ακολουθεί σε απόσταση αναπνοής (31.4%).

Ένα νέο λαϊκιστικό-αριστερό κόμμα, η «Συμμαχία Σάρα Βάγκενκνεχτ» (BSW), καταλαμβάνει την τρίτη θέση και στα δύο κρατίδια.

Η μεγάλη άνοδος των ακραίων κομμάτων αναμένεται να θεωρηθεί ως ένα ακόμη πλήγμα για την ήδη αδύναμη κυβέρνηση συνασπισμού του Γερμανού καγκελάριου, Όλαφ Σολτς.

Τα τρία κόμματα του συνασπισμού – το κεντροαριστερό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD), οι Πράσινοι και το δημοσιονομικά συντηρητικό Ελεύθερο Δημοκρατικό Κόμμα (FDP) – υπέστησαν σοβαρές απώλειες. Στη Θουριγγία, οι Πράσινοι και το FDP φαίνεται να μένουν αμφότεροι εκτός κοινοβουλίου του κρατιδίου, καθώς δεν κατάφεραν να πιάσουν το όριο του 5% που απαιτείται για να κερδίσουν έδρες.

Παρά τις πολύ καλές επιδόσεις του AfD, πάντως, το κόμμα είναι απίθανο να αναλάβει την κυβερνητική εξουσία, καθώς όλα τα άλλα κόμματα που πρόκειται να εισέλθουν στα κοινοβούλια των κρατιδίων αρνήθηκαν να κυβερνήσουν σε συνασπισμό με το AfD.

Σε ό,τι αφορά το λαϊκιστικό-αριστερό BSW, υπό την ηγεσία της Ζάρα Βάγκενκνεχτ, συνδυάζει παραδοσιακά δεξιές θέσεις για τη μετανάστευση και άλλα κοινωνικά ζητήματα με παραδοσιακά αριστερές οικονομικές πολιτικές και πολιτικές πρόνοιας. Δεδομένου του κατακερματισμένου πολιτικού τοπίου και στα δύο κρατίδια, είναι πιθανό ότι το BSW θα διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στον σχηματισμό συνασπισμών στα κοινοβούλια και των δύο ανατολικών κρατιδίων.

Η Ζάρα Βάγκενκνεχτ δήλωσε στο ARD ότι δεν θα υπάρξει μεν κυβερνητική συνεργασία με την AfD, αλλά «αν το AfD προτείνει κάτι λογικό, για παράδειγμα ότι ένα νοσοκομείο δεν πρέπει να κλείσει, τότε η BSW θα συμφωνήσει με αυτό» και δεν θα το απορρίψει αυτομάτως.

Τι δείχνουν τα αποτελέσματα

Όπως αναφέρουν οι Financial Times, τα αποτελέσματα αυτά αντανακλούν την αυξανόμενη απογοήτευση των ψηφοφόρων της ανατολικής Γερμανίας από μια κυβέρνηση που πολλοί συνδέουν με τον υψηλό πληθωρισμό, την οικονομική στασιμότητα, την εκτίναξη του ενεργειακού κόστους και τις συνεχείς εσωτερικές διαμάχες.

Ταυτόχρονα, δείχνουν πως οι ψηφοφόροι εγκαταλείπουν όλο και περισσότερο το πολιτικό κέντρο, στρέφοντας το ενδιαφέρον τους προς λαϊκιστικά κόμματα.

Εκτός από τα παραπάνω, οι ψηφοφόροι στράφηκαν τόσο στο AfD όσο και στο BSW λόγω της αντίθεσής τους στον πόλεμο στην Ουκρανία. Και τα δύο κόμματα έχουν επικρίνει έντονα τις γερμανικές προμήθειες όπλων στο Κίεβο, καθώς και τις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, και ζήτησαν διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό των συγκρούσεων.

Ο Omid Nouripour, συμπρόεδρος των Πρασίνων, χαρακτήρισε τις εκλογές ως «σημείο καμπής». «Οι άνθρωποι από τον κόσμο του πολιτισμού, οι άνθρωποι με μεταναστευτικές ρίζες, οι άνθρωποι που πηγαίνουν στο Gay Pride είναι πραγματικά φοβισμένοι» δήλωσε. «Πρέπει να σταθούμε μαζί τους και να υπερασπιστούμε τη δημοκρατία».

Αντιδράσεις

Τα εκλογικά αποτελέσματα πυροδοτούν αντιδράσεις και σε κεντρικό επίπεδο.

Ο αντιπρόεδρος του FDP Βόλφγκανγκ Κουμπίκι δήλωσε ότι ο κυβερνητικός συνασπισμός «φωτεινός σηματοδότης» έχασε την νομιμοποίησή του, τονίζοντας ότι «όταν ένα τόσο μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος ψηφίζει κατ’ αυτόν τον τρόπο, πρέπει να υπάρξουν συνέπειες».

Ο εκπρόσωπος του κόμματος για θέματα οικονομίας Φρανκ Σέφλερ έκανε λόγο για «αποτέλεσμα – καταστροφή» για την κυβέρνηση Σολτς, ενώ ο γενικός γραμματέας του SPD Κέβιν Κύνερτ επέρριψε την ευθύνη στους κυβερνητικούς εταίρους του κόμματός του, τους Πράσινους και το FDP.

«Θα υπάρξουν συζητήσεις για το μελλοντικό έργο της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Το θέμα είναι το SPD να μην επιτρέπει να τον ξεγελούν κόμματα τα οποία οι ψηφοφόροι πέταξαν έξω από τα κοινοβούλια συντρίβοντάς τα» υπογράμμισε. Από την πλευρά του CDU, ο γενικός γραμματέας Κάρστεν Λίνεμαν επιτέθηκε στην Ζάρα Βάγκενκνεχτ χαρακτηρίζοντάς την «κομμουνίστρια».